Γαλλία: Σε αχαρτογράφητα νερά, την παραμονή των εκλογών

Δύο ημέρες προτού ανοίξουν οι κάλπες για τον πρώτο γύρο των κρίσιμων βουλευτικών εκλογών, η Γαλλία βρίσκεται σε αχαρτογράφητα νερά, με ισχυρό το ενδεχόμενο μιας συγκατοίκησης ανάμεσα στον κεντρώο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και μια κυβέρνηση του ακροδεξιού κόμματος Εθνική Συσπείρωση (RN), που διατηρεί σταθερό και σημαντικό δημοσκοπικό προβάδισμα.

Στις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες η Γαλλική Δημοκρατία γνώρισε τρεις περιόδους συγκατοίκησης, όπου το προεδρικό μέγαρο του Ελιζέ και το πρωθυπουργικό γραφείο του Ματινιόν φιλοξενούσαν ηγέτες αντιπάλων παρατάξεων. Στις δύο από αυτές, ο σοσιαλιστής πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν μοιράστηκε την εξουσία με τους συντηρητικούς πρωθυπουργούς Ζακ Σιράκ και Εντουάρ Μπαλαντίρ, ενώ στην τρίτη ο δεξιός πρόεδρος Ζακ Σιράκ συνυπήρξε με την κυβέρνηση της Πληθυντικής Αριστεράς υπό τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό Λιονέλ Ζοσπέν.

Ωστόσο και στις τρεις περιπτώσεις οι δύο πόλοι της εξουσίας συμμερίζονταν τις ίδιες αρχές για θεμελιώδη ζητήματα, ιδίως στα ευαίσθητα πεδία της εξωτερικής πολιτικής και της άμυνας, κάτι που δεν είναι δεδομένο σε μια συγκατοίκηση ανάμεσα στον Μακρόν και την άκρα Δεξιά.

Τη νευρικότητα που επικρατεί στις ελίτ της Γαλλίας και στους Ευρωπαίους συμμάχους της ήρθε να ενισχύσει χθεσινή παρέμβαση της Μαρίν Λεπέν, ηγετικής προσωπικότητας της RN, η οποία αναμένεται να διεκδικήσει εκ νέου το προεδρικό αξίωμα στις εκλογές του 2027. Σε συνέντευξή της στην εφημερίδα της Βρετάνης Le Télégramme, η Μαρίν Λεπέν προεξόφλησε νίκη του κόμματός της και ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον 28χρονο προστατευόμενό της Ζορντάν Μπαρντελά, θέτοντας ταυτόχρονα κόκκινες γραμμές στον Μακρόν για την επόμενη μέρα.

Κόκκινες γραμμές

«Σε ό,τι αφορά τον επόμενο πρωθυπουργό, ο πρόεδρος έχει αντιληφθεί ότι δεν διαθέτει περιθώρια επιλογής, από τη στιγμή που ο Ζορντάν Μπαρντελά θα έχει λάβει την εντολή από τον γαλλικό λαό», δήλωσε η Λεπέν. Διαβεβαίωσε ότι «δεν θα έρθει καμία καταστροφή γιατί είμαστε λογικοί άνθρωποι», προσθέτοντας ότι «ο Ζορντάν δεν προτίθεται να ξεκινήσει πόλεμο (με τον Μακρόν), αλλά έχει ήδη θέσει κάποιες κόκκινες γραμμές». Ενδεικτικά ανέφερε ότι «στο μέτωπο της Ουκρανίας ο πρόεδρος δεν θα έχει τη δυνατότητα να στείλει γαλλικά στρατεύματα», ενδεχόμενο που έχει αφήσει ανοιχτό ο Εμανουέλ Μακρόν, προκαλώντας σοβαρές αντιδράσεις εντός και εκτός Γαλλίας.

Αίσθηση προκάλεσε η αναφορά της Μαρίν Λεπέν στο θέμα της άμυνας, η οποία μαζί με την εξωτερική πολιτική θεωρούνται σε όλη τη διάρκεια της Πέμπτης Δημοκρατίας που ίδρυσε ο Σαρλ ντε Γκωλ, προνόμιο του προέδρου. Κατά την ηγέτιδα της RN, η ιδιότητα του επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων που προβλέπεται για τον πρόεδρο από το σύνταγμα «είναι ένας τιμητικός τίτλος, αφού στην πραγματικότητα είναι ο πρωθυπουργός εκείνος που κινεί τα νήματα».

Η αλήθεια είναι ότι το γαλλικό σύνταγμα προβλέπει μεν ότι ο πρόεδρος «είναι ο επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων» και προεδρεύει των αρμόδιων επιτροπών, ταυτόχρονα όμως αναφέρει ρητά ότι «ο πρωθυπουργός είναι υπεύθυνος για την εθνική άμυνα», γεγονός που αφήνει ανοιχτό ένα ευρύ πεδίο για ερμηνείες και αντιπαραθέσεις.

Κάνει πίσω

Στην τελική ευθεία προς τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που προκάλεσε ο Μακρόν, ύστερα από το συντριπτικό εις βάρος του κόμματός του Αναγέννηση αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, η RN κατέβαλε συστηματικές προσπάθειες να καθησυχάσει τους συμμάχους της Γαλλίας, τους επιχειρηματίες και τις διεθνείς αγορές, ακολουθώντας τη συνταγή της Ιταλίδας ακροδεξιάς πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι.

Ο Μπαρντελά ουσιαστικά έβαλε στη ναφθαλίνη την υπόσχεση της RN για επαναφορά του ορίου συνταξιοδότησης από τα 64 στα 60 χρόνια, περιορίζοντάς την σε όσους έχουν ένσημα από 40 χρόνια εργασίας – ένα στατιστικά ασήμαντο ποσοστό. Επιπλέον, παρέπεμψε στις ελληνικές καλένδες την εφαρμογή μιας άλλης προγραμματικής θέσης του κόμματός του σχετικά με την αποχώρηση της Γαλλίας από την ενοποιημένη στρατιωτική διοίκηση του ΝΑΤΟ και αναγνώρισε ότι υπήρξε μέχρι πρόσφατα μια «συλλογική αφέλεια» έναντι του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Η τελευταία δημοσκόπηση της εταιρείας Ipsos που δημοσιεύτηκε στη χθεσινή Le Monde εμφανίζει την RN να προηγείται σταθερά, εξασφαλίζοντας, μαζί με τους συμμάχους της από την Κεντροδεξιά, το 36% στην πρόθεση ψήφου έναντι 29% του αριστερού συνασπισμού Νέο Λαϊκό Μέτωπο και μόλις 19,5% της κεντρώας συμμαχίας, που περιλαμβάνει το κόμμα του Μακρόν. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει αμφίβολο αν η Εθνική Συσπείρωση και οι σύμμαχοί της καταφέρουν να εξασφαλίσουν την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία στον δεύτερο και αποφασιστικό γύρο της 7ης Ιουλίου. Η παράταξη Μακρόν εμφανίζεται διχασμένη απέναντι στην προοπτική ενιαίου μετώπου με την Αριστερά εναντίον της Λεπέν στις περιφέρειες όπου θα διεκδικεί την έδρα υποψήφιος της RN.

Στην ετήσια έκθεσή της, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, η γαλλική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (CNCDH) κατέγραψε ανησυχητική άνοδο του ρατσισμού και της ξενοφοβίας σε όλες τις μορφές της στη διάρκεια του 2023, υπό την επίδραση και του πολέμου στη Γάζα, που κατέγραψε σημαντική αύξηση των κρουσμάτων αντισημιτισμού και ισλαμοφοβίας. Σε έρευνα που πραγματοποίησε η επιτροπή, 51% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι δεν νιώθουν άνετα στη σημερινή Γαλλία λόγω της αυξανόμενης μετανάστευσης, την οποία ενοχοποιούν ως θεμελιώδη αιτία της εγκληματικότητας σε ποσοστό 43%.

Πηγή:kathimerini