Ebury: Πώς η επικράτηση της ακροδεξιάς στη Γαλλία μπορεί να επηρεάσει το ευρώ

Οι αναλυτές της Ebury εξετάζουν τα πιθανά σενάρια των αποτελεσμάτων στις επικείμενες εκλογές στη Γαλλία, και τις πιθανές επιπτώσεις για το ευρώ.

Σε μια αναπάντεχη κίνηση και σε συνέχεια της ήττας του κόμματος του στις Ευρωεκλογές, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προκήρυξε βουλευτικές εκλογές, οι οποίες κανονικά θα πραγματοποιούνταν το 2027.

Η είδηση της διενέργειας πρόωρων εκλογών στη Γαλλία αιφνιδίασε τις αγορές, κυρίως εξαιτίας της εντυπωσιακής ανόδου του ακροδεξιού κόμματος Εθνική Συσπείρωση στις πρόσφατες ευρωεκλογές. Αυτή είναι μια εξόχως τολμηρή κίνηση που, κατά τη γνώμη μας, στοχεύει στη μεγιστοποίηση των πιθανοτήτων νίκης ενός εκ των συμμάχων του στις προεδρικές εκλογές του 2027. Ο Εμανουέλ Μακρόν φαίνεται να ενστερνίζεται την άποψη ότι η ακροδεξιά θα αποδειχθεί πλήρης αποτυχία και έτσι θα υποστεί πολιτική και εκλογική φθορά στις επόμενες κάλπες.

Η Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν πιθανώς να αυξήσει τον αριθμό των βουλευτών, επιτυγχάνοντας το ιστορικό υψηλό σε αριθμό ψήφων κατά τον πρώτο γύρο, την ίδια ώρα που ο ανταγωνισμός με το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο γίνεται όλο και πιο έντονος. Θεωρείται δεδομένο πάντως, πως κανένα από τα κόμματα δε θα καταφέρει να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση.

Η αβεβαιότητα έχει δημιουργήσει ένα κλίμα έντονης μεταβλητότητας στις αγορές. Το ευρώ βρίσκεται σε πτωτική πορεία έναντι του δολαρίου από την προκήρυξη των εκλογών. Ο CAC 40, βασικός χρηματιστηριακός δείκτης της Γαλλίας υποχώρησε απότομα, ενώ η διαφορά των αποδόσεων μεταξύ των ομολόγων του γαλλικού και του γερμανικού Δημοσίου έχει αυξηθεί.

Πως λειτουργεί το εκλογικό σύστημα της Γαλλίας; Στις 30 Ιουνίου και στις 7 Ιουλίου η Γαλλία θα εκλέξει τα 577 μέλη της Εθνοσυνέλευσης, δηλαδή της γαλλικής κάτω Βουλής. Οι εκλογές διεξάγονται σε μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, όπως περίπου συμβαίνει στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ορισμένες, ωστόσο, διαφορές είναι οι εξής:

Εάν κανένας υποψήφιος δεν κερδίσει σωρευτικά την πλειοψηφία των ψήφων και το ένα τέταρτο των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων στον πρώτο γύρο, θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος εκλογών. Ο δεύτερος γύρος περιλαμβάνει τον υποψήφιο που κατέλαβε τη δεύτερη θέση και όλους τους άλλους υποψηφίους που κέρδισαν το 12,5% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων. Ποιες είναι οι κύριες εκλογικές παρατάξεις; Τα τρία κύρια εκλογικά στρατόπεδα που έχουν προκύψει είναι τα εξής: η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση (RN), το κεντρώο, υπό την ηγεσία του Μακρόν, Ensemble (ENS) και το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NPF).

Μια συμμαχία που δημιούργησε ο Μακρόν και περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα κεντρώων και φιλελεύθερων κομμάτων, το οποίο επί του παρόντος αποτελεί το μεγαλύτερο μπλοκ στην Εθνοσυνέλευση. Το κόμμα αυτό τάσσεται υπέρ της συνέχισης των πολιτικών του Μακρόν, πχ την αύξηση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης στα 64, την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, ενώ έχει σταθερό φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό. Λόγω της δυσαρέσκειας απέναντι στον Πρόεδρο Μακρόν, το ENS τοποθετείται γύρω στο 18-20% στις δημοσκοπήσεις και αναμένεται να κατακτήσει από 70 έως 155 έδρες.

Η Εθνική Συσπείρωση είναι ένα ακροδεξιό κόμμα υπό την καθοδήγηση της Μαρίν Λεπέν και του Ζορντάν Μπαρντελά στην Εθνοσυνέλευση , όπου και κατέχει 88 έδρες. Το κόμμα έχει θέσεις κατά των μεταναστών και έχει ακροδεξιό λαϊκιστικό χαρακτήρα. Υπόσχεται να αντιστρέψει τη μείωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης και να προωθήσει μεγάλης κλίμακας φορολογικές μειώσεις αξίας 16 δις ευρώ. Έχει δεσμευτεί να υιοθετήσει μια στάση αντιπαράθεσης με την ΕΕ, ενώ θεωρείται πολύ πιθανό να μειώσει δραστικά την υποστήριξη προς την Ουκρανία. Η Εθνική Συσπείρωση αναμένεται να έχει μεγάλα εκλογικά οφέλη, κυρίως στη γενιά των 30άρηδων. Παρόλα αυτά μοιάζει απίθανο να καταφέρει να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία.

Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο είναι ένας αριστερός συνασπισμός που αποτελείται από το κεντροαριστερό Σοσιαλιστικό κόμμα, τους Οικολόγους, το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα Ανυπότακτη Γαλλία και το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Υπόσχεται την αλλαγή του ορίου συνταξιοδότησης στα 62 (από τα 64 που ισχύει σήμερα), αύξηση κατά 14% του κατώτατου μισθού και τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών. Ακόμα προτείνει αυξημένους φόρους για τους πλουσίους (90% φόρο για τα υψηλότερα εισοδήματα, 3% φόρο περιουσίας), αυξημένες δαπάνες για επενδύσεις και πράσινη ενέργεια. Το NPF αναμένεται να φτάσει μεταξύ του 27% -30% των ψήφων στον πρώτο γύρο, έχοντας απορροφήσει τους περισσότερους αριστερούς εκλογικούς σχηματισμούς.

Ποια είναι τα πιθανά σενάρια των εκλογών;

Στην πιθανή περίπτωση, όπου καμία παράταξη δεν καταφέρει να συγκεντρώσει την πλειοψηφία των εδρών, ο σχηματισμός κυβέρνησης θα εξαρτηθεί κυρίως από τις επιδόσεις του Ensemble:

Εάν έχει χαμηλές επιδόσεις, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα οι Ρεπουμπλικανοί (LR) να αποτελέσουν τους ρυθμιστές. Ο Ζορντάν Μπαρντελά της Εθνικής Συσπείρωσης έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο κυβέρνησης συνεργασίας, κάτι που όμως ενδέχεται να αλλάξει. Μια τέτοια συνεργασία θα ανάγκαζε την Εθνική Συσπείρωση να εγκαταλείψει κάποιες από τις φιλόδοξες προεκλογικές της δεσμεύσεις. Ακόμη κι αν το Ensemble αποτελέσει το ρυθμιστή, μια χαμηλή εκλογική επίδοση θα ασκούσε περαιτέρω πίεση για συνύπαρξη είτε με την αριστερά είτε με την ακροδεξιά. Εάν οι εκλογικές επιδόσεις του Ensemble είναι ενισχυμένες, τότε θα ενισχυθεί και η διαπραγματευτική θέση της προεδρικής παράταξης διευκολύνοντας το σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας, κάτι που ωστόσο θα δυσχεράνει την πολιτική της θέση σε σχέση με το διάστημα προ των εκλογών. Τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου αναμένεται να δώσουν μια άμεση ένδειξη για το εάν το Ensemble έχει υπερβεί τις προσδοκίες. Ενώ η δυνατότητα του Ensemble να εισπράξει υποστήριξη από την αριστερά ενάντια στην ακροδεξιά, και αντίστροφα από την ακροδεξιά ενάντια στην αριστερά, θα περιοριστεί λόγω της χαμηλής δημοτικότητας του Μακρόν, αναμένεται να έχει καλές πιθανότητες να νικήσει είτε το NPF, είτε το RN σε αναμέτρηση ένας προς έναν, εκτός αν η συμμετοχή είναι αρκετά υψηλή, ώστε να υπάρξει ένας σημαντικός αριθμός τριμερών διελκυστίνδων.

Εάν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις είναι ακριβείς και αν επίσης υποθέσουμε ότι σημειώνεται μια πλήρης μετακίνηση των ψηφοφόρων του LR προς το RN, η αριστερά θα χρειαστεί να κερδίσει περίπου το 80% των ψηφοφόρων του Ensemble στο δεύτερο γύρο για να αποκτήσει περισσότερες έδρες από τη δεξιά.

Πως θα αντιδρούσαν οι αγορές; 1) Δεν συγκεντρώνεται πλειοψηφία, αδύναμο Ensemble

Στην περίπτωση που το Ensemble σημειώσει χαμηλή εκλογική επίδοση, θα ήταν πιθανός ο σχηματισμός κυβέρνησης συνασπισμού είτε από τα αριστερά είτε από τα δεξιά. Ωστόσο, αυτό θα οδηγούσε σε μια σημαντική υπαναχώρηση από τις θέσεις που προτείνουν και τα δύο κόμματα, το RN και το NPF. Οι συμβιβασμοί που θα έπρεπε να κάνουν και τα δύο κόμματα είναι πιθανόν ότι θα οδηγούσαν στη διατήρηση του status quo και σε μια κάπως λιγότερο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. Ουδέτερη αντίδραση στις αγορές.

2) Δεν συγκεντρώνεται πλειοψηφία, ισχυρό Ensemble

Εάν το Ensemble παρουσιάσει δυναμικές εκλογικές επιδόσεις, θα μπορούσαμε να δούμε έναν άνευρο τεχνοκρατικό συνασπισμό (Πρόεδρος και Πρωθυπουργός από διαφορετικές παρατάξεις), ή μια κυβέρνηση μειοψηφίας, αποτελούμενη από κόμματα πέριξ του Κέντρου και υπό την ηγεσία του Ensemble. Οι πολιτικές του Ensemble είναι αρκετά φιλικές προς τις αγορές και εκτιμούμε ότι αυτό το αποτέλεσμα θα ήταν αρκετά θετικό για τη γαλλική οικονομία και το ευρώ

3) Η Εθνική Συσπείρωση συγκεντρώνει την πλειοψηφία

Η εντυπωσιακά ισχυρή επίδοση της Εθνικής Συσπείρωσης στις πρόσφατες Ευρωεκλογές προκάλεσε μεγάλη ανησυχία αρχικά. Το κόμμα ωστόσο φαίνεται ότι έχει υιοθετήσει μια πιο ήπια ρητορική έκτοτε, τουλάχιστον όσον αφορά τη δημοσιονομική πολιτική. Μια ακροδεξιά πλειοψηφία θα εκλαμβανόταν ως μια πολύ αρνητική εξέλιξη από τις αγορές, συγκριτικά λιγότερο ωστόσο από ό,τι μια νίκη της αριστεράς. Σε κάθε περίπτωση αναμένουμε ότι αυτό το αποτέλεσμα θα αποδυναμώσει τη γαλλική οικονομία και το ευρώ.

4) Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο συγκεντρώνει την πλειοψηφία

Κατά τη γνώμη μας, αυτό είναι το πλέον αρνητικό σενάριο για τη γαλλική οικονομία και το ευρώ. Σε αυτό το σχετικά απίθανο σενάριο θα αναμέναμε μια σημαντική αποδυνάμωση του κοινού νομίσματος. Κι αυτό διότι η ακολουθούμενη πολιτική θα ήταν αρκετά επεκτατική και θα περιλάμβανε υψηλή φορολόγηση των πιο ευκατάστατων οικονομικών στρωμάτων και ως εκ τούτου θα προκαλούσε μαζική φυγή κεφαλαίων.