Έκθεση ΜΚΟ για τις φυλακές της Τουρκίας αναδεικνύει παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Οι τουρκικές φυλακές μαστίζονται από επίμονα ζητήματα βασανιστηρίων, υπερπληθυσμού και πρακτικών διακρίσεων, ανέφερε το Κέντρο Ελευθερίας της Στοκχόλμης, επικαλούμενο την ετήσια έκθεση του Ιδρύματος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Τουρκίας (TİHV) που καλύπτει την περίοδο από τον Μάϊο του 2023 έως τον Απρίλιο του 2024.

Η έκθεση υπογραμμίζει περιπτώσεις σωματικής κακοποίησης, αυθαίρετων πειθαρχικών μέτρων και εξευτελιστικής μεταχείρισης στις τουρκικές φυλακές, οι οποίες εδώ και καιρό είναι διαβόητες για τα βασανιστήρια και την κακομεταχείριση των κρατουμένων και οι οποίες έχουν σημειώσει σημαντική αύξηση, ιδίως μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 και την επακόλουθη κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η έκθεση περιγράφει λεπτομερώς πολυάριθμες περιπτώσεις σωματικής και ψυχολογικής κακοποίησης, που επιδεινώνονται από τον υπερπληθυσμό.

Τα βασανιστήρια στα κρατητήρια και τις φυλακές είναι ένα συστηματικό πρόβλημα στην Τουρκία για το οποίο τοπικές ομάδες για τα δικαιώματα, βουλευτές και κρατικές αρχές λαμβάνουν εκατοντάδες καταγγελίες κάθε χρόνο. Νωρίτερα φέτος, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ) υιοθέτησε ψήφισμα στο οποίο εξέφραζε την ανησυχία της για την αύξηση των υποτιθέμενων περιστατικών που αναφέρθηκαν από την Τουρκία τα τελευταία χρόνια.

Η κρίση του υπερπληθυσμού αποτελεί ένα αυξανόμενο ζήτημα από το 2005, με τον πληθυσμό των φυλακών να διογκώνεται ετησίως. Την 1η Απριλίου 2024 ο αριθμός των κρατουμένων και καταδίκων ανερχόταν σε 322.780, υπερβαίνοντας σημαντικά τη χωρητικότητα των 295.702 σε 403 σωφρονιστικά ιδρύματα. Ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει 45.717 κρατούμενους και 277.063 καταδίκους, μεταξύ των οποίων 13.561 γυναίκες και 2.912 παιδιά. Η έκθεση τονίζει ότι παρά την αποφυλάκιση που νομοθετήθηκε πρόσφατα από το κοινοβούλιο και μείωσε προσωρινά τον αριθμό των κρατουμένων, ο πληθυσμός των φυλακών ανέκαμψε απότομα, αυξάνοντας κατά 71.679 άτομα σε μόλις επτά μήνες.

Η Τουρκία κατέχει μακράν την πρώτη θέση στον αριθμό των κρατουμένων στην Ευρώπη, σύμφωνα με την Ετήσια Σωφρονιστική Στατιστική του 2023 του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ) για τον πληθυσμό των φυλακών.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι πρόσφατες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων των αμφιλεγόμενων τροποποιήσεων του 2020 και του 2023, απέκλεισαν ορισμένους πολιτικούς κρατούμενους και απέτυχαν να ανακουφίσουν αποτελεσματικά τον υπερπληθυσμό. Παρά την αποφυλάκιση περίπου 110.000 κρατουμένων μετά τη μεταρρύθμιση του 2023, ο πληθυσμός των φυλακών συνέχισε να διογκώνεται, αυξάνοντας κατά 71.679 άτομα σε μόλις επτά μήνες.

Η έκθεση δείχνει ότι οι φυσικές συνθήκες και οι υποδομές των φυλακών είναι ανεπαρκείς για τη φιλοξενία τέτοιου αριθμού ατόμων, με αποτέλεσμα να σημειώνονται πολυάριθμες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η πρόσβαση των κρατουμένων στην υγειονομική περίθαλψη εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα, με τους περιορισμούς στις ιατρικές υπηρεσίες να επιδεινώνουν την ταλαιπωρία των ασθενών κρατουμένων. Η έκθεση σημειώνει ότι παρά τη νομοθεσία, η κατάσταση για τους άρρωστους κρατούμενους δεν έχει βελτιωθεί, με πολλούς να στερούνται τις κατάλληλες ιατρικές αξιολογήσεις και την ανθρώπινη μεταχείριση.

Η έκθεση επισημαίνει τουλάχιστον 20 θανάτους σε φυλακές το 2023, οι οποίοι οφείλονται σε διάφορες αιτίες, όπως ασθένειες, αυτοκτονίες και βία. Ωστόσο, η έλλειψη ενδελεχούς έρευνας για αυτούς τους θανάτους αφήνει πολλά ερωτήματα σχετικά με τις συνθήκες που οδήγησαν σε αυτούς τους θανάτους.

Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) διέθεσε το 2022 8,7 δισεκατομμύρια λίρες για την κατασκευή 36 νέων φυλακών τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Ο αριθμός των τουρκικών σωφρονιστικών ιδρυμάτων θα αυξηθεί σε 419 φέτος με το άνοιγμα 20 νέων φυλακών. Τον Ιούνιο του 2024 υπήρχαν 403 φυλακές στη χώρα.