Ρέιτσελ Ριβς: Ποια είναι η πρώτη γυναίκα υπ. Οικονομικών στη Βρετανία

Οι πανηγυρισμοί για τη σαρωτική νίκη του Εργατικού Κόμματος έναντι του Συντηρητικού τελείωσαν, ενώ τώρα αρχίζουν τα δύσκολα, ειδικά για τη νέα υπ. Οικονομικών της Βρετανίας, Ρέιτσελ Ριβς.

Ως πρώτη γυναίκα υπ. Οικονομικών, με κάποιους να την αποκαλούν «Θάτσερ των Εργατικών», η 45χρονη Ριβς καλείται να αναγεννήσει μία οικονομία με χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης, αύξηση της φτώχειας, στεγαστικό πρόβλημα, αλλά και αδυναμία εύρεσης εργατικού δυναμικού. Το χρέος της Βρετανίας φθάνει στο 100% του ΑΕΠ και τα φορολογικά βάρη είναι μεγάλα.

Οι πρώτες της δηλώσεις ως ΥΠΟΙΚ ήταν κάτι παραπάνω από ξεκάθαρες για τις προθέσεις της: «Δεν υπάρχουν πολλά χρήματα για δαπάνες. Γνωρίζω τις προκλήσεις με τις οποίες είμαι αντιμέτωπη. Οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα είναι το σημείο – κλειδί για μία επιτυχημένη οικονομία. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να ξεκλειδώσουμε τις ιδιωτικές επενδύσεις».

Στο προεκλογικό οικονομικό τους μανιφέστο οι Εργατικοί έχουν υποσχεθεί ότι:

Δεν θα υπάρξει καμία αύξηση του φόρου εισοδήματος, των ασφαλιστικών εισφορών ή του φόρου εταιρειών. Θα επιβληθεί εισφορά ΦΠΑ στα δίδακτρα των ιδιωτικών σχολείων και αυστηροποίηση των κανόνων για τους μη επιτηδευματίες. Δεν αποκλείονται αυξήσεις σε ορισμένους φόρους, όπως ο φόρος υπεραξίας. Θα γίνει μια μετρημένη αύξηση δαπανών για το Σύστημα Υγείας και την εκπαίδευση. Μία νέα ομάδα θα επιβλέπει τη βιομηχανική στρατηγική προκειμένου να τερματιστεί η βραχυπρόθεσμη χάραξη οικονομικής πολιτικής, σε συνδυασμό με ένα ταμείο εθνικού πλούτου για επενδύσεις σε υποδομές. Από την Τράπεζα της Αγγλίας στους Εργατικούς

Απόφοιτη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η Ριβς εργάστηκε τόσο στην Τράπεζα της Αγγλίας όσο και στον ιδιωτικό τραπεζικό τομέα, ενώ είναι εκλεγμένη με τους Εργατικούς εδώ και 14 χρόνια, περιμένοντας υπομονετικά -ακόμη και όταν την αρχηγία είχε ο αριστερός Τζ. Κόρμπιν- την ημέρα που θα γινόταν υπ. Οικονομικών.

Φαίνεται να γνωρίζει πολύ καλά ότι η θέση της μοιάζει με ηλεκτρική καρέκλα, με τις αγορές να περιμένουν έτοιμες να την… κατασπαράξουν εάν οι προτάσεις και η πολιτική της θεωρηθεί επικίνδυνη για τις λεπτές ισορροπίες της βρετανικής οικονομίας. Η ίδια, όμως, ως εξπέρ στο σκάκι φαίνεται να γνωρίζει ακόμη πώς κινείς εν γένει τα πιόνια και κυρίως ότι πρέπει να έχεις υπομονή αλλά και να προβλέπεις τις κινήσεις του αντιπάλου σου.

Μεγαλώνοντας στο νότιο Λονδίνο, στη Βρετανία της Μάργκαρετ Θάτσερ τη δεκαετία του 1980, πήγε σε δημόσιο σχολείο, ενώ το σκάκι ήταν αυτό που την έκανε να ξεχωρίζει, καθώς έγινε πρωταθλήτρια, νικώντας μαθητές από ιδιωτικά σχολεία με υψηλά δίδακτρα.

Γνωρίζει ότι ορισμένες από τις αποφάσεις της δεν θα είναι δημοφιλείς, ιδίως στους αριστερούς Εργατικούς. Μετά από χρόνια πολιτικών λιτότητας των Τόρις, ορισμένα πιο αριστερά μέλη του κόμματος θέλουν να τη δουν να αυξάνει τις δαπάνες για να στηρίξει τις δημόσιες υπηρεσίες της Βρετανίας.

Όμως, τόσο η ίδια, όσο και νέος πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, τα τελευταία τρία χρόνια προσπαθούν να πείσουν τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις αγορές ότι δεν θα ασκήσουν οικονομική πολιτική επιθετικών δαπανών και αύξησης της φορολόγησης εταιρειών, ενώ θα αναζητήσουν τη δημοσιονομική ισορροπία με βασικό στόχο τη σημαντική μείωση του χρέους, αλλά με σταδιακό ρυθμό. .

Στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης σπούδασε πολιτική, φιλοσοφία και οικονομικά, δηλαδή σπουδές που έχουν κάνει πολλοί Βρετανοί πολιτικοί. Μετά την αποφοίτησή της, το 2000, η Ριβς είχε μια προσφορά εργασίας από την Goldman Sachs. Αντ’ αυτού, επέλεξε να εργαστεί για την Τράπεζα της Αγγλίας, λέγοντας αργότερα ότι απέρριψε την προσφορά με υψηλότερη αμοιβή, γιατί ήθελε «να κάνει κάτι πιο χρήσιμο».

Εργάστηκε για έξι χρόνια ως οικονομολόγος της Τράπεζας της Αγγλίας στα χρόνια της άνθησης που οδήγησαν στη χρηματοπιστωτική κρίση, συμπεριλαμβανομένης μιας απόσπασης στη βρετανική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον, όπου γνώρισε τον σύζυγό της.

Στις εκλογές του 2005, ήταν υποψήφια με τους Εργατικούς στην ασφαλή για τους Συντηρητικούς έδρα του Bromley and Chislehurst, τερματίζοντας μακράν δεύτερη. Έθεσε ξανά υποψηφιότητα εκεί σε επαναληπτικές εκλογές ένα χρόνο αργότερα, καταλαμβάνοντας την τέταρτη θέση. Στη συνέχεια μετακόμισε στο Λιντς, αναλαμβάνοντας εργασία στον τραπεζικό γίγαντα HBOS λίγο πριν αυτός καταρρεύσει το 2008 και εξαγοραστεί από τη Lloyds.

Πώς έγινε «σκιώδης» υπουργός

Χαρακτηρισμένη ως «ανερχόμενο αστέρι» των Εργατικών, ακόμη και πριν εισέλθει στο Κοινοβούλιο, η Ριβς το 2010 βρήκε τελικά πολιτική επιτυχία, κερδίζοντας την έδρα στο Leeds West για τους Εργατικούς, την ώρα που το κόμμα εκδιώχθηκε από την κυβέρνηση. Μέσα σε ένα χρόνο, βρέθηκε στο σκιώδες υπουργικό συμβούλιο του ηγέτη του κόμματος Εντ Μίλιμπαντ, αρχικά ως το νούμερο δύο στο χαρτοφυλάκιο των Οικονομικών και στη συνέχεια αναλαμβάνοντας το χαρτοφυλάκιο Εργασίας και Συντάξεων.

Η Ριβς έχει περιγράψει την περίοδο 2010 – 2015 σαν έναν «ανεμοστρόβιλο» ομιλιών και πολιτικών παρεμβάσεων» και ακόμη και τη νύχτα των εκλογών του 2015, η ίδια και οι συνάδελφοί της πίστευαν ότι θα κέρδιζαν τις εκλογές. Όταν ο Κόρμπιν εξελέγη ηγέτης των Εργατικών, η Ριβς, ως μέλος της πτέρυγας των μετριοπαθών, φρόντισε να αποστασιοποιηθεί από την πιο επιθετική πολιτική του νέου αρχηγού, αλλά δεν αποχώρησε -όπως περίμεναν κάποιοι- από το κόμμα.

Προτίμησε να ασχοληθεί με τη συγγραφή μελετών για την οικονομία αλλά και την έκδοση ενός βιβλίου, ενώ ήταν επικεφαλής Επιτροπής των Εργατικών για τις επιχειρήσεις. Σε αυτόν τον ρόλο, ηγήθηκε μιας έρευνας σχετικά με την κατάρρευση της Carillion, η οποία άφησε χιλιάδες ανθρώπους χωρίς δουλειά, έπληξε τις συντάξεις δεκάδων χιλιάδων άλλων και ανάγκασε την κυβέρνηση να παρέμβει με έκτακτη χρηματοδότηση για τη διάσωση συμβάσεων που αφορούσαν σχολεία, νοσοκομεία, δρόμους και στρατιωτικές εγκαταστάσεις.

Το 2021, ένα χρόνο μετά την ανάληψη της ηγεσίας των Εργατικών από τον Στάρμερ, έγινε υπ. Οικονομικών στη σκιώδη κυβέρνηση του κόμματος. Έκτοτε, στόχος της είναι να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στην οικονομική προσέγγιση του κόμματος, μεταξύ άλλων, προσελκύοντας τις επιχειρήσεις σε συναντήσεις με το διάσημο πρωινό της με σολομό και ομελέτα.

Αν και η άρνησή της να εγκρίνει πολιτικές που απαιτούν μεγάλες δεσμεύσεις δαπανών της χάρισε το παρατσούκλι «μηχανή του όχι» από συναδέλφους της σκιώδεις υπουργούς, είναι σαφές ότι η προσέγγισή της απέδωσε καρπούς, με τους ψηφοφόρους να εμπιστεύονται πλέον τους Εργατικούς περισσότερο από τους Συντηρητικούς στην οικονομία.

Ωστόσο, οικονομολόγοι, μεταξύ άλλων στο Ινστιτούτο Δημοσιονομικών Μελετών, έχουν κατηγορήσει και τα δύο κόμματα ότι διατηρούν μια «συνωμοσία σιωπής» σχετικά με την ανάγκη για δισεκατομμύρια λίρες είτε σκληρών περικοπών δαπανών είτε αυξήσεων φόρων μετά τις εκλογές.