Ο καλύτερος τρόπος για να τερματιστεί ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα

Η αναβίωση της Αραβικής Ειρηνευτικής Πρωτοβουλίας θα έλυνε τη σύγκρουση – και θα οικοδομούσε μια νέα παλαιστινιακή πραγματικότητα..

Μετά από οκτώ μήνες βάναυσου πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους και άλλες κορυφαίες παγκόσμιες δυνάμεις προσπαθούν να βρουν μια λύση για να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος. Μαζί με το φρικτό επίπεδο θανάτων αμάχων -από τα μέσα Ιουνίου ο ΟΗΕ διαπίστωσε ότι περισσότεροι από 37.000 έχουν σκοτωθεί και 78.000 έχουν τραυματιστεί στον πόλεμο- ο λαός της Γάζας στερείται τροφίμων και βασικής υγειονομικής περίθαλψης και ξεριζώνεται συνεχώς, καθώς όλο και περισσότερες κατοικίες της Λωρίδας εξαφανίζονται. Τα πανεπιστήμια της Γάζας έχουν καταστραφεί και το εκπαιδευτικό της σύστημα έχει διαλυθεί. Οι μεταδοτικές ασθένειες εξαπλώνονται ραγδαία και η παιδική θνησιμότητα έχει εκτοξευθεί στα ύψη. Κανένα μέρος δεν είναι πια ασφαλές.

Σε μια προσπάθεια να τερματιστεί η βία, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε ένα σχέδιο κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης ομήρων, το οποίο, όπως είπε, έχει καταρτιστεί από μέλη του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου του Ισραήλ και θα πρέπει να είναι αποδεκτό και από τις δύο πλευρές. Στις 10 Ιουνίου, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενέκρινε το σχέδιο με ψήφους 14-0, ενώ η Ρωσία απείχε. Ωστόσο παρά τη σπάνια αυτή διεθνή συναίνεση, ο πόλεμος συνεχίζεται. Η Χαμάς δήλωσε ότι χαιρετίζει το σχέδιο επί της αρχής και ζήτησε κάποιες διευκρινίσεις πριν το εγκρίνει πλήρως. Πιο εκπληκτική για πολλούς παρατηρητές είναι η αντίσταση της ίδιας της κυβέρνησης του Ισραήλ στο σχέδιο, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν υποστηρίζει ότι οι όροι του είναι ισραηλινοί.

Στην πραγματικότητα, οι λόγοι για την άρνηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου να τερματίσει τον πόλεμο είναι σαφείς: αν ασπαζόταν την κατάπαυση του πυρός, ο δεξιός συνασπισμός του θα κατέρρεε και θα αντιμετώπιζε εκλογές που σχεδόν σίγουρα θα έχανε. Σε ένα τέτοιο αποτέλεσμα, θα αναγκαζόταν επίσης πιθανότατα να δικαστεί για κατηγορίες διαφθοράς. Επιπλέον, μια κατάπαυση του πυρός θα ανάγκαζε τον Νετανιάχου να αντιμετωπίσει το τι θα επακολουθήσει και τη δική του αποτυχία να παρουσιάσει ένα βιώσιμο σχέδιο για τη μεταπολεμική Γάζα και τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να κυβερνηθεί, όπως ζήτησε η Ουάσιγκτον. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που το ίδιο του το πολεμικό υπουργικό συμβούλιο έχει θέσει επανειλημμένα. Πράγματι, ήταν η απροθυμία του Νετανιάχου να διατυπώσει ένα τέτοιο σχέδιο που προκάλεσε τις παραιτήσεις, στις 9 Ιουνίου, δύο ηγετικών μελών του πολεμικού του υπουργικού συμβουλίου, του Μπένι Γκαντζ και του Γκάντι Είζενκοτ.

Η αποτυχία της ισραηλινής κυβέρνησης να σκεφτεί με συνοχή για την επίλυση της παλαιστινιακής-ισραηλινής σύγκρουσης έχει τεράστιο τίμημα -και όχι μόνο για τους Παλαιστίνιους. Ήδη, το Ισραήλ έχει βρεθεί όλο και περισσότερο απομονωμένο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, στις δυτικές πρωτεύουσες και στην Ουάσιγκτον. Παρατείνοντας τον πόνο τόσων πολλών Παλαιστινίων, θέτει επίσης σε κίνδυνο τις σχέσεις του με τους Άραβες εταίρους. Εν τω μεταξύ, ο πόλεμος, ο οποίος έχει ήδη επεκταθεί στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ και στην Ερυθρά Θάλασσα, αποσταθεροποιεί την ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Αυτό είναι ιδιαίτερα τραγικό, δεδομένου ότι ο δρόμος προς την ειρήνη δεν είναι ούτε δύσκολος ούτε περίπλοκος. Μια βιώσιμη ειρήνη, η οποία είναι μόνο το πρώτο βήμα οποιουδήποτε μεταπολεμικού σχεδίου για τη Γάζα, πρέπει να αφορά τις εθνικές προσδοκίες του παλαιστινιακού λαού. Οποιαδήποτε ρύθμιση διακυβέρνησης πρέπει να σχεδιάζεται και να καθοδηγείται από τους Παλαιστίνιους και όχι να επιβάλλεται από το εξωτερικό. Πρέπει να αντλήσει ισχυρή υποστήριξη από τις αραβικές χώρες και να λάβει διεθνή υποστήριξη. Και πρέπει να παρέχει μια ενιαία παλαιστινιακή ηγεσία και μια πορεία προς την κρατική υπόσταση, ικανοποιώντας παράλληλα τις ανάγκες ασφάλειας τόσο των Παλαιστινίων όσο και των Ισραηλινών, θέτοντας έτσι τα θεμέλια και για την περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια. Η εκπλήρωση αυτών των απαιτήσεων μπορεί να μοιάζει με τρομερή πρόκληση, αλλά υπάρχει ήδη ένα πρότυπο για το πώς μπορεί να γίνει: η μακροχρόνια Αραβική Ειρηνευτική Πρωτοβουλία, η οποία έχει επανειλημμένα εγκριθεί από κυβερνήσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή, καθώς και από κορυφαίες παγκόσμιες δυνάμεις.

Το μεγάλο σχέδιο της Σαουδικής Αραβίας

Αν και έχει αναφερθεί ελάχιστα τους τελευταίους μήνες, η Αραβική Ειρηνευτική Πρωτοβουλία προέκυψε από μια κρίση που ήταν από πολλές απόψεις παρόμοια με αυτήν που αντιμετωπίζει σήμερα η Μέση Ανατολή. Στις αρχές του 2002, η διαδικασία που δημιουργήθηκε με τις συμφωνίες του Όσλο το 1993 είχε καταρρεύσει και η περιοχή είχε βυθιστεί σε αναταραχή και βία. Η στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ στη δεύτερη ιντιφάντα είχε οδηγήσει σε έντονες μάχες στη Δυτική Όχθη, με μεγάλο αριθμό θυμάτων μεταξύ των Παλαιστινίων πολιτών, και οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούσαν, ανεπιτυχώς, να εξασφαλίσουν κατάπαυση του πυρός. Χιλιάδες Παλαιστίνιοι είχαν σκοτωθεί και περίπου 28.000 είχαν τραυματιστεί- εκατοντάδες Ισραηλινοί είχαν επίσης χάσει τη ζωή τους. Κατά τραγικό τρόπο, αντί να επιδιώξει τη συμφιλίωση με τους Παλαιστίνιους γείτονές του, το Ισραήλ άρχισε να κατασκευάζει ένα διαχωριστικό τείχος στη Δυτική Όχθη, που βρίσκεται κυρίως εντός των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών – ένα φράγμα που το Διεθνές Δικαστήριο, σε μεταγενέστερη απόφαση του 2004, διαπίστωσε ότι αρνείται στους Παλαιστίνιους το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και άλλα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και παραβιάζει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.

Για να τερματιστεί η αυξανόμενη αιματοχυσία και να επιλυθούν, μια για πάντα, οι βασικές αιτίες της σύγκρουσης, ο πρίγκιπας διάδοχος Αμπντάλα της Σαουδικής Αραβίας πρότεινε μια τολμηρή λύση. Σύμφωνα με το πλαίσιο που παρουσίασε στη σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου τον Μάρτιο του 2002, ο αραβικός κόσμος θα έκανε το εξαιρετικό βήμα της αναγνώρισης του Ισραήλ εντός των συνόρων του 1967 -ένα ενδεχόμενο που μέχρι τότε φαινόταν αδιανόητο- υπό την προϋπόθεση ότι το Ισραήλ θα τερμάτιζε την κατοχή των αραβικών εδαφών και θα δεχόταν την ίδρυση ενός κυρίαρχου παλαιστινιακού κράτους στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. “Μόνο στο πλαίσιο της πραγματικής ειρήνης μπορούν να αναπτυχθούν κανονικές σχέσεις μεταξύ των λαών της περιοχής και να επιτραπεί στην περιοχή να επιδιώξει την ανάπτυξη και όχι τον πόλεμο”, δήλωσε ο πρίγκιπας διάδοχος.

Για την υλοποίηση αυτών των στόχων, το σχέδιο ζητούσε από το Ισραήλ να αποσύρει τον στρατό του στα σύνορα που υπήρχαν πριν από τον πόλεμο του Ιουνίου 1967. Ζητούσε επίσης η Ανατολική Ιερουσαλήμ να είναι η πρωτεύουσα του νέου παλαιστινιακού κράτους και οι δύο πλευρές να καταλήξουν σε μια “συμφωνημένη” διευθέτηση του ζητήματος των Παλαιστινίων προσφύγων με βάση την απόφαση 194 του ΟΗΕ. Σε αντάλλαγμα, το σχέδιο θα επέτρεπε την πλήρη ενσωμάτωση του Ισραήλ στην περιοχή και την εξομάλυνση των σχέσεων με τον αραβικό κόσμο, καθώς και τον τερματισμό της παλαιστινιακής-ισραηλινής σύγκρουσης. Για την υλοποίηση αυτών των βημάτων και τη δημιουργία των βάσεων για ένα παλαιστινιακό κράτος, το σχέδιο προέβλεπε τη σύσταση μιας ειδικής επιτροπής από λίγα μέλη του Αραβικού Συνδέσμου, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ρωσίας, των Ηνωμένων Εθνών και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Εν μέσω μιας τόσο παγιωμένης σύγκρουσης, ορισμένοι υπέθεσαν ότι θα ήταν δύσκολο να εξασφαλιστεί ευρεία υποστήριξη για το σαουδαραβικό πλαίσιο. Ωστόσο, στη σύνοδο κορυφής της Βηρυτού, το σχέδιο εγκρίθηκε ομόφωνα από όλα τα συμμετέχοντα μέλη του Αραβικού Συνδέσμου, συμπεριλαμβανομένων πολλών κρατών που δεν είχαν ποτέ αναγνωρίσει το Ισραήλ. Το 2003, το σχέδιο -γνωστό πλέον ως Αραβική Ειρηνευτική Πρωτοβουλία- αναγνωρίστηκε επίσης στο λεγόμενο οδικό χάρτη για την ειρήνη που πρότειναν από κοινού η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ρωσία, τα Ηνωμένα Έθνη και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η Αραβική Ειρηνευτική Πρωτοβουλία υιοθετήθηκε εκ νέου στη σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου το 2007 στο Ριάντ και έχει επανειλημμένα κερδίσει την υποστήριξη του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας, ο οποίος περιλαμβάνει 57 αραβικά και μουσουλμανικά κράτη, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν. Τον Δεκέμβριο του 2017, σε μια δήλωση που υπογράφηκε από τον Ιρανό πρόεδρο Χασάν Ρουχανί μεταξύ άλλων ηγετών, ο Οργάνωση Ισλαμικής Συνεργασίας επιβεβαίωσε την υποστήριξη για μια “λύση δύο κρατών” που ήταν “συνεπής . . με την αραβική ειρηνευτική πρωτοβουλία του 2002”. Έτσι, προσέφερε την προοπτική τερματισμού της σύγκρουσης του Ισραήλ ακόμη και με ορισμένους από τους πιο εδραιωμένους ανταγωνιστές του.

Δυστυχώς, καμία από αυτές τις πολλές εγκρίσεις δεν οδήγησε στην υλοποίηση του σχεδίου. Για ένα πράγμα, η Αραβική Ειρηνευτική Πρωτοβουλία δεν εξετάστηκε ποτέ σοβαρά από την ισραηλινή κυβέρνηση, η οποία δεν δέχτηκε καμία πίεση να το αποδεχτεί και η οποία ενθαρρύνθηκε στην εκτροπή των ειρηνευτικών προτάσεων από την έλλειψη δέσμευσης των ΗΠΑ. Σε μια προσπάθεια να προωθήσει η Αραβική Ειρηνευτική Πρωτοβουλία, ο πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς ζήτησε να δημοσιευθεί το πλήρες κείμενο του σχεδίου στην ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, σε εβραϊκή μετάφραση, καθώς και στηνWashington Post. Όταν ο Αμπάς το ανέφερε αυτό με υπερηφάνεια στον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους, ο πρόεδρος αντέδρασε ψυχρά.

Όμως, εν μέσω της τρέχουσας καταστροφής στη Γάζα -του πιο καταστροφικού πολέμου και για τις δύο πλευρές εδώ και δεκαετίες- τέτοιες κωλυσιεργίες δεν μπορούν πλέον να στέκονται εμπόδιο. Η Αραβική Ειρηνευτική Πρωτοβουλία παρέχει την πιο ελπιδοφόρα βάση για τον τερματισμό του πολέμου με ένα σχέδιο που μπορεί να εγκριθεί από όλες τις πλευρές. Ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας οι Ηνωμένες Πολιτείες να αγκαλιάσουν το πλαίσιο της Αραβικής Ειρηνευτικής Πρωτοβουλίας και να συνεργαστούν με άλλους εταίρους για να εξασφαλίσουν την εφαρμογή του. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσω μιας διεθνούς διάσκεψης σε συνεργασία με τη Σαουδική Αραβία και τις σχετικές αραβικές χώρες. Εάν η Ουάσινγκτον υιοθετήσει σταθερά ένα τέτοιο σχέδιο με την ισχυρή υποστήριξη κορυφαίων αραβικών κρατών και διεθνών συμμάχων, θα είναι πολύ δύσκολο για το Ισραήλ να το απορρίψει εκ προοιμίου. Επιπλέον, σε μια εποχή που η κυβέρνηση Μπάιντεν αναζητά απεγνωσμένα μια τομή στη σαουδαραβική-ισραηλινή εξομάλυνση, οι Σαουδάραβες αναζητούν τον τερματισμό της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης, οι Παλαιστίνιοι λαχταρούν για αυτοδιάθεση και οι Ισραηλινοί επιδιώκουν να επανασταθεροποιήσουν την ασφάλειά τους με την περιοχή, η Αραβική Ειρηνευτική Πρωτοβουλία είναι win-win για όλους.

Περισσότερη εξουσία, περισσότερη υπευθυνότητα

Για να κατανοήσουμε πώς η προσέγγιση της Αραβικής Ειρηνευτικής Πρωτοβουλίας θα μπορούσε να τερματίσει την τρέχουσα κρίση, είναι απαραίτητο να εξετάσουμε τις συνθήκες αποτελεσματικής διακυβέρνησης που θα το επέτρεπε. Η Παλαιστινιακή κυβέρνηση παρεμποδίζεται από την επέκταση των ισραηλινών εποικισμών και την απαλλοτρίωση γης, την υπονόμευση της δημοσιονομικής βιωσιμότητάς της, τους περιορισμούς στις μετακινήσεις των Παλαιστινίων και την πρόσβαση στους φυσικούς πόρους και τις αγορές τους, τις καθημερινές στρατιωτικές εισβολές στις παλαιστινιακές πόλεις και τους προσφυγικούς καταυλισμούς, την έλλειψη κυριαρχίας των Παλαιστινίων και την παρεμπόδιση των Παλαιστινίων στην Ανατολική Ιερουσαλήμ να ψηφίσουν στις παλαιστινιακές βουλευτικές εκλογές, να κάνουν προεκλογική εκστρατεία ή να θέσουν υποψηφιότητα για αξιώματα.

Με την πλήρη υποστήριξη του αραβικού κόσμου καθώς και την ισραηλινή αναγνώριση της παλαιστινιακής κυριαρχίας, ωστόσο, η Παλαιστινιακή Αρχή θα μπορούσε να διευθύνει τις υποθέσεις του παλαιστινιακού λαού με δραματικά πιο αποτελεσματικό τρόπο. Θα είχε πλήρη έλεγχο και θα ήταν πλήρως υπόλογη σε ένα εκλεγμένο Παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο. Με την υποστήριξη της εξομάλυνσης μεταξύ του Ισραήλ και ολόκληρης της περιοχής, το πλαίσιο της Αραβικής Ειρηνευτικής Πρωτοβουλίας θα προσέφερε επίσης εγγυήσεις ασφαλείας στο Ισραήλ μέσω της παρουσίας ενός τρίτου μέρους στην ασφάλεια για μια συγκεκριμένη περίοδο. Η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, με τη σειρά της, θα έπρεπε να δεσμεύσει όλες τις παλαιστινιακές πολιτικές παρατάξεις να αποδεχθούν το σχέδιο, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ.

Κρίσιμο είναι ότι η μεταπολεμική διοίκηση της Γάζας και της Δυτικής Όχθης θα πρέπει να είναι ενιαία. Πρέπει να υπάρξει μια ενιαία, χωρίς αποκλεισμούς παλαιστινιακή κυβέρνηση, υπεύθυνη για όλα τα παλαιστινιακά εδάφη. Η Παλαιστινιακή Αρχή δεν θα αναλάβει την ευθύνη για τη Γάζα κατ’ εντολή της ισραηλινής κυβέρνησης. Αλλά θα το κάνει στο πλαίσιο μιας συνολικής συμφωνίας που θα υποστηρίζεται από τη διεθνή κοινότητα και τις κυριότερες αραβικές χώρες. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η παλαιστινιακή ηγεσία θα πρέπει να διαβουλευτεί με όλους τους παλαιστινιακούς ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών οργανώσεων και των θεσμών της κοινωνίας των πολιτών, για να διασφαλίσει ότι οποιαδήποτε τέτοια κυβέρνηση θα είναι αποδεκτή από το ευρύτερο δυνατό εκλογικό σώμα.

Η πρώτη προτεραιότητα του σχεδίου πρέπει να είναι η παροχή ασφάλειας και η διασφάλιση της ειρήνης, ώστε οι Παλαιστίνιοι και οι διεθνείς δωρητές να μπορέσουν να ξεκινήσουν το επείγον έργο της ανακούφισης και της ανοικοδόμησης στη Γάζα. Οποιεσδήποτε νέες ρυθμίσεις ασφαλείας θα πρέπει να εφαρμοστούν με τη βοήθεια των Αράβων και των διεθνών εταίρων. Είναι βέβαιο ότι υπάρχει αυξανόμενη ανάγκη στον παλαιστινιακό τομέα ασφαλείας για σοβαρή μεταρρύθμιση και αναδιάρθρωση. Για την εφαρμογή αυτών των μεταρρυθμίσεων, ωστόσο, η Παλαιστινιακή Αρχή χριεάζεται ισχυρή διεθνή και αραβική υποστήριξη, η οποία μέχρι σήμερα έχει παρασχεθεί μόνο εν μέρει. Ταυτόχρονα, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, στο οποίο η παλαιστινιακή ηγεσία έχει παραχωρήσει πλήρη δικαιοδοσία για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο παλαιστινιακό έδαφος, πρέπει να φέρει ενώπιον της δικαιοσύνης τους υπεύθυνους για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, διαφορετικά η ατιμωρησία θα συνεχίσει να επικρατεί.

Δεδομένης της ασυμμετρίας ισχύος μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων, η πρόοδος στην οικοδόμηση ενός βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους θα απαιτήσει την ισχυρή εποπτεία ενός επιβλητικού, ισορροπημένου διαμεσολαβητή. Μόνο τα Ηνωμένα Έθνη, με την υποστήριξη των μεγάλων παγκόσμιων δυνάμεων, μπορούν να εκπληρώσουν αυτό το ρόλο. Θα πρέπει να διοριστεί ένας απεσταλμένος για την ειρήνη, ο οποίος θα εργαστεί για την προετοιμασία μιας διεθνούς ειρηνευτικής διάσκεψης για να εξασφαλίσει την εφαρμογή του σχεδίου. Σε περίπτωση αδιεξόδου μεταξύ των δύο πλευρών -για παράδειγμα για θέματα που αφορούν την ασφάλεια ή την πρόσβαση στα σημεία εισόδου των συνόρων- ο διαμεσολαβητής αυτός πρέπει να έχει απόλυτη εξουσία.

Για την εποπτεία της διαδικασίας, μια δύναμη προστασίας του ΟΗΕ θα πρέπει να αναπτυχθεί σε όλα τα παλαιστινιακά εδάφη για να προστατεύσει τον παλαιστινιακό λαό και να διαβεβαιώσει το Ισραήλ ότι ικανοποιούνται οι νόμιμες ανησυχίες του για την ασφάλειά του, αφενός, και να επιβλέπει τη μετάβαση των Παλαιστινίων προς την κρατική υπόσταση, αφετέρου. Μόλις όλα τα μέρη του σχεδίου συμφωνήσουν σε αυτές τις αρχές και καθορίσουν ένα σταθερό χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή τους, μπορούν να ξεκινήσουν τις δύσκολες διαπραγματεύσεις για τα λεγόμενα θέματα του τελικού καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένου του καθεστώτος της Ιερουσαλήμ, των ισραηλινών οικισμών, των συνόρων, της ασφάλειας, των δικαιωμάτων στο νερό, της ελευθερίας των Παλαιστινίων κρατουμένων και της κατάστασης των προσφύγων.

Τελικά, μόνο οι ελεύθερες και δίκαιες εκλογές μπορούν να σβήσουν τη δίψα των Παλαιστινίων για δημοκρατία. Εάν υπάρχει βούληση, οι εκλογές μπορούν να διεξαχθούν ακόμη και όταν οι δρόμοι είναι ακόμη γεμάτοι με τα συντρίμμια του πολέμου. Επομένως, γενικές εκλογές υπό διεθνή αιγίδα θα πρέπει να διεξαχθούν το συντομότερο δυνατό. Αυτό θα απαιτήσει, μεταξύ άλλων, την απελευθέρωση όλων των Παλαιστινίων πολιτικών κρατουμένων και τη δημιουργία ενός ελεύθερου και πλήρως ευνοϊκού δημοκρατικού πολιτικού περιβάλλοντος. Σε όλους τους Παλαιστίνιους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται στην Ιερουσαλήμ, πρέπει να δοθεί η ευκαιρία να συμμετάσχουν στις εκλογές, τόσο ως ψηφοφόροι όσο και ως υποψήφιοι. Τα αποτελέσματα των εκλογών πρέπει να αναγνωρίζονται και να υποστηρίζονται διεθνώς.

Εκτός από το να ανοίξει το δρόμο για την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, ένα ολοκληρωμένο ειρηνευτικό πλαίσιο θα δώσει στους διεθνείς παράγοντες άμεσο μερίδιο στην ανοικοδόμηση και την ανάπτυξη της Γάζας και της Δυτικής Όχθης. Επί του παρόντος, η Γάζα έχει καταστραφεί και η Δυτική Όχθη έχει φτωχοποιηθεί σοβαρά. Το κόστος της ανοικοδόμησης θα είναι τεράστιο. Επιπλέον, δεδομένης της πρόσφατης εμπειρίας, οι δωρητές θα είναι επιφυλακτικοί στη χρηματοδότηση ενός σχεδίου Μάρσαλ για τη Γάζα, αν δεν είναι βέβαιοι ότι το υποκείμενο πολιτικό αδιέξοδο έχει αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Ένα πλεονέκτημα είναι ότι η Παλαιστινιακή Αρχή έχει ήδη παρουσία στη Γάζα. Παρά τις βαθιές διαιρέσεις με τη Χαμάς, η Παλαιστινιακή Αρχή συμμετέχει εδώ και καιρό στην κοινωνική, οικονομική και διοικητική ζωή της λωρίδας. Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει συσσωρεύσει πλούσια εμπειρία σε συνεργασία με πολυμερείς και διμερείς δωρητές -έχοντας επιβλέψει με διαφάνεια επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων σε έργα υποδομής τόσο στη Γάζα όσο και στη Δυτική Όχθη. Μεταξύ αυτών είναι ο δρόμος Salah al-Din στη Γάζα, συστήματα αποχέτευσης, εγκαταστάσεις αφαλάτωσης και πολλά νοσοκομεία, έργα στέγασης που χρηματοδοτήθηκαν από το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, εκατοντάδες σχολεία που χρηματοδοτήθηκαν από τη Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, τη Γαλλία, την Ιαπωνία, τη Νορβηγία, τη Σουηδία και την Ισλαμική Τράπεζα Ανάπτυξης, ενεργειακά έργα που χρηματοδοτήθηκαν από την Παγκόσμια Τράπεζα, πολιτιστικά κοινοτικά κέντρα που υποστηρίχθηκαν από την Κίνα, την Ινδία και την Ιαπωνία και έργα τεχνικής βοήθειας που υποστηρίχθηκαν από την Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Με δεδομένο ότι κανένας άλλος οργανισμός δεν είναι εξοπλισμένος για να αναλάβει τις εκτεταμένες δραστηριότητες και υπηρεσίες που υποστηρίζει η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA) και τις ακραίες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τώρα οι διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις που προσπαθούν να δραστηριοποιηθούν στη Γάζα κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι δωρητές που έχουν αναστείλει τη χρηματοδότησή τους αφήνουν τους Παλαιστίνιους στην τύχη τους τη στιγμή που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Τον Απρίλιο, μια εξωτερική έρευνα του ΟΗΕ για την UNRWA διαπίστωσε ότι η υπηρεσία διέθετε μηχανισμούς για τη διασφάλιση της ουδετερότητας και ότι δεν υπήρχαν υποστηρικτικά στοιχεία για τους ισραηλινούς ισχυρισμούς ότι ένας “σημαντικός αριθμός” του προσωπικού της υπηρεσίας ήταν μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων. Με απλά λόγια, δεν υπάρχει καμία εύλογη εναλλακτική λύση για την UNRWA και πρέπει να χρηματοδοτηθεί πλήρως από περιφερειακούς και διεθνείς εταίρους.

Η Παλαιστινιακή Αρχή αναγνωρίζει ότι πρέπει να προβεί σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Αν της δοθούν τα εργαλεία και η διεθνής υποστήριξη για να το πράξει, θα μπορούσε να οικοδομήσει μια καλύτερη, πιο αποτελεσματική διοίκηση που θα είναι πλήρως υπόλογη στον παλαιστινιακό λαό. Ο παλαιστινιακός λαός δεν μπορεί να έχει εμπιστοσύνη σε οποιαδήποτε πολιτική πρωτοβουλία εάν οι ηγέτες του δεν είναι σε θέση να ασκήσουν την πλήρη διοικητική εξουσία που απαιτείται για να παρέχουν ένα ελάχιστο επίπεδο ελπίδας για ένα καλύτερο αύριο, ασφάλεια και οικονομική ευημερία. Οι Παλαιστίνιοι λαχταρούν και απαιτούν περισσότερα από τους ηγέτες τους, αλλά η οργή τους δικαίως στρέφεται κατά του Ισραήλ, της κατοχικής δύναμης.

Σε οποιαδήποτε βιώσιμη ειρήνη, η Παλαιστινιακή Αρχή πρέπει να επιτραπεί να λειτουργήσει ως εθνική οντότητα και όχι ως μια απλή υπηρεσία ασφαλείας που υπάγεται στην ισραηλινή κυβέρνηση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οποιεσδήποτε ρυθμίσεις για την “επόμενη μέρα” πρέπει να αφορούν όλα τα παλαιστινιακά εδάφη και όχι μόνο τη Γάζα. Αυτή ακριβώς την προσέγγιση θα ακολουθούσε η Αραβική Ειρηνευτική Πρωτοβουλία. Για να δρομολογηθεί ένα τέτοιο ολοκληρωμένο σχέδιο, θα πρέπει να συγκληθεί μια διεθνής διάσκεψη από τα Ηνωμένα Έθνη με την πλήρη υποστήριξη του Συμβουλίου Ασφαλείας για να καθοριστεί ένα σχέδιο εφαρμογής για τον τερματισμό της ισραηλινής κατοχής των παλαιστινιακών εδαφών που άρχισε μετά τον πόλεμο του 1967. Θα πρέπει να αντιμετωπίσει όλα τα ζητήματα του τελικού καθεστώτος κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων και να καθοδηγήσει μια νέα σχέση μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων που θα βασίζεται στην αρχή της παλαιστινιακής κυριαρχίας.

Τίποτα από αυτά δεν θα είναι εύκολο. Όμως με μια ανανεωμένη δημοκρατική εντολή που υποστηρίζεται από τους παγκόσμιους ηγέτες και υποστηρίζεται από ολόκληρη την περιοχή, η νέα παλαιστινιακή κυβέρνηση θα είναι σε θέση να επιφέρει μια αναγέννηση της παλαιστινιακής ζωής. Θα μπορούσε να αναλάβει τα επείγοντα καθήκοντα της ανοικοδόμησης καταφυγίων, υγειονομικών και εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων, της αναζωογόνησης της κατεστραμμένης παλαιστινιακής οικονομίας και της δημιουργίας σταθερών θεμελίων για μελλοντική ανάπτυξη. Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι 145 από τα 193 μέλη των Ηνωμένων Εθνών έχουν αναγνωρίσει επίσημα την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση- είναι καιρός για τον κόσμο να την κάνει επιτέλους μια βιώσιμη πραγματικότητα. Η ώρα για την επίλυση του παλαιστινιακού ζητήματος είναι τώρα.

Η 7η Οκτωβρίου 2023 δεν ήταν η αρχή της παλαιστινιακής-ισραηλινής σύγκρουσης, αλλά μάλλον το τρομερό αποτέλεσμα μιας σύγκρουσης που βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη εδώ και 76 χρόνια. Αυτή τη φορά η σπίθα ήταν στη Γάζα- την επόμενη φορά θα μπορούσε να είναι στη Δυτική Όχθη. Η προκύπτουσα επίθεση από το Ισραήλ με τη σειρά της απειλεί να δημιουργήσει περισσότερη τέτοια αποτρόπαια βία στο μέλλον, αλλά και να απομονώσει περαιτέρω το Ισραήλ από τους περιφερειακούς εταίρους από τους οποίους εξαρτάται η μακροπρόθεσμη ασφάλειά του. Ο μόνος τρόπος για να δοθεί ένα τέλος σε αυτή τη δυστυχία είναι να αντιμετωπιστεί η ουσία του προβλήματος: η κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ, η άδικη μεταχείριση των Παλαιστινίων και η άρνησή του να επιτρέψει στους Παλαιστίνιους μια πραγματική ευκαιρία να οικοδομήσουν ένα δικό τους κράτος.

Πηγή: Foreign Affairs