Ο μακρονισμός σε περιδίνηση

Τα αποτελέσματα του πρώτου και του δεύτερου γύρου των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία είναι συντριπτικά για τον πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν και την τεχνοκρατική αντίληψη περί πολιτικής, που θέλει να μην υπάρχουν δεξιές ή αριστερές αντιλήψεις για τα κοινωνικά και πολιτικά διακυβεύματα. Ακόμη και αν αποφευχθεί το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης από το Λαϊκό Μέτωπο υπό τον Ζαν – Λυκ Μελανσόν και σχηματιστεί μια κυβέρνηση τεχνοκρατών, ο πρόεδρος Μακρόν έχει υποστεί βαρύτατο πλήγμα στην πολιτική νομιμοποίησή του και σε κάθε περίπτωση, δεν είναι πλέον ο ισχυρός πολιτικός παίκτης στο κομματικό σύστημα της ιστορικής χώρας. Σε ηλικία περίπου τριάντα ετών, ο Μακρόν παραιτήθηκε από τη δουλειά του ως τραπεζίτης στη Rothschild για να γίνει οικονομικός σύμβουλος του σοσιαλιστή προέδρου Φρανσουά Ολάντ, εργαζόμενος για δύο χρόνια στο πλευρό του. Στη συνέχεια, ως υπουργός Οικονομίας στην κυβέρνηση Ολάντ από το 2014 έως το 2016, προώθησε μια δέσμη μέτρων, κυρίως επιτρέποντας σε περισσότερα καταστήματα να ανοίγουν τις Κυριακές και τα βράδια και ανοίγοντας ρυθμιζόμενους τομείς της οικονομίας. Υπενθυμίζεται ότι ο Μακρόν εξελέγη για πρώτη φορά πρόεδρος το 2017 μετά την αποχώρησή του από τους Σοσιαλιστές, ως ένας επιτυχημένος 39χρονος πολιτικός “πρωτάρης”. Επιδίωξε – νεοφιλελεύθερω τω τρόπω – να καταστήσει την αγορά εργασίας πιο ευέλικτη και προώθησε νομοθεσία, η οποία καθιστούσε δυσκολότερη την πρόσβαση των ανέργων σε δημόσια επιδόματα, τη στιγμή που προέβαινε σε δραστικές μειώσεις των φόρων επί των κερδών των επιχειρήσεων. Μοιραία, αυτή η κοινωνικά άσαρκη προσέγγιση των οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων προκάλεσε συλλογικές αντιδράσεις. Σε σύντομο χρονικό διάστημα εκδηλώθηκαν αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις των κίτρινων γιλέκων εναντίον της κοινωνικής οδύνης και ο κεντρώος Μακρόν έμελλε να χαρακτηριστεί «πρόεδρος των πλουσίων». Σε αυτόν το χαρακτηρισμό συνηγόρησε, βέβαια, και η ιδιοσυγκρασιακή δυσκολία του να επικοινωνήσει με τους Γάλλους πολίτες των μεσαίων τάξεων. Οι πολιτικοί αντίπαλοι τού προσήψαν την κατηγορία ότι επιφέρει ανεπανόρθωτα πλήγματα στις υλικές συνθήκες διαβίωσης του κόσμου της εργασίας. Στο κοινοβούλιο ο μακρονισμός παρέμεινε κυρίαρχος, αλλά όχι και ηγεμονικός, δεδομένου ότι η σχετική πλειοψηφία δεν ήταν πλέον απόλυτη. Αυτή η δεύτερη προεδρική θητεία του Μακρόν αποδείχθηκε στην πράξη ακόμη πιο ανάλγητη κοινωνικά. Η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, συνοδευόμενη από μια άτεγκτη τεχνοκρατική ρητορική, οδήγησε τη γαλλική κοινωνία σε νέους τριγμούς και σε καινούργιες αναταραχές, οι οποίες οδήγησαν στην παρατεταμένη παραλυσία πόλεων και προαστίων και στο θανάσιμο πυροβολισμό ενός εφήβου από αστυνομικό όργανο. Η πρόσφατη ήττα στις ευρωεκλογές οδήγησε τον Μακρόν στο λάθος, όπως αποδεικνύεται, να προκηρύξει αιφνιδιαστικά πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Η απόφαση προκάλεσε κοινωνική έκπληξη, καθώς και αντιδράσεις από το ίδιο το κεντρώο στρατόπεδο του μακρονισμού. Ενδεικτικά, ο υπουργός Οικονομικών, Μπρούνο Λεμέρ, υποστήριξε πως, με την απόφασή του αυτή, ο Γάλλος πρόεδρος πυροβόλησε την ίδια την κεντρώα πλειοψηφία. Πλέον, η πολιτική πορεία του Μακρόν θα αποτελέσει αντικείμενο εκτενών αναλύσεων, στη Γαλλία και στον υπόλοιπο κόσμο, με τον Γάλλο πρόεδρο να διατηρεί ακόμη, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μια σχετική άνεση κινήσεων. Βέβαιο, όμως, είναι ότι ο Μακρόν απονομιμοποείται πολιτικά και, μαζί με αυτόν, η ελιτιστική αφήγηση για ένα πολιτικά ουδέτερο «κέντρο», που, αυτάρεσκα, γνωρίζει να οδηγεί κοινωνία και οικονομία στα μονοπάτια της προόδου.