Χωρίς πλειοψηφία και χωρίς σαφή προοπτική για τον σχηματισμό συμμαχιών, η γαλλική Εθνοσυνέλευση βρίσκεται σε αχαρτογράφητα νερά.
Υπάρχουν ωστόσο ακόμη περιθώρια ελιγμών για τον Εμανουέλ Μακρόν προκειμένου να εφαρμόσει το πρόγραμμά του για τα υπόλοιπα τρία χρόνια της προεδρίας του, αντλώντας ιδέες από τις συμμαχίες σε επίπεδο ΕΕ.
Ακολουθούν τέσσερα συμπεράσματα μετά από μια νύχτα που μεταμόρφωσε το πολιτικό σκηνικό στη Γαλλία.
1. Το «δημοκρατικό ανάχωμα» στην ακροδεξιά λειτούργησε
Παρά το γεγονός ότι η Εθνική Συσπείρωση (RN) της Μαρίν Λεπέν σάρωσε στον πρώτο γύρο, στις επαναληπτικές κάλπες οι στρατηγικές συμμαχίες κεντρώων και αριστερών σε πολλές εκλογικές περιφέρειες «βύθισαν» τον ακροδεξιό συνασπισμό της στην τρίτη θέση.
Πάνω από 200 υποψήφιοι παραιτήθηκαν κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, επιτρέποντας στους ψηφοφόρους που αντιτίθενται στην ακροδεξιά να συσπειρωθούν γύρω από κοινούς υποψηφίους στον δεύτερο γύρο.
Τα τελικά αποτελέσματα δείχνουν ότι η συμμαχία του Νέου Λαϊκού Μετώπου (NFP) – η συμμαχία Σοσιαλιστών, Πρασίνων, Κομμουνιστών και της σκληρά αριστερής Ανυπότακτη Γαλλία (LFI) – βγήκε πρώτη, με 182 έδρες.
Ο ίδιος ο Μακρόν δέχτηκε σκληρό χτύπημα αλλά παραμένει «ζωντανός». Με σχεδόν 100 βουλευτές, το κομμα του «Αναγέννηση» είναι το δεύτερο μεγαλύτερο ενιαίο κόμμα μετά το RN.
2. Θολό πολιτικό τοπίο
Κατ’ αρχήν, ένας συνασπισμός κεντρώων και αριστερών, με περίπου 340 έδρες, θα μπορούσε να εξασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία στο νομοθετικό σώμα.
Αλλά η προοπτική συμμαχίας των “Μακρονιστών” με την «Ανυπότακτη Γαλλία» (LFI) -κόμμα το οποίο πολλοί χαρακτηρίζουν εξίσου ακραίο με την Εθνική Συσπείρωση – δεν φαίνεται πιθανή.
Το LFI μπορεί να είναι το μεγαλύτερο από τα αριστερά κόμματα, αλλά ακόμη και ορισμένοι σοσιαλιστές θεωρούν τον ηγέτη του Ζαν Λικ Μελανσόν “τοξικό”. Η στρατηγική συμμαχία της Αριστεράς, που σχηματίστηκε βιαστικά μετά την προκήρυξη πρόωρων εκλογών μοιάζει απίθανο να αντέξει.
Και αυτό ακριβώς το γεγονός καθιστά θολό το μετεκλογικό τοπίο. Το να έχεις έναν πρόεδρο και έναν πρωθυπουργό από διαφορετικά κόμματα είναι σπάνιο αλλά έχει ξανασυμβεί. Το σημερινό αδιέξοδο είναι όμως πρωτοφανές.
Ο “Μακρονιστής” πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ, η θητεία του οποίου ξεκίνησε μόλις τον Ιανουάριο, δήλωσε ότι θα παραιτηθεί. Μπορεί να συνεχίσει ως υπηρεσιακός, αλλά δεν είναι σαφές ποιος θα τον αντικαταστήσει.
3. Ένας συνασπισμός «τύπου Φον ντερ Λάιεν»;
Μια επιλογή θα ήταν ο σχηματισμός συνασπισμού που θα συσπειρώσει τους κεντρώους του Μακρόν, τους σοσιαλιστές, τους οικολόγους και τους βουλευτές από το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων που δεν υποστήριξαν τη Λεπέν.
Η συμμαχία αυτή θα θύμιζε σε πολλούς τον συνασπισμό που στηρίζει την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και αποτελείται από την κεντροαριστερά, την κεντροδεξιά, τους φιλελεύθεροους και ίσως τους πράσινους.
Αν και ανεπίσημος, ο φιλοευρωπαϊκός συνασπισμός της Φον ντερ Λάιεν υποστήριξε σε γενικές γραμμές την υποψηφιότητά της το 2019 και θα το κάνει και φέτος, ενώ υπάρχει και συνεργασία κατά περίπτωση σε συγκεκριμένα νομοσχέδια.
Στη Γαλλία, τα “εκλογικά μαθηματικά” βγαίνουν για τον σχηματισμό μια τέτοιας συμμαχίας. Ο διορισμός ωστόσο ενός “Μακρονιστή” πρωθυπουργού δεν υπάρχει στην εξίσωση. Αλλά και οι μετριοπαθείς Ρεπουμπλικάνοι είναι δύσκολο να δεχτούν μια υποψηφιότητα από τους Σοσιαλιστές.
Πιο πιθανός θα ήταν ένας υποψήφιος προερχόμενος από μικρότερο κόμμα ή μια κυβέρνηση τεχνοκρατών.
Αυτή η διευθέτηση θα πρέπει να διαρκέσει τουλάχιστον ένα χρόνο, καθώς τότε επιτρέπεται να ξαναστηθούν κάλπες – ή ίσως και μέχρι τη λήξη της θητείας Μακρόν το 2027.
Όπως και να έχει, το μέλλον μοιάζει αβέβαιο. Η Γαλλία, η οποία έχει ήδη δημοσιονομικό έλλειμμα άνω του 5% του ΑΕΠ, δεν έχει την πολυτέλεια να μέινει ακυβέρνητη.
4. Η Λεπέν απολαμβάνει το χάος
Υπάρχει το επιχείρημα ότι η Εθνική Συσπείρωση, παραδοσιακά κόμμα διαμαρτυρίας, δεν θα αναλάμβανε με χαρά την ευθύνη της διακυβέρνησης – και σίγουρα όχι αν αυτή η προοπτική απαιτούσε περίπλοκους συνασπισμούς και συμβιβασμούς.
Σίγουρα οι ακροδεξιοί μπορούν να ισχυρίζονται ότι τους έκοψαν τον δρόμο προς την εξουσία με “βρώμικα κόλπα”.
Ο Ζόρνταν Μπαρδέλα, εκλεκτός της ακροδεξιάς για πρωθυπουργός, χαρακτήρισε την συμμαχία “ατιμωτική” και “ενάντια στη φύση”- ο Έρικ Σιότι, αρχηγός των Ρεπουμπλικάνων που υποστηρίζουν το RN, την αποκάλεσε “ντροπή”.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το RN τα πήγε καλά: 9,3 εκατομμύρια Γάλλοι το ψήφισαν στον πρώτο γύρο, και ο αριθμός των εδρών του σημειώνει κατακόρυφη αύξηση σε σχέση με το 2022.
Τώρα θα παρακολουθούν από απόσταση τον Μακρόν να προσπαθεί να βάλει τάξη στο χάος και ελπίζουν ότι αν δεν τα καταφέρει θα οδηγήσει το εκλογικό σώμα μαζικότερα στην αγκαλία της ακροδεξιάς.
Εξέλιξη που θα εξυπηρετούσε τις φιλοδοξίες Λεπέν να κερδίσει την προεδρία στην επόμενη ευκαιρία το 2027.
Το σχόλιο σας