Η νέα στάση του Τραμπ για τη μετανάστευση

Σε ένα podcast, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ και υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών – για τις προεδρικές εκλογές του 2024 στις ΗΠΑ – Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι αν γινόταν ξανά πρόεδρος θα χορηγούσε πράσινες κάρτες σε ξένους αποφοίτους αμερικανικών κολεγίων.

“… Νομίζω ότι θα πρέπει να πάρετε αυτόματα μια πράσινη κάρτα ως μέρος του πτυχίου σας, μια πράσινη κάρτα για να μπορείτε να μείνετε σε αυτή τη χώρα. Και αυτό περιλαμβάνει και τα junior colleges”. Η Πράσινη κάρτα παρέχει στον κάτοχό της το καθεστώς του μόνιμου κατοίκου.

Η αντιμεταναστευτική στάση του Τραμπ το 2016

Θα ήταν σκόπιμο να επισημάνουμε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε τις εκλογές του 2016, ενώ κράτησε σθεναρή στάση απέναντι στη μετανάστευση ακόμη και για τους επαγγελματίες. Το 2016, ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι δεν θα επέτρεπε την H1B (μη μεταναστευτική βίζα που επιτρέπει στις αμερικανικές εταιρείες να απασχολούν αλλοδαπούς εργαζόμενους σε εξειδικευμένα επαγγέλματα) ως “πρόγραμμα φτηνού εργατικού δυναμικού” και θα εξασφάλιζε την προτίμηση των αμερικανών εργαζομένων. Πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2020, ο Τραμπ είχε επιδιώξει να εισαγάγει περιορισμούς στο πρόγραμμα H1-B (αρκετοί Ινδοί επαγγελματίες που εργάζονταν με βίζα H1B στις ΗΠΑ, μετακόμισαν στον Καναδά λόγω της απρόβλεπτης στάσης του Τραμπ όσον αφορά θέματα που αφορούσαν τις βίζες H1B καθώς και τις διεθνείς φοιτητικές βίζες).

Στο podcast, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι γνωρίζει περιπτώσεις όπου οι φοιτητές ήθελαν να παραμείνουν, αλλά δεν μπορούσαν και επέστρεψαν στις χώρες τους και δημιούργησαν εταιρείες που παρέχουν απασχόληση. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, ενώ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ χάνουν θέσεις εργασίας λόγω της επιστροφής τέτοιων ατόμων στις χώρες καταγωγής τους, αναφέρθηκε επίσης συγκεκριμένα ότι οι ΗΠΑ χάνουν ταλαντούχα άτομα από κορυφαία ιδρύματα.

Οι ανακοινώσεις του Τραμπ έρχονται λίγες ημέρες αφότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν (18 Ιουνίου 2024) είχε προβεί σε ανακοίνωση ότι μισό εκατομμύριο μετανάστες χωρίς χαρτιά που είναι παντρεμένοι με Αμερικανούς πολίτες θα λάβουν την υπηκοότητα. Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό, οι χωρίς χαρτιά σύζυγοι Αμερικανών πολιτών που ζουν στις ΗΠΑ μπορούν να υποβάλουν αίτηση για νόμιμη μόνιμη διαμονή. Υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις- πρώτον, το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας θα εξετάζει τις αιτήσεις κατά περίπτωση. Δεύτερον, για να είναι επιλέξιμοι για το πρόγραμμα αυτό οι σύζυγοι θα πρέπει να είναι παντρεμένοι για τουλάχιστον 10 χρόνια και να μην αποτελούν απειλή για την ασφάλεια. Αυτές οι νέες αλλαγές θα αποτρέψουν τον χωρισμό οικογενειών, καθώς οι σύζυγοι και τα παιδιά τους θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση για μόνιμη κατοικία χωρίς να ταξιδέψουν στο εξωτερικό.

Σύμφωνα με το Pew Forum, το 59% των ψηφοφόρων πιστεύει ότι οι μετανάστες χωρίς χαρτιά θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παραμείνουν νόμιμα στις ΗΠΑ.

Η χρονική συγκυρία της ανακοίνωσης του Τραμπ είναι επίσης σημαντική επειδή αρκετές δυτικές χώρες, όπως η Αυστραλία και ο Καναδάς, εισάγουν αναθεωρήσεις στα φοιτητικά προγράμματα. Ένα από τα πλεονεκτήματα που διαθέτουν οι ΗΠΑ είναι ότι, παρά την αντιμεταναστευτική στάση που υιοθετείται από διάφορες πλευρές, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να παραμένουν ελκυστικός προορισμός για τους διεθνείς φοιτητές – λόγω της υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης και του ευνοϊκού οικοσυστήματος για τους επιχειρηματίες. Το 2022-2023 το σύνολο των διεθνών φοιτητών που εγγράφηκαν σε αμερικανικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εκτιμάται ότι ξεπέρασε κατά πολύ το ένα εκατομμύριο.

Ενώ πολιτείες όπως η Καλιφόρνια, η Νέα Υόρκη και το Τέξας αποτελούν τους προτιμώμενους προορισμούς για τους διεθνείς φοιτητές, η κοινότητα των διεθνών φοιτητών είναι διασκορπισμένη σε όλη τη χώρα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι διεθνείς φοιτητές συνεισέφεραν 40 δισεκατομμύρια στην οικονομία των ΗΠΑ. Οι φοιτητές συνεισφέρουν όχι μόνο μέσω των διδάκτρων, αλλά και μέσω δαπανών για μεταφορές και ακίνητα. Θα ήταν σκόπιμο να επισημανθεί, ότι οι Κινέζοι και οι Ινδοί υπήκοοι αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό ποσοστό της διεθνούς φοιτητικής κοινότητας (το 2022-2023 ο αριθμός αυτός εκτιμάται ότι ξεπερνούσε κατά πολύ το 50%).

Η χρονική στιγμή της ανακοίνωσης του Τραμπ είναι σημαντική, διότι αρκετές χώρες έχουν επίσης γίνει ελκυστικές όχι μόνο για επιχειρηματίες, αλλά και για επαγγελματίες καθώς και για φοιτητές, λόγω της αυξανόμενης ώθησής τους στην προσέλκυση εξειδικευμένων και ταλαντούχων ατόμων. Ένα εξέχον παράδειγμα είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία εισήγαγαν το “Golden Visa Program”. Δεν είναι μόνο τα ΗΑΕ, αλλά και ασιατικές χώρες όπως η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία που επιδιώκουν να προσελκύσουν εξειδικευμένους εργαζόμενους για να καλύψουν τις ελλείψεις. Ενώ οι αγγλοσαξονικές χώρες παραμένουν ο προτιμώμενος προορισμός για τους Ινδούς φοιτητές, ένας αυξανόμενος αριθμός αρχίζει να διερευνά ευκαιρίες σε χώρες όπως η Σιγκαπούρη, η Φινλανδία, τα ΗΑΕ. Το φαινόμενο αυτό είναι πιθανό να αυξηθεί.

Εν κατακλείδι, η δήλωση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ πρέπει να ληφθεί υπόψιν με καχυποψία, δεδομένου ότι είναι απρόβλεπτος. Ενώ η φύση της παγκοσμιοποίησης μπορεί να μην είναι αυτή που ήταν πριν από δύο δεκαετίες, ακόμη και οι σκεπτικιστές και οι σκληροπυρηνικοί επικριτές δεν μπορούν να αγνοήσουν τις διασυνδέσεις σε ορισμένους τομείς. Ομοίως, η τριτοβάθμια εκπαίδευση στις ΗΠΑ αποτελεί σταθερό στοιχείο της “ήπιας ισχύος των ΗΠΑ”, ενώ δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ήπια ισχύς των ΗΠΑ μπορεί να έχει μειωθεί σε μια μεταβαλλόμενη παγκόσμια τάξη – οικονομική και πολιτική, αλλά σαφώς έχει πλεονεκτήματα έναντι άλλων χωρών ως μαγνήτης για τους φοιτητές που επιθυμούν να ακολουθήσουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση – όχι μόνο λόγω της υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης που παρέχεται στα ιδρύματα, αλλά και λόγω ενός ευνοϊκού οικοσυστήματος για την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.

Εάν οι ΗΠΑ πράγματι επικεντρωθούν στη διατήρηση εξειδικευμένων πτυχιούχων και εισαγάγουν πολιτικές σύμφωνα με αυτές που προωθεί ο Τραμπ, χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς και η Αυστραλία, οι οποίες έχουν εισαγάγει αλλαγές που επιδιώκουν να περιορίσουν την εισροή διεθνών φοιτητών, θα μπορούσαν να χάσουν. Καθώς οι ΗΠΑ επιδιώκουν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τους Κινέζους φοιτητές (υπήρξε μια μικρή πτώση στην εισροή διεθνών φοιτητών από την Κίνα), μια χώρα από την οποία θα μπορούσε να υπάρξει αύξηση των εισροών διεθνών φοιτητών είναι η Ινδία.