Η δύσκολη εξίσωση της Κεντροαριστεράς

Ο Αλέξης Τσίπραςστη διεθνή διάσκεψη που διοργάνωσε το Ινστιτούτο του μίλησε για τους κινδύνους που υπάρχουν από τον κατακερματισμό του προοδευτικού χώρου. Από το περσινό καλοκαίρι και μετά – και ακόμα περισσότερο στις τελευταίες ευρωεκλογές – το γεγονός αυτό αποτυπώθηκε και έκανε ακόμα πιο δύσκολο το έργο όσων οραματίζονται ενοποίηση των δυνάμεων. Επιβεβαιώθηκε ουσιαστικά πως η Νέα Δημοκρατία αυτή την περίοδο παίζει χωρίς αντίπαλο και για αυτό άλλωστε η μεγάλη πτώση των ποσοστών της δεν προκάλεσε πολλούς εσωτερικούς τριγμούς.

Η διάσπαση στην Αριστερά οφείλεται κυρίως στις δυνάμεις που αποχώρησαν από το ΣΥΡΙΖΑ. Ξεκίνησε με τη ΛΑΕ το 2015, η οποία πέρυσι ενσωματώθηκε στο ΜέΡΑ25, και ακολούθησαν η Πλεύση Ελευθερίας και η Νέα Αριστερά με τη διπλή διάσπαση του 2023.

Δεν υπάρχει ένα ομοιογενές κοινό που θα ενωθεί γύρω από την Κουμουνδούρου. Η αντιπαράθεση μεταξύ τους είναι έντονη. Όλα τα κόμματα που θεωρητικά ανήκουν στην κεντροαριστερά και έλαβαν ποσοστό άνω του 1% στις ευρωεκλογές (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, Πλεύση Ελευθερίας, ΜέΡΑ25, Νέα Αριστερά, ΚΟΣΜΟΣ), χωρίς να συμπεριλαμβάνεται το ΚΚΕ, συγκεντρώνουν ένα ποσοστό που φτάνει το 37,2%.

Αυτήν την περίοδο, η συζήτηση επικεντρώνεται στο ενδεχόμενο ενός πιθανού “γάμου” μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να αντιμετωπίσουν ενωμένα τη Νέα Δημοκρατία. Ο Στέφανος Κασσελάκης φαίνεται διστακτικός, μιλώντας μόνο για κοινοβουλευτική συνεργασία και δίνοντας βαρύτητα στην άμεση και αδιαμεσολάβητη σχέση με τους πολίτες. Από την άλλη, ο Νίκος Ανδρουλάκης επικεντρώνεται στην εσωκομματική κούρσα για την ανάδειξη του νέου προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Οι δυνάμεις ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές μειώθηκαν από το 29,67% στο 27,71%. Η συζήτηση αυτή απαιτεί σίγουρα τη συναίνεση των ηγεσιών για να προχωρήσει, ενώ αναμένεται να ενταθεί η πίεση προς τις ηγεσίες από τον Οκτώβριο και μετά.

Υπάρχουν πολλά ερωτήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Το εκλογικό σύστημα δεν επιτρέπει σε συνασπισμούς κομμάτων να λάβουν μπόνους, οπότε οι “μεσοβέζικες” λύσεις δεν είναι εφικτές. Μια πιθανή συνένωση θα προκαλούσε ρήγματα, καθώς υπάρχουν ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ που είναι πιο κοντά στη Νέα Δημοκρατία και υπάρχει ακόμα ένα μικρό κοινό με πιο ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά στον ΣΥΡΙΖΑ που δεν θα υποστήριζε τη συγχώνευση με τη Χαριλάου Τρικούπη. Το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι η επιλογή του αρχηγού του νέου χώρου και η αποδοχή υποψηφιοτήτων που θα είναι αποδεκτές από όλους.

Η συζήτηση ενδέχεται να εστιάζεται αυτή τη στιγμή στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, αλλά για να είναι επιτυχημένη απαιτείται η συμμετοχή και των υπολοίπων πολιτικών δυνάμεων. Απαιτείται μια ελάχιστη προγραμματική συμφωνία που θα πρέπει να συζητηθεί εγκαίρως. Οι απόψεις τους διαφέρουν σε θέματα οικονομίας, εκπαίδευσης, εθνικών ζητημάτων και κράτους δικαίου. Η εξίσωση είναι πολύπλοκη και δεν αφορά μόνο τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Στο εγχείρημα θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά και οι οργανώσεις της περιφέρειας με τις τοπικές κοινωνίες να έχουν τα δικά τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Υπάρχει και η «παγίδα» του εφησυχασμού των τριών χρόνων μέχρι τις επόμενες εθνικές εκλογές. Το διάστημα μοιάζει να είναι μεγάλο, ωστόσο το εγχείρημα είναι ιδιαιτέρως δύσκολο. Από τη στιγμή, άλλωστε που αρχίζει να λαμβάνει «σάρκα και οστά» ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί εύκολα να παίξει το «χαρτί» του αιφνιδιασμού και να τρέξει τις πολιτικές εξελίξεις.