Τι να περιμένουμε από την δεύτερη θητεία της Ούρσουλας;

Όταν το 2019 η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εξελέγη για πρώτη φορά πρόεδρος της Κομισιόν, εξασφάλισε στο Ευρωκοινοβούλιο πλειοψηφία μόλις εννέα ψήφων. Η δεύτερη πενταετία της ξεκινά παραδόξως με μεγαλύτερη άνεση, καθώς στη χθεσινή ψηφοφορία στο Στρασβούργο η πλειοψηφία διευρύνθηκε στις 41 ψήφους, με 401 επί συνόλου 707 ψηφισάντων να εγκρίνουν την υποψηφιότητα της Γερμανίδας πολιτικού. Παρά τις διαρροές από την τρικομματική συμμαχία ΕΛΚ, Σοσιαλιστών και Φιλελευθέρων που τη στήριζε (με χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις το γερμανικό FDP και τους Γάλλους Ρεπουμπλικανούς), η Φον ντερ Λάιεν απέσπασε την ψήφο των 35 περίπου από τους 45 Πράσινους ευρωβουλευτές, μετά από μία 45λεπτη λεπτομερή και φιλόδοξη προγραμματική ομιλία.

Η πρόεδρος της Κομισιόν αποφάσισε να μην κάνει μεγάλα ανοίγματα προς τους δεξιούς (ECR, “Πατριώτες για την Ευρώπη”), γεγονός που την οδήγησε σε κατηγορίες για αριστερή στροφή. Ωστόσο, η νέα θητεία της δεν φαίνεται να είναι απλά συνέχεια, καθώς προβλέπεται να υπάρξουν αλλαγές στη σύνθεση της Κομισιόν, με νέα χαρτοφυλάκια όπως Αντιπρόεδρος για την Απλοποίηση των Διαδικασιών και επίτροποι για την Άμυνα, την Ισότητα, τη Στέγαση και την προστασία των Θαλασσών.

Όλα αυτά συνοδεύονται από τη φιλοδοξία διεύρυνσης του κοινοτικού προϋπολογισμού (που ασφαλώς θα προκαλέσει περίσκεψη στη γενέτειρά της) και δημιουργίας νέων επενδυτικών οχημάτων, το άγχος για τη διατήρηση του ρόλου της Ευρώπης στον διεθνή τεχνολογικό ανταγωνισμό, αλλά και μία συνολική στροφή στην άμυνα, την ασφάλεια και την ενισχυμένη φύλαξη των συνόρων ως ευρωπαϊκή προτεραιότητα.

Της ομιλίας στο Στρασβούργο είχε προηγηθεί η δημοσίευση τριαντασέλιδου κειμένου πολιτικών κατευθυντήριων γραμμών, όπου τα παραπάνω παρουσιάζονται αναλυτικότερα.

Η Φον ντερ Λάιεν προτείνει έναν πιο επικεντρωμένο, απλό και αποτελεσματικό προϋπολογισμό για την Ε.Ε., που θα εκμεταλλεύεται τη δύναμή του για να αξιοποιήσει περισσότερη ιδιωτική και δημόσια χρηματοδότηση. Ζητάει τη δημιουργία ενός “Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανταγωνιστικότητας” και μιας “Καθαρής Βιομηχανικής Συμφωνίας” για την προώθηση της πράσινης παραγωγής και την ενίσχυση της τεχνολογικής αυτονομίας της Ε.Ε.

Σχετικά με την πολιτική ανταγωνισμού, υπογράμμισε την ανάγκη υποστήριξης της αύξησης της κλίμακας των εταιρειών, σύμφωνα με τη γαλλογερμανική πρωτοβουλία για τη δημιουργία “Ευρωπαίων πρωταθλητών” που θα μπορούν να ανταγωνιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτή η μετατόπιση των προτεραιοτήτων από τη διασφάλιση του ανταγωνισμού εντός της Ε.Ε. έχει ως αποτέλεσμα την αποτυχία ορισμένων σχεδίων συγχώνευσης, όπως η προτεινόμενη συγχώνευση της Alstom με τη Siemens το 2019, κατά τη διάρκεια της θητείας της επιτρόπου Φεστάγκερ.

Η Φον ντερ Λάιεν σημείωσε ότι θα ζητούσε από κάθε έναν από τους μελλοντικούς της επιτρόπους να πραγματοποιήσουν “μια βαθιά βουτιά στο χαρτοφυλάκιό τους και να επιτύχουν συγκεκριμένα τη μείωση του (γραφειοκρατικού) φόρτου”.

Επανέλαβε επίσης προηγούμενες εκκλήσεις για εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς, και συγκεκριμένα πρότεινε τη δημιουργία μιας “Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων” – ένα αναδιατυπωμένο όνομα για την Ένωση Κεφαλαιαγορών που προέρχεται από μια πρόσφατη έκθεση του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας Ενρίκο Λέττα

Η εντυπωσιακή πλευρά των δηλώσεων της προέδρου είναι η προθυμία της να κινηθεί η Κομισιόν με πιο πολιτικά κριτήρια, εστιάζοντας στο γεγονός ότι η ευρωπαϊκή άμυνα ξεκινά από την Ουκρανία. Επιπλέον, προγραμματίζει την ενεργοποίηση νέων μέσων για τον έλεγχο των ψευδών ειδήσεων και υπογραμμίζει ότι ο σεβασμός του κράτους δικαίου είναι απαραίτητος για την απελευθέρωση ευρωπαϊκών κονδυλίων. Επιπλέον, η πρωτοβουλία της Φον ντερ Λάιεν να κηρύξει μποϊκοτάζ στις υπουργικές συναντήσεις της ουγγρικής εναλλασσόμενης προεδρίας λόγω των συναντήσεων του Βίκτορ Όρμπαν με διάφορους ηγέτες, προσθέτει στη γενική εικόνα.