Η Άννα Διαμαντοπούλου και η νεοφιλελεύθερη συναίνεση στο Κέντρο

Στις κάλπες της 9ης Ιουνίου η Νέα Δημοκρατία υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη γεύθηκε μια μεγάλη δοκιμασία, χάνοντας 12,5 ποσοστιαίες μονάδες μέσα σε ένα χρόνο και συγκεντρώνοντας το χαμηλότερο αριθμό ψήφων στην ιστορία του κυβερνώντος κόμματος. Το σύστημα του κυρίαρχου κόμματος δοκιμάζεται σοβαρά όσον αφορά την εκλογική – κοινωνική απήχησή του και, όπως η σχετική τυπολογία της πολιτικής κοινωνιολογίας υποδεικνύει, αναδύεται η ανάγκη για έναν παράλληλο σχηματισμό, δυνητικά έτοιμο να προχωρήσει σε κεντρική πολιτική συνεργασία. Σε αυτήν ακριβώς τη συγκυρία, εκδηλώνεται και η υποψηφιότητα της Άννας Διαμαντοπούλου για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Τα νεοφιλελεύθερα και τεχνοκρατικά χαρακτηριστικά μιας στροφής προς το Κέντρο βρίσκονται εδώ, αναπαράγοντας τις παραδοχές, που είθισται να διατυπώνουν τα μικρομεσαία κόμματα του σύγχρονου τεχνοκρατικού Κέντρου. Ένθερμοι υποστηρικτές της υποψηφιότητας Διαμαντοπούλου, τόσο στο ΠΑΣΟΚ όσο και στη ΝΔ, δεν κουράζονται να επαναλαμβάνουν μονότονα ότι είναι αναχρονιστικό να σκεφτόμαστε με τους όρους του ιδεολογικού άξονα Δεξιά – Αριστερά. Το κρίσιμο είναι να αντιμετωπίζουμε την πολιτική διαδικασία με όρους Συντήρησης – Προόδου. Αφού η Δεξιά έχει αποδεχθεί την ανάγκη ενός κράτους κοινωνικών υπηρεσιών και αφού η Αριστερά έχει αντιληφθεί την οικονομική (και ηθική;) ανωτερότητα της ελεύθερης αγοράς, η θεμελιώδης διάκριση χάνει τους λόγους της χρηστικής ύπαρξής της και αντικαθίσταται από τη διχοτόμηση του πολιτικού σύμπαντος σε Συντήρηση και Πρόοδο, με την δεύτερη να εκφράζεται κατ’ εξοχήν μέσα από το σύγχρονο Κέντρο. Βέβαια, η ζωή άλλα δείχνει. Για παράδειγμα, ο αριστερός βουλευτής υπερψηφίζει το γάμο μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών, τη στιγμή που ο κεντροδεξιός βουλευτής επικαλείται ιδεολογικούς και αξιακούς λόγους για να τεκμηριώσει την αρνητική στάση του. Για τους θιασώτες του «φιλελεύθερου Κέντρου», τα ζητήματα που θέτει το ομού ζην, δεν πρέπει να γίνονται αντιληπτά μέσα από ιδεολογικές οπτικές, αλλά τεχνοκρατικά. Τα συλλογικά προβλήματα απαιτούν, σύμφωνα με τη σχετική μηχανή παραγωγής λόγου, ιδεολογικά αποφορτισμένες και πολιτικά ουδέτερες λύσεις. Τα προβλήματα του δημοσίου χώρου έχουν μια μόνη ενδεδειγμένη λύση – την τεχνοκρατική. Η συναίνεση των πολιτών στις επιλογές του άνευρου Κέντρου, που δρα σαν αλάνθαστη πολιτική μηχανή τεχνητής νοημοσύνης, δείχνει πως η πολιτική δεν έχει πια γωνίες και αντιπαραθέσεις. Η πολιτική είναι μια κεντρική συναινετική διαδικασία, θέση που έρχεται να αναιρέσει το ένα από τα δύο πρόσωπα του Ιανού, που έχει περιγράψει ο Μωρίς Ντυβερζέ και το οποίο είναι άρρηκτα συνυφασμένο με την αντιπαράθεση. Πιστεύοντας πως έχει καταφέρει να υπερβεί όλες τις αιχμηρές αντιθέσεις της πολιτικής, το συγκαιρινό μας Κέντρο εκτυλίγει, σε δεύτερο χρόνο, όλη τη νεοφιλελεύθερη ατζέντα, με τα αντικοινωνικά και αντιδημοκρατικά περιεχόμενά της: δυσανεξία απέναντι στους «διεφθαρμένους» της οργανωμένης συνδικαλιστικής δράσης, απέχθεια σε σχέση με τους «τεμπέληδες» των νέων κοινωνικών κινημάτων, δίχτυ ασφαλείας και στοχευμένες κοινωνικές παροχές αντί για διατήρηση των κοινωνικών κρατών, μεταφυσικού τύπου πίστη στη δυνατότητα αυτορρύθμισης των αγορών. Προδήλως, αυτή η αφυδατωμένη προσέγγιση της πολιτικής και της δημοκρατίας φουσκώνει τα πανιά της ακροδεξιάς, αλλά αυτή η πολιτική παρενέργεια δεν φαίνεται να απασχολεί ιδιαίτερα τις κεντρώες ελίτ. Το ζητούμενο είναι να διασφαλιστούν οι θεσμικοί και εκλογικοί όροι αναπαραγωγής του κυρίαρχου κόμματος, ειδικά τώρα που η ηγεσία του βρίσκεται στα εκλογικά «σχοινιά».