Ελληνοτουρκικά: Κρίσιμος μήνας ο Σεπτέμβριος

Πενήντα χρόνια συμπληρώθηκαν χθες από τη μαύρη επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, με την Αθήνα και την Λευκωσία να απαντούν στην προκλητική ρητορική της Άγκυρας. Σε μία κίνηση υψηλού συμβολισμού ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρέθηκε χθες στη Λευκωσία και κατέστησε σαφές πως επιδίωξη παραμένει μία Κυπριακή Δημοκρατία με μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια, σε μία διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, σε ένα ενιαίο κράτος, χωρίς ξένο στρατό κατοχής, χωρίς αναχρονιστικές εγγυήσεις όπως ακριβώς το προβλέπουν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ αλλά και ο σεβασμός στο ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Παράλληλα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν φαίνεται πρόθυμος να προχωρήσει προς μια ουσιαστική λύση και εκφράστηκε αντίθετα προς μια ομοσπονδιακή λύση στην Κύπρο. Εν τω μεταξύ, χθες πραγματοποιήθηκε μια προκλητική τουρκική εκδήλωση στα Κατεχόμενα, την ίδια στιγμή που υπάρχει διπλωματική δραστηριότητα για την επανέναρξη του διαλόγου στο Κυπριακό ζήτημα.

Σε αντίθεση με την Τουρκία, η Ελλάδα υποστηρίζει ακόμα τη λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Επίσης, υποστηρίζει τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την επανένωση της Κύπρου, βασιζόμενη στην αρχή της μίας κυριαρχίας, μίας διεθνούς προσωπικότητας και μίας ιθαγένειας, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών. Επισημαίνεται επίσης ότι η επίλυση του Κυπριακού παραμένει ύψιστη εθνική προτεραιότητα.

Για «ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην σύγχρονη μεταπολεμική ιστορία της Ευρώπης» έκανε λόγο ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης, στην ομιλία του ανήμερα της μαύρης επετείου των 50 ετών από την τουρκική εισβολή. Υπογράμμισε πως «οι πράξεις της Τουρκίας συνιστούν κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου, του χάρτη του ΟΗΕ, της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας, της εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας» και επεσήμανε πως «ο κυπριακός λαός δεν ξέχασε, καρτερεί, ελπίζει, αγωνίζεται». Στο μεταξύ απαντώντας σε ερώτηση αν υπάρχει κάτι νεότερο από πλευράς του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, είπε «δεν μπορώ να προκαταλάβω ούτε τις ανακοινώσεις ούτε τις αποφάσεις του ή το χρονικό πλαίσιο, αλλά, ναι, τα μηνύματα που λαμβάνω είναι προς τη θετική κατεύθυνση».

Παράλληλα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν φαίνεται πρόθυμος να προχωρήσει προς μια ουσιαστική λύση και εκφράστηκε αντίθετα προς μια ομοσπονδιακή λύση στην Κύπρο. Εν τω μεταξύ, χθες πραγματοποιήθηκε μια προκλητική τουρκική εκδήλωση στα Κατεχόμενα, την ίδια στιγμή που υπάρχει διπλωματική δραστηριότητα για την επανέναρξη του διαλόγου στο Κυπριακό ζήτημα.

Σε αντίθεση με την Τουρκία, η Ελλάδα υποστηρίζει ακόμα τη λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Επίσης, υποστηρίζει τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την επανένωση της Κύπρου, βασιζόμενη στην αρχή της μίας κυριαρχίας, μίας διεθνούς προσωπικότητας και μίας ιθαγένειας, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών. Επισημαίνεται επίσης ότι η επίλυση του Κυπριακού παραμένει ύψιστη εθνική προτεραιότητα.

Ο Σεπτέμβριος θα είναι κρίσιμος μήνας,  καθώς ο  Έλληνας πρωθυπουργός και ο Τούρκος πρόεδρος αναμένεται να συναντηθούν εκ νέου στην Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Και εκεί θα φανεί αν υπάρχουν περιθώρια να μπουν στο τραπέζι και πιο βαριά θέματα, με την Αθήνα να έχει βέβαια καταστήσει σαφές πως δεν θα υπάρξει καμία συζήτηση για θέματα κυριαρχίας. 

Σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, η ελληνοτουρκική προσέγγιση συμβάλλει στην πρόοδο του Κυπριακού. Το γεγονός ότι γίνονται συζητήσεις δεν σημαίνει απαραίτητα συμφωνία, αλλά η Ελλάδα επιδιώκει τον διάλογο με όλους ως ισχυρό κράτος σε όλους τους τομείς. Ο πρωθυπουργός και ο Τούρκος πρόεδρος συναντήθηκαν στην Ουάσιγκτον με στόχο τη διατήρηση ανοιχτών καναλιών επικοινωνίας.

Ωστόσο δεν υπάρχουν αυταπάτες στην ελληνική πλευρά πως ο ο κ. Ερντογάν θα εγκαταλείψει από τη μία ημέρα στην άλλη το αναθεωρητικό του αφήγημα και στο πλαίσιο αυτό έχουν τεθεί με σαφήνεια οι κόκκινες γραμμές της χώρας. Ειδικά στο Κυπριακό ο Τούρκος πρόεδρος επιμένει στην σκληρή γραμμή, ενώ τις τελευταίες μέρες στη γειτονική χώρα έχει υιοθετηθεί μια εμπρηστική ρητορική όπως φάνηκε και από τις αναφορές στον Νίκο Δένδια.