Μπάιντεν: Το χρονικό μιας πτώσης

Ο Τζο Μπάιντεν υποσχόταν το 2020 ότι δεν θα ήταν υποψήφιος παρά για μια μόνο θητεία—προτού κάνει στροφή 180° αφού βρέθηκε στην εξουσία.

Αντιμέτωπος με ολοένα ευρύτερη αμφισβήτηση κι ανησυχία για την προχωρημένη ηλικία του, αναγκάστηκε εντέλει να τηρήσει την υπόσχεσή του τέσσερα χρόνια αργότερα.

9η Μαρτίου 2020. Ο Τζο Μπάιντεν, σε εκστρατεία για τον Λευκό Οίκο, αντιμετώπιζε —ήδη— συνεχείς αμφισβητήσεις εξαιτίας της ηλικίας του.

Σε εκδήλωση με σκοπό τη συγκέντρωση κεφαλαίων, ο Δημοκρατικός διαβεβαίωνε πως δεν έβλεπε τον εαυτό του παρά ως «μεταβατικό» υποψήφιο: «Υπάρχει ολόκληρη γενιά ηγετών που βλέπετε να παρατάσσεται πίσω μου. Αυτοί είναι το μέλλον της χώρας», διαβεβαίωνε. Η δήλωση αμέσως θα ερμηνευόταν ως δέσμευση του υποψηφίου πως δεν θα είναι πρόεδρος παρά για μόνο μια θητεία.

20ή Ιανουαρίου 2021. Ενώ το Καπιτώλιο καλά-καλά δεν είχε ακόμη συνέλθει από την αιματηρή επίθεση έξαλλων οπαδών του Ντόναλντ Τραμπ, γινόταν ο πιο γηραιός πρόεδρος των ΗΠΑ που ορκίστηκε ποτέ.

Τους 18 πρώτους μήνες της προεδρίας του, κατάφερε να εγκριθεί μακρά σειρά επενδυτικών σχεδίων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη βελτίωση ετοιμόρροπων υποδομών. Παράλληλα, δεν έπαυε να προειδοποιεί εναντίον του κινδύνου που αντιπροσώπευε ο Ντόναλντ Τραμπ για τη δημοκρατία.

Ο Δημοκρατικός πρόεδρος όμως είχε αναιμική δημοτικότητα, κάτι που προοιωνιζόταν πανωλεθρία στις ενδιάμεσες βουλευτικές εκλογές.

Αλλά δεν συνέβη τίποτα τέτοιο.

Οι Δημοκρατικοί διατήρησαν τον έλεγχο της Γερουσίας, βαρύ χτύπημα για το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, στο οποίο πλέον είχε πλήρη έλεγχο ο Ντόναλντ Τραμπ — που, παρά το ότι το περίφημο «κόκκινο κύμα» δεν ήρθε ποτέ, έσπευσε να αναγγείλει πως θα έθετε εκ νέου υποψηφιότητα για την προεδρία.

Παραμερίζοντας τις αμφιβολίες για την ηλικία του, οι Δημοκρατικοί άρχισαν να βλέπουν στον Τζο Μπάιντεν την καλύτερη επιλογή για τη νίκη.

Στο συνέδριό τους στη Φιλαδέλφεια τον Φεβρουάριο του 2023, οι Δημοκρατικοί τον υποδέχονταν στη σκηνή κραυγάζοντας «Τέσσερα χρόνια ακόμα! Τέσσερα χρόνια ακόμα!».

Η υποψηφιότητα του επιβαλλόταν, θεωρείτο τετελεσμένη.

25η Απριλίου 2023. Επισημοποιήθηκε: Με tweet που αναρτήθηκε περί τις 06:00 το πρωί, ο Τζο Μπάιντεν ανακοίνωνε πως θα είναι «υποψήφιος για την επανεκλογή του», επιμένοντας στη μάχη, που συνεχιζόταν κατ’ αυτόν, για την «ελευθερία» και τη «δημοκρατία».

«Ας τελειώσουμε τη δουλειά», διατράνωνε, επιλέγοντας την αντιπρόεδρό του, την Κάμαλα Χάρις, ως συνυποψήφιά του.

Ο Τζο Μπάιντεν έκανε ωστόσο προεκλογική εκστρατεία μάλλον χαμηλής έντασης, που διακοπτόταν από σαββατοκύριακα στο εξοχικό του, στο Ντέλαγουερ.

Βίντεο με τον πρόεδρο να παραπατάει, να τραυλίζει, να χαμογελάει στο κενό, να έχει όψη βλοσυρή ή κουρασμένη, διαδίδονταν στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, προς μεγάλη τέρψη των Ρεπουμπλικάνων, αρκετοί από τους οποίους διατείνονταν —κάποιοι το λένε ακόμη— πως έχει άνοια.

27η Ιουνίου 2024, 21:00. Ο Δημοκρατικός πρόεδρος και ο Ρεπουμπλικάνος προκάτοχός του έχουν ραντεβού στο CNN, για την πρώτη τηλεμαχία τους σ’ αυτή την εκστρατεία.

Στο στούντιο, ο υποψήφιος των Δημοκρατικών βρίσκεται σε σύγχυση, μασάει τα λόγια του, μπερδεύεται, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ λέει το ένα ψέμα πίσω από το άλλο, εξαπολύει τη μια επίθεση πίσω από την άλλη, μεθοδικά, με αέρα σιγουριάς.

Ακόμη δεν είχε τελειώσει η εκπομπή όταν τσουνάμι μηνυμάτων ανώνυμων Δημοκρατικών, πανικόβλητων, έφθανε στον Τύπο. Καλούσαν τον πρόεδρο να αποσυρθεί, για να αποφευχθεί το ναυάγιο απέναντι στους Ρεπουμπλικάνους τον Νοέμβριο.

Κατόπιν, στη Βόρεια Καρολίνα, απευθυνόμενος σε υποστηρικτές του κόμματος, ο Τζο Μπάιντεν διαβεβαίωνε πως «μπορεί να κάνει τη δουλειά». Αλλά στις τάξεις των πλούσιων δωρητών της παράταξης, η αμφιβολία εξαπλωνόταν, κλιμακωνόταν: κι αν ο πρόεδρος δεν είναι σε θέση να κυβερνήσει τη χώρα τα επόμενα τέσσερα χρόνια;

Το πρώτο φράγμα υποχώρησε την Τρίτη της εβδομάδας που ακολούθησε.

Η Νάνσι Πελόσι, η πρώην πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, που διατηρεί αξιοσημείωτη επιρροή στην παράταξή της, αναγνώριζε πως ήταν «θεμιτό» να εκφράζονται ανησυχίες για την κατάσταση της υγείας του προέδρου.

Κατόπιν, ο πρώτος βουλευτής των Δημοκρατικών κάλεσε τον αρχηγό του κράτους να εγκαταλείψει. Δεύτερος τον ακολούθησε 24 ώρες αργότερα. Άλλοι εξέφρασαν, για πρώτη φορά δημόσια, έντονες επιφυλάξεις για την ηλικία του προέδρου.

Οι εκκλήσεις να εγκαταλείψει, που πολλαπλασιάζονταν, φάνηκαν να κοπάζουν για λίγο, μετά την απόπειρα δολοφονίας του Ντόναλντ Τραμπ. Ξανάρχισαν γρήγορα· συνολικά, κάπου 35 κοινοβουλευτικοί της παράταξης, όλων των τάσεων, τον παρότρυναν να τερματίσει την εκστρατεία του.

Η μοιραία ανακοίνωση του Τζο Μπάιντεν έγινε χθες.