Γάζα, Λίβανος, Υεμένη: τα τρία «πλοκάμια» του Ιράν κατά του Ισραήλ

«Το Ιράν έχει πολλά πλοκάμια. Στη Γάζα εσείς αντιμετωπίζετε ένα από αυτά, εμείς πολεμάμε τα υπόλοιπα σε διαφορετικά μέρη, και αυτό απαιτεί τη μέγιστη προσπάθεια ενάντια σε κάθε πλοκάμι». Αυτά είπε ο στρατηγός Χέρζι Χαλέβι, ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ, απευθυνόμενος σε μονάδες που επιχειρούν στη Γάζα και περιγράφοντας την πολυμέτωπη πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει το Ισραήλ στην ευρύτερη περιοχή: έπειτα από 290 ημέρες πολέμου στη Λωρίδα, η αεροπορική επιδρομή κατά στρατιωτικών στόχων των Χούθι κοντά στο λιμάνι Χοντέιντα της Υεμένης το περασμένο Σάββατο άνοιξε ένα νέο μέτωπο, κάνοντας ακόμη πιο μακρινή την προοπτική να τερματιστεί η σύγκρουση στο απώτερο μέλλον. Οπως σημειώνει σε ανάλυσή του ο Τζανλούκα ντι Φέο της Repubblica, αν ο ρόλος της Τεχεράνης στην τροφοδότηση της πολυμέτωπης επιθετικότητας κατά του Ισραήλ είναι αδιαμφισβήτητος, η πραγματικότητα της σύρραξης είναι ακόμη πιο περίπλοκη – καταρχάς επειδή κάθε εχθρός του Τελ Αβίβ και πολεμικός «εταίρος» της Τεχεράνης επιδιώκει διαφορετικούς στόχους και έχει διαφορετική λογική, η οποία συχνά δεν συμμορφώνεται με τους στόχους των αγιατολάδων.

Ο ιταλός δημοσιογράφος, που ειδικεύεται σε στρατιωτικά ζητήματα, γράφει επίσης ότι το Ισραήλ αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη πρόκληση στη στρατιωτική ιστορία του, κύρια στοιχεία της οποίας ήταν ανέκαθεν οι βραχύβιες εκστρατείες και η αμέριστη στήριξη των συμμάχων του, πρωτίστως των ΗΠΑ. Ο πόλεμος που κήρυξε το Ισραήλ στη Χαμάς ως απάντηση στις αποτρόπαιες σφαγές της 7ης Οκτωβρίου δοκιμάζει πλέον τις αντοχές όχι μόνο των ενόπλων δυνάμεων, αλλά ολόκληρης της χώρας, καθώς και των συμμάχων του εβραϊκού κράτους. Ωστόσο, έπειτα από περισσότερους από εννέα μήνες πολέμου, οι στρατιωτικοί στόχοι και οι στρατηγικές του Ισραήλ παραμένουν ασαφείς, ενώ μοναδικό δεδομένο αποτελεί η εξαιρετική δύναμη πυρός που διαθέτει η χώρα. Στη Λωρίδα της Γάζας οι ισραηλινές επιχειρήσεις συνεχίζονται (εντείνοντας το απόλυτο μαρτύριο των αμάχων), ενώ οι διαπραγματεύσεις για εκεχειρία και απελευθέρωση των ομήρων βρίσκονται ξανά σε τέλμα. Οι ισραηλινές δυνάμεις πραγματοποιούν επιδρομές κατά της Χαμάς στην περιοχή της Ράφα, αλλά επιστρέφουν συνεχώς στα αστικά κέντρα που έχουν ήδη εκκαθαριστεί, ενώ πρόσφατη αιματηρή (με 90 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες) αεροπορική επιδρομή κατά του Μοχάμεντ Ντεΐφ, του στρατιωτικού ηγέτη της Χαμάς, κατέδειξε με τον πλέον τραγικό τρόπο ότι δεν υπάρχουν ασφαλείς ζώνες για τους αμάχους της Γάζας.

Η ισλαμιστική οργάνωση έχει υποστεί τρομερά πλήγματα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχει εξαλειφθεί: ο ηγέτης της στη Γάζα, Γιαχία Σινουάρ, παραμένει ελεύθερος και σημαντικό μέρος του δικτύου σηράγγων της οργάνωσης δεν έχει καταστραφεί, λόγω και της προσοχής των Ισραηλινών να μην πλήξουν κατά λάθος τους ομήρους που εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα. Οσον αφορά τη συνέχεια, σχεδόν δέκα μήνες μετά την εισβολή των ισραηλινών στρατευμάτων «δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για το μέλλον της Λωρίδας που θα εμπόδιζε τη Χαμάς να αναδιοργανωθεί, στρατολογώντας νέους μαχητές από την άβυσσο του μίσους και της καταστροφής» αναφέρει ο Τζανλούκα ντι Φέο. Γι’ αυτό, ένα σημαντικό μέρος των ισραηλινών δυνάμεων παραμένει επικεντρωμένο στο νότιο μέτωπο: κατά μέσο όρο έξι έως εννέα ταξιαρχίες, με τη συνδρομή, φυσικά, των υπηρεσιών πληροφοριών και της πολεμικής αεροπορίας. Ομως αυτή η κατάσταση στον Νότο καθιστά ακόμη πιο δύσκολη κάθε απόφαση σχετικά με τις εξελίξεις στο βόρειο μέτωπο, στα σύνορα με τον Λίβανο, όπου οι εχθροπραξίες ανάμεσα σε μαχητές της Χεζμπολάχ και ισραηλινές δυνάμεις εντείνονται μέρα με τη μέρα, τόσο που πλέον θα μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να εξελιχθούν σε ανοιχτό πόλεμο.

Οι ισραηλινοί στρατηγοί θα ήθελαν να αποφύγουν μια διπλή χερσαία σύρραξη, αλλά ταυτόχρονα ανησυχούν για το ενδεχόμενο παράτασης των εχθροπραξιών: οι στρατιώτες τους είναι σχεδόν όλοι έφεδροι και μπορούν να πολεμούν συνεχόμενα το πολύ για δυο-τρεις μήνες. Η Χεζμπολάχ είναι πολύ πιο ισχυρή από τη Χαμάς και οι Ισραηλινοί το γνωρίζουν αυτό. Διαθέτει ένα τεράστιο πυραυλικό οπλοστάσιο, τα προηγούμενα χρόνια ανέπτυξε καινοτόμες και αποτελεσματικές τακτικές, ενώ στις τάξεις της ανήκουν τουλάχιστον 10.000 βετεράνοι της Συρίας, έμπειροι και σκληραγωγημένοι μαχητές, πανέτοιμοι να γίνουν μάρτυρες του αγώνα κατά του Ισραήλ. Αλλά σε αντίθεση με ό,τι συνέβη πέριξ της Γάζας τον περασμένο Οκτώβριο, όταν καταλήφθηκαν κυριολεκτικά εξαπίνης και με τον πλέον τραγικό τρόπο, για μια σύγκρουση με τη Χεζμπολάχ οι Ισραηλινοί προετοιμάζονται εδώ και τουλάχιστον μία οκταετία, προβαίνοντας, μεταξύ άλλων, στη σύσταση ειδικών μονάδων και συλλέγοντας πολύτιμες πληροφορίες για τα υπόγεια τούνελ της οργάνωσης και τη διάρθρωση της ένοπλης πτέρυγάς της. Επιπλέον, εδώ και μήνες προχωρούν σε στοχευμένες δολοφονίες επιτελικών στελεχών της και επιδρομές εναντίον στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Υπάρχει επίσης ένα σημαντικό στοιχείο αποτροπής: ενώ ο Γιαχία Σινουάρ χρησιμοποιεί τον άμαχο πληθυσμό ως ασπίδα και το δράμα που εκτυλίσσεται στη Γάζα ως πολιτικό εργαλείο, ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, ανέκαθεν ενδιαφερόταν για τη συναίνεση της σιιτικής κοινότητας και ολόκληρου του Λιβάνου. Αυτό σημαίνει ότι λαμβάνει σοβαρά υπόψη την απειλή του ισραηλινού υπουργού Αμυνας, Γιόαβ Γκάλαντ, για «copy-paste» του πολέμου στη Γάζα, στη Βηρυτό.

Οσον αφορά το «πλοκάμι» των Χούθι, οι Times of Israel, επικαλούμενοι «προσωπικές εκτιμήσεις» ανώτατων στελεχών των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, έγραψαν πως οι υεμενίτες αντάρτες μάλλον δεν είναι «ευαίσθητοι στην αποτροπή». Ο Ντι Φέο σημειώνει πως, παραμένοντας πιστοί σε μια προαιώνια παράδοση, πολεμούν σαν να μην υπάρχει αύριο. Οι Σαουδάραβες το διαπίστωσαν αυτό με επώδυνο τρόπο, υποστηρίζοντας τους αντιπάλους των Χούθι στον εμφύλιο πόλεμο στην Υεμένη, ενώ ούτε καν τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα τους τρομάζουν. Στην παρούσα φάση οι Χούθι εξακολουθούν να προκαλούν σοβαρά προβλήματα στην παγκόσμια ναυσιπλοΐα, έχοντας συγχρόνως οδηγήσει στη χρεοκοπία το λιμάνι του Ελιάτ, το μοναδικό λιμάνι του Ισραήλ στην Ερυθρά Θάλασσα.

Εως σήμερα κατά του Ισραήλ έχουν εξαπολύσει περισσότερους από 200 πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, με τις επιθέσεις τους να γίνονται ολοένα πιο πολύπλοκες από άποψη αναχαίτισής τους. Ο Ντι Φέο σημειώνει ενδεικτικά πως το μη επανδρωμένο αεροσκάφος που εξαπέλυσαν οι Χούθι και έπληξε το Τελ Αβίβ τα ξημερώματα της προηγούμενης Παρασκευής, πέταξε πάνω από την Αίγυπτο, πιάνοντας στον ύπνο τους Ισραηλινούς. Εκείνοι, φυσικά, απάντησαν άμεσα, βομβαρδίζοντας την επομένη το λιμάνι της Χοντέιντα, ωστόσο οι Χούθι κάθε άλλο παρά πτοήθηκαν: την Κυριακή εξαπέλυσαν νέα πυραυλική επίθεση – η οποία όμως αναχαιτίστηκε. Και το να πετούν ισραηλινά μαχητικά σχεδόν 2.000 χλμ. μακριά από τις βάσεις τους, μέχρι την Υεμένη, ώστε να καταστρέψουν τις εγκαταστάσεις που επιτρέπουν στους Χούθι να εξοπλίζονται από το Ιράν, σίγουρα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οσο για το κεφάλι του χταποδιού, μετά την πρωτοφανή βροχή από πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εξαπέλυσε τη 13η Απριλίου, η Τεχεράνη απέφυγε να προκαλέσει άμεσα το Ισραήλ. Ωστόσο έχει πολλαπλασιάσει τις παραδόσεις προηγμένων οπλικών συστημάτων στους Χούθι –με υπόδειξη και της Μόσχας, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Ντι Φέο στη Repubblica– και προσπαθεί να βρει τρόπους για να φτάσουν και στα χέρια των μαχητών της Χεζμπολάχ.