Γιατί η Κεντροαριστερά φοβάται τις μεταρρυθμίσεις;

Στην κυβέρνηση υπάρχει μια αίσθηση μεταρρυθμιστικού κρίσιμου σημείου, με την εικόνα της να θολώνει. Η δεύτερη τετραετία ξεκίνησε με αμφιβολίες, χωρίς σαφή μεταρρυθμιστική ατζέντα και με λίγα μεγάλα έργα σε εξέλιξη. Κανένα στέλεχος δεν ξεχωρίζει ή λάμπει, ενώ οι ευρωεκλογές αποκαλύπτουν τη δυσαρέσκεια μέρους των κεντρώων που ψήφισαν την κυβέρνηση πριν ένα χρόνο. Πρέπει να περιμένουμε απλή διαχείριση μέχρι το τέλος της θητείας. Είναι σίγουρο ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να αποχωριστεί την αυτοδυναμία της. Ωστόσο, υπάρχει πολιτικό μεταρρυθμιστικό αίτημα από την αντιπολίτευση; Υπάρχουν πολιτικοί δρώντες που μπορούν να το υλοποιήσουν;

Δεν υπάρχει λόγος να συζητάμε για τον ΣΥΡΙΖΑ του Κασσελάκη, ειδικά όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις. Είναι ένα κόμμα σε μετάβαση, με στοιχεία κατάρρευσης και ιδεολογικά συγκεχυμένο.  Ο νέος αρχηγός του είναι απρόβλεπτος και εκτός προδιαγραφών της αριστεράς. Προσπαθεί να ελέγξει το κόμμα, αλλά δεν ξέρει πώς. Υπάρχει κίνδυνος διάσπασης και σε τέτοια φάση δεν έχει νόημα να ακούμε τις απόψεις τους για το μέλλον της υγείας ή της παιδείας στην Ελλάδα.

Το ΠΑΣΟΚ, στις 13 Οκτωβρίου, θα ανανεωθεί με νέα ηγεσία που θα φέρει μια νέα δυναμική, χάρη στην ανοικτή εκλογική διαδικασία. Θα πρέπει να αναλάβει το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης πέρα από τα ποσοστά των δημοσκοπήσεων και να απαντήσει στα μεταρρυθμιστικά πολιτικά θέματα για τη χώρα στην επόμενη πενταετία. Επίσης, θα πρέπει να καθορίσει τη στάση του για το μέλλον της κεντροαριστεράς.

Για να αυξήσει την πολιτική του ισχύ και τα ποσοστά του, το ΠΑΣΟΚ πρέπει να εισχωρήσει στον κεντρώο χώρο, όπου η επιρροή της ΝΔ είναι ακόμα σημαντική. Αυτός ο χώρος δεν ανήκει μόνο στην κεντροδεξιά, αλλά και στην κεντροαριστερά. Είναι ο φιλοευρωπαϊκός και εκσυγχρονιστικός χώρος που σχηματίστηκε κατά τα χρόνια της κρίσης και του ΣΥΡΙΖΑ, και υποστήριξε τον Κ. Μητσοτάκη και το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα. Αν και ελπίζει να δει τη συνέχεια αυτής της υποστήριξης, δεν έχει ακόμα καταφέρει να τον κερδίσει εντελώς, διότι δεν είναι κόσμος δεξιός.

Θα είναι πρόθυμο το ΠΑΣΟΚ αύριο να προσεγγίσει αυτόν τον κόσμο; Όχι για να κερδίσει την υποστήριξή του με ξεπερασμένες ιδέες για δημοκρατική παράταξη. Αυτός ο κόσμος είναι απαιτητικός και δεν είναι εύκολο να τον πείσεις. Χρειάζεται συγκεκριμένες και εφαρμόσιμες μεταρρυθμίσεις, τουλάχιστον στα βασικά. Αυτός ο κόσμος δεν βλέπει λύσεις από τη ΝΔ και αυτό τον ενοχλεί. Δεν ψηφίζει ούτε ΠΑΣΟΚ, ούτε άλλη παράταξη, γιατί θέλει πρώτα να ακούσει σαφείς απαντήσεις. Περιμένει ένα σαφές κυβερνητικό πρόγραμμα. Όταν ακούει για “σκανδιναβικό μοντέλο” σχετικά με τα πανεπιστήμια, απλώς γελάει.

Το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ σήμερα είναι η “αριστερή” του προσέγγιση. Δεν είναι αρκετά αριστερό ώστε να ελκύει τους παλιούς του ψηφοφόρους που πήγαν στο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αρκετά αριστερό ώστε να απομακρύνει τους μετριοπαθείς φίλους της ΝΔ. Και γι’ αυτό παραμένει τρίτο και αδύναμο. Αναζητά την αιτία στην ηγεσία και όχι στην πολιτική γραμμή που ακολουθεί. Δεν είναι το πρόσωπο του Ανδρουλάκη που είναι σκυθρωπό, αλλά η πολιτική μιζέρια που αποπνέει ο λόγος κάθε στελέχους. Και η ασαφής αριστερή προσέγγιση που δεν πείθει τους αριστερούς και απωθεί τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους του κέντρου.