Αζερμπαϊτζάν κατά ΕΕ για τις Συμφωνίες Φυσικού Αερίου

Το Αζερμπαϊτζάν κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι αντιμετωπίζει τη χώρα ως «πυροσβέστη», καθώς δεσμεύεται μόνο για βραχυπρόθεσμες συμφωνίες για το φυσικό αέριο, παρά το γεγονός ότι ζητά από τη χώρα να αυξήσει τις εξαγωγές του καυσίμου προς την ενιαία αγορά

Το Μπακού χρειαζόταν τη βεβαιότητα των μακροπρόθεσμων συμβάσεων προκειμένου να συγκεντρώσει τη χρηματοδότηση που απαιτείται για την αύξηση της παραγωγής φυσικού αερίου στην Κασπία Θάλασσα και την κάλυψη της πρόσθετης ζήτησης της ΕΕ, δήλωσε ο Vaqif Sadiqov, πρεσβευτής του Αζερμπαϊτζάν στην ΕΕ. «Δεν μπορούμε να είμαστε πυροσβέστες που απλώς στέλνουν φυσικό αέριο για τρεις έως έξι μήνες», δήλωσε ο Sadiqov.

«Χρειαζόμαστε τα συμβόλαια ώστε να μπορέσουμε να πάμε στις τράπεζες για χρηματοδότηση για γεωτρήσεις σε βάθος στην Κασπία Θάλασσα».

Το 2022 οι Βρυξέλλες και το Μπακού έκλεισαν συμφωνία για την αύξηση των ετήσιων εξαγωγών φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν προς την ΕΕ σε 20 δις κυβικά μέτρα έως το 2027, σε σύγκριση με 11,8 δις κυβικά μέτρα πέρυσι, καθώς η ΕΕ προσπαθεί να απεξαρτηθεί από το ρωσικό αέριο μετά την εισβολή στην Ουκρανία.

Παρά τις «βαθιές συζητήσεις» με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τον τρόπο επίτευξης του στόχου, ο Sadiqov δήλωσε ότι οι διαχειριστές στην ΕΕ διστάζουν να υπογράψουν μακροχρόνιες συμβάσεις λόγω της φιλοδοξίας των Βρυξελλών να περιορίσουν την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων και να επιτύχουν μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050. Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν δηλώσει ότι εναπόκειται στις εταιρείες και όχι στις εθνικές κυβερνήσεις να συνάπτουν τις εμπορικές συμφωνίες.

Η εξεύρεση νέων πηγών φυσικού αερίου έχει καταστεί ζωτικής σημασίας για την ΕΕ από τότε που η Ρωσία, ο μέχρι πρότινος μεγαλύτερος προμηθευτής του μπλοκ, άρχισε να διακόπτει σταδιακά τις ροές φυσικού αερίου σε αντίποινα για την υποστήριξη της ΕΕ προς την Ουκρανία. Αλλά η ΕΕ έχει επίσης δεσμευτεί για φιλόδοξους στόχους για το κλίμα. Σε μια σύσταση που παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90 % έως το 2040, οι Βρυξέλλες ανέφεραν ότι η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων το 2040 θα πρέπει να είναι κατά 80 % μικρότερη από ό,τι το 2021, εκ των οποίων μόνο το 40 % θα είναι φυσικό αέριο. Το φυσικό αέριο αποτελείται κυρίως από μεθάνιο, ένα ισχυρό στοιχείο που θερμαίνει και συγκρατεί περισσότερη θερμότητα από το διοξείδιο του άνθρακα, αλλά έχει μικρότερη διάρκεια ζωής.

Το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, πρόκειται να φιλοξενήσει την ετήσια σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα τον Νοέμβριο του τρέχοντος έτους. Ορισμένοι διπλωμάτες και διαπραγματευτές έχουν εκφράσει κατ’ ιδίαν την ανησυχία τους ότι η χώρα ήταν απρόθυμη να ασχοληθεί με το ζήτημα της απανθρακοποίησης. Ο Matthew Bryza, Διευθύνων Σύμβουλος της αμερικανικής εταιρείας συμβούλων Straife και πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο Αζερμπαϊτζάν, δήλωσε ότι για να επιτευχθεί ο στόχος της ΕΕ για το 2027 όσον αφορά τις εισαγωγές αζέρικου φυσικού αερίου, ήταν επιτακτική ανάγκη να χρηματοδοτηθεί η παραγωγή, διότι διαφορετικά το Αζερμπαϊτζάν δεν θα είχε επαρκή πρόσθετη παραγωγή φυσικού αερίου για την επίτευξη του στόχου. «Για να υπάρξει χρηματοδότηση, πρέπει να υπάρχει και βεβαιότητα ότι υπάρχουν [πελάτες] στην Ευρώπη στο μέλλον- ωστόσο υπάρχει διστακτικότητα από την πλευρά της ΕΕ να υποστηρίξει οποιεσδήποτε μακροπρόθεσμες συμφωνίες πώλησης και αγοράς φυσικού αερίου», δήλωσε.

Μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου, το Αζερμπαϊτζάν εξήγαγε 6,4 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου σε χώρες της ΕΕ, περίπου το ένα τέταρτο της συνολικής παραγωγής του, σύμφωνα με τα στοιχεία της αζέρικης κυβέρνησης. Τα τελευταία τρία χρόνια το Αζερμπαϊτζάν αύξησε τις ροές φυσικού αερίου προς την ΕΕ κατά 12%. Στη σύνοδο κορυφής των ευρωπαίων ηγετών την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ δήλωσε ότι οι εξαγωγές προς την ΕΕ θα φθάσουν τα 13 δις κυβικά μέτρα φέτος. Στο παρελθόν έχει αποκαλέσει τα αποθέματα ορυκτών καυσίμων της χώρας «δώρο θεού».

Για να επιτευχθεί ο στόχος του 2027, θα πρέπει επίσης να επεκταθούν οι αγωγοί του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Ευρώπης. Οι Βρυξέλλες δεν είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν το έργο λόγω των αλλαγών στους κανόνες το 2021 που εμποδίζουν τη δαπάνη του προϋπολογισμού της ΕΕ για υποδομές ορυκτών καυσίμων. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει παρόμοιους περιορισμούς. «Προσφέρουμε μια αγορά που είναι πολύ ενδιαφέρουσα για το Αζερμπαϊτζάν, αλλά δεν μπορούμε να τη χρηματοδοτήσουμε», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ.

Ο Sergiy Makogun, πρώην Διευθύνων Σύμβουλος του κρατικού δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου της Ουκρανίας, δήλωσε ότι η περιοχή της Κασπίας θα μπορούσε να παρέχει μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Αν η ΕΕ βοηθούσε στη διευκόλυνση των επενδύσεων, είπε, θα «αυξανόταν σημαντικά η ευελιξία» των προμηθειών φυσικού αερίου για την ΕΕ.

Πρόσθεσε ότι οι μέτοχοι του Tanap, ενός αγωγού μέσω της Τουρκίας που αποτελεί μέρος του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, «δεν θέλουν να επενδύσουν για να επεκτείνουν τη χωρητικότητα επειδή φοβούνται ότι κανείς δεν θα τον χρησιμοποιήσει». Η εταιρεία Southern Gas Corridor επεξεργάζεται ένα επενδυτικό σχέδιο με πιθανή υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης. Αλλά η ΕΤΑΑ δήλωσε ότι για να χρηματοδοτήσει το έργο, πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα του 2015.

Η κρατική ενεργειακή εταιρεία Socar του Αζερμπαϊτζάν δήλωσε ότι συμμετέχει σε «πολλαπλές συζητήσεις» με τις Βρυξέλλες και τις χώρες της ΕΕ για την αύξηση των προμηθειών φυσικού αερίου από το 2025. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να σχολιάσει.