Τραμπ ή Χάρις; Ποια υποψηφιότητα εξυπηρετεί καλύτερα τα ελληνικά συμφέροντα;

Η εποχή που σήμαιναν χαρμόσυνα οι καμπάνες σε κάθε χωριό της Κύπρου για την εκλογή του Τζίμι Κάρτερ στη θέση του Προέδρου των ΗΠΑ με την προσδοκία ότι ο νέος πρόεδρος θα έλυνε το Κυπριακό έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, με τις προσδοκίες βεβαίως να διαψεύδονται παταγωδώς. Σε κάθε προεδρική εκλογή των ΗΠΑ στην Αθήνα και στη Λευκωσία ανοίγει η συζήτηση για το ποιος πρόεδρος θα αντιμετωπίσει με πιο θετικό τρόπο τα εθνικά ζητήματά τους.

Οι υποψήφιοι πρόεδροι δεν δίνουν προσοχή στα εθνικά θέματα και η επαφή τους με τους Ελληνοαμερικανούς είναι περιορισμένη. Έτσι, η ελληνική εξωτερική πολιτική επικεντρώνεται στην ενσωμάτωση της Ελλάδας στο γεωστρατηγικό σχέδιο των ΗΠΑ για την Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Η υπογραφή της MDCA, η αναβάθμιση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, η παροχή στρατιωτικών διευκολύνσεων σε βάσεις στην ηπειρωτική Ελλάδα και η αναβαθμισμένη σημασία της Σούδας αύξησαν την παρουσία των ΗΠΑ στην Ελλάδα και ενίσχυσαν τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Επιπλέον, η Συμφωνία για την αγορά των F-35 καθιστά την Ελλάδα μέλος του κλειστού κλαμπ των χωρών που διαθέτουν το υπερσύγχρονο αεροσκάφος της 5ης Γενιάς.

Ωστόσο, η εκλογή του προέδρου στις ΗΠΑ έχει άμεσο αντίκτυπο στην Ελλάδα, ειδικά σε περιόδους παγκόσμιων κρίσεων και ανταγωνισμών. Η πρόσβαση του ελληνικού λόμπι στους υποψηφίους προέδρους είναι περιορισμένη, και οι προσωπικές σχέσεις Ελληνοαμερικανών με τους υποψηφίους δεν εγγυώνται αυτόματα επιρροή.

Η Ελληνοαμερικανίδα Ελένη Κουναλάκη, κόρη του Έλληνα επιχειρηματία Αντζελο Τσακόπουλος, βρίσκεται κοντά στην Κάμαλα Χάρις και έχει εκλεγεί αντικυβερνήτης στην Καλιφόρνια. Επίσης, ο ομογενής δισεκατομμυριούχος Τζορτζ Μάρκους είναι πολύ κοντά στην Κάμαλα Χάρις και έχει συναντηθεί μαζί της όταν αυτή πολιτευόταν στην Καλιφόρνια.

Κοντά στον Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, ο οποίος ευλόγησε το συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων, όπως και η Νικόλ Μαλλιωτάκη, η οποία είναι η μοναδική Ρεπουμπλικανή αιρετή αξιωματούχος στην περιοχή της Νέας Υόρκης.

Καθώς δεν υπάρχει ακόμη πληροφορία σχετικά με τον προορισμό της Κάμαλα Χάρις και του Ντόναλντ Τραμπ, ως υπουργού Εξωτερικών και Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας αντίστοιχα, είναι πρόωρο να γίνουν εκτιμήσεις σχετικά με την πιθανή προσέγγιση στις υποθέσεις που αφορούν τη χώρα μας. Ωστόσο, η πολιτική τους θα εξαρτηθεί από τις επιλογές των υποψηφίων προέδρων σχετικά με τη σχέση με την Ευρώπη, τον ρόλο των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και την αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Η επιμονή του πρώην προέδρου στην πολιτική “απομονωτισμού” μπορεί να οδηγήσει σε αναταράξεις και κρίσεις στις σχέσεις με την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, επηρεάζοντας τον ευρωπαϊκό χώρο. Στη Μέση Ανατολή, η στήριξη του Ισραήλ μπορεί να εμποδίσει την εμφάνιση νέων περιφερειακών δυνάμεων εναντίον του, ενώ η ολοκλήρωση των Συμφωνιών Αβραάμ μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες για την Ελλάδα στην περιοχή, με την προοπτική τερματισμού του Πολέμου στη Γάζα.

Η μεγάλη πρόκληση με τον Τραμπ είναι η απροβλεψιμότητά του, κάτι που δυσκολεύει την ανάπτυξη σταθερών και μακροπρόθεσμων σχέσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, η σχέση του με το Κυπριακό είναι ανύπαρκτη, σε αντίθεση με τον προηγούμενο πρόεδρο Τζο Μπάιντεν που είχε εμπειρία στο θέμα. Επίσης, είναι αμφίβολο πως μια νέα θητεία του Τραμπ θα επηρεάσει θετικά τις σχέσεις με την Τουρκία, λόγω της ιδιορρυθμίας του Ερντογάν. Ενδεχομένως, η πολιτική “Αμερική Πρώτα” μπορεί να δυσκολέψει τις σχέσεις με την Τουρκία σχετικά με την προμήθεια εξοπλισμού που υποστηρίζει τις αμερικανικές αμυντικές βιομηχανίες.

Οι Δημοκρατικοί έχουν μια πιο δομημένη αντίληψη της εξωτερικής πολιτικής και η Κάμαλα Χάρις θα συνεχίσει πιθανότατα την ίδια πολιτική, με αποκλίσεις σε ό,τι αφορά τη Γάζα, αλλά και στα θέματα δικαιωμάτων. Στήριξη της Ευρώπης στην αντιπαράθεση με τη Ρωσία, όμως πολύ πιο χαλαρή στήριξη στο Ισραήλ και αυτό θα επηρεάσει τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η Κάμαλα Χάρις είναι ανοιχτόμυαλη και αρκετά φιλελεύθερη απέναντι στην αυταρχικότητα του καθεστώτος Ερντογάν, αλλά το Στέιτ Ντιπάρτμεντ προτιμά ισορροπημένες σχέσεις με την Τουρκία. Η παραμονή του Φιλ Γκόρντον στο επιτελείο της δεν είναι σίγουρη, με βάση τις εντυπώσεις που είχε αφήσει σε Αθήνα και Λευκωσία όταν υπηρέτησε ως βοηθός ΥΠΕΞ για θέματα Ευρώπης.