Υπερθέρμανση: Τοξικά φύκια απειλούν τον άνθρωπο και το οικοσύστημα [vid]

Ήταν καλοκαίρι του 2022 όταν ερευνητική ομάδα που πραγματοποιούσε αποστολή στην περιοχή του Βερίγγειου πορθμού στην Αλάσκα εντόπισε συγκεντρώσεις τοξικών φυκιών που ξεπερνούσαν κατά 100 φορές το όριο. Το ερευνητικό σκάφος Norseman II έπλεε σε πυκνές συγκεντρώσεις του μονοκύτταρου οργανισμού Alexandrium catenella που παράγει τοξίνες και συγκεκριμένα παραλυτικές τοξίνες οστρακοειδών (PSTs). Η ομάδα αναφέρει πως για πρώτη φορά παρατηρείται τόσο εκτεταμένη ανάπτυξη του οργανισμού σε πολικά ύδατα σε έκταση που αγγίζει τουλάχιστον τα 600 χλμ. Τα επικίνδυνα για τον άνθρωπο και το οικοσύστημα φύκια εκτιμάται ότι έχουν διευρυνθεί σε τέτοιο βαθμό εξαιτίας της υπερθέρμανσης.

Αυτό, τουλάχιστον, προκύπτει από πρόσφατη μελέτη με επικεφαλής το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole (WHOI) που δημοσιεύτηκε στο Limnology and Oceanography Letters.

Όπως εξηγούν οι ειδικοί οι τοξίνες που παράγονται από αυτόν τον οργανισμό καθώς πολλαπλασιάζεται ή «ανθίζει» μπορούν να συσσωρευτούν σε είδη που καταναλώνουν φύκια. Κατά συνέπεια οι τοξίνες μπορούν να μεταφερθούν μέσω του τροφικού ιστού προκαλώντας ασθένειες ή ακόμα και το θάνατο θαλάσσιων ζώων, ενώ δυνητικά μπορεί να σημειωθεί ακόμα και θανατηφόρα δηλητηρίαση από PSP στους ανθρώπους που καταναλώνουν μολυσμένα θαλασσινά.

Μπορεί μέχρι πρότινος το πρόβλημα να αντιμετώπιζαν κοινότητες σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, όπως στη νοτιοανατολική Αλάσκα, αλλά πλέον οι επιστήμονες βλέπουν την απειλή να μετατοπίζεται και να πλησιάζει τις περιοχές της Αρκτικής.

Σε προηγούμενες ερευνητικές αποστολές το WHOI συγκέντρωσε δείγματα ιζημάτων από τον πυθμένα της θάλασσας και τεκμηρίωσε τεράστιες ποσότητες του Alexandrium catenella σε αδρανή μορφή που εκτείνονται, όμως, σε περισσότερα από 1.000 χλμ. από τον πορθμό ως το δυτικό άκρο της Θάλασσας Μποφόρ. Υπό τις κατάλληλες συνθήκες αυτές οι ποσότητες μπορούν να οδηγήσουν τελικά σε ανθοφορία στα επιφανειακά ύδατα.

Σχετικά με την παρουσία των τοξικών φυκιών στο Βερίγγειο πορθμό εικάζεται ότι οι ισχυροί άνεμοι ώθησαν το πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά νερό της Βερίγγειας Θάλασσας προς τα θερμότερα νερά της Αλάσκας. Επομένως, η ευνοϊκή θερμοκρασία και τα θρεπτικά στοιχεία επέτρεψαν στα φύκια να επεκταθούν.

Οι ερευνητές εξακολουθούν να αναζητούν απαντήσεις στο ερώτημα πώς οι τοξίνες κινούνται μέσω του τροφικού ιστού, με τις κοινότητες να καλούνται να αντιμετωπίσουν την επέκταση των φυκιών ώστε να διασφαλιστεί η ασφαλής χρήση των κρίσιμων θαλάσσιων πόρων σε μια περιοχή που έχει μικρή εμπειρία με HABs, καθώς η κατανάλωση οστρακοειδών μπορεί να είναι επικίνδυνη.

«Στόχος αυτής της μελέτης είναι να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή σε ορισμένα από τα σοβαρά ζητήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή, γνωρίζοντας ότι καθώς το κλίμα αλλάζει και η Αρκτική συνεχίζει να θερμαίνεται, είναι πιο πιθανό να δούμε ανθίσεις όπως αυτή στα πολικά ύδατα. Ελπίζουμε ότι αυτή η έρευνα μπορεί να παρακινήσει πιο εντατικές έρευνες και παρακολούθηση», δήλωσε η επικεφαλής συντάκτρια της έκθεσης, Evie Fachon, βιολόγος και υποψήφια διδάκτωρ στο κοινό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης.

«Όταν σχεδιάσαμε την αποστολή, θέλαμε να καταγράψουμε τη δυναμική μιας πολύ σημαντικής και ελάχιστα κατανοητής διαδικασίας που συνδέεται με το κλίμα και το μεταβαλλόμενο περιβάλλον στην Αλάσκα», δήλωσε στο EurekAlert ένας εκ των συντακτών και επιστήμονας στο Τμήμα Βιολογίας του WHOI, Don Anderson.