Politico: Κλυδωνίζεται η σχέση Μελόνι και Φον ντερ Λάιεν – Ποια η αφορμή

Κλυδωνίζεται η στενή σχέση που είχε καλλιεργήσει η Τζόρτζια Μελόνι με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το προηγούμενο διάστημα, σύμφωνα με όσα αναφέρει το Politico.

Αφορμή στάθηκε η φετινή έκθεση της Κομισιόν για το κράτος δικαίου στην ΕΕ, που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα και εκφράζει σαφείς ανησυχίες για την ελευθερία του Τύπου στην Ιταλία κάνοντας συστάσεις στη Ρώμη να λάβει μέτρα για την ελευθερία και ανεξαρτησία των ΜΜΕ και της κρατικής ραδιοτηλεόρασης RAI και για την προστασία των δημοσιογράφων.

Η κίνηση αυτή εξόργισε τη Μελόνι, η οποία έχει κινηθεί νομικά κατά δημοσιογράφων, που όπως λέει τη συκοφάντησαν, αδίκημα που τιμωρείται με φυλάκιση στην Ιταλία ενώ ο διορισμός δικών της ανθρώπων σε κορυφαία πόστα στη RAI οδήγησε στην έξοδο ορισμένων δημοσιογράφων.

Επιπλέον πέρασε στην αντεπίθεση απευθύνοντας επιστολή στην Φον ντερ Λάιεν υποστηρίζοντας ότι η κριτική που ασκείται στην κυβέρνησή της ενθάρρυνε τις «αδέξιες και στοχευμένες επιθέσεις» εναντίον της από δημοσιογράφους και ΜΜΕ που προσπαθούν να τη δυσφημήσουν.

«Σύννεφα» στις σχέσεις Μελόνι-Φον ντερ Λάιεν

Ήταν το τελευταίο επεισόδιο μιας σχέσης μεταξύ των δύο πολιτικών που εξελίσσεται σε προβληματική.

Στις δύο εβδομάδες που μεσολάβησαν από την επικύρωση της δεύτερης θητείας της Φον ντερ Λάιεν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η κυβέρνηση της Μελόνι συνέχισε να κοντράρεται με την Κομισιόν προκαλώντας ανησυχία για το μέλλον της σχέσης της Ιταλίδας πρωθυπουργού με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ανώτεροι αξιωματούχοι και διπλωμάτες της ΕΕ έμειναν άφωνοι με την δημόσια αποστασιοποίηση της Μελόνι από την Φον ντερ Λάιεν. «Αυτό που έκανε είναι ανόητο. Έκαψε τόσο πολιτικό κεφάλαιο μέσα σε λίγες εβδομάδες», δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης μετά την ψηφοφορία στην Ευρωβουλή.

Το διάστημα που είχε προηγηθεί της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον περασμένο Ιούνιο για την ανανέωση της θητείας της η Φον ντερ Λάιεν έχτιζε επί μήνες δεσμούς με τη Μελόνι, πότε με κοινή τους επιθεώρηση σημείου εισόδου μεταναστών στην Ιταλία, πότε με τη συμμετοχή της σε συζήτηση στη Ρώμη, όπου η Μελόνι ανέπτυξε τη διευρυμένη πολιτική της στρατηγική στην αφρικανική ήπειρο καθώς και σε άλλες περιστάσεις. Αλλά η Ιταλίδα πρωθυπουργός προτίμησε την αποχή όταν οι ηγέτες της ΕΕ άναψαν το πράσινο φως στην Φον ντερ Λάιεν για να παραμείνει στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η Μελόνι απείχε οργισμένη επειδή είχε αποκλειστεί από μια συμφωνία κεκλεισμένων των θυρών μεταξύ του ΕΛΚ της Φον ντερ Λάιεν, των Σοσιαλιστών του Όλαφ Σολτς και των Φιλελεύθερων του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν. Το δεύτερο χτύπημα της Μελόνι ήρθε όταν το κόμμα της, οι Αδελφοί της Ιταλίας, καταψήφισαν την Φον ντερ Λάιεν στο ευρωκοινοβούλιο, αν και η Ιταλίδα πρωθυπουργός έσπευσε να τονίσει ότι θα συνεχίσει να συνεργάζεται με την πρόεδρο της Κομισιόν.

Η Μελόνι «είχε οικοδομήσει αξιοπιστία σε διπλωματικούς και χρηματοοικονομικούς κύκλους και με την Κομισιόν και είχε επωφεληθεί από πολυάριθμες παραχωρήσεις, μεταξύ άλλων και αναφορικά με το Ταμείο Ανάκαμψης και το μεταναστευτικό. Και τώρα την τίναξε στον αέρα», λέει ο λέκτορας Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης, Λορέντσο Καστελάνι στο Politico.

Περιθωριοποίηση της Ιταλίας;

Η Μελόνι κλήθηκε κατά την ψηφοφορία για την ανανέωση της θητείας της Φον Ντερ Λάιεν να επιλέξει αν θα εδραιωθεί ως μετριοπαθής φωνή του κυρίαρχου ρεύματος στις ευρωπαϊκές υποθέσεις ή αν θα ενδώσει στην ενστικτώδη επιθυμία της να είναι ακραίο αουτσάιντερ.

Από το 2022 που έγινε πρωθυπουργός της Ιταλίας η Μελόνι, η δεξιά κυβέρνησή της διέταξε την αυτόματη κράτηση παράτυπων μεταναστών, περιόρισε τα γονικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα ομόφυλων ζευγαριών, ενώ στο ευρωπαϊκό μέτωπο αντέδρασε στην προώθηση της Πράσινης Συμφωνίας και αντιτάχθηκε στη συμπερίληψη των αμβλώσεων στη Χάρτα των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.

Οι επικριτές της λένε ότι η ένταση στις σχέσεις της με την Φον ντερ Λάιεν συνιστά ένδειξη της περιθωριοποίησης της Ιταλίας στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τον κεντρώο βουλευτή Ρικάρντο Μάγκι, η Μελόνι «το παίζει θύμα, όπως αντιδρά κάποιος που θέλει να παίξει το ρόλο του αουτσάιντερ».

Η Κομισιόν έμεινε άφωνη με την αντίδραση της ιταλικής κυβέρνησης αναφορικά με την έκθεση για το κράτος δικαίου, αφού η τελευταία προετοιμάστηκε σε διαβούλευση με τη Ρώμη. Η Μελόνι, πάντως, στη διάρκεια επίσημης επίσκεψής της αυτή την εβδομάδα στην Κίνα προσπάθησε να υποβαθμίσει τα περί εντάσεων στις σχέσεις με τις Βρυξέλλες λέγοντας ότι η επιστολή της προς την Φον ντερ Λάιεν συνιστά μάλλον «σκέψης για τη χειραγώγηση ενός τεχνικού κειμένου, στο οποίο οι επικριτικές νότες δεν προέρχονται από την Κομισιόν, αλλά από ενδιαφερόμενους», που ισχυρίστηκε ότι είναι ο αριστερός Τύπος στην Ιταλία.

Κίνδυνος για το ιταλικό χαρτοφυλάκιο στην Κομισιόν;

Βραχυπρόθεσμα οι τριβές στις σχέσεις της Μελόνι με την Φον ντερ Λάιεν θα μπορούσαν να πλήξουν την προσπάθεια της Ιταλίας να εξασφαλίσει ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο στη νέα Κομισιόν, ανάλογο με εκείνο του απερχόμενου επιτρόπου για ζητήματα οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι. Στη Ρώμη ακούγεται το όνομα του υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ραφαέλε Φίτο, που χαίρει αποδοχής στις Βρυξέλλες, αλλά αν η Μελόνι προτείνει κάποιον πιο δεξιό πολιτικό, η Φον ντερ Λάιεν θα μπορούσε να την «τιμωρήσει» με το συμβολικό νέο χαρτοφυλάκιο για τη Μεσόγειο, που παραμένει προς το παρόν άγνωστο τις αρμοδιότητες και πόση πολιτική ισχύ θα διαθέτει. Άλλωστε η Ιταλία ως χώρα με μεγάλο κρατικό χρέος και πιο οικονομικές προτεραιότητες στο ευρωπαϊκό μέτωπο θα προτιμούσε ένα χαρτοφυλάκιο για ζητήματα οικονομίας.

Το δεύτερο υψηλότερο χρέος στην Ευρώπη της Ιταλίας και το έλλειμμά της που υπερβαίνει τα όρια της ΕΕ στήνει σκηνικό σύγκρουσης της κυβέρνησης Μελόνι με την Κομισιόν καθώς οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες υποδηλώνουν τιμωρία για χώρες με μεγάλα ελλείμματα.

Τυχόν νέα προβλήματα θα μπορούσαν να αυξήσουν την πίεση στην Ιταλία. «Εάν υπάρξει μια οικονομική κρίση που θα αυξήσει το κόστος του χρέους της Ιταλίας, το να μην είσαι μέρος της πλειοψηφίας θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις, ιδιαίτερα εάν εφαρμοστούν αυστηρά οι κανόνες για το χρέος και οι προθεσμίες του Σχεδίου Ανάκαμψης», είπε ο Καστελάνι.

Για τον Μαουρίτσιο Γκασπάρι της Forza Italia, που μετέχει στον κυβερνητικό της Μελόνι και στο ΕΛΚ δεν υφίσταται κίνδυνος περιθωριοποίηση της χώρας του «αν λάβουμε υπόψη τις καλές σχέσεις μεταξύ της Φον ντερ Λάιεν και της Μελόνι, τον κεντρικό ρόλο της Forza Italia στο ΕΛΚ αι τον ρόλο της Ιταλίας ως ιδρυτικού μέλους της ΕΕ». Άλλοι όμως λένε ότι η σχέση αυτή βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, όπου η Μελόνι θα πρέπει να επιλέξει ποιον δρόμο θα ακολουθήσει.

«Θα δούμε ποια Μελόνι θα αναδυθεί απ’ αυτό: η ακροδεξιά που πάντα φοβόμασταν ή η πραγματίστρια που γνωρίσαμε;» δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης.