Ο Τζιτζικώστας και το τέλος της στροφής προς το Κέντρο

Η επιλογή του Απόστολου Τζιτζικώστα για τη θέση του νέου Ευρωπαίου Επιτρόπου της Ελλάδας σηματοδοτεί ουσιαστικά το τέλος της στροφής προς το Κέντρο, η οποία είχε επιτρέψει στον Κυριάκο Μητσοτάκη να εξασφαλίσει δύο συνεχόμενες κυβερνητικές αυτοδυναμίες. Η ανοιχτή εσωκομματική επίθεση που δέχτηκε από τη «σκληρή» δεξιά πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας, με επικεφαλής τους προηγούμενους προέδρους, απέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα στους υποκινητές της. Οι επιλογές του Πρωθυπουργού μετά τις ευρωεκλογές ενισχύουν την αντίληψη ότι η στροφή προς το Κέντρο έχει ολοκληρωθεί.

Τα παραδείγματα που επιβεβαιώνουν αυτή την τάση πληθαίνουν καθημερινά μέσα από τις επιλογές στελέχωσης του κυβερνητικού και κρατικού μηχανισμού. Χαρακτηριστική είναι η απόσυρση της πρότασης διορισμού της καθηγήτριας Αικατερίνης Φουντεδάκη στην εθνική επιτροπή της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, κατόπιν αιτήματος κυβερνητικών βουλευτών. Η συμμετοχή της στη σύνταξη του νόμου για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών θεωρείται πλέον σοβαρό ατόπημα. Επιπλέον, η δήλωση του Πρωθυπουργού «δεν θα αποφασίσω μόνος» σε συνέντευξή του σχετικά με την επερχόμενη εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας εγείρει ερωτήματα σχετικά με το ποιοι και με ποια κριτήρια θα συμμετάσχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Η τοποθέτηση του Απόστολου Τζιτζικώστα στη θέση του Έλληνα Ευρωπαίου Επιτρόπου δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης των ευρύτερων αποφάσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο τρεις φορές εκλεγμένος περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, ο οποίος έχει εκλεγεί μία φορά ενάντια στην επιλογή της Νέας Δημοκρατίας, δεν διαθέτει ένα εντελώς αψεγάδιαστο δημοκρατικό μητρώο. Οι προσκλήσεις του προς τη Χρυσή Αυγή για συμμετοχή στους εορτασμούς των εθνικών επετείων, η ταύτισή της με το ΠΑΣΟΚ -την οποία προσπάθησε ανεπιτυχώς να ανασκευάσει- καθώς και άλλες αμφιλεγόμενες σχέσεις του, δεν συνιστούν τα καλύτερα διαπιστευτήρια για τον νέο Επίτροπο στις Βρυξέλλες.

Είναι προφανές ότι ο Πρωθυπουργός έθεσε ως προτεραιότητα την ανακοπή του ακροδεξιού ρεύματος στη Βόρεια Ελλάδα. Έτσι, προχώρησε σε κινήσεις που αποσκοπούν στο να καθησυχάσουν όσους αντιτάχθηκαν στην αναγνώριση της συμφωνίας των Πρεσπών από την κυβέρνηση της ΝΔ. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, «η επιλογή έχει πολιτικά χαρακτηριστικά, καθώς αναδεικνύει τη σημασία της Μακεδονίας και της Βόρειας Ελλάδας». Η πολιτική εμπειρία έχει δείξει επανειλημμένα ότι οι υποχωρήσεις στις πιέσεις όχι μόνο δεν τις μειώνουν, αλλά τις ενισχύουν. Οι εκδηλώσεις, όπως αυτή που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Πολεμικό Μουσείο, αναμένεται να γίνουν ακόμα πιο επιθετικές. Η αντιμετώπιση ακραίων εθνικιστικών θέσεων απαιτεί αντιπαράθεση και όχι ενσωμάτωσή τους.

Η στροφή του Πρωθυπουργού αναδεικνύει με ακόμη μεγαλύτερη ένταση τη σημασία μιας πολιτικά ισχυρής δημοκρατικής αντιπολίτευσης, η οποία αυτή τη στιγμή απουσιάζει. Ο ρόλος αυτός δεν μπορεί να αντικατασταθεί ούτε από τα προβλήματα που η κυβέρνηση επιθυμεί να χρησιμοποιεί ως δικαιολογία, ούτε, πολύ περισσότερο, από την Ακροδεξιά αντιπολίτευση, η οποία έχει γίνει πιο προκλητική από ποτέ. Σε αυτό το πλαίσιο, η επερχόμενη εκλογή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ αποκτά κρίσιμη σημασία, καθώς αφορά την ηγεσία της δημοκρατικής παράταξης και όλους τους πολίτες που αναγνωρίζουν τον εαυτό τους σε αυτόν τον χώρο, ανεξαρτήτως των εκλογικών τους επιλογών τα τελευταία χρόνια ή της αποχής τους από τις εκλογές.

Είναι επιτακτική ανάγκη η χώρα να αποκτήσει μια ισχυρή αντιπολίτευση, που να είναι υπολογίσιμη εκλογικά και πολιτικά, ικανή να προτείνει ένα πειστικό και ρεαλιστικό όραμα για την Ελλάδα, καθώς και ένα εναλλακτικό παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης βασισμένο στην εξωστρέφεια και τη νέα τεχνολογία. Αυτός είναι ο ρόλος μιας μεγάλης δημοκρατικής παράταξης, η οποία πρέπει να ακολουθήσει τη δική της αυτόνομη πορεία, μακριά από ανεύθυνα «κεντροαριστερά» σενάρια και από εκείνους που συνεχίζουν να τα υποστηρίζουν. Ορισμένοι τα επαναφέρουν για να δικαιολογήσουν την καταστροφική τους διακυβέρνηση και να εξασφαλίσουν την πολιτική τους ανανέωση, ενώ άλλοι τα υποστηρίζουν για να εκπληρώσουν τις πρόσφατες ηγετικές τους φιλοδοξίες εις βάρος της παράταξης και της χώρας.