Αβεβαιότητα ξανά στον κλάδο ενέργειας λόγω Μέσης Ανατολής

Η επόμενη ημέρα της κυβερνητικής παρέμβασης για τη συγκράτηση των τιμών ρεύματος στα τιμολόγια του Αυγούστου βρίσκει τους καταναλωτές με μια μεγάλη προσδοκία που καλλιεργήθηκε όλο αυτό το διάστημα για χαμηλό κόστος ρεύματος και την ενεργειακή αγορά να εισέρχεται σε έναν νέο κύκλο αβεβαιότητας μετά την κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.

Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, με οδηγό τις ανησυχίες για ευρύτερη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, οι τιμές του φυσικού αερίου στον ολλανδικό κόμβο TTF έφτασαν μια ανάσα από τα 37 ευρώ/μεγαβατώρα, από τα χαμηλά των 32-34 ευρώ/μεγαβατώρα πριν από τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη.

Οι τιμές εκφόρτωσης για τις παραδόσεις LNG Σεπτεμβρίου στη βορειοδυτική Ευρώπη, ακολουθώντας την τιμή του TTF, αυξήθηκαν κατά 16% μέσα σε επτά ημέρες, φτάνοντας στο υψηλότερο σημείο από τον Δεκέμβριο του 2023.

Ο συνδυασμός αυξημένης αστάθειας στη Μέση Ανατολή και οι υψηλές θερμοκρασίες που ενισχύουν τη ζήτηση για ψύξη, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών, οδηγούν την αγορά φυσικού αερίου σε ανισορροπία, ενώ πιθανή διακοπή της ροής φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Αίγυπτο ακόμη και για προληπτικούς λόγους θα οδηγήσει σε νέα σύσφιγξη την παγκόσμια αγορά LNG. Περισσότερη περιφερειακή αστάθεια θα κρατούσε επίσης τη διώρυγα του Σουέζ ουσιαστικά εκτός ορίων για πλοία LNG, με συνεχείς φόβους ότι μια κλιμακούμενη σύγκρουση θα μπορούσε τελικά να επηρεάσει τα Στενά του Ορμούζ, από όπου διέρχεται το ένα τέταρτο του παγκόσμιου LNG, λένε οι αναλυτές.

Δεδομένου ότι η εξάρτηση της Ευρώπης από το LNG έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο εφιάλτης των τιμών και των πληθωριστικών πιέσεων από το αυξημένο ενεργειακό κόστος επανέρχεται για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που προσδοκούν σε εκτόνωση της έντασης στη Μέση Ανατολή μέσω της διπλωματίας. Ενας πρόσθετος παράγοντας ανόδου των τιμών φυσικού αερίου είναι η ανησυχίες για τη δυνατότητα αναπλήρωσης των αποθεμάτων ενόψει χειμώνα, που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει εάν θα είναι ήπιος ή θα αυξήσει σημαντικά τη ζήτηση για θέρμανση σε περίπτωση χαμηλών θερμοκρασιών.

Eυάλωτη η Ελλάδα Χώρες με υψηλή εξάρτηση από το φυσικό αέριο, όπως η Ελλάδα, αναμένεται να επηρεαστούν περισσότερο, κάτι που είδαμε να συμβαίνει και την περίοδο της ενεργειακής κρίσης. Η Ελλάδα χρειάστηκε να δαπανήσει τα υψηλότερα ποσά μεταξύ των χωρών-μελών της Ε.Ε. σε σχέση με το ΑΕΠ σε επιδοτήσεις για να συγκρατήσει τις τιμές ρεύματος σε βιώσιμα επίπεδα για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις ακριβώς γιατί η εξάρτηση από τις υψηλές τιμές του εισαγόμενου φυσικού αερίου εκτόξευσε τις τιμές ρεύματος στη χονδρεμπορική αγορά σε αστρονομικά επίπεδα.

Η υψηλή εξάρτηση του ηλεκτρικού συστήματος από το φυσικό αέριο είναι ένα από τα δομικά προβλήματα της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού, οι επιπτώσεις του οποίου γίνονται αισθητές και στους καταναλωτές σε συνθήκες ενεργειακής κρίσης, μεγαλύτερης ή μικρότερης διάρκειας και έντασης, σαν και αυτή του Ιουλίου που υποχρέωσε την κυβέρνηση να λάβει έκτακτα μέτρα για τη συγκράτηση των τιμών. Τον αντίκτυπο του μείγματος ηλεκτροπαραγωγής στις τιμές ρεύματος ανέδειξε με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Νίκος Τσάφος, ειδικός σύμβουλος του πρωθυπουργού για θέματα ενέργειας, σχολιάζοντας την εικόνα του ηλεκτρικού συστήματος τον Ιούλιο που ξέσπασε η «μίνι» ενεργειακή κρίση στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

«Σε αυτή την εικόνα βλέπω την τεράστια δυναμική της ηλιακής ενέργειας, την πολύ μεγάλη μεταβλητότητα της αιολικής ενέργειας και τις υποσχέσεις της στις καλές ώρες, τη σημασία της υδροηλεκτρικής ενέργειας που περιορίζεται σε έναν χρόνο χαμηλών βροχοπτώσεων, το τεράστιο κενό που προκύπτει μόλις δύει ο ήλιος, τις μεγάλες διακυμάνσεις της ζήτησης ακόμη και σε έναν μόνο μήνα και τη βουτιά των ηλεκτρικών φορτίων μέσα στο Σαββατοκύριακο», τονίζει ο κ. Τσάφος. Και προσθέτει: «Η εικόνα αυτή είναι επίσης ο οδικός χάρτης για το μέλλον. Καθώς αυξάνουμε την πράσινη δυναμικότητα, πρέπει επίσης να ενισχύσουμε την ευελιξία, μέσω της αποθήκευσης, της απόκρισης στη ζήτηση, τους κατανεμόμενους πόρους χαμηλού αποτυπώματος και τις διασυνδέσεις. Μόνο τότε θα μπορέσουμε να διασφαλίσουμε ότι η συνεχιζόμενη έκρηξη στις ΑΠΕ θα μεταφραστεί σε πιο προσιτές τιμές ενέργειας για τους καταναλωτές».

Είναι γεγονός ότι οι χαμηλές τιμές των ΑΠΕ, η παραγωγή των οποίων στο α΄ εξάμηνο του έτους μαζί με τα υδροηλεκτρικά έφτασε στο 52,9%, δεν επαρκεί στους καταναλωτές. Το φυσικό αέριο εξακολουθεί να καθορίζει την οριακή τιμή του συστήματος, αφού τις βραδινές ώρες που φεύγουν από το σύστημα τα φωτοβολταϊκά, η ζήτηση καλύπτεται με παραγωγή από φυσικό αέριο που προσφέρεται σε υψηλές τιμές.

Πώς διαμορφώνονται τα τιμολόγια του Αυγούστου Σε αυτό το περιβάλλον μια επέκταση των μέτρων στήριξης των καταναλωτών τους επόμενους μήνες θεωρείται πολύ πιθανή, ενδεχόμενο εξάλλου που έχει αφήσει ανοιχτό η κυβέρνηση. Οι καταναλώσεις πάντως του Αυγούστου μετά τις επιδοτήσεις (1,6 λεπτά/κιλοβατώρα), τις σημαντικές εκπτώσεις από τους παρόχους και το «πάγωμα» τιμολογίων από κάποιους θα συγκρατηθούν τελικά κάτω από τα 15 λεπτά/κιλοβατώρα για τη μεγάλη γκάμα των καταναλωτών (πάνω από 80%). Παρά ταύτα, οι τιμές στα «πράσινα» τιμολόγια θα είναι αυξημένες. Για τον μεγαλύτερο πάροχο, τη ΔΕΗ, η τιμή που ανακοίνωσε είναι 16,391 λεπτά/κιλοβατώρα παρά τη μεγάλη έκπτωση – είναι αυξημένη κατά 20,7% σε σχέση με την τιμή του Ιουλίου (13,57 λεπτά) και μετά την επιδότηση διαμορφώνεται στα 14,791 λεπτά/κιλοβατώρα περιορίζοντας την αύξηση στο 8,9%.

Μειωμένες τιμές θα δουν τον Αύγουστο οι καταναλωτές της Elin (κατά 14,6%) στα 14,205 λεπτά μετά την επιδότηση, της Elpedison (-4,1%) στα 14,25 λεπτά μετά την επιδότηση για τις πρώτες 100 κιλοβατώρες και (-2,77%) στα 18,35 λεπτά μετά την επιδότηση για καταναλώσεις πάνω από 101 κιλοβατώρες. Μειωμένη τιμή κατά 10% θα δουν οι καταναλωτές της Ηρων στα 14,279 λεπτά μετά την επιδότηση, κατά 10% της Protergia, η οποία κράτησε σταθερές τις τιμές της στα επίπεδα του Ιουλίου (15,99 λεπτά) και μετά την επιδότηση διαμορφώνονται στα 14,39 λεπτά, και της Volterra κατά 9,2%, με την τιμή να υποχωρεί μετά την επιδότηση από τα επίπεδα των 17,213 λεπτών του Ιουλίου στα 15,613. Η εταιρεία Φυσικό Αέριο ανακοίνωσε τιμή στα 16,69 λεπτά, αυξημένη κατά 19,2% σε σχέση με τον Ιούλιο, η οποία μετά την επιδότηση διαμορφώνεται στα 14,791 λεπτά περιορίζοντας την αύξηση στο 8,9%. Η τιμή της Volton είναι μειωμένη τον Αύγουστο κατά 5,3% σε σχέση με τον Ιούλιο, στα 16,292 λεπτά μετά την επιδότηση, ενώ η τιμή της NRG αν και αυξημένη κατά 9% σε σχέση με τον Ιούλιο, μετά την επιδότηση παραμένει στα επίπεδα του Ιουλίου, δηλαδή στα 17,131 λεπτά. Η τιμή της ZeniΘ για τον Αύγουστο είναι στα 27,918 λεπτά, αυξημένη κατά 36% σε σχέση με την τιμή του Ιουλίου (20,525%) και μετά την επιδότηση διαμορφώνεται στα 26,318 λεπτά περιορίζοντας την αύξηση στο 28,2%.