Η νέα διοίκηση στη Rai και η επιλογή Επιτρόπου απειλούν τη συνοχή της κυβέρνησης Μελόνι

Ο φετινός Αύγουστος δεν προμηνύεται μήνας διακοπών και χαλάρωσης για την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι.

Μέχρι τις 30 Αυγούστου οφείλει να στείλει στην Κομισιόν την πρόταση για τον Ιταλό επίτροπο, μια απόφαση κομβικής σημασίας καθώς εδώ και μήνες η Ρωμή στοχεύει σε ένα «βαρύ» χαρτοφυλάκιο.

Η επιρροή της Μελόνι και της ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών ωστόσο, έχει μειωθεί στις Βρυξέλλες, με συνέπεια οι πιθανότητες να μην είναι με το μέρος της.

Επιπλέον, το συντομότερο δυνατό, θεωρητικά μέχρι τις 9 Αυγούστου, όταν και κλείνει η ιταλική Βουλή για το καλοκαίρι, η Μελόνι καλείται να διορίσει νέα διοίκηση στη RAI.

Το θέμα αυτό τέθηκε στην κορυφή της πρωθυπουργικής ατζέντας στις 24 Ιουλίου, όταν η πρόεδρος της ιταλικής ραδιοτηλεόρασης, Μαρινέλα Σόλντι, ανακοίνωσε την παραίτησή της,** ενώ πετούσε για το Λονδίνο και το BBC.

Τα δύο φαινομενικά άσχετα μεταξύ τους θέματα είναι πάντως περισσότερο αλληλένδετα απ’ ό,τι δείχνουν. Καταρχάς λόγω της δημοσιοποίησης την περασμένη εβδομάδα της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κράτος δικαίου στην Ιταλία, η οποία έθεσε στο μικροσκόπιο τη διαχείριση της RAI από την ιταλική κυβέρνηση. Και δεύτερον λόγω της εύθραυστης κυβερνητικής συμμαχίας, η οποία αποτελείται από κόμματα που είναι ενωμένα μεν στην Ιταλία αλλά χωρισμένα σε τρεις διαφορετικές πολιτικές ομάδες στην Ευρώπη.

Η κούρσα για το «βαρύ» χαρτοφυλάκιο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Αν και η Ιταλία δεν έχει ακόμη παρουσιάσει επισήμως τον υπόψήφιό της στις Βρυξέλλες, το όνομα που ακούγεται περισσότερο είναι αυτό του νυν υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Πολιτικών Συνοχής και ΕΔΥ Raffaele Fitto, πρώην αντιπροέδρου της ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών στο Ευρωκοινοβούλιο.

Η Τζόρτζια Μελόνι ιδανικά τον προορίζει για το χαρτοφυλάκιο Συνοχής, μια θέση που διαχειρίζεται το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της Ένωσης, επιβλέπει το ταμείο ανάκαμψης και διαχειρίζεται το σχέδιο για τη μείωση των διοικητικών βαρών.

Αλλά ανεξάρτητα από τον υποψήφιο, οι φιλοδοξίες της Μελόνι προσκρούουν στις πρόσφατες τριβές με τις Βρυξέλλες και, ιδίως, με την επανεκλεγείσα πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.

Η πρωθυπουργός, μάλιστα, αμφισβήτησε αρχικά με επιστολή και στη συνέχεια σε συνέντευξη Τύπου από το Πεκίνο τις έξι συστάσεις προς την Ιταλία που περιέχονται στην έκθεση για την πρόοδο του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη της ΕΕ.

“Αγαπητή Ούρσουλα…”: Η επιστολή του Μελόνι για τις πολιτικές παρεμβάσεις στη RAI Αυτό που ενόχλησε περισσότερο την Τζόρτζια Μελόνι, σε τέτοιο βαθμό που έστειλε προσωπική επιστολή στην Φον ντερ Λάιεν από την Κίνα, όπου βρισκόταν σε επίσημη επίσκεψη, ήταν η ενότητα για την ελευθερία του Τύπου και την ελευθερία της έκφρασης στην Ιταλία, για την οποία οι Βρυξέλλες ανέφεραν ότι ανησυχούν, κάνοντας αναφορά στις περιπτώσεις εκφοβισμού δημοσιογράφων από πολιτικούς, την έλλειψη προστασίας του επαγγελματικού απορρήτου και των δημοσιογραφικών πηγών, την καθυστέρηση στη μεταρρύθμιση του νόμου περί δυσφήμισης, καθώς και για τις παρεμβάσεις πολιτικών στη RAI .

Στην επιστολή της προς την “αγαπητή Ούρσουλα”, η πρωθυπουργός επεσήμανε ότι “οι συστάσεις προς την Ιταλία δεν διαφέρουν ιδιαίτερα από εκείνες των προηγούμενων ετών,** ωστόσο για πρώτη φορά το περιεχόμενο αυτού του εγγράφου διαστρεβλώθηκε για πολιτική χρήση από ορισμένους σε μια προσπάθεια επίθεσης κατά της ιταλικής κυβέρνησης”, μια αναφορά προφανώς στην αντιπολίτευση και τις εφημερίδες που επικρίνουν περισσότερο τη δεξιά κυβέρνηση.

Στη συνέχεια στάθηκε στα τρία σημεία που θεώρησε πιο επικριτικά, τα οποία αφορούσαν όλα τη RAI και την παρέμβαση των πολιτικών στη διαχείριση και τη συντακτική γραμμή του δημόσιου δικτύου, αρνούμενη κάθε φαυλότητα εκ μέρους της κυβέρνησής της.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απάντησε με έκπληξη, αλλά χαμηλώνοντας τους τόνους. “Λάβαμε την επιστολή της κ. Μελόνι και την αξιολογούμε”, δήλωσε η εκπρόσωπος Anitta Hipper στις 30 Ιουλίου, τονίζοντας ότι η έκθεση είναι το “αποτέλεσμα” διαβουλεύσεων με τα ίδια τα κράτη μέλη και συνεπώς τις επιμέρους εθνικές κυβερνήσεις.

Η Μελόνι, επαναφέροντας το θέμα από το Πεκίνο την ίδια ημέρα, φρόντισε να διευκρινίσει ότι η επιστολή δεν ήταν τίποτα περισσότερο από την έκφραση ενός “κοινού προβληματισμού” και ότι οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδεινώνονται .

Η άνοδος και η πτώση της Μελόνι στις Βρυξέλλες Ίσως πράγματι οι σχέσεις να μην επιδεινώνονται αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι και ρόδινες. Μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες, η Μελόνι είδε την επιρροή της στις Βρυξέλλες να μειώνεται και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι δέχτηκε ορισμένα καίρια χτυπήματα.

Στην πορεία προς τις ευρωεκλογές η Μελόνι φλερτάρονταν τόσο με την ακροδεξιά όσο και με την Φον ντερ Λάιεν – η οποία είχε δηλώσει μάλιστα ότι ήταν πρόθυμη να καλωσορίσει τα Αδέλφια της Ιταλίας στο ΕΛΚ – θεωρούταν ότι θα έχει αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της νέας ισορροπίας δυνάμεων.

Μια πιθανή επιτυχία των υπερσυντηρητικών, θα μπορούσε να μετακινήσει την Ένωση προς τα δεξιά και να διεκδικήσει για τα μέλη της ομάδας της κάποια υψηλά αξιώματα.

Στην πραγματικότητα όμως η ακροδεξιά δεν κατάφερε να αυξήσει τα ποσοστά της, οι παραδοσιακές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου απέκτησαν και πάλι πλειοψηφία και μπόρεσαν να αποφασίσουν μόνοι τους για τους νέους διορισμούς, αφήνοντας την Μελόνι εκτός: διαμαρτυρήθηκε, προσπάθησε ανεπιτυχώς να επηρεάσει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, και στη συνέχεια βρέθηκε αναγκασμένη από τις συνθήκες να αντιταχθεί στην επανεκλογή της φον ντερ Λάιεν, βγάζοντας για πρώτη φορά την Ιταλία από την ευρωπαϊκή πλειοψηφία.

Σύμφωνα με την πρωθυπουργό, όλα αυτά δεν θα έχουν καμία επίπτωση στους διορισμούς στην Κομισιόν: “Μιλάω με τη φον ντερ Λάιεν”, διαβεβαίωσε ο Μελόνι από την Κίνα. Αλλά ακόμη και σύμφωνα με τους Financial Times, τα πρόσφατα γεγονότα έχουν δείξει “σημάδια ύφεσης” στη διαμάχη μεταξύ Ρώμης και Βρυξελλών και η επιλογή του επιτρόπου θα αποτελέσει “βασικό τεστ” για την θέση της Μελόνι στην ΕΕ.

Τα προβλήματα της Μελόνι δεν τελειώνουν εδώ. Το πολιτικό παιχνίδι στις Βρυξέλλες -και όχι μόνο- περιπλέκει η σχέση της με τους κυβερνητικούς της συμμάχους, με τον Σαλβίνι να προσπαθεί να την στριμώξει προκειμένου να της κλέψει ψήφους από τη δεξιά. Εξαιτίας και αυτών των εσωτερικών εντάσεων εντός της ιταλικής πλειοψηφίας, η Μελόνι δεν θα μπορούσε να στηρίξει τη “φίλη της Ούρσουλα”.

Τώρα θα χρειαστεί την έγκριση της Λέγκα και του Forza Italia για να προτείνει υποψηφίους για την Επιτροπή, μια κατάσταση στην οποία απαιτείται διαπραγμάτευση και, ίσως, επίσης, παραχωρήσεις σε άλλα θέματα: τους διορισμούς στη Rai, για παράδειγμα.

Το αδιέξοδο για τους κορυφαίους διορισμούς της Rai Ο φάκελος της RAI βρίσκεται στην ατζέντα της πρωθυπουργού εδώ και εβδομάδες, αλλά το παιχνίδι επιταχύνθηκε από την παραίτηση Σόλντι, η οποία ήρθε στη χειρότερη δυνατή στιγμή: από την εποχή της δεύτερης κυβέρνησης Μπερλουσκόνι η RAI δεν έχει βρεθεί τόσο πολύ στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, στην Ιταλία και στην Ευρώπη.

Λόγω του ντόρου που προκάλεσε η έκθεση των Βρυξελλών για το κράτος δικαίου και των πολυάριθμων κατηγοριών για παρεμβάσεις στη συντακτική γραμμή του δημόσιου δικτύου – που πλέον έχει ονομαστεί”TeleMeloni” από την αντιπολίτευση και τους επικριτές.

Αρκετά μέλη του Δημοκρατικού Κόμματος, του Κινήματος 5 Αστέρων και της Πράσινης Αριστερής Συμμαχίας επέκριναν τις “ενοχλητικές” παρατηρήσεις της πρωθυπουργού στην επιστολή της προς τη Φον ντερ Λάιεν, ζητώντας από την Μελόνι να εμφανιστεί ενώπιον της εποπτικής επιτροπής της RAI για να δώσει εξηγήσεις.

Πλέον διερωτόνται αν υπάρχει σύνδεση της υπόθεσης με τους διορισμούς του νέου διοικητικού συμβουλίου, και εκμεταλλεύονται την ευκαιρία για να ζητήσουν μεταρρύθμιση του τρόπου λειτουργίας της RAI.

Υπάρχουν και εκείνοι που διαβάζουν στην επιστολή την επιθυμία της πρωθυπουργού να επισπεύσει τους διορισμούς: απευθυνόμενη περισσότερο στην εσωτερική κοινή γνώμη παρά σε έναν ευρωπαίο θεσμικό συνομιλητή, θα μπορούσε ευκολότερα να διαψεύσει το αφήγημα περί παρεμβάσεων στην RAI.

Οι κυβερνητικοί σύμμαχοι, στην πραγματικότητα, απέχουν ακόμη πολύ από το να συμφωνήσουν ακόμη και για την ημέρα της ψηφοφορίας για τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, μόνο το πρώτο από τα πολλά βήματα για να καταλήξουν στη νέα διοικητική δομή του δικτύου.