Οι ελληνοαλβανικές σχέσεις μετά τις εκλογές στη Χειμάρρα

Με μια στρατηγική που ξεκίνησε τον Μάιο του 2023, σημειώθηκαν η ακύρωση των εκλογικών αποτελεσμάτων, η φυλάκιση και η καθαίρεση του εκλεγμένου Δημάρχου Φ. Μπελέρη, καθώς και η προκήρυξη νέων εκλογών. Αυτές οι εκλογές διεξήχθησαν με ανανεωμένους εκλογικούς καταλόγους, ενώ κινητοποιήθηκε ολόκληρη η κρατική μηχανή και ο ίδιος ο Αλβανός πρωθυπουργός. Έτσι, ο στόχος του Ε. Ράμα επιτεύχθηκε.

Σκοπός του ήταν να «εκλέξει» τον δικό του υποψήφιο Δήμαρχο, προκειμένου να ασκήσει πλήρη έλεγχο στον Δήμο με τη μεγαλύτερη τουριστική ανάπτυξη στην Αλβανία, ενώ ταυτόχρονα να επιδείξει ισχύ απέναντι στην Ελλάδα, σε μια υπόθεση που έχει προκαλέσει σοβαρές εντάσεις στις ελληνοαλβανικές σχέσεις.

Οι εκλογές της 4ης Αυγούστου, αν και δεν παρουσίασαν εμφανή νοθεία, κάτι που δεν είναι ασυνήθιστο σε τοπικές εκλογές στην Αλβανία, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να θεωρηθούν «δίκαιες και ελεύθερες». Αυτό οφείλεται στο κλίμα εκφοβισμού που βιώνει η ελληνική μειονότητα και τα μέλη της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, καθώς και στην άμεση παρέμβαση του κρατικού μηχανισμού για να υποστηρίξει τον υποψήφιο του Αλβανού πρωθυπουργού, Βαγγέλη Τάβο, εις βάρος του υποψηφίου της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, Πέτρου Γκιγκουρία.

Η Αθήνα, μέσω διπλωματικών πηγών και όχι με επίσημη ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών, εξέφρασε αμφιβολίες σχετικά με την ακεραιότητα της διαδικασίας.

Από τη συγκεκριμένη δήλωση δεν προκύπτει σαφώς ποια θα είναι η αντίδραση της Αθήνας αν δεν δοθούν ικανοποιητικές απαντήσεις ή αν πρόκειται απλώς για μια αντίδραση «για την τιμή των όπλων».

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν το πρωί της Δευτέρας, μετά από μια νύχτα καταμέτρησης, ο Β. Τάβος έλαβε ποσοστό 58,62% με 4.858 ψήφους, ενώ ο Πέτρος Γκικουρίας συγκέντρωσε το 41,38% με 3.400 ψήφους.

Έτσι, οι πιθανές αντιστάσεις στην «τουριστική ανάπτυξη» της Χειμάρρας, που προέρχονται από οικονομικά συμφέροντα στενά συνδεδεμένα με τον περίγυρο του Ε. Ράμα και επιδιώκουν την απόκτηση ελληνικών περιουσιών στην περιοχή, έχουν πλέον εξουδετερωθεί με την ανάληψη του ελέγχου του Δήμου Χειμάρρας από τον Ράμα.

Ο Ε. Ράμα επιδιώκει με την εκλογή του Β. Τάβου να κλείσει οριστικά την «παρένθεση» της Χειμάρρας και, αφού έχει απαλλαγεί από τον Φ. Μπελέρη, να ανοίξει μια «νέα σελίδα» στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι ο νέος Δήμαρχος έχει ελληνική καταγωγή.

Οι απειλές της Ελλάδας ότι η υπόθεση της Χειμάρρας θα αποτελέσει εμπόδιο στην ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας δεν αποδείχθηκαν πειστικές, ιδιαίτερα όταν οι Ευρωπαίοι εταίροι δεν έδειξαν ιδιαίτερη ανησυχία για την προκλητική παραβίαση του Κράτους Δικαίου στην Αλβανία, αποφεύγοντας να επαναφέρουν το «κεφάλαιο» των παραβιάσεων στη συγκεκριμένη χώρα των Δυτικών Βαλκανίων. Παράλληλα, και από την Αθήνα, τα μηνύματα που έφταναν μέσω των διαύλων επικοινωνίας του γραφείου του Ε. Ράμα με κυβερνητικά στελέχη ήταν αντιφατικά, γεγονός που διευκόλυνε τους χειρισμούς του Αλβανού πρωθυπουργού.

Η υπόθεση της Χειμάρρας αναδεικνύει την ανάγκη επαναξιολόγησης της πολιτικής μας απέναντι στην Αλβανία και τον Ε. Ράμα. Η ρητορική των μελών του Σοσιαλιστικού Κόμματος, καθώς και του ίδιου του Ράμα, έχει ενισχύσει το ανθελληνικό κλίμα στην Αλβανία, προβάλλοντας διχαστικό λόγο κατά των μελών της ελληνικής μειονότητας που επιδιώκουν αυτόνομη πολιτική εκπροσώπηση μέσω της ΟΜΟΝΟΙΑΣ και του ΚΕΑΔ. Ο Αλβανός πρωθυπουργός προβάλλει στο εσωτερικό την εικόνα ενός ηγέτη που μπορεί να διατηρεί προνομιακές σχέσεις με την Τουρκία και τον Τ. Ερντογάν, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει να επιβάλει τις επιλογές του στην Ελλάδα. Είναι προφανές ότι η πολιτική «χαϊδέματος» του Ε. Ράμα δεν έχει αποδώσει. Δεν έχει ξεχαστεί η ατυχής πρόσκλησή του για την οργάνωση έκθεσης με «καλλιτεχνικά» έργα του στο Ζάππειο, παρουσία της κυβέρνησης, λίγο πριν από τη μεθοδευμένη σύλληψη του Μπελέρη.

Επιπλέον, δεν πρέπει να υποτιμηθεί το μήνυμα που έστειλε η συμμετοχή του προέδρου της Αλβανίας σε μεγάλη εκδήλωση στα σύνορα με την Ελλάδα για τη «Γενοκτονία των Τσάμηδων».

Είναι θεμελιώδους σημασίας για την Αθήνα να επιμείνει στη θέση της ότι δεν μπορούν να γίνουν εκπτώσεις στην ενταξιακή πορεία των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Αυτό ισχύει είτε πρόκειται για παραβιάσεις Συμφωνιών είτε για καταστρατηγήσεις των Αρχών του Κράτους Δικαίου και της Δημοκρατίας, καθώς και των σχέσεων καλής γειτονίας. Στον κατάλογο αυτών των παραβιάσεων, ο φάκελος της Αλβανίας είναι γεμάτος.