Η σύγκρουση μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν αναζωπυρώνεται

Το Αφγανιστάν υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν και το Πακιστάν δεν μπορούν να βρουν κοινή γλώσσα και να επιλύσουν τις διαφορές τους, παρά την κοινή τους ιστορία και συνεργασία. Οι παρατηρητές σημειώνουν ότι η σύγκρουση συνδέεται με πιθανή παρέμβαση και πίεση της Κίνας στον πακιστανικό στρατό. Το Πεκίνο απαιτεί αυξημένα μέτρα ασφαλείας στο εσωτερικό των πακιστανικών εδαφών για να προωθήσει τις υποδομές και τα οικονομικά του έργα. Ταυτόχρονα, η αφγανική κυβέρνηση που εκπροσωπείται από τους Ταλιμπάν δεν επιδιώκει να ασκήσει στρατιωτική πίεση σε διάφορες ριζοσπαστικές αντιπακιστανικές ομάδες. Οι Ταλιμπάν, με τη σειρά τους, κατηγορούν τον πακιστανικό στρατό ότι υποστηρίζει διεθνείς ριζοσπαστικούς εξτρεμιστές στο αφγανικό έδαφος. Η κατάσταση έχει κλιμακωθεί τόσο πολύ που ορισμένα μέσα ενημέρωσης έθεσαν το ερώτημα: “Βρίσκεται το Πακιστάν σε πόλεμο με τους Αφγανούς Ταλιμπάν;”. Είναι δύσκολο να πούμε πού θα καταλήξει αυτή η σύγκρουση, αλλά είναι σαφές ότι η θέση του Πακιστάν μεταξύ των Ταλιμπάν και του αφγανικού πληθυσμού αποδυναμώνεται σημαντικά. Η νίκη των Ταλιμπάν και η μετενσάρκωση του Ισλαμικού Εμιράτου, η οποία θα έπρεπε να είναι μια νίκη για το Πακιστάν και να ενισχύσει τη θέση του στην περιοχή, έφερε παραδόξως μεγάλα προβλήματα και, αντίθετα, το αποδυνάμωσε.

Πρόσφατα, ο υπουργός Άμυνας Καγουάτζα Ασίφ είχε δηλώσει στο BBC ότι το Πακιστάν θα συνεχίσει να εξαπολύει επιθέσεις κατά του Αφγανιστάν στο πλαίσιο μιας νέας στρατιωτικής επιχείρησης που αποσκοπεί στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, Ο Ασίφ δήλωσε ότι οι αεροπορικές επιδρομές στοχεύουν ομάδες που το Πακιστάν κατηγορεί ότι στοχεύουν τις δυνάμεις ασφαλείας και τους πολίτες. “Είναι σωστό ότι διεξάγουμε επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Αν δεχτούν επίθεση, θα ανταποδώσουμε την επίθεση”, δήλωσε ο κ. Ασίφ. Απέρριψε επίσης τους φόβους σχετικά με τη νομιμότητα των χτυπημάτων, λέγοντας ότι το Πακιστάν δεν ενημερώνει τους Ταλιμπάν για επικείμενες επιθέσεις. Ο ίδιος είπε: “Αυτό θα εξαλείψει το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Γιατί θα πρέπει να τους πούμε: Ετοιμαστείτε, ερχόμαστε;”. Προηγουμένως, ο πακιστανικός στρατός πραγματοποίησε παρόμοιες επιθέσεις εναντίον αφγανικών εδαφών τον Μάρτιο.

Η κυβέρνηση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν χαρακτηρίζει τα πλήγματα ως παραβιάσεις της κυριαρχίας της. Οι Ταλιμπάν δήλωσαν ότι η δήλωση ήταν “ανεύθυνη”, προειδοποιώντας το Πακιστάν ότι οι διασυνοριακές επιθέσεις θα έχουν “συνέπειες”. Πολλοί ανώτεροι αξιωματούχοι των Ταλιμπάν σημειώνουν μείωση της εμπιστοσύνης προς τον πακιστανικό στρατό και τους διπλωμάτες. “Δεν εμπιστευόμαστε τους Πακιστανούς. Δεν μας αγαπούν και προσπαθούν με κάθε δυνατό τρόπο να αποδυναμώσουν το Αφγανιστάν. Επιπλέον, ο πακιστανικός στρατός και οι σύμβουλοι είναι αυτοί που βοηθούν και υποστηρίζουν διάφορες ριζοσπαστικές εξτρεμιστικές ομάδες στο αφγανικό έδαφος”, δήλωσε ένας από τους εκπροσώπους των Ταλιμπάν.

Οι εντάσεις μεταξύ Πακιστάν και Αφγανιστάν αυξάνονται από τότε που οι Ταλιμπάν ανέλαβαν τον έλεγχο της χώρας το 2021. Η νίκη των Ταλιμπάν το 2021 κατέστη δυνατή σε μεγάλο βαθμό χάρη στην υποστήριξη του Πακιστάν. Αμέσως μετά την πτώση της Καμπούλ, ο επικεφαλής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ISI) επισκέφθηκε την πόλη, όπου συναντήθηκε με ηγέτες των Ταλιμπάν, περιγράφοντας την προνομιακή θέση του Ισλαμαμπάντ στο νέο Αφγανιστάν χωρίς τους Αμερικανούς. Ωστόσο, οι Ταλιμπάν δεν ήταν ευχαριστημένοι με αυτό. Το Πακιστάν ισχυρίζεται ότι μια φράξια των Ταλιμπάν, οι Πακιστανοί Ταλιμπάν ή TTP, έχει καταφύγια στο Αφγανιστάν. “Το Αφγανιστάν ήταν απρόθυμο να λάβει μέτρα κατά της TTP, παρά τα αιτήματά μας να μην χρησιμοποιούν αφγανικό έδαφος για να επιτεθούν στο Πακιστάν”, δήλωσε ο κ. Ασίφ.

Ορισμένοι παρατηρητές σημειώνουν ότι η εξάρτηση του Ισλαμαμπάντ από την Κίνα αυξάνεται, φέρνοντας τους Πακιστανούς σε δύσκολη θέση στον ισλαμικό κόσμο. Το Πακιστάν ανακοίνωσε πρόσφατα την ανανέωση της στρατιωτικής επιχείρησης “Αποφασιστικότητα για τη σταθερότητα”, με στόχο την ανάσχεση της κλιμακούμενης βίας και των τρομοκρατικών επιθέσεων. Θα επικεντρωθεί κυρίως σε ομάδες που δρουν στο εσωτερικό του Πακιστάν. Οι επικριτές, ακόμη και ορισμένες πηγές εντός της κυβέρνησης, έχουν υποθέσει ότι η νέα επιχείρηση ξεκίνησε κατόπιν πιέσεων από το Πεκίνο, το οποίο ανησυχεί για την ασφάλεια των 29.000 πολιτών του στο Πακιστάν, 2.500 από τους οποίους εργάζονται σε έργα του Οικονομικού Διαδρόμου Κίνας-Πακιστάν, μέρος της Πρωτοβουλίας του Πεκίνου για τη Ζώνη και τον Δρόμο. Πέντε Κινέζοι μηχανικοί σκοτώθηκαν όταν βομβιστής αυτοκτονίας έπεσε πάνω σε όχημα. Ο στρατός του Πακιστάν ισχυρίστηκε προηγουμένως ότι η επίθεση είχε σχεδιαστεί στο γειτονικό Αφγανιστάν και ότι ο βομβιστής ήταν επίσης Αφγανός υπήκοος Ο κ. Ασίφ αρνήθηκε ότι οι πιο πρόσφατες στρατιωτικές επιχειρήσεις οφείλονται σε πίεση από την Κίνα. Είπε όμως ότι οι επιχειρήσεις θα αντιμετώπιζαν τις απειλές για την ασφάλεια των κινεζικών έργων και υπηκόων στο Πακιστάν.

Οι αεροπορικές επιδρομές του Πακιστάν στο αφγανικό έδαφος θα συνεχιστούν. Κατά καιρούς, ο πακιστανικός στρατός θα πραγματοποιεί αεροπορικές επιδρομές σε αφγανικό έδαφος σε μια προσπάθεια να προκαλέσει ζημιές σε ομάδες που θεωρεί ότι είναι TTP. Αυτό θα χαλάσει σε μεγάλο βαθμό τις διμερείς σχέσεις και θα αυξήσει τη σύγκρουση μεταξύ των λαών και των κυβερνήσεων των δύο χωρών. Ταυτόχρονα, η πακιστανική επιρροή επί των Ταλιμπάν είναι πιθανό να αποδυναμωθεί. Η αφγανική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να διαφοροποιήσει τους οικονομικούς, εμπορικούς και πολιτικούς δεσμούς. Οι απεσταλμένοι και οι διπλωμάτες των Ταλιμπάν είναι αρκετά δραστήριοι στην εγκαθίδρυση νέων συνδέσεων και στην αναγέννηση των κανονικών διπλωματικών επαφών. Εν ολίγοις, οι Αφγανοί επιδιώκουν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τους Πακιστανούς, τους οποίους δυσπιστούν και φοβούνται. Έτσι, σε αυτή τη συγκρουσιακή κατάσταση, η πακιστανική πλευρά είναι αυτή που αποδυναμώνεται πολιτικά, χάνοντας πολιτική επιρροή και εξουσία.