Να γελάτε δυνατά, κάνει καλό στην καρδιά

Θα γελούσαμε περισσότερο αν η ζωή μας εξαρτιόταν από αυτό; Η ιαπωνική κυβέρνηση σίγουρα το πιστεύει. Οι πολίτες στη βόρεια επαρχία Γιαμαγκάτα έχουν εντολή δια νόμου να γελούν καθημερινά για χάρη της υγείας τους, όπως αναφέρει δημοσίευμα της βρετανικής Telegraph. Το διάταγμα εμπνεύσθηκε από έρευνα του τοπικού πανεπιστημίου, που διαπίστωσε ότι το τακτικό γέλιο μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και να βοηθήσει στη μακροζωία. Ερευνητές του τοπικού πανεπιστημίου που δημοσίευσαν τη μελέτη τους στο Journal of Epidemiology εργάστηκαν με 17.152 συμμετέχοντες ηλικίας 40 ετών και κάτω και παρακολούθησαν πόσο συχνά γελούσαν για αρκετά χρόνια. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αύξηση της συχνότητας του γέλιου μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και αυξάνει τη μακροζωία. Οχι, δεν αστειεύονται. Τα οφέλη του γέλιου για την υγεία μελετώνται και αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο παγκοσμίως. Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Preventive Medicine δείχνει ότι οι ηλικιωμένοι που γελούν τακτικά μαζί με τους φίλους και την οικογένειά τους θα μπορούσαν να έχουν σημαντικά λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν προβλήματα υγείας από εκείνους που δεν το κάνουν

Μια άλλη μελέτη στο Nursing & Health Sciences καταλήγει ότι το γέλιο καταστέλλει δραματικά τις ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη, μειώνει το άγχος ρίχνοντας τα επίπεδα αδρεναλίνης και ενεργοποιώντας τη φυσική απόκριση χαλάρωσης του σώματος. Μια πρόσφατη μελέτη από τη Βραζιλία, που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας το 2023, έδειξε ότι όσοι πάσχοντες από στεφανιαία νόσο παρακολουθούσαν τακτικά κωμικές εκπομπές είδαν περισσότερα οφέλη στην καρδιά και στο κυκλοφορικό τους σύστημα, σε σύγκριση με όσους παρακολουθούσαν σοβαρά ντοκιμαντέρ. Ηταν η πρώτη ευρεία κλινική μελέτη των επιπτώσεων του γέλιου στην καρδιακή υγεία.

Ευεξία και κοινωνικότητα 

Το γέλιο δεν βοηθάει όμως μόνο την καρδιά. Φέρνει επίσης ευεξία, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και καλυτερεύει τη γενικότερη διάθεση. Ειδικά όταν κάποιος ξεκαρδίζεται στα γέλια, οι σωματικές ασκήσεις του θώρακα πυροδοτούν την απελευθέρωση προστατευτικών ενδορφινών: πρόκειται για τις χημικές ουσίες του εγκεφάλου που βοηθούν στη διαχείριση του πόνου, προάγουν τα συναισθήματα ευδαιμονίας και βοηθούν στη βελτίωση της καρδιακής υγείας. Οι παραπάνω έρευνες καταδεικνύουν ότι δεν είναι μόνο η σωματική πράξη του γέλιου που έχει βαθιά επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά και η σύνδεση που προκαλεί το γέλιο με άλλα άτομα: μακροπρόθεσμα το γέλιο εντείνει την κοινωνικότητα, καθώς φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά. Το γέλιο προϋποθέτει συναναστροφή, οπότε είναι δύσκολο να διαχωριστούν οι σωματικές από τις κοινωνικές επιπτώσεις του. Το χιούμορ που μπορεί να κάνει τους συνδαιτυμόνες μας να γελάσουν εκμαιεύει περισσότερες προσωπικές πληροφορίες για αυτούς, καθώς αισθάνονται πιο άνετα μαζί μας. Και η συναισθηματική εγγύτητα δημιουργεί μια ολόκληρη σειρά θετικών φυσιολογικών επιδράσεων στο σώμα μας. Το γέλιο αποτελεί επίσης παράγοντα αναζωογόνησης μακροχρόνιων σχέσεων – και ειδικότερα γάμων. Η ρουτίνα, οι προστριβές, τα άγχη που εγκυμονούν σε μια μακροχρόνια επαφή, απαλύνονται με το χιούμορ. Οι μελέτες σε παντρεμένα ζευγάρια αποδεικνύουν ότι τα γέλια συνδυάζονται με υψηλά επίπεδα εκατέρωθεν ικανοποίησης και βοηθούν στη διατήρηση των γάμων. Και η ποιότητα των σχέσεων είναι ο πιο καθοριστικός παράγοντας για την υγεία της καρδιάς. Μια μεγάλη μελέτη το 2010 εξέτασε όλους τους παράγοντες που βοηθούν τα ποσοστά επιβίωσης 12 μήνες μετά από ένα έμφραγμα. Η ποιότητα των στενών φιλιών αποδείχτηκε ότι έχει τη σημαντικότερη επίδραση στη μακροχρόνια βιωσιμότητα μετά από ανακοπή καρδιάς. Και το γέλιο παίζει τεράστιο ρόλο σε αυτό το θέμα.

Η μόδα της «γιόγκας γέλιου» 

Για όσους ζουν με ταίρι που δεν γελάει πολύ ή είναι πιο μοναχικοί χαρακτήρες, υπάρχει η «γιόγκα γέλιου». Πρόκειται για ένα πρόγραμμα άσκησης που ενθαρρύνει το «σκόπιμο γέλιο» και έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο κίνημα, με πάνω από 5.000 κλαμπ παγκοσμίως. Μια μελέτη έδειξε ότι αυτή η νέα μόδα μειώνει σημαντικά το άγχος στον χώρο εργασίας, ενώ το βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας το προσφέρει ήδη πιλοτικά σε ασθενείς της πόλης του Μπρίστολ. Αν η ιδέα της «γιόγκα γέλιου» ακούγεται υπερβολική, πέρα από τις χιουμοριστικές ταινίες και σειρές, ορισμένοι ειδικοί χρησιμοποιούν και άλλες μεθόδους, όπως ηχογραφημένα γέλια παρουσιαστών της τηλεόρασης. Βέβαια, το χιούμορ να είναι εντελώς υποκειμενική υπόθεση. Ο πιο σίγουρος, λοιπόν, τρόπος να κάνεις κάποιον να γελάσει είναι να του δείξεις… κάποιον άλλο να γελάει: αν μη τι άλλο, το γέλιο είναι μεταδοτικό. Εκτενείς έρευνες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στο γέλιο από τους άνδρες, γιατί στις κοινωνικές συναθροίσεις με φίλες τους μιλούν και γελούν περισσότερο. Αντιθέτως, οι ανδρικές παρέες συζητούν λιγότερο και αναλώνονται περισσότερο σε δραστηριότητες που περιλαμβάνουν σαρκασμό – γεγονός που προκαλεί μειδιάματα, και όχι γέλια. Γι’ αυτό, ίσως, το προσδόκιμο ζωής των γυναικών είναι μεγαλύτερο από εκείνο των ανδρών.