Ποια η ευθύνη του Ισραήλ για την κλιμάκωση στη Μ. Ανατολή;

Η δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, στην Τεχεράνη επιτείνει δραματικά τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, με άμεσο κίνδυνο μιας γενικευμένης περιφερειακής ανάφλεξης. Ο φαύλος κύκλος της βίας και της αιματοχυσίας διευρύνεται ανησυχητικά. Οι διαπραγματεύσεις για εκεχειρία στη Γάζα, στις οποίες ο Χανίγια διαδραμάτιζε κεντρικό ρόλο, φαίνεται ότι τερματίζονται. Ο φανατισμός εντείνεται σε όλες τις πλευρές, καθιστώντας την προοπτική μιας ειρηνικής λύσης ακόμη πιο απομακρυσμένη. Δυστυχώς, η θεμελιώδης ευθύνη για αυτή τη δυστοπική κατάσταση ανήκει στη σημερινή πολιτική ηγεσία του Ισραήλ, η στρατηγική της οποίας δεν προάγει τον διαρκή στόχο της επιβίωσης του Ισραήλ σε ένα περιβάλλον ειρήνης και ασφάλειας. Συγκεκριμένα:

Πρώτον, οι τρομοκρατικές και φρικαλέες ενέργειες, είτε προέρχονται από τη Χαμάς είτε από τη Χεζμπολάχ, είναι απολύτως καταδικαστέες. Το Ισραήλ έχει το νόμιμο δικαίωμα να αμυνθεί και να προστατεύσει τους πολίτες του, καθώς και την ασφάλειά του γενικότερα.

Δεύτερον, η αυτοάμυνα μέσω στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα θα πρέπει να διεξάγεται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες του πολέμου, τηρώντας όλες τις διεθνείς Συνθήκες που αποσκοπούν στην αποφυγή εγκλημάτων πολέμου και γενοκτονίας. Ωστόσο, το Ισραήλ διεξάγει εδώ και δέκα μήνες έναν πόλεμο στη Γάζα χωρίς να τηρεί αυτές τις νομικές διατάξεις, παραβιάζοντας κατάφωρα τους κανόνες. Έχει προκαλέσει τον θάνατο 39.000 Παλαιστινίων, εκ των οποίων 15.000 είναι παιδιά, και έχει σχεδόν ολοκληρωτικά καταστρέψει τη Γάζα. Το Ισραήλ παρανομεί. Το Διεθνές Δικαστήριο έχει διατάξει την άμεση διακοπή των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα (Ράφα), ενώ ο Γενικός Εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου έχει προτείνει την έκδοση εντάλματος σύλληψης για τον πρωθυπουργό Β. Νετανιάχου και άλλους αξιωματούχους για εγκλήματα πολέμου.

Τρίτον, το Ισραήλ λειτουργεί ως δύναμη κατοχής. Κατέχει παράνομα τη Δυτική Όχθη από το 1967 (μετά τον Πόλεμο Έξι Ημερών) και τα Υψίπεδα του Γκολάν, τα οποία προσάρτησε παράνομα το 1981. Στοχεύει στην προσάρτηση της Δυτικής Όχθης και για τον σκοπό αυτό παραβιάζει τα δικαιώματα των Παλαιστινίων. Μια πρόσφατη συμβουλευτική Γνώμη (18/7) του Διεθνούς Δικαστηρίου, κατόπιν αιτήματος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, επισημαίνει ότι η συνεχιζόμενη κατοχή της Δυτικής Όχθης από το Ισραήλ είναι απολύτως παράνομη και πρέπει να τερματιστεί άμεσα, όπως και οι εποικισμοί και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Τέταρτον, ο πρωθυπουργός Β. Νετανιάχου και η ακροδεξιά κυβέρνησή του απορρίπτουν κατηγορηματικά τη λύση των δύο κρατών, η οποία περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός Παλαιστινιακού κράτους. Αυτή η λύση υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, την ΕΕ και τη διεθνή κοινότητα στο σύνολό της, καθώς είναι η μοναδική που μπορεί να φέρει ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή. Η απόρριψή της από το Ισραήλ ενισχύει επίσης την απορριπτική στάση ακραίων Παλαιστινιακών οργανώσεων, όπως η Χαμάς, που επιδιώκουν την εξάλειψη του Ισραήλ. Έτσι, συντηρείται ένας φαύλος κύκλος φανατισμού και αδιεξόδου. Η πεποίθηση ότι το πρόβλημα μπορεί να λυθεί με τον παραμερισμό των Παλαιστινίων, μέσω των συμφωνιών Αβραάμ και άλλων παράνομων μέσων, είναι λανθασμένη.

Πέμπτον, το Ισραήλ ξεκίνησε ασκώντας ένα νόμιμο δικαίωμα αυτοάμυνας, αλλά έχει εξελιχθεί σε μια μηχανή θανάτου και καταστροφής στη Γάζα και πέρα από αυτήν, με την ανοχή της Δύσης. Αυτή η υποκριτική στάση υποσκάπτει τη νομιμοποίησή της, καθώς και τη νομιμοποίηση του Ισραήλ ως προπύργιου των αξιών της Δύσης στην περιοχή.

Το Ισραήλ, με νέα ηγεσία, φέρει τη μέγιστη ευθύνη να σπάσει αυτόν τον φαύλο κύκλο. Η ασφάλειά του δεν θα εξασφαλιστεί μέσω της ισχύος, αλλά με την ειρηνική συνύπαρξη με την Παλαιστίνη ως ανεξάρτητο κράτος. Η ρίζα του προβλήματος δεν βρίσκεται ούτε στις θηριωδίες της Χαμάς ούτε στο Ιράν, αλλά στην άρνηση του Ισραήλ να συνεργαστεί για τη μόνη δίκαιη λύση – αυτή των δύο κρατών.