Εκπέµπουν SOS για την κατάσταση των λιµανιών οι πλοίαρχοι – Αφημένα στην τύχη τους

Την παρωχηµένη και ενίοτε επικίνδυνη κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα λιµάνια σε ένα µεγάλο αριθµό καλοκαιρινών και όχι µόνο προορισµών περιγράφουν αναλυτικά µε χάρτες και φωτογραφίες οι πλοίαρχοι που καλούνται, ειδικά το καλοκαίρι, να δένουν καθηµερινά σε αυτά µε ασφάλεια.

Λιµάνια που εξυπηρετούν χιλιάδες αυτοκίνητα χωρίς επαρκείς χώρους για την αναµονή τους. Λιµάνια που µε τα χρόνια έχουν χάσει τα βάθη τους και κάνουν την προσέγγιση των πλοίων άσκηση ακριβείας. Προβλήτες ετοιµόρροποι. Φάροι κι άλλα µέσα σήµανσης που απαιτούν αντικατάσταση. Ανεξέλεγκτη αγκυροβόληση µεγάλων σκαφών αναψυχής στην είσοδο των λιµανιών που κάνουν την προσέγγιση των ακτοπλοϊκών να µοιάζει µε το πέρασµα της κλωστής στη βελόνα. Χώροι αξιοπρεπούς αναµονής επιβατών ανύπαρκτοι, ελάχιστα αν όχι καθόλου σκίαστρα, προσκρουστήρες που έχουν φθαρεί στα σηµεία πρόσδεσης και σκουριασµένα σίδερα που έχουν ξεπροβάλει από τα µπετά που έπεσαν πριν από πολλές πολλές δεκαετίες όταν κατασκευάστηκαν αυτά τα λιµάνια. Οι δήµοι και τα λιµενικά ταµεία που διαχειρίζονται τα λιµάνια αυτά αδυνατούν τις περισσότερες φορές να ωριµάσουν µελετητικά και αδειοδοτικά αυτά τα έργα, ενώ πάρα πολλές φορές δεν υπάρχουν καν χρήµατα.

Πολλά από τα προβλήµατα ακούγονται απλά όπως η αλλαγή λαµπτήρων σε φάρους και σηµατοδότες. Είναι µεγάλη η σηµασία τους όµως για την ασφάλεια. Αλλα προβλήµατα είναι πολύ πιο σύνθετα όπως η κατασκευή νέων προβλητών ή η βυθοκόρηση της λιµενολεκάνης τους. Σε κάθε περίπτωση, οι τοπικές κοινωνίες, οι άνθρωποι που επισκέπτονται τα λιµάνια αυτά, Ελληνες και ξένοι, αλλά και οι επαγγελµατίες έχουν φτάσει στα όριά τους. Πόσο µάλλον τώρα που ο τουρισµός ανθεί και οι υποδοµές αυτές είναι κρίσιµες για την εξυπηρέτηση των µεταφορών. Οµως από λιµάνια – πύλες των νησιών έχουν µετατραπεί σε τόπους ταλαιπωρίας των επιβατών και «λιµάνια της αγωνίας». ∆ιότι η αγωνία των καπεταναίων είναι εµφανής και στη φετινή «Εκθεση Λιµένων 2024» που συνέταξε η Πανελλήνια Ενωση Πλοιάρχων Εµπορικού Ναυτικού (ΠΕΠΕΝ).

Το πρώτο µεγάλο επενδυτικό πρόγραµµα για τη βελτίωση της παραπάνω κατάστασης σε περισσότερα από 50 λιµάνια στο Αιγαίο και σε άλλες περιοχές «τρέχει» αυτή την εποχή και έχει βασιστεί ακριβώς στις αναφορές των καπετάνιων. Πρόκειται για έργα συνολικού προϋπολογισµού 324 εκατ. που εξασφάλισε η Γενική Γραµµατεία Λιµένων, Λιµενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του υπουργείου Ναυτιλίας κυρίως από το νέο ΕΣΠΑ και το Ταµείο Ανάκαµψης και από άλλα χρηµατοδοτικά εργαλεία. Είναι άγνωστο ωστόσο κατά πόσον επαρκούν τα χρήµατα ύστερα από δεκαετίες εγκατάλειψης που προηγήθηκαν, λόγω και της κρίσης χρέους.

Επιπλέον, θα χρειαστεί πολύς καιρός για να βελτιωθεί η κατάσταση, καθώς πολλά από τα έργα είναι βαριές υποδοµές και ο σχεδιασµός και η κατασκευή τους χρονοβόρα.

∆εν είναι όµως µόνο οι υποδοµές. Είναι και προβλήµατα αστυνόµευσης και ελέγχου. Για παράδειγµα, οι πλοίαρχοι γράφουν για την Πάρο: «Η προοδευτική αύξηση των πλοίων που προσεγγίζουν τον λιµένα της Παροικιάς, επιβάλλει την επέκταση νέων θέσεων προς τα βορειοδυτικά. Απαιτείται ρύθµιση της κυκλοφορίας τουριστικών και σκαφών αναψυχής στον όρµο Παροικιάς. Η άναρχη, άτακτη, απροειδοποίητη και άνευ ορίων κυκλοφορία των προαναφερόµενων σκαφών στον όρµο Παροικιάς όπου διαπερνούν τις θέσεις πρόσδεσης και τη λιµενολεκάνη εκτέλεσης ελικτικών χειρισµών των πλοίων για να καταλήξουν ή αναχωρώντας από τη µαρίνα εγκυµονεί τεράστιους κινδύνους για την πρόκληση ατυχήµατος».

Οσο πιο µικρά τα νησιά, τόσο µεγαλύτερη η εγκατάλειψη: στην Κάσο η προσέγγιση και η ασφαλής πρόσδεση µε νότιους και νοτιοανατολικούς ανέµους χαρακτηρίζεται «άκρως επισφαλής και επικίνδυνη». Αλλά και στα µεσαίου συγκριτικά µεγέθους νησιά όπως η Τζια δεν λείπουν τα προβλήµατα: οι πλοίαρχοι ζητούν επέκταση του προβλήτα εκεί προς βορρά και προς νότο και εκβάθυνση της λιµενολεκάνης και φωτοσήµανση του λιµενοβραχίονα. Για τον Πόρο ζητούν εκβάθυνση του διαύλου και αυστηρό έλεγχο από το λιµενικό «για την αποφυγή της άναρχης κίνησης ιδιαίτερα στις ώρες διέλευσης των πλοίων εντός του διαύλου, το οποίο δηµιουργεί κινδύνους ειδικά όταν πνέουν ισχυροί άνεµοι». Στο Ρέθυµνο απαιτείται άµεση εκβάθυνση του λιµανιού το οποίο µε τα χρόνια έχει γίνει ρηχό από φερτά υλικά. Στη Φανερωµένη της Σαλαµίνας, η προσέγγιση και ο ελλιµενισµός του πλοίου χαρακτηρίζεται επικίνδυνα. Το λιµάνι της Σαµοθράκης χαρακτηρίζεται επικίνδυνο για µεγάλα πλοία και εκτεθειµένο στον βοριά, ενώ ο προβλήτας στη Νάξο, ετοιµόρροπος. Αλλά και σε νησιά που αποτελούν διεθνώς σύµβολα της χώρας, όπως η Σαντορίνη, τα προβλήµατα είναι σοβαρότατα: «Είναι επιτακτική ανάγκη για το νησί να βρεθεί µια εναλλακτική λύση σε περίπτωση αδυναµίας προσέγγισης των πλοίων, σε κάποια άλλη υπήνεµη από δυτικούς και νοτιοδυτικούς ανέµους τοποθεσία», ενώ «ύστερα από την επέκταση του λιµανιού προς τα βόρεια, επηρεάζεται η αγκυροβολία λόγω µεγάλων βαθών». Η έκθεση-µαρτυρία από τους ανθρώπους που ξέρουν τα λιµάνια καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο στη χώρα είναι σχεδόν 100 σελίδες και µάλιστα τηλεγραφικά γραµµένη. Και η λέξη κίνδυνος επαναλαµβάνεται πιο συχνά από οποιαδήποτε άλλη.