Οδηγία για την Εταιρική Βιωσιμότητα φέρνει παράλληλα λογιστικά πρότυπα στις μεγάλες επιχειρήσεις

Ένα «παράλληλο» λογιστικό σύστημα θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται και να συμπεριλαμβάνεται στους ισολογισμούς των μεγάλων εταιριών στο πλαίσιο της οδηγίας για την Εταιρική Βιωσιμότητα (CSRD- Corporate Sustainability Reporting Directive). Το σύστημα αυτό σταδιακά θα διαχυθεί σε όλες τις επιχειρήσεις και αποτελέσει συστατικό στοιχείο για τις συναλλαγές και τη χρηματοδότησή τους.

Mέσα από την καθιέρωση καινούριων λογιστικών προτύπων και προτύπων αειφορίας που θα τηρούνται παράλληλα με τα υπόλοιπα πρότυπα επιχειρείται η ποσοτικοποίηση των στοιχείων εκείνων που θα αποδεικνύουν την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Τα πρότυπα αυτά θα τηρούνται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο από όλες τις επιχειρήσεις και θα παρακολουθούν την ίδια ακριβώς μεθοδολογία.

Τα στοιχεία θα τηρούνται κατά την ίδια λογική που συμβαίνει με τα αμιγώς λογιστικά πρότυπα (πχ. IFRS9) και θα ελέγχεται από εξειδικευμένους ορκωτούς.

Στην πορεία τα δεδομένα της κάθε μίας από τις εταιρίες αυτές θα αξιολογούνται από όλες τις πηγές που θα μπορούσαν να αξιολογηθούν, όπως πελάτες προμηθευτές συναλλασσόμενους μαζί τους, ενώ ασφαλώς θα αξιολογούνται και από τους χρηματοδότες και τους μετόχους των επιχειρήσεων.

Οπως αναφέρουν τραπεζικοί κύκλοι σταδιακά τα αποτελέσματα της αειφορίας επιχειρήσεων θα ενταχθούν στα σκληρά κριτήρια χρηματοδότησής τους σε συνδυασμό ασφαλώς και με άλλες πληροφορίες.

Για παράδειγμα συχνά σύμφωνα με τα λογιστικά πρότυπα, για κάποιες εταιρίες διαπιστώνεται πως δεν υπάρχει ευχέρεια ρευστότητας στο ταμείο τους. Το αν κάποια τράπεζα αποφασίσει παρά τον συγκεκριμένο προβληματισμό να δανείσει αυτήν την επιχείρηση ή όχι, με δεδομένα άλλα στοιχεία του ισολογισμού της εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της τράπεζας. Το ίδιο ισχύει και για την διαμόρφωση του κόστους δανεισμού με στοιχεία αειροφορίας.

Σε πρώτη φάση το παράλληλο αυτό λογιστικό σύστημα που αποτυπώνεται με τα συγκεκριμένα πρότυπα θα εφαρμόζεται σε τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες αλλά και μεγάλες εισηγμένες που απασχολούν 500 εργαζόμενους τουλάχιστον. Πολύ γρήγορα ωστόσο αυτό θα κατέβει κλίμακα και θα φθάσει μέχρι και τις μικρές επιχειρήσεις. Ηδη έχει ξεκινήσει μια πολυεπίπεδη δουλειά στις εταιρίες εντάσσονται στην κλίμακα εφαρμογής καθώς τα στοιχεία που απαιτούνται θα αφορούν εν πρώτοις τη χρήση του 2024 και θα αποτυπωθούν το 2025.

Τι επιδιώκεται

Η διαδικασία αυτή εκσυγχρονίζει και ενισχύει τους κανόνες σχετικά με τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές πληροφορίες που πρέπει να αναφέρουν οι εταιρείες. Ένα ευρύτερο σύνολο μεγάλων εταιρειών, καθώς και εισηγμένων μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι αυτές που θα πρέπει πλέον να υποβάλλουν εκθέσεις σχετικά με τη βιωσιμότητά τους. Το θέμα αφορά και κάποιες εταιρίες που βρίσκονται εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, είναι ωστόσο συνδεδεμένες με την οικονομία της Ευρωζώνης και θα πρέπει και αυτές να ραπορτάρουν την αειφορία τους εάν έχουν οικονομικό αποτύπωμα που ξεπερνά τα 150 εκατομμύρια ευρώ στην αγορά της ΕΕ.

Οι νέοι κανόνες θα εξασφαλίσουν ότι οι επενδυτές και άλλοι ενδιαφερόμενοι θα έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που χρειάζονται για την αξιολόγηση του αντίκτυπου των εταιρειών στους ανθρώπους και το περιβάλλον και για τους επενδυτές για την αξιολόγηση των οικονομικών κινδύνων και ευκαιριών που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή και άλλα ζητήματα βιωσιμότητας. Τέλος, το κόστος υποβολής εκθέσεων θα μειωθεί για τις εταιρείες μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα με την εναρμόνιση των πληροφοριών που πρέπει να παρέχονται.

Οι εταιρείες που υπόκεινται στην CSRD θα πρέπει να υποβάλλουν αναφορές σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Αειφορίας (ESRS).

Τι πληροφορίες περιλαμβάνουν τα νέα αυτά πρότυπα:

• Γενικές Απαιτήσεις- Προϋποθέσεις
• Τοπικά δεδομένα Standards: Σαν τέτοια νοούνται η Αξιολόγηση Περιβάλλοντος όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα από την κλιματική αλλαγή, τη μόλυνση μόλυνση, την επίδραση στους υδάτινους και θαλάσσιους πόρους τη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα, τους φυσικούς πόρους και την επίδραση στην κυκλική οικονομία.
• Πληροφορίες Κοινωνικού Περιεχομένου: Συγκεκριμένες πληροφορίες απαιτούνται για τον αριθμό απασχολουμένων στην επιχείρηση, τον αριθμό εργαζομένων στην αλυσίδα αξίας, τις επηρεαζόμενες κοινότητες, τους καταναλωτές και τους τελικούς χρήστες. Τα πρότυπα αυτά δίνουν πληροφορίες για την περιβαλλοντική επιβάρυνση και για το κόστος που προκύπτει για παράδειγμα από μεταφορές υλικών και μετακινήσεις προσωπικού
• Πληροφορίες για την Εταιρική Διακυβέρνηση: Το θέμα αφορά την εταιρική συμπεριφορά της κάθε επιχείρησης με συγκεκριμένες μεταβλητές και αξιολογήσεις.

Ποσοτικοποίηση και έλεγχος

Όλα τα παραπάνω όχι απλώς επιβάλλεται να ποσοτικοποιηθούν αλλά και να κοστολογηθούν με τρόπους συγκεκριμένους ώστε να είναι δυνατός ο έλεγχός τους. Μάλιστα προς αυτήν την κατεύθυνση ήδη εκπαιδεύονται ορκωτοί ελεγκτές στις μεγάλες εταιρίες. Οι αναφορές θα είναι πανομοιότυπες από όλες τις επιχειρήσεις. Θα πρέπει να σημειωθεί πως όλες οι επιχειρήσεις της Ε.Ε.- και στη χώρα μας- τις οποίες αφορά η οδηγία έχουν προχωρήσει στην σχετική προετοιμασία.

Οι ελληνικές τράπεζες που ως επιχειρήσεις είναι από τις πρώτες που υιοθετούν τα πρότυπα έχουν κάνει τη δουλειά υποδομής δεδομένου πως η εποπτεία τους έχει ισχυρά επιμείνει σε αυτό. Ωστόσο η χώρα μας είναι από τις τελευταίες που υιοθετούν την οδηγία.

Η εκτίμηση είναι πως αυτή θα γίνει νόμος του κράτους το Σεπτέμβριο μιας και το σύστημα εφαρμογής προβλέπει πως η πρώτη εφαρμογή πρέπει να γίνει με στοιχεία του 2024. Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή ‘Ενωση άνοιξε φόρουμ για ερωτήσεις και απαντήσεις ως προς την τήρηση των στοιχείων και κάλεσε τις υπόχρεες επιχειρήσεις να ζητήσουν διευκρινίσεις ώστε να είναι απρόσκοπτη η υποβολή των εκθέσεων βιωσιμότητάς τους.