Ολικό λίφτινγκ στη ΔΕΘ: Τι προβλέπει το σχέδιο ανάπλασης ύψους 120 εκατ.

Ξεκινά τον Σεπτέμβριο ο διεθνής ανοικτός διαγωνισμός παραχώρησης. Το 2026 θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα. Όφελος 500 εκατ. ετησίως για τη Θεσσαλονίκη από την αναβάθμιση της Έκθεσης.

Με αρκετή καθυστέρηση μπαίνει στην τελική ευθεία το έργο για τη νέα Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης που θα αλλάξει το τοπίο της πόλης και πρόκειται να φέρει σημαντικά έσοδα. Τα εγκαίνια έχουν πάρει νέα ημερομηνία, καθώς τον Σεπτέμβριο αναμένεται να ξεκινήσει η διαγωνιστική διαδικασία και το 2026 αναμένεται να ανακοινωθεί ο παραχωρησιούχος.

Από τη στιγμή που θα μπουν οι μπουλντόζες, εκτιμάται πως το έργο που θα φτάσει τα 300 εκατ. ευρώ, θα χρειαστεί πέντε χρόνια για να ολοκληρωθεί. Κατά συνέπεια, τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν, όχι το 2026 που ήταν ο αρχικός στόχος για τον εορτασμό των 100 ετών της ΔΕΘ, αλλά το 2031, κλείνοντας έτσι έναν κύκλο που έχει απασχολήσει για δεκαετίες τους φορείς αλλά και τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης.

Βάσει σχεδιασμού, ο διαγωνισμός θα βγει στον αέρα στις αρχές του 2025, ώστε το έργο να ξεκινήσει το δεύτερο εξάμηνο του 2026, στην επέτειο των 100 χρόνων από την ίδρυση της ΔΕΘ. Με το Προεδρικό Διάταγμα να έχει υπογραφεί το 2021, ενώ υπάρχει και η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), μετά και το «κλείδωμα» της χρηματοδότησης, θα ακολουθήσουν τα επόμενα βήματα.

Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο αναμένεται να εκκινήσει η διαγωνιστική διαδικασία για την πρόσληψη τεχνικών και χρηματοοικονομικών συμβούλων, που θα συμβάλλουν στην προετοιμασία των τευχών δημοπράτησης. Η διαδικασία ωρίμανσης του έργου εκτιμάται ότι θα απαιτήσει περίπου έξι μήνες από τη στιγμή της πρόσληψης των συμβούλων και στη συνέχεια υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν άλλοι 18 μήνες για την ολοκλήρωση της διενέργειας του διαγωνισμού, που θα οδηγήσει στην επιλογή του παραχωρησιούχου για 35 έτη.

Η επένδυση θα υλοποιηθεί μέσω σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με τη συμβολή του δημοσίου να φτάνει ως τα 120 εκατ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 1/3 της επένδυσης. Από το σύνολο της δημόσιας χρηματοδότησης, τα 30 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από το Περιφερειακό Πρόγραμμα ΕΣΠΑ της Κεντρικής Μακεδονίας και τα υπόλοιπα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, από κάποιο από τα αρμόδια υπουργεία, που είναι είτε το Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είτε το Ενέργειας και Περιβάλλοντος είτε το Υποδομών και Μεταφορών. Τα υπόλοιπα κεφάλαια θα προέλθουν από δανεισμό και ιδιωτικούς πόρους.

Το έργο ανάπλασης της έκτασης της ΔΕΘ-Helexpo AE στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης βρέθηκε εγγύτερα στην αφετηρία, έπειτα από τη σύμβαση που υπεγράφη στις 7 Αυγούστου, στα γραφεία διοίκησης της εταιρείας, για την τεχνική προετοιμασία του πολυαναμενόμενου διαγωνισμού.

Εκτός από τις αλλαγές που θα φέρει στην πόλη και τους χώρους πρασίνου που θα παραδοθούν στους πολίτες, η αναβάθμιση του εκθεσιακού θα φέρει υπερδιπλάσιο κύκλο εργασιών για τη ΔΕΘ-HELEXPO και οικονομικό αντίκτυπο για την πόλη της Θεσσαλονίκης που εκτιμάται ότι θα ξεπερνά ετησίως τα 500 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπερταμείου.

Επενδυτικό ενδιαφέρον για το στοίχημα των 500 εκατ. Ο πρόεδρος του ΔΕΘ Τάσος Τζήκας την περσινή χρονιά είχε αναφερθεί και σε επενδυτικό ενδιαφέρον που είχε υπάρξει από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, εκφράζοντας την εκτίμηση πως θα υπάρξει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για το έργο. Το προκαταρτικό market sounding που πραγματοποιήθηκε από το Υπερταμείο έδειξε πως υπάρχει ενδιαφέρον από εγχώριους και διεθνείς ιδιώτες επενδυτές, ωστόσο αυτό μένει να αποτυπωθεί στον διαγωνισμό.

Μετά την ανάπλαση, τη λειτουργία, διαχείριση και εκμετάλλευση του Εκθεσιακού και Συνεδριακού Κέντρου θα έχει η ΔΕΘ-HELEXPO, ενώ ο ανάδοχος θα μπορεί να αξιοποιεί εμπορικά τους χώρους για την οργάνωση γεγονότων. Κατά την προετοιμασία των τευχών δημοπράτησης, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο να του παραχωρείται ο χώρος, σύμφωνα με ένα συμφωνημένο μοντέλο συνεργασίας.

Συνολικά πάνω από το 60% της έκτασης της νέας ΔΕΘ θα είναι πάρκο, καθώς από τα 165 στρέμματα του συνολικού οικοπέδου τα 100 στρέμματα θα μετατραπούν σε χώρους πρασίνου ανοιχτούς για τους πολίτες, ενώ αν προστεθεί και το μελλοντικό πάρκο που θα δημιουργηθεί στην έκταση της «Αγίας Φωτεινής» (στο βορειοανατολικό τμήμα της ΔΕΘ επί της οδού Εγνατία), η «καρδιά» της πόλης θα αποκτήσει 110 καταπράσινα στρέμματα, με τον σχεδιασμό να προβλέπει πάνω από 3.000 δενδροφυτεύσεις. Περιμετρικά της ΔΕΘ θα υπάρχουν 10,8 χιλιάδες τ.μ. κοινόχρηστων χώρων και 2,7 χιλιάδες τ.μ. πρασίνου περιμετρικά του Αλεξάνδρειου Μέλαθρου.

Ο σχεδιασμός προβλέπει την τμηματική ολοκλήρωση των έργων και παρεμβάσεων. Αυτό σημαίνει πως το σύνολο της εκθεσιακής δραστηριότητας, όπως και οι εμβληματικές Εκθέσεις ΔΕΘ και AGROTICA θα συνεχίσουν να πραγματοποιούνται, παράλληλα με το κατασκευαστικό έργο.

Το επόμενο διάστημα θα εκπονηθεί και το business plan με στόχο τον εμπλουτισμό του χαρτοφυλακίου της ΔΕΘ-HELEXPO, με τις εκτιμήσεις να βλέπουν υπερδιπλασιασμό του κύκλου εργασιών με την ανάπλαση. Στο πλαίσιο του business plan, θα προσδιοριστεί το περιεχόμενο των νέων εκθέσεων και συνεδρίων. Υπάρχει, μάλιστα, ήδη ενδιαφέρον από ξένους διοργανωτές να μεταφέρουν εκθεσιακή δραστηριότητα στη Θεσσαλονίκη. Στην Ευρώπη, για το 2023 η πόλη είναι μεταξύ των top 30 προορισμών, καταλαμβάνοντας την 26η θέση.

Ως την ολοκλήρωση των τευχών δημοπράτησης στα τέλη του έτους, θα επαληθευτούν οι παραδοχές ως προς τα οικονομικά οφέλη του έργου, προκειμένου να εξειδικευτεί το οικονομικό αντάλλαγμα για το Δημόσιο, όπως και η χρονική στιγμή που αυτό θα προκύψει.

Πώς θα είναι η νέα ΔΕΘ Το σχέδιο ανάπλασης περιλαμβάνει την κατεδάφιση σχεδόν όλων των κτηρίων που βρίσκονται στον εκθεσιακό χώρο, καθώς και του Βελλίδειου, το οποίο θα αντικατασταθεί με ένα υπερσύγχρονο νέο κτήριο όπου θα διοργανώνονται τόσο μικρές εκθέσεις τόσο και ημερίδες νέου τύπου.

Μόνο ο Πύργος του ΟΤΕ, το μουσείο MoMus, η Καμάρα στην είσοδο της ΔΕΘ από την πλατεία της ΧΑΝΘ, καθώς και το παλιό περίπτερο της Esso Pappas ως χαρακτηριστικό δείγμα αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του ’60 που θα αναπλαστεί με κόστος 1 εκατ. ευρώ και θα λειτουργήσει ως εκθεσιακός χώρος για την ιστορία της ΔΕΘ θα παραμείνουν στη θέση τους. Επίσης και το Παλαί ντε Σπορ, το οποίο μένει εκτός του νέου σχεδίου, θα «αναπνεύσει» πλέον σημαντικά, έχοντας αρκετούς χώρους πρασίνου στη θέση των κτηρίων που το περιέβαλλαν.

Σημαντικό κομμάτι της ανάπλασης του εκθεσιακού χώρου πρόκειται να αποτελέσει το νέο πολυτελές ξενοδοχείο που θα δημιουργηθεί και θα είναι 4 ή 5 αστέρων με συνολική δυναμικότητα 150 κλινών. Στο νέο εκθεσιακό κέντρο έχουν σχεδιαστεί υπόγεια πάρκινγκ για την εξυπηρέτηση 2.000 ΙΧ ενώ το νέο κέντρο θα εξυπηρετείται και με δύο συνολικά στάσεις του μετρό της Θεσσαλονίκης.

Ο νέος εκθεσιακός φορέας, θα διαθέτει 4 περίπτερα, τα οποία μαζί με το Συνεδριακό Κέντρο θα είναι συνολικής δόμησης 47.000 τ.μ.. Τα νέα κτήρια θα είναι βιοκλιματικά σχεδιασμένα, καθώς η κατανάλωση ενέργειας θα είναι μειωμένη κατά 70% και του νερού κατά 50%, ενώ θα συνδέονται με υπέργειους διαδρόμους.

Η πρόταση του γραφείου Sauerbruch Hutton & Gustafson Porter + Bowman Offices και Έλενας Σταυροπούλου που κέρδισε το πρώτο βραβείο στον σχετικό διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, προβλέπει τη δημιουργία τεσσάρων εκθεσιακών χώρων (συμπεριλαμβανομένου του συνεδριακού), οι οποίοι παραπέμπουν σε «νησιά», που επιπλέουν στη «θάλασσα» του αστικού τοπίου.

Η σχεδιαστική πρόταση προβλέπει επίσης τη δημιουργία ανοιχτών ημιυπαίθριων χώρων κάτω από τα στέγαστρα με θέα στο πάρκο και τη θάλασσα. Παράλληλα, τα βιοκλιματικά high-tech στέγαστρα ενσωματώνουν πολλές διαφορετικές χρήσεις, όπως αξιοποίηση του βρόχινου νερού, ηλιακά ενεργειακά συστήματα, κλιματισμό κ.α., εξυπηρετώντας τον επιθυμητό βιοκλιματικό χαρακτήρα των εκθεσιακών εγκαταστάσεων.

«Η ιδέα των χαρακτηριστικών κυκλικών στεγάστρων που προτείνει η αρχιτεκτονική ομάδα είναι εξόχως εκφραστική και δημιουργεί ιδιαίτερες μορφές, χωρίς όμως να παρακωλύεται η λειτουργικότητα. Μοιάζοντας με “νησιά” που επιπλέουν στη “θάλασσα” του τοπίου, οι εκθεσιακοί χώροι και το συνεδριακό κέντρο εξυπηρετούν με τη θέση και το σχήμα τους την αποτελεσματική διαχείριση των αναγκών κατοίκων, τουριστών, εκθετών, επισκεπτών και διοργανωτών. Την ίδια στιγμή, ο χαρακτήρας του νησιού παραπέμπει σε ανοιχτά σύνορα, χωρική διαφάνεια και προσβασιμότητα» επισημαινόταν σε σχετική παλαιότερη ανακοίνωση της ΔΕΘ-Helexpo AE.