Ιράν – Ισραήλ σε “πόλεμο νεύρων” ενώ οι ΗΠΑ προσπαθούν για επίτευξη συμφωνίας

Οι Ισραηλινοί πέρασαν άλλη μια ανήσυχη νύχτα, πεπεισμένοι ότι αυτή θα ήταν τελικά η νύχτα που το Ιράν και η Χεζμπολάχ θα επέλεγαν να εξαπολύσουν τα επαπειλούμενα αντίποινα για τις δολοφονίες των δύο ανώτερων αξιωματούχων της Χαμάς και της Χεζμπολάχ στις 31 Ιουλίου. 

Η εκτίμηση προέκυψε από τη σημασία της ημερομηνίας: η 12η Αυγούστου εγκαινίαζε μια από τις ιερότερες ημέρες του εβραϊκού ημερολογίου – την Τίσα Μπι Αβ – που σηματοδοτεί την καταστροφή των δύο ναών της Ιερουσαλήμ που συμβόλιζαν την εβραϊκή κυριαρχία στην αρχαιότητα. 

Όμως η 13η Αυγούστου ξημέρωσε χωρίς ίχνος των πυραυλικών και μη επανδρωμένων αεροσκαφών που περίμεναν νευρικά οι Ισραηλινοί εδώ και σχεδόν δύο εβδομάδες. Οι παρατηρητικοί Ισραηλινοί Εβραίοι νήστεψαν και προσευχήθηκαν, το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν συνέχισε να μετακινεί συστοιχίες πυραύλων και να χλευάζει το Ισραήλ – για παράδειγμα, δημοσιεύοντας μια εικόνα που δείχνει ένα ζευγάρι χέρια να χαϊδεύουν έναν πύραυλο – και η Χεζμπολάχ έστειλε μηνύματα ότι αυξάνει την ετοιμότητά της για μια επίθεση. 

Πόλεμος νεύρων

“Δεν ξέρω αν τελικά θα ξεκινήσουν έναν ολοκληρωτικό πόλεμο εναντίον μας, αλλά ξέρω ότι έχουν ήδη ξεκινήσει έναν πόλεμο νεύρων. Αλλά τα νεύρα μας είναι ισχυρά, όπως και η ικανότητα αναχαίτισης, καθώς και η ικανότητα αντίδρασης”, δήλωσε στο Al-Monitor ανώτερη ισραηλινή πηγή ασφαλείας υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν μίλησε τη Δευτέρα με τον Ισραηλινό υπουργό Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ, ενημερώνοντάς τον ότι επισπεύδει την άφιξη του αεροπλανοφόρου USS Abraham Lincoln και του υποβρυχίου USS Georgia στην περιοχή, στο πλαίσιο της αμερικανικής στρατιωτικής ενίσχυσης που έχει σχεδιαστεί για να αποτρέψει ή να ματαιώσει μια ιρανική επίθεση. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση Μπάιντεν προχωρά με εντατικούς ρυθμούς τις προετοιμασίες για τη σύνοδο κορυφής (στη Ντόχα, σύμφωνα με το Ynet) στις 15 Αυγούστου των χωρών που μεσολαβούν μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, ελπίζοντας ότι η πρόοδος προς μια συμφωνία ομήρων έναντι εκεχειρίας που θα τερματίσει τον πόλεμο του Ισραήλ εναντίον της παλαιστινιακής αντιπροσωπείας της Τεχεράνης, της Χαμάς, στη Λωρίδα της Γάζας, θα δώσει στο Ιράν μια δικαιολογία για να υποχωρήσει.

Ενώ το Ιράν και οι πληρεξούσιοί του απολαμβάνουν τις εντάσεις που υποδαυλίζουν στο Ισραήλ, με τις διεθνείς αεροπορικές εταιρείες να αναστέλλουν τα δρομολόγια προς τη χώρα και εκατομμύρια ανθρώπους να είναι έτοιμοι να τρέξουν να βρουν καταφύγιο, η επί μακρόν υποβόσκουσα οργή μεταξύ του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και του υπουργού Άμυνας Γκαλάντ ξέσπασε σε μια δημόσια διαμάχη που τροφοδότησε περαιτέρω την εσωτερική πολιτική διαφωνία σε αυτή την κρίσιμη στιγμή. 

Διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ Νετανιάχου – Γκαλάντ

Εμφανιζόμενος ενώπιον μιας κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίασης της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και Άμυνας της Κνεσέτ, ο Γκαλάντ ξέσπασε κατά των σκληροπυρηνικών της κυβέρνησης που προτρέπουν σε προληπτικό ισραηλινό χτύπημα στο Λίβανο, αποκαλώντας τους “ήρωες” όταν πρόκειται να μιλήσουν, και κατά των “ανοησιών” περί επίτευξης ολοκληρωτικής νίκης του Ισραήλ, μια σαφής αιχμή κατά του Νετανιάχου που έχει υιοθετήσει αυτό το μάντρα.

Ο Γκαλάντ τάχθηκε επίσης υπέρ της αποδοχής μιας συμφωνίας ομήρων έναντι εκεχειρίας με τη Χαμάς, μεταξύ άλλων, για την αποκλιμάκωση της έντασης με το Ιράν. “Ο λόγος που η συμφωνία των απαχθέντων καθυστερεί είναι, μεταξύ άλλων, εξαιτίας του Ισραήλ”, φέρεται να είπε στους νομοθέτες. 

Η απάντηση του Νετανιάχου στις διαρροές ήταν γρήγορη και οργισμένη. “Όταν ο Γκάλαντ υιοθετεί την αντι-ισραηλινή αφήγηση, βλάπτει τις πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας για την απελευθέρωση των ομήρων”, αναφέρεται σε ανακοίνωση του γραφείου του. “Θα έπρεπε μάλλον να είχε χτυπήσει τον ηγέτη της Χαμάς Σινουάρ, ο οποίος αρνείται να στείλει αντιπροσωπεία στις διαπραγματεύσεις που έχουν οριστεί για την Πέμπτη”.

Θα απολύσει ο Νετανιάχου τον Γκαλάντ, όπως προσπάθησε να κάνει το 2023, όταν ο υπουργός Άμυνας αμφισβήτησε την κυβερνητική πολιτική; Οι μαζικές διαμαρτυρίες κατά της κίνησης τον ανάγκασαν τότε να υποχωρήσει, αλλά τα πράγματα θα μπορούσαν να εξελιχθούν διαφορετικά αυτή τη φορά. Ο Νετανιάχου του 2024 – όμηρος της ριζοσπαστικής δεξιάς και σε μεγάλο βαθμό κυριαρχούμενος από τον φόβο για την πολιτική του επιβίωση – είναι απρόβλεπτος. 

Η τριβή μεταξύ του Νετανιάχου και του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δεν είναι μυστικό. Ως εκ τούτου, ο ισραηλινός πρωθυπουργός ενδέχεται να προτιμήσει να κρατήσει τον πόλεμο με τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ σε δεύτερη μοίρα μέχρι τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, ποντάροντας στην επιστροφή του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Παρόλα αυτά, με τον Τραμπ να μην είναι πλέον σίγουρος νικητής, δεδομένης της ανοδικής πορείας του νέου Δημοκρατικού αντιπάλου του, ο Νετανιάχου θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπος με μια Δημοκρατική κυβέρνηση, η οποία έχει καταστήσει σαφή την απέχθειά της για τις πολιτικές του. 

Εν τω μεταξύ, οι επικαιροποιημένες ισραηλινές εκτιμήσεις δείχνουν ότι ο Σινουάρ προσπαθεί για μια συμφωνία μετά από πολλούς μήνες αμφιταλαντεύσεων. Η 98η μεραρχία αλεξιπτωτιστών του Ισραήλ πραγματοποίησε νέα επίθεση αυτή την εβδομάδα στην πόλη Χαν Γιουνίς της Γάζας – την τρίτη του στρατού από την έναρξη του πολέμου στις 7 Οκτωβρίου – σε μια νέα προσπάθεια άσκησης στρατιωτικής πίεσης στον Σινουάρ. Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, η ισραηλινή επίθεση στο Χαν Γιουνίς έχει σκοτώσει τουλάχιστον 93 Παλαιστίνιους και έχει αναγκάσει σχεδόν 100.000 να φύγουν. Πολλοί από αυτούς έχουν ήδη εκτοπιστεί αρκετές φορές. 

Ο στρατός λέει ότι έχει ήδη βρεθεί κοντά στον Σινουάρ τουλάχιστον μία φορά, μετά την κατάληψη μιας σήραγγας από την οποία ο Σινουάρ είχε φύγει λίγα λεπτά νωρίτερα. Στο τραπέζι βρέθηκε ένα μισοτελειωμένο ζεστό γεύμα. “Ήταν το συγκρότημα του Σινουάρ, και ήταν εκεί λίγα λεπτά πριν φτάσουμε”, δήλωσε ο ταξίαρχος Νταν Γκόλντφους, διοικητής της 98ης Μεραρχίας, στο Channel 12 News αυτή την εβδομάδα. Ο ισραηλινός στρατός συνεχίζει το κυνήγι του Σινουάρ. Μια συμφωνία για την απελευθέρωση των δεκάδων ομήρων που κρατάει από τις 7 Οκτωβρίου θα μπορούσε να του κερδίσει χρόνο, είτε με μια μακρά κατάπαυση του πυρός είτε με τον τερματισμό του πολέμου. 

Ο τερματισμός των εχθροπραξιών είναι εξίσου ο στόχος των μεσολαβητών – των Ηνωμένων Πολιτειών, της Αιγύπτου και του Κατάρ – και του ισραηλινού αμυντικού κατεστημένου, από τον υπουργό Άμυνας μέχρι τον επικεφαλής της Μοσάντ. Ο Νετανιάχου, από την άλλη πλευρά, είναι ένα μπαλαντέρ. 

Οι ΗΠΑ επιδιώκουν να μετριάσουν την ισραηλινή αντίδραση στην επίθεση στο Ιράν

Οι Αμερικανοί ετοιμάζονται τώρα να υπερασπιστούν το Ισραήλ σε περίπτωση επίθεσης Ιράν-Χεζμπολάχ και ασκούν μεγάλη πίεση στη Χαμάς για να πετύχουν μια πρόοδο στις αδιέξοδες συνομιλίες με το Ισραήλ. Ωστόσο, το πιο σημαντικό είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να ελέγξουν την αντίδραση του Ισραήλ σε μια επίθεση Ιράν-Χεζμπολάχ, αν αυτή έρθει. 

“Ο στόχος είναι η ισραηλινή απάντηση να μην είναι πολύ επιθετική και να επιτρέψει σε όλες τις πλευρές να τσεκάρουν αυτό το γεγονός”, δήλωσε στο Al-Monitor ανώτερη διπλωματική πηγή στη Μέση Ανατολή υπό τον όρο της ανωνυμίας. “Εφόσον κανείς τους δεν θέλει πραγματικά έναν περιφερειακό πόλεμο, είναι καιρός να αρχίσουν να καταλαβαίνουν ότι πρέπει να υποχωρήσουμε και να χαμηλώσουμε τις φλόγες. Το Ισραήλ γνωρίζει ότι η Αμερική θα το υπερασπιστεί και θα κάνει ό,τι χρειαστεί”, πρόσθεσε η πηγή, “αλλά δεν θα είναι εκεί αν το Ισραήλ αποφασίσει να βάλει φωτιά σε ολόκληρη την περιοχή”.