Η Τουρκία και το Ιράκ υπέγραψαν σύμφωνο συνεργασίας για τη δημιουργία στρατιωτικής βάσης

Η Τουρκία και το Ιράκ υπέγραψαν αυτή την εβδομάδα συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας με τη δημιουργία μιας τουρκικής στρατιωτικής βάσης στη βόρεια ιρακινή πόλη Μπασίκα, που πρόκειται να τερματίσει ένα από τα βασικά σημεία διαφωνίας μεταξύ της Άγκυρας και της Βαγδάτης.

Το μνημόνιο κατανόησης για τη στρατιωτική συνεργασία, την ασφάλεια και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, που χαρακτηρίστηκε ως “ιστορικό” και από τις δύο πλευρές, υπογράφηκε την Πέμπτη μετά από διήμερες συνομιλίες υψηλού επιπέδου μεταξύ των υπουργών Άμυνας της Τουρκίας και του Ιράκ, καθώς και των επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, στην Άγκυρα.

Η συμφωνία περιλαμβάνει την παράδοση μιας τουρκικής στρατιωτικής βάσης στην ιρακινή κυβέρνηση, καθώς και την κατασκευή ενός κοινού κέντρου στρατιωτικού συντονισμού μεταξύ Άγκυρας και Βαγδάτης που θα εδρεύει στο Ιράκ.

Η τουρκική στρατιωτική παρουσία στη βάση Μπασίκα κοντά στη βορειοανατολική ιρακινή πόλη Μοσούλη ήταν ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα μεταξύ της Άγκυρας και της Βαγδάτης, η οποία έχει καλέσει την τουρκική κυβέρνηση να αποχωρήσει από την περιοχή, λέγοντας ότι η τουρκική παρουσία παραβιάζει την ιρακινή κυριαρχία.

Ο αγώνας κατά του Ισλαμικού Κράτους

Η Τουρκία δημιούργησε τη βάση το 2015 για να εκπαιδεύσει σουνιτικές δυνάμεις για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους. Μετά την ήττα του Ισλαμικού Κράτους στην περιοχή, η Άγκυρα τη χρησιμοποιεί πλέον ως μέρος της στρατιωτικής εκστρατείας της κατά του παράνομου Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), που έχει την έδρα του στα βουνά του ιρακινού Κουρδιστάν. Η βάση, η μεγαλύτερη από τις εκατοντάδες τουρκικές στρατιωτικές θέσεις στο βόρειο Ιράκ, πιστεύεται ότι φιλοξενεί περισσότερους από 500 στρατιώτες που έχουν αναπτυχθεί στη χώρα για να πολεμήσουν κατά του PKK. Το PKK διεξάγει ένοπλη εκστρατεία κατά της Τουρκίας για την κουρδική αυτοκυριαρχία στο εσωτερικό της χώρας από το 1984.

Η βάση έχει επίσης δεχτεί πολλές επιθέσεις από φιλοϊρανικές παραστρατιωτικές ομάδες στο Ιράκ. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις συνομιλίες στην Άγκυρα ήταν παρών και ο Φαλίχ αλ Φαγιάντ, ο πρόεδρος των Μονάδων Λαϊκής Κινητοποίησης του Ιράκ, οι οποίες βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό υπό ιρανική επιρροή.

Μιλώντας σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Ιρακινό ομόλογό του, Φουάντ Χουσεΐν, μετά την υπογραφή της συμφωνίας, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν χαρακτήρισε τη συμφωνία ως “ιστορική εξέλιξη”.

“Θα ανυψώσουμε τη συνεργασία μας στο επόμενο επίπεδο μέσω των κοινών κέντρων εκπαίδευσης συντονισμού που προβλέπονται από τη συμφωνία αυτή”, πρόσθεσε.

Ο Χουσεΐν, με τη σειρά του, ανακοίνωσε ότι η βάση της Μπασίκα θα μετατραπεί σε κοινό τουρκο-ιρακινό στρατόπεδο εκπαίδευσης στο πλαίσιο της συμφωνίας και ότι η Τουρκία θα παραδώσει τον έλεγχο στη Βαγδάτη.

“Αυτά τα έγγραφα είναι εύκολο να προετοιμαστούν αλλά σημαντικό να εφαρμοστούν στην πράξη”, πρόσθεσε, δείχνοντας να σηματοδοτεί ότι η εφαρμογή της συμφωνίας μπορεί να αποδειχθεί ακόμη δύσκολη.

Η συμφωνία σηματοδοτεί μια πρόοδο στη σχέση Άγκυρας-Βαγδάτης, η οποία γνώρισε μια σημαντική διόρθωση πορείας τον Απρίλιο μετά την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Ιράκ μετά από περισσότερο από μια δεκαετία.

Σε μια εποχή που οι δύο πρωτεύουσες επιδιώκουν να ενισχύσουν τη σταθερότητα τόσο στο εσωτερικό όσο και στην περιφέρεια εν μέσω αβεβαιότητας που απορρέει από μια πιθανή αποχώρηση των ΗΠΑ από το Ιράκ και τον πόλεμο Χαμάς-Ισραήλ, και οι δύο πλευρές επέλεξαν τον διάλογο για την επίλυση των αμοιβαίων διαφωνιών.

Η Βαγδάτη, η οποία επί δεκαετίες αρνούνταν να λάβει επίσημη θέση έναντι του PKK και αντιτάχθηκε έντονα στις διασυνοριακές αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις της Τουρκίας νωρίτερα φέτος, απαγόρευσε την ομάδα και πιο πρόσφατα διέλυσε τρία πολιτικά κόμματα επικαλούμενη τις διασυνδέσεις τους με το PKK. Παρόλα αυτά, απέφυγε να το χαρακτηρίσει τρομοκρατική οργάνωση, όπως ζήτησε η Άγκυρα.

Η Άγκυρα, με τη σειρά της, ενέτεινε τις προσπάθειές της για την παροχή περισσότερου νερού στην ιρακινή πλευρά από τα διασυνοριακά ύδατα -τους ποταμούς Ευφράτη και Τίγρη- καθώς η χώρα παλεύει με την ξηρασία.

Οι δύο χώρες εργάζονται επίσης για τη δημιουργία ενός μεγάλου διαδρόμου διαμετακόμισης που ονομάστηκε”Δρόμος Ανάπτυξης”, με στόχο να συνδέσει το μεγάλο λιμάνι του Ιράκ στο Αλ-Φαου κοντά στον Περσικό Κόλπο με τις μεσογειακές ακτές της Τουρκίας και στη συνέχεια με την Ευρώπη μέσω νέων σιδηροδρομικών και οδικών δικτύων. Το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εντάχθηκαν στην πρωτοβουλία των 17 δισεκατομμυρίων δολαρίων ως δυνητικοί χρηματοδότες, υπογράφοντας συμφωνία κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Ερντογάν τον Απρίλιο.

Πηγή:al monitor, militaire