Προετοιμασίες για τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν τον Σεπτέμβριο

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, σε διαχρονικό επίπεδο, επηρεάζονται από το κλίμα που διαμορφώνουν οι ηγέτες των δύο χωρών. Οι Τούρκοι επιθυμούν ο συνομιλητής τους να τηρεί τις υποσχέσεις του. Ωστόσο, οι αναθεωρητικές τους επιδιώξεις τους καθιστούν “πρωταθλητές” στη διπλωματική «κυκλοθυμία» και στην παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Αντίθετα, οι Έλληνες ακολουθούν μια εξωτερική πολιτική βασισμένη σε αρχές. Πρόσφατα, η χώρα μας έχει εκδηλώσει διάθεση φιλίας προς τη γείτονα, χωρίς όμως να αγνοεί τις πραγματικότητες.

Λαμβάνοντας υπόψη την προαναφερθείσα «κυκλοθυμία», η οποία μπορεί να ανατρέψει τα πάντα, και παρά τα βήματα καλής θέλησης που έγιναν από τις δύο πλευρές, το κλίμα έχει και πάλι διαταραχθεί. Το επεισόδιο στην Κάσο, οι προκλητικές στρατιωτικές παρελάσεις στα Κατεχόμενα κατά την «μαύρη» επέτειο του «Αττίλα» και οι αμφίβολες κινήσεις της Άγκυρας στο πεδίο, με στόχο τη νομιμοποίηση του ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου και του αφηγήματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», ανατρέπουν πλήρως την κατάσταση.

Στην πραγματικότητα, μας επιστρέφουν σε προηγούμενες εποχές, καθώς ανασύρουν μνήμες από το καλοκαίρι του 2020 και θέτουν σε κίνδυνο τη Συνάντηση Κορυφής του Σεπτεμβρίου. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν θα συναντηθούν τον επόμενο μήνα στη Νέα Υόρκη, στο πλαίσιο της Συνόδου του ΟΗΕ. Αυτό δεν έχει αλλάξει μετά το περιστατικό στην Κάσο, ωστόσο, οι προσδοκίες και η επιφυλακτικότητα της Ελλάδας έχουν διαφοροποιηθεί. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην Αθήνα επικρατεί (εύλογη) καχυποψία σχετικά με τη στάση της Άγκυρας τους τελευταίους μήνες, γεγονός που επηρεάζει τη στάση της ελληνικής πλευράς στο διάλογο.

Η «άτυπη» συμφωνία μεταξύ των δύο ηγετών για μορατόριουμ στο Αιγαίο παραμένει σε ισχύ, αλλά η αξιοπιστία της αμφισβητείται όσο οι Τούρκοι συνεχίζουν να προκαλούν. Ως εκ τούτου, οι προσδοκίες για τη συνάντηση του Σεπτεμβρίου παραμένουν σε χαμηλά, ρεαλιστικά επίπεδα. Ωστόσο, διπλωματικές πηγές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ενός προπαρασκευαστικού ραντεβού μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών. Ο Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Χακάν Φιντάν φαίνεται ότι θα συναντηθούν τις επόμενες εβδομάδες, πιθανότατα στις αρχές Σεπτεμβρίου.

Είναι βέβαιο ότι η συνάντηση δεν θα πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα ή την Τουρκία, προκειμένου να αποφευχθεί ο χαρακτήρας της επίσημης ελληνοτουρκικής συνάντησης. Οι δύο υπουργοί, οι οποίοι επικοινωνούν και τηλεφωνικά όταν χρειάζεται, θα προσπαθήσουν να συναντηθούν σε κάποιο διεθνές φόρουμ. Έτσι, θα μπορέσουν να προετοιμάσουν τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν χωρίς να φέρουν σε δύσκολη θέση κάποιον από τους δύο. Διπλωματικοί κύκλοι εξήγησαν στην εφημερίδα μας ότι τα περιστατικά στην Κάσο και την Κύπρο υπενθύμισαν στην ελληνική πλευρά ότι οι Τούρκοι παραμένουν σταθεροί στις θέσεις τους.

Αντιθέτως, επιμένουν στη μη συμμόρφωσή τους με τις διεθνείς συνθήκες, προσπαθώντας να επιβάλουν τη δική τους ατζέντα, να νομιμοποιήσουν το τουρκολιβυκό μνημόνιο και να μην δείχνουν διάθεση για ουσιαστική επίλυση της ελληνοτουρκικής διαφοράς. Σε αυτό το πλαίσιο, η συνάντηση του Σεπτεμβρίου φαίνεται να έχει συγκεκριμένο χαρακτήρα. Θα αποτελέσει μια ακόμα ευκαιρία για συμφωνία παράτασης της «νηνεμίας», ώστε να αποφευχθούν επαναλήψεις περιστατικών όπως αυτό της Κάσου.