Τουρκία-Αίγυπτος στο τραπέζι των συζητήσεων για τη Γάζα

Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι η κρίση στη Μέση Ανατολή είναι υπό έλεγχο. Τα νεύρα πάνε να σπάσουν σε πολλές δυτικές πρωτεύουσες καθώς αναμένουν ακόμη την απάντηση του Ιράν,  στην ταπεινωτική για την Τεχεράνη, δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς. Ταυτόχρονα , διπλωματικές αψιμαχίες μεταξύ Ισραήλ -Αιγύπτου προκαλούν τρόμο στη Δύση και γίνεται αγώνας για να προληφθούν τα χειρότερα. Οι ΗΠΑ ενεργούν ως πληρεξούσιες  του Ισραήλ και  έχουν γίνει γραφικές αδυνατώντας να πετύχουν μια εκεχειρία, ώστε  να γίνουν κάποιες συνομιλίες, για να αντιμετωπιστούν επείγοντα ανθρωπιστικά προβλήματα και να δρομολογηθούν διαπραγματεύσεις.

Σε αυτό το επικίνδυνο περιβάλλον, η Τουρκία προσπαθεί να εκμεταλλευθεί την υπόγεια ένταση Αιγύπτου -Ισραήλ  και επείγεται να αποκαταστήσει τις σχέσεις με το  Κάϊρο, κάτι που αν συμβεί, η Άγκυρα θα εξελιχθεί σε κομβικό  παίκτη στην περιοχή. Σίσι και Ερντογάν πιθανότατα θα συναντηθούν στην Άγκυρα τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου. Η Ελλάδα ούτε ως βάση των ΗΠΑ λαμβάνεται πλέον υπόψη και με την δραματική υποχώρηση στα νερά της Κάσου, υπάρχει εύλογη ανησυχία για τις επόμενες κινήσεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο εν μέσω απόλυτης σιωπής του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ. Η Ελλάδα είναι άφαντη..

Η ένταση Αιγύπτου -Ισραήλ και η Τουρκία

Ο Μπλίνκεν έχει γίνει γραφικός ,  αλλά η αδυναμία είναι των ΗΠΑ δεν είναι ατομική δηλαδή του υπουργού εξωτερικών και οφείλεται κυρίως στην έλλειψη πειστικότητας, καθώς ταυτίζονται  με το Ισραήλ. Το τελευταίο διάστημα καταγράφονται δύο σημαντικά γεγονότα. Το πρώτο είναι κάποιες διπλωματικές αψιμαχίες και αύξηση της καχυποψίας μεταξύ Αιγύπτου -Ισραήλ και δεύτερο, η αύξηση της διπλωματικής δραστηριότητας μεταξύ Άγκυρας -Καϊρου και Άγκυρας -Λιβύης.

Η Τουρκία θέλει να εκμεταλλευθεί αυτή την καχυποψία και να τη χρησιμοποιήσει  υπέρ της. Σημειώνεται ότι η Τουρκία μπορεί να διαπραγματευθεί με την Αίγυπτο και μια νέα κατάσταση ασφάλειας στην Λιβύη που αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την Αίγυπτο. Αν με κάποιο τρόπο η Αίγυπτος που στηρίζει τον Χάφταρ, συμφωνήσει σε ένα πλαίσιο ασφάλειας στην Λιβύη με την Τουρκία, που ελέγχει την κυβέρνηση της Τρίπολης, τότε η Ελλάδα μένει εκτός  παιχνιδιού κυριολεκτικά και ενώ έχει ανοιχτά θέματα με την Λιβύη . Και θέματα ασφάλειας και θέματα οριοθέτησης ΑΟΖ. Η Τουρκία έχει επιβάλλει ντε φάκτο το τουρκολιβυκό σύμφωνο, παίζει τα όρια της αμφισβήτησης της ελληνοαιγυπτιακής οριοθέτησης και στην Λιβύη, η Άγκυρα είναι ο πλέον ισχυρός παράγοντας. Αν λοιπόν οι συνομιλίες Αιγύπτου -Τουρκίας τελεσφορήσουν τότε οδεύουμε προς μια νέα αρχιτεκτονική στην περιοχή που θα βλάψει σημαντικά τα καλώς νοούμενα ελληνικά συμφέροντα. Στον αντίποδα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη συνεχίζει να μηδενίζει την διπλωματική της δραστηριότητα, να μην έχει κανένα σχέδιο και να υποχωρεί σε κάθε πίεση της Άγκυρας.

Η υπόκωφη ένταξη στις σχέσεις Αιγύπτου -Ισραήλ είναι γνωστή στο διπλωματικό παρασκήνιο, αλλά τόσο οι ΗΠΑ, όσο και οι ίδιες οι χώρες που έχουν συνάψει στρατηγικού τύπου συμφωνία από το 1978, δεν θέλουν να ξεφύγει .  Μια πηγή ανησυχίας για το Κάιρο είναι η διαρκής επέκταση του Ισραήλ με καταλήψεις εδαφών, η κυριαρχία της Τουρκίας στην Λιβύη, αλλά και η αποδυνάμωση των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου, η κυβέρνηση της Αιγύπτου φέρεται έτοιμη να οικοδομήσει  υπόγειο τείχος με ηλεκτρονικούς αισθητήρες κατά μήκος του “Άξονα Φιλαδέλφειας”, που διαχωρίζει τη Γάζα από την Αίγυπτο και θέλει την αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τη μεθόριο Γάζας -Αιγύπτου . Οι προτάσεις των Αιγυπτίων,  όμως φαίνεται ότι προκάλεσαν την καχυποψία των ισραηλινών ,που δεν τις δέχονται , δηλαδή δεν θέλουν να χάσουν τον έλεγχο της περιοχής καθώς πιστεύουν ότι μέσω του άξονα, διοχετεύονται όπλα προς τη Γάζα.

Σε κάθε περίπτωση όμως δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Το μείζον ζήτημα που κρύβεται πίσω από κάθε δυσκολία που ανακύπτει, οφείλεται στο γεγονός ότι όλα τα κράτη της περιοχής, θέλουν να ξέρουν ποιος και με ποιο τρόπο θα έχει τον έλεγχο της Γάζας μετά τον πόλεμο. Το Ισραήλ δεν είναι καθόλου πειστικό καθώς με τις πολλαπλές κατοχές, Γκολάν, δυτική όχθη εποικίζει περιοχές και τις εντάσσει στον εθνικό του κορμό. Η διεθνής κατακραυγή συνεχίζεται και παρ όλα αυτά, το Τελ Αβίβ δεν υποχωρεί, αντίθετα επεκτείνεται. Οι ΗΠΑ δείχνουν εντελώς ζαλισμένες και τόσο η κυβέρνηση Μπάιντεν, όσο και οι Ρεμπουμπλικάνοι έχουν συρθεί πίσω από την πολιτική του Νετανιάχου παρά τις επιμέρους διαφορές , κυρίως με το Δημοκρατικό Κόμμα. Ο Νετανιάχου παραμένει ανέγγιχτος , συνεχίζει μια γενοκτονία, έχοντας εξασφαλίσει πλήρη ανοχή.

Είναι προφανές ότι η ένταση της προεκλογικής περιόδου στις ΗΠΑ, προσφέρεται για αυθαιρεσίες από τους παίχτες της περιοχής. Έτσι, το Ισραήλ πιστεύει ότι δεν θα χάσει τίποτα όσο επηρεάζει καταλυτικά την πολιτική των ΗΠΑ. Η Αίγυπτος δεν θέλει να χάσει τα ερείσματά της στη Δύση, δεν θέλει όμως να έχει δύο τεράστια προβλήματα στα σύνορά του. Το ένα στη Γάζα που θέλει να ελέγχει απόλυτα το Ισραήλ και το άλλο στην Λιβύη . Έτσι αναδύεται και ο πιθανός ρόλος της Τουρκίας που διαβάζει καλά τις εξελίξεις και επιταχύνει τις κινήσεις της και στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο εις βάρος της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας και στη Μέση Ανατολή με τον παρεμβατικό της ρόλο στην Λιβύη και την Αίγυπτο.

Η Ελλάδα στο περιθώριο

Η ελληνική εξωτερική πολιτική είναι εντελώς ανύπαρκτη. Κινείται μόνο κατόπιν οδηγιών των ΗΠΑ. Όσο δεν υπάρχουν οδηγίες, παραμένει παθητική, καθηλωμένη και υποχωρητική. Η Ουάσιγκτον θέλει την Ελλάδα ως βάση της και μόνο , οπότε δεν επιτρέπει καμία άλλη εμπλοκή. Όπλα και στήριξη  στην Ουκρανία, παθητικότητα και υπακοή στη Μέση Ανατολή. Τα τριμερή σχήματα συνεργασίας με πιο βασικό το σχήμα με την Αίγυπτο, την Κυπριακή Δημοκρατία  και το Ισραήλ έχει αυτοδιαλυθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό να είναι ανησυχητικά ανεπαρκής στην ανάγνωση και μελέτη των εξελίξεων, των ανατροπών και των επιπτώσεων της κρίσης. Η αδράνεια είναι δόγμα της ΝΔ διαχρονικά, αλλά επί Μητσοτάκη έγινε παθητική πολιτική που κατέστησε την Ελλάδα αόρατη στην γεωπολιτική σκακιέρα. Οι κίνδυνοι είναι πλέον ορατοί και στους δύο πολέμους. Η Ευρώπη συνεχίζει να παραπαίει και να γίνεται όλο και πιο ασταθής και ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται. Δεν υπάρχει  καμία ένδειξη , ότι η πολιτική της ΕΕ έναντι της Μόσχας έχει πετύχει το παραμικρό αποτέλεσμα. Το ίδιο αποτυχημένη είναι η ευρωπαική πολιτική και στη Μέση Ανατολή. Στοίχιση με τις ΗΠΑ, στήριξη άνευ όρων στο Ισραήλ, καμία ουσιαστική αντίδραση στη γενοκτονία των Παλαιστινίων και καμία γεωπολιτική παρέμβαση της ΕΕ.

Οι σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία βαίνουν επιδεινούμενες. Δεν είναι μόνο η όξυνση της επιθετικότητας της Άγκυρας που θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη. Είναι και οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι ανακατατάξεις, νέα σχήματα και νέες συμμαχίες που αναδύονται και που θέτουν σε κίνδυνο την σταθερότητα. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν θέλει να καταλάβει πως σε αυτή τη μεγάλη αναταραχή, κανένας απολύτως σύμμαχος, είτε οι ΗΠΑ, είτε το ΝΑΤΟ, είτε η ΕΕ θα σπεύσουν σε περίπτωση κρίσης με την Τουρκία. Και αν σπεύσουν δεν θα είναι για καλό, αλλά για παγίωση των όποιων τετελεσμένων δημιουργήσει η Τουρκία.