Η Αίγυπτος στέλνει στρατιωτική βοήθεια στη Σομαλία καθώς οι εντάσεις με την Αιθιοπία αυξάνονται

Οι εντάσεις στην περιοχή πληθαίνουν μετά την υπογραφή μιας αμφιλεγόμενης συμφωνίας μεταξύ της Αιθιοπίας και της αποσχισθείσας περιοχής της Σομαλιλάνδης, καθώς πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου και της Τουρκίας, επιδιώκουν να αποκτήσουν ερείσματα στη Σομαλία.

Η Αίγυπτος παρέδωσε στρατιωτικό εξοπλισμό στη Σομαλία εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων στην περιοχή του Κέρατος της Αφρικής μετά την υπογραφή μιας αμφιλεγόμενης συμφωνίας μεταξύ της γειτονικής Αιθιοπίας και της αποσχισθείσας περιοχής της Σομαλιλάνδης νωρίτερα φέτος.

Τρεις διπλωματικές και κυβερνητικές πηγές της Σομαλίας επιβεβαίωσαν στο Reuters ότι δύο αιγυπτιακά στρατιωτικά αεροσκάφη που μετέφεραν όπλα και πυρομαχικά προσγειώθηκαν στο διεθνές αεροδρόμιο Άντεν Άντε στο Μογκαντίσου.

Τοπικές αναφορές δήλωσαν ότι δύο αιγυπτιακά αεροσκάφη C-130 έφτασαν στη σομαλική πρωτεύουσα. Οι κυβερνήσεις της Αιγύπτου και της Σομαλίας δεν έχουν σχολιάσει την είδηση.

Η άφιξη στρατιωτικού εξοπλισμού στη Σομαλία έρχεται σχεδόν δύο εβδομάδες μετά την υπογραφή αμυντικού συμφώνου και πρωτοκόλλου στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ της Αιγύπτου και της Σομαλίας.

Το σύμφωνο υπεγράφη κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Σομαλού προέδρου Χασάν Σέιχ Μοχαμούντ στο Κάιρο στις 14 Αυγούστου, όπου συναντήθηκε με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.

Σε συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε τη συνάντηση, ο Μοχαμούντ χαιρέτισε το σύμφωνο ως «μαρτυρία για ένα μέλλον κοινής άμυνας κατά της διεθνούς τρομοκρατίας που καταπολεμούμε τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό».

Ο Σίσι, από την πλευρά του, επανέλαβε την υποστήριξη της χώρας του στην εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Σομαλίας και απέρριψε οποιαδήποτε ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις της.

Ο Αιγύπτιος ηγέτης δήλωσε ακόμη ότι είναι έτοιμος να αναπτύξει στρατεύματα στην παρούσα ειρηνευτική δύναμη της Αφρικανικής Ένωσης (ATMIS) που σταθμεύει στη Σομαλία, αλλά «μόνο αν μας ζητηθεί».

Λεπτομέρειες του αμυντικού συμφώνου δεν δόθηκαν στη δημοσιότητα.

Η Αίγυπτος ετοιμάζεται να υποστηρίξει την Αποστολή Υποστήριξης και Σταθεροποίησης της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία (AUSSOM), η οποία πρόκειται να ξεκινήσει την αποστολή της τον Ιανουάριο του 2025, αντικαθιστώντας την ATMIS, η εντολή της οποίας λήγει στο τέλος του 2024.

Το Συμβούλιο Ειρήνης και Ασφάλειας της Αφρικανικής Ένωσης επιβεβαίωσε σε ανακοίνωση της 1ης Αυγούστου το σχέδιο της Αιγύπτου να συμμετάσχει στην AUSSOM και να στείλει στρατεύματα στη Σομαλία στο πλαίσιο της νέας αποστολής που έχει ως στόχο να υποστηρίξει τη χώρα της Ανατολικής Αφρικής απέναντι στις προκλήσεις ασφαλείας. 

Οι σχέσεις Αιγύπτου-Σομαλίας αναπτύσσονται σταθερά από την εκλογή του Μοχαμούντ τον Ιούνιο του 2022. Το Κάιρο ζήτησε την υποστήριξη του Μογκαντίσου στη διαμάχη του με την Αντίς Αμπέμπα για το φράγμα της Μεγάλης Αιθιοπικής Αναγέννησης της τελευταίας.

Η Αίγυπτος υποστήριξε επίσης τη Σομαλία στη διαμάχη της με την Αιθιοπία, αφού η τελευταία έκλεισε συμφωνία με τη Σομαλιλάνδη τον Ιανουάριο, δίνοντας στην αποκλεισμένη από την ξηρά Αιθιοπία πρόσβαση στην Ερυθρά Θάλασσα μέσω του λιμανιού της Μπερμπέρα στη Σομαλιλάνδη, και σε αντάλλαγμα, η Αντίς Αμπέμπα θα αναγνώριζε την αποσχισθείσα περιοχή ως ανεξάρτητο κράτος.

Η Σομαλιλάνδη, ένα έδαφος 177.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων (68.340 τετραγωνικών μιλίων) στις ακτές του Κόλπου του Άντεν, ανακήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Σομαλία το 1991. Ωστόσο, εξακολουθεί να αναγνωρίζεται διεθνώς ως τμήμα της Σομαλίας.

Αντίθετα, η Αίγυπτος έχει εμπλακεί σε μια δεκαετή και πλέον διαμάχη με την Αιθιοπία σχετικά με το αμφιλεγόμενο φράγμα Μεγάλης Αιθιοπικής Αναγέννησης της τελευταίας, το οποίο κατασκευάζει στον Γαλάζιο Νείλο.

Το φράγμα, η κατασκευή του οποίου ξεκίνησε το 2011, έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες στους γείτονες της Αιθιοπίας, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, η οποία φοβάται ότι θα επηρεάσει το μερίδιό της στα νερά του Νείλου, από τα οποία εξαρτάται σχεδόν εξ ολοκλήρου για την κάλυψη των πόσιμων και γεωργικών αναγκών της.

Η Αιθιοπία λέει ότι το έργο ύψους 4,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική της ανάπτυξη και τις προσπάθειές της να βγάλει εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια.

Εντάσεις μεταξύ Σομαλίας και Αιθιοπίας

Η Σομαλία απέρριψε σθεναρά τη συμφωνία Αιθιοπίας-Σομαλιλάνδης, την οποία θεώρησε παραβίαση της εδαφικής της ακεραιότητας.

Η Σομαλία απείλησε πρόσφατα να απελάσει χιλιάδες αιθιοπικούς στρατιώτες που σταθμεύουν στη χώρα στο πλαίσιο του ATMIS, εκτός εάν η Αιθιοπία καταργήσει τη συμφωνία της με τη Σομαλιλάνδη, δήλωσε στο Reuters τον Ιούνιο ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας της Σομαλίας Χουσεΐν Σέιχ-Αλί.

Σε μια άλλη κίνηση που εμβαθύνει περαιτέρω τη διαμάχη Σομαλίας-Αιθιοπίας, η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας της Σομαλίας προειδοποίησε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι θα αναστείλει τις πτήσεις της Ethiopian Airlines προς τη Σομαλία, αφού ο αερομεταφορέας φέρεται να αντικατέστησε τα ονόματα των σομαλικών αεροδρομίων με κωδικούς στα συστήματα κρατήσεων και στους ιστότοπούς του. Η αρχή θεώρησε την κίνηση αυτή ως «παραβίαση της κυριαρχίας της».

Σύμφωνα με δημοσιεύματα της Αιθιοπίας, η Ethiopian Airlines έλυσε το ζήτημα και έκανε τις απαιτούμενες προσαρμογές.

Η Αιθιοπία υπερασπίστηκε τη συμφωνία της με τη Σομαλιλάνδη, λέγοντας ότι δεν παραβιάστηκε κανένας νόμος και καμία χώρα δεν θα επηρεαστεί.

Η συμφωνία του Ιανουαρίου έχει εγείρει ανησυχίες για τον αντίκτυπό της στην ήδη ασταθή περιοχή, καθώς πολλές μεγάλες δυνάμεις διεκδικούν επιρροή.

Η Τουρκία και η Σομαλία έχουν υπογράψει αρκετές συμφωνίες τους τελευταίους μήνες, συμπεριλαμβανομένης μιας συμφωνίας συνεργασίας στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας τον Φεβρουάριο και μιας συμφωνίας συνεργασίας στον τομέα της υπεράκτιας ενέργειας τον Μάρτιο.

Πρόσφατα, το τουρκικό κοινοβούλιο ενέκρινε προεδρική πρόταση που επιτρέπει στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις να στείλουν ναυτικές δυνάμεις στη Σομαλία για δύο χρόνια στο πλαίσιο της κοινής αμυντικής συμφωνίας. 

Πηγή: Al Monitor, militaire