Η αδιευκρίνιστη ψήφος και τα σχέδια της κυβέρνησης

Στις ευρωεκλογές, οι ψηφοφόροι επέλεξαν σε πρωτοφανές ποσοστό την αποχή. Τρεις μήνες αργότερα, οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν ένα σημαντικό ποσοστό «μετέωρων» ψηφοφόρων, οι οποίοι επιλέγουν τις επιλογές «δεν ξέρω», «δεν απαντώ», «άλλο κόμμα» και «αποχή/λευκό/άκυρο». Αυτή η αδιευκρίνιστη ψήφος φτάνει το 22% στη δημοσκόπηση της MRB, κοντά στο 20% στην Opinion και σχεδόν 27% στην πρόσφατη δημοσκόπηση της Interview.

Οι δημοσκόποι αποδίδουν αυτές τις απαντήσεις εν μέρει στο «νεκρό» πολιτικό διάστημα κατά το οποίο διεξάγονται οι δημοσκοπήσεις, που απέχει πολύ από μια εκλογική αναμέτρηση. Το ερώτημα που προκύπτει για τα κομματικά επιτελεία είναι αν αυτή η εξήγηση είναι επαρκής.

Ο προβληματισμός για την κυβέρνηση εστιάζεται στη σύνθεση των τάσεων της κοινής γνώμης που αποτυπώνουν οι δημοσκοπήσεις. Αν και οι απώλειες από το εκλογικό ποσοστό του Ιουνίου 2023 είναι αναμφισβήτητες, είναι επίσης σαφές ότι η πλειονότητα των ψηφοφόρων που απομακρύνονται από τη Νέα Δημοκρατία δεν κατευθύνεται προς την αντιπολίτευση, αλλά μάλλον προς μικρότερα κόμματα ή στην αντισυστημική ψήφο.

Ωστόσο, και στα ποιοτικά χαρακτηριστικά, προκύπτει «καμπανάκι κινδύνου». Σύμφωνα με την MRB, το 63,3% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η κατάσταση στη χώρα είναι «αρκετά/πολύ κακή», ποσοστό που είναι το υψηλότερο από τον περασμένο Οκτώβριο. Αντίθετα, μόλις το 10,8% πιστεύει ότι τα πράγματα πηγαίνουν «πολύ/αρκετά καλά», ποσοστό που βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο από πέρυσι.

Παρά ταύτα, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη διατηρεί μια ασφαλή διαφορά – 11 μονάδες στη δημοσκόπηση της MRB και έως 14 μονάδες στη μέτρηση της Opinion – από τον δεύτερο, με την «αλλαγή σκυτάλης» από τον ΣΥΡΙΖΑ στο ΠΑΣΟΚ να παραμένει δημοσκοπικά επίκαιρη. Τα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας, που στην αναγωγή φαίνεται να διατηρούνται στα επίπεδα των ευρωεκλογών – 27,7% στη δημοσκόπηση της MRB και 27,1% στη της Opinion – της εξασφαλίζουν την πρωτοκαθεδρία, ωστόσο δεν ανταποκρίνονται στους στόχους που έχει θέσει.

Αυτά τα δεδομένα αποτελούν την αφετηρία για τις διορθωτικές κινήσεις που καλείται να αποφασίσει και να υλοποιήσει το Μέγαρο Μαξίμου, προκειμένου να μην εδραιωθεί αυτή η εικόνα. Κυβερνητικά στελέχη τονίζουν ότι οι επιδόσεις της κυβέρνησης θα αξιολογηθούν στο τέλος της τετραετίας, το 2027. Τότε, όπως επισημαίνουν, θα έχει ολοκληρωθεί το κυβερνητικό πρόγραμμα, με τα αποτελέσματά του να είναι ορατά και μετρήσιμα για τους πολίτες.

Στο κυβερνητικό επιτελείο θεωρούν ότι οι πολίτες βρίσκονται σε στάση αναμονής, καθώς η τρέχουσα περίοδος απέχει σημαντικά από τις επόμενες εκλογές, γεγονός που καθιστά το πραγματικό δίλημμα της διακυβέρνησης λιγότερο επίκαιρο, μετά το μήνυμα που έστειλαν κατά την εκλογική αναμέτρηση του περασμένου Ιουνίου. Για την κυβέρνηση, αυτό το μήνυμα σημαίνει επιτάχυνση των προγραμματικών της δεσμεύσεων και επίλυση κρίσιμων ζητημάτων της καθημερινότητας.

Αυτοί οι τομείς θα αποτελέσουν τους βασικούς άξονες δράσης του υπουργικού συμβουλίου στο προσεχές διάστημα, όπως τονίζεται, με έμφαση σε θέματα που αφορούν τη λειτουργία του κράτους και τη ζωή των πολιτών. Κεντρικά ζητήματα είναι η υγεία, η παιδεία, οι μεταφορές, η ψηφιοποίηση υπηρεσιών, αλλά κυρίως η αύξηση της απασχόλησης και των εισοδημάτων. Είναι κοινώς αποδεκτό από τα κυβερνητικά στελέχη ότι, παρά τις αλλαγές και τις μεταρρυθμίσεις που υλοποιούνται –από τον ΕΚΦΑ και την έκδοση συντάξεων μέχρι τη διαφάνεια στα μεγάλα έργα– αυτό που έχει σημασία για τους πολίτες είναι να αντιληφθούν τη βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου.

Η ανακοίνωση στοιχείων σχετικά με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας την τελευταία πενταετία, καθώς και η υπενθύμιση των αυξήσεων σε μισθούς και συντάξεις –με την επερχόμενη αύξηση του κατώτατου μισθού και των συντάξεων– αποσκοπεί στο να καταδείξει με αριθμούς τα βήματα που γίνονται για να αρχίσει η χώρα να συγκλίνει με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Για την κυβέρνηση, αυτό αποτελεί το κύριο διακύβευμα της επόμενης τριετίας.

Δεδομένων των περιορισμένων δημοσιονομικών περιθωρίων, οι επόμενες οικονομικές κινήσεις, όπως θα ανακοινωθούν από τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, αναμένονται να είναι πολύ στοχευμένες, εστιάζοντας στη συνέχιση της μείωσης φόρων –όπως η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών– καθώς και στην ενίσχυση συγκεκριμένων ομάδων, όπως οι οικογένειες με την αύξηση του επιδόματος παιδιού και οι συνταξιούχοι με έκτακτη στήριξη για όσους δεν έχουν λάβει αυξήσεις λόγω προσωπικής διαφοράς.