Επιθέσεις Χούθι: Προκαλώντας περιβαλλοντική ζημιά ευτελίζονται στο όνομα της απελευθέρωσης;

Από την έλευση των ισραηλινών αντιποίνων κατά της Παλαιστίνης που ακολούθησε τη φονική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, οι Χούθι ξεκίνησαν τις ασταμάτητες αεροπορικές επιθέσεις τους κατά πλοίων. Νωρίτερα, ο εκπρόσωπος των Χούθι επανέλαβε μάλιστα ότι δεν θα σταματήσουν αυτή τη σειρά επιθέσεων σε πλοία και σκάφη μέχρι το Ισραήλ να σταματήσει τον μονόπλευρο πόλεμό του κατά της Παλαιστίνης. Χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία έχουν εξαπολύσει «χτυπήματα αυτοάμυνας» κατά των Χούθι για να σταματήσουν τη διατάραξη της εμπορικής τους διαδρομής, ωστόσο, αυτό έχει προκαλέσει ελάχιστη ζημιά στην ισχυρή στρατιωτική υποδομή της πολιτοφυλακής. Μετά την αναταραχή που δημιούργησαν οι αντάρτες Χούθι στην περιοχή, η αλλαγή δρομολόγησης των πλοίων μακριά από τη διαδρομή της Ερυθράς Θάλασσας για το διεθνές εμπόριο ήταν μια ξαφνική ρήξη με το πρόσφατο παρελθόν- πολλά πλοία δίσταζαν να ακολουθήσουν τη διαδρομή της Διώρυγας του Σουέζ, δεδομένης της μεγάλης πιθανότητας να γίνουν αποδέκτες επιθέσεων των Χούθι, με αποτέλεσμα να διανύσουν επιπλέον 4.000 μίλια γύρω από την Αφρική, προκαλώντας υψηλότερο κόστος μεταφοράς και να χρειαστούν περισσότερες ημέρες σε κάθε κατεύθυνση για να φτάσουν στον προορισμό τους. Η Ερυθρά Θάλασσα και ο πορθμός Μπαμπ-ελ-Μαντέμπ αποτελούν κρίσιμα σημεία “ασφυξίας” για την παγκόσμια οικονομία, διότι η συνολική ανταλλαγή πετρελαίου μέσω αυτών των οδών εκτιμάται ότι αντιστοιχεί σχεδόν στο 12% του συνολικού πετρελαίου που διακινείται μέσω θαλάσσης στις αρχές του 2023, ενώ οι μεταφορές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) αντιστοιχούν σε μεγάλο μέρος του συνολικού εμπορίου LNG σε όλο τον κόσμο (US Energy Information Administration, 4 Δεκεμβρίου 2023).

Μια πρόσφατη επίθεση στο δεξαμενόπλοιο «Sounion» δημιουργεί μεγάλες ανησυχίες, δεδομένου ότι το πλοίο μετέφερε 1.50.000 μετρικούς τόνους πετρελαίου και η διαρροή του στον ωκεανό θα οδηγούσε σε σοβαρή «οικολογική καταστροφή». Ο εκπρόσωπος των Χούuι, Γιαχία Σαρία, διευκρίνισε ότι εξαπέλυσαν την επίθεσή τους σε πλοίο με ελληνική σημαία επειδή η «Delta Tankers», η διαχειρίστρια εταιρεία του πλοίου, παραβίασε την απαγόρευση εισόδου της στα λιμάνια της κατεχόμενης Παλαιστίνης. Αν οι προηγούμενες επιθέσεις σε πλοία όπως το βρετανικό πλοίο Rubymar (18 Φεβρουαρίου 2024) και το MV Tutor (12 Ιουνίου 2024), δεν είχαν καταστροφικές συνέπειες για τη θαλάσσια και υδρόβια ζωή, τα φύλλα των κοραλλιών και το ποικιλόμορφο οικοσύστημα ήταν επειδή τα πλοία αυτά μετέφεραν λιπάσματα και ξηρό εμπάργκο πετρελαίου που δεν οδήγησε σε διαρροή πετρελαίου στον ωκεανό. Οι καλά σχεδιασμένες επιθέσεις των Χούθι δεν διαταράσσουν μόνο το διεθνές εμπορικό εμπόριο αλλά σκοτώνουν επίσης τις ελπίδες των ψαράδων της Υεμένης που βασίζονται σε αυτές τις θαλάσσιες ακτές για τα κέρδη και τα προς το ζην. Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ, Μάθιου Μίλερ, ανέφερε σε δήλωσή του ότι οι επιθέσεις των Χούθις πρόκειται να κοστίσουν τέσσερις φορές περισσότερο από το μέγεθος της «διαρροής του Exxon Valdez» το 1989, από την οποία διέρρευσαν περισσότερα από 2.50.000 βαρέλια πετρελαίου κατά μήκος των ακτών της Αλάσκας. Η δήλωση αναφέρει επίσης ότι οι Χούθις προσπάθησαν να βυθίσουν το φορτίο στη θάλασσα, αν και το πλήρωμα απομακρύνθηκε αμέσως.

Αν ανατρέξουμε στην ιστορία, το μεγαλύτερο περιστατικό πετρελαιοκηλίδας που προκλήθηκε από πλοίο σημειώθηκε το 1979, ως αποτέλεσμα σύγκρουσης μεταξύ του πλοίου Atlantic Empress και ενός πλοίου μεταφοράς αργού πετρελαίου, του Aegean Captain στη θάλασσα της Καραϊβικής, λίγα μίλια ανοικτά των ακτών του Τομπάγκο λόγω σφοδρής καταιγίδας, η οποία προκάλεσε διαρροή περίπου 2.87.000 τόνων πετρελαίου στον ωκεανό (Atlantic Empress incident, 1979 – ITOPF). Μετά την παύση της ταραχώδους κατάστασης, την κατάσβεση της πυρκαγιάς στις δεξαμενές πετρελαίου και την υπαγωγή του Aegean Captain υπό έλεγχο, το πλοίο βγήκε τελικά στις ακτές του Κουρασάο, όπου απελευθερώθηκε και το τελευταίο φορτίο του. Στα γειτονικά νησιά αναφέρθηκε ονομαστική ρύπανση της ακτής, είτε επειδή δεν είχαν διεξαχθεί κατάλληλες μελέτες επιπτώσεων είτε επειδή η κατάσταση τέθηκε υπό έλεγχο με τις συντονισμένες και άμεσες προσπάθειες των αρμόδιων αρχών. Ο χρόνος θα αποκαλύψει ποια θα είναι η έκταση και ο βαθμός της περιβαλλοντικής ατυχίας καθώς και οι συνέπειές της στην παγκόσμια εμπορική “αρχιτεκτονική” που πρόκειται να αναδυθεί από τις στοχευμένες επιθέσεις των Χούθι στα εμπορικά πλοία.

Όσον αφορά τα φυσικά επακόλουθα αυτών των επιθέσεων, ένα μέρος είναι ηχηρό και ξεκάθαρο: Η ταραχώδης κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα θα προκαλέσει πράγματι σοβαρές καταστροφικές συνέπειες σε διάφορους τομείς, όπως η απώλεια της βιοποικιλότητας, η καταστροφή του θαλάσσιου περιβάλλοντος, το δικαίωμα στην ελεύθερη ναυσιπλοΐα, η εισαγωγή τροφίμων, ο βιοπορισμός τόσο των ναυτικών όσο και των αλιευτικών κοινοτήτων της Υεμένης κ.λπ. Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ είπε κάποτε: «Η ιστορία γράφεται από τους νικητές». Στη σύγχρονη εποχή, αυτό εγείρει δύο ερωτήματα: Πρώτον, ποιος θα είναι ο «νικητής» και δεύτερον, ποιος θα γράψει την «ιστορία» «ποιου»; Τελικά, το ερώτημα είναι ποιος θα επικρατήσει – το «Ισραήλ» ή οι «Χούθι»; Παρ’ όλα αυτά, καμία από τις δύο πλευρές δεν θα αναδειχθεί οριστικός νικητής- αντίθετα, είναι πιθανό ότι ισχυρές παγκόσμιες χώρες θα επηρεάσουν το μέλλον και τη μοίρα τους.

Το πιο σημαντικό είναι ότι ο γρίφος προκύπτει όταν οι Χούθι προσπαθούν να δικαιολογήσουν τις επιθέσεις τους σε πλοία που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα ως μέσο της αντίστασής τους για την επίτευξη του τελικού τους σκοπού, του «δικαιώματος αυτοδιάθεσης» των Παλαιστινίων. Μπορούν τέτοιες πράξεις αλληλεγγύης στο απελευθερωτικό κίνημα να δικαιολογηθούν με κόστος την πρόκληση περιβαλλοντικής καταστροφής;

Πηγή: Modern Diplomacy, militaire