Η Τουρκία αυξάνει τις κοινές ασκήσεις με τη Β. Μακεδονία και ενισχύει την στρατιωτική συνεργασία

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης στην πρωτεύουσα της Βόρειας Μακεδονίας, ανακοίνωσε σχέδια για αυξημένη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Μετά τη συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών και Εξωτερικού Εμπορίου της Βόρειας Μακεδονίας, Τίμτσο Μουτσούνσκι, ο Φιντάν δήλωσε ότι η Τουρκία και η Βόρεια Μακεδονία θα συμμετέχουν συχνότερα σε κοινές στρατιωτικές εκπαιδεύσεις και ασκήσεις. Τόνισε επίσης ότι οι Τούρκοι αμυντικοί εργολάβοι είναι έτοιμοι να συμβάλουν στον αμυντικό τομέα της Βόρειας Μακεδονίας.

Η επίσκεψη του Φιντάν πραγματοποιήθηκε μόλις τρεις ημέρες μετά τις συναντήσεις υψηλού επιπέδου που είχε ο Χαλούκ Γκοργκούν, επικεφαλής της Προεδρίας της Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB), με αξιωματούχους της Βόρειας Μακεδονίας για την περαιτέρω ενίσχυση των αμυντικών δεσμών.

Στο πλαίσιο της Συμφωνίας Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Συνεργασίας που υπεγράφη μεταξύ της Τουρκίας και της Βόρειας Μακεδονίας το 2021, οι δύο χώρες διεξάγουν κοινή στρατιωτική εκπαίδευση, συνεργασία με την αμυντική βιομηχανία και στρατιωτικές ασκήσεις. Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας, το στρατιωτικό προσωπικό της Βόρειας Μακεδονίας εκπαιδεύεται στην Τουρκία, ενώ Τούρκοι στρατιωτικοί σύμβουλοι παρέχουν τεχνική και τακτική υποστήριξη στις ένοπλες δυνάμεις της Βόρειας Μακεδονίας.

Η Τουρκία παρέχει επίσης υποστήριξη σε στρατιωτικό εξοπλισμό στη Βόρεια Μακεδονία, συμπεριλαμβανομένης της δωρεάς συγκεκριμένων αμυντικών οχημάτων και προμηθειών. Σημαντικό μέρος αυτής της βοήθειας αποτελείται από ελαφρά όπλα, στρατιωτικές στολές και υλικά υλικοτεχνικής υποστήριξης που παράγονται από την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας.

Στις 30 Αυγούστου 2024 πραγματοποιήθηκε στα Σκόπια τελετή για την παράδοση στρατιωτικού εξοπλισμού που δώρισε η Τουρκία. Το πακέτο βοήθειας περιελάμβανε μη επανδρωμένα αεροσκάφη, εξοπλισμό επικοινωνιών, γυαλιά νυχτερινής όρασης και προστατευτικό εξοπλισμό. Μιλώντας στην εκδήλωση, ο υπουργός Άμυνας της Βόρειας Μακεδονίας, Βλάντο Μισαϊλόφσκι, τόνισε ότι η υποστήριξη της Τουρκίας συνέβαλε σημαντικά στον εκσυγχρονισμό του στρατού της Βόρειας Μακεδονίας με εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας σύμφωνα με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ. Ο Μισαϊλόφσκι σημείωσε επίσης την εκτεταμένη αμυντική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, σύμφωνα με το τουρκικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu. Το 2021 η Τουρκία δώρισε στη Βόρεια Μακεδονία ένα εγχώριας παραγωγής όχημα μεταφοράς αρμάτων.

Στις 2 Σεπτεμβρίου ο Γκοργκούν επισκέφθηκε τη Βόρεια Μακεδονία και εγκαινίασε το βαλκανικό γραφείο της Aselsan, ενός τουρκικού κρατικού αμυντικού εργολάβου. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ο Γκοργκούν συναντήθηκε επίσης με τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας Χρίστιαν Μίτσκοσκι, καθώς και με τους υπουργούς Άμυνας και Εσωτερικών της χώρας.

Το 2023 τουρκικά και ελληνικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η Βόρεια Μακεδονία είχε εκφράσει ενδιαφέρον για την αγορά στρατιωτικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών από την Τουρκία. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, η Βόρεια Μακεδονία προσέγγισε την Baykar, την εταιρεία της οποίας ηγείται ο γαμπρός του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για συζητήσεις σχετικά με την αγορά.

Οι αυξανόμενες στρατιωτικές σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Βόρειας Μακεδονίας ξεκίνησαν μετά την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ το 2020. Η συνεργασία αυτή χαρακτηρίστηκε αρχικά από απειλές και εκβιασμούς εκ μέρους της Τουρκίας, παρόμοιες με αυτές που είχε κάνει η Άγκυρα σχετικά με την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Το 2019 η κυβέρνηση Ερντογάν καθυστέρησε την επικύρωση ενός πρωτοκόλλου που ήταν απαραίτητο για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, σε μια προσπάθεια να εκβιάσει τη χώρα να εκδώσει επικριτές της. Έγγραφα και ένα αντίγραφο του πρωτοκόλλου που περιήλθαν στην κατοχή του Nordic Monitor το 2019 αποκάλυψαν ότι η κυβέρνηση Ερντογάν καθυστέρησε σκόπιμα τη διαδικασία επικύρωσης στο τουρκικό κοινοβούλιο, το οποίο ελέγχεται από το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν.

Η Τουρκία είχε χρησιμοποιήσει ως μοχλό πίεσης τον στρατηγικό στόχο της Βόρειας Μακεδονίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ -μια απόφαση που απαιτούσε την ομόφωνη έγκριση όλων των μελών του ΝΑΤΟ. Η κυβέρνηση Ερντογάν επεδίωξε να ασκήσει πίεση στη Βόρεια Μακεδονία ώστε να εκδώσει μέλη του κινήματος Γκιουλέν, μιας ομάδας που ασκεί κριτική στο καθεστώς του Ερντογάν. Ανησυχώντας ότι τέτοιες εκδόσεις για αμφισβητήσιμους λόγους θα μπορούσαν να υπονομεύσουν το κράτος δικαίου και τις φιλοδοξίες τους για ένταξη στην ΕΕ, τα Σκόπια αντιστάθηκαν στις απαιτήσεις της Τουρκίας. Ο τότε πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Στέβο Πενταρόφσκι, δήλωσε στις Βρυξέλλες ότι η Τουρκία είχε ζητήσει την έκδοση 15 ατόμων (10 εκ των οποίων ήταν πολιτογραφημένοι Μακεδόνες πολίτες) για υποτιθέμενες διασυνδέσεις με το κίνημα Γκιουλέν. Τόνισε ότι οποιαδήποτε τέτοια αιτήματα θα διεκπεραιώνονται μόνο σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ και τη μακεδονική νομοθεσία.

Πηγή: Nordic Monitor, militaire