Η ευκαιρία του ΠΑΣΟΚ για τη δεύτερη θέση

Αν και το ΠΑΣΟΚ δεν έχει κάνει ακόμη το άλμα που απαιτείται για τη μεγάλη ανατροπή στην οποία ελπίζει, η συνεχής πτώση του ΣΥΡΙΖΑ έχει καταστήσει το ΠΑΣΟΚ δεύτερο κόμμα στις δημοσκοπήσεις εδώ και αρκετό καιρό. Έτσι, αν και με λίγους μήνες καθυστέρηση, το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να πετυχαίνει τον στόχο του για ευρωεκλογές. Άλλωστε, πριν από 12 χρόνια και ο ΣΥΡΙΖΑ αναπτύχθηκε ως αποτέλεσμα της πτώσης και της παρακμής του ΠΑΣΟΚ.

Ωστόσο, τότε υπήρχε η δυναμική του «αντιμνημονίου», η οποία προσέφερε την απαραίτητη ώθηση για την άνοδο του ΠΑΣΟΚ. Σήμερα, με την κατάσταση να έχει αλλάξει, δεν παρατηρείται κάτι ανάλογο. Η προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ φαίνεται αδύναμη και δεν διαθέτει ιδιαίτερη δυναμική. Αυτή η εικόνα αντικατοπτρίζει τη γενικότερη κατάσταση στο πολιτικό φάσμα της κεντροαριστεράς, το οποίο αυτή την περίοδο δεν διακρίνεται για τη ζωτικότητα και την πολιτική του ενέργεια.

Υπάρχει εδώ και καιρό επείγουσα ανάγκη για μια ισχυρή αξιωματική αντιπολίτευση και ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς. Θα μπορέσει το ΠΑΣΟΚ να καλύψει τα κενά που αφήνει πίσω του η αποδυνάμωση του ΣΥΡΙΖΑ; Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα πάνω του αυτή τη στιγμή, αλλά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα αν θα εκμεταλλευτεί την ευκαιρία και θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες που έχουν αναπτυχθεί.

Πολλοί πιστεύουν ότι η «αναγέννηση» του ΠΑΣΟΚ και η επιστροφή του ως αντίπαλος της Νέας Δημοκρατίας θα μπορούσε να είναι μια λύση, δεδομένης της πολιτικής δυσκολίας για τη δημιουργία ενός νέου φορέα της κεντροαριστεράς. Πολλοί επιθυμούν τη σύσταση ενός νέου κόμματος και έχουν γίνει διερευνητικές κινήσεις, αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει η δυνατότητα υλοποίησής τους.

Η σταδιακή αποδυνάμωση του ΣΥΡΙΖΑ ως πρωταγωνιστή έχει οδηγήσει την πολιτική κατάσταση σε μια συνθήκη που θυμίζει αυτήν που υπήρχε πριν από το 2012, στην αρχή των μνημονίων, όταν τα δύο κόμματα, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, είχαν χάσει τη λαϊκή τους στήριξη, χωρίς όμως την ελπίδα ανάταξης της χώρας που προσέφερε τότε ο ΣΥΡΙΖΑ. Φαίνεται ότι έχουμε επιστρέψει πολιτικά σε μια κατάσταση παρόμοια με εκείνη που βιώναμε μετά την «αποκάλυψη» της κρίσης.

Αυτό που έχει αλλάξει είναι το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ, μετά από τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις του για αλλαγές που δεν ήταν εφικτές. Ο ΣΥΡΙΖΑ αύξησε τη δημοτικότητά του ισχυριζόμενος ότι μπορούσε να καταργήσει τις πολιτικές των μνημονίων. Όταν αποκαλύφθηκε η πολιτική του απάτη, άρχισε η πτώση του. Παρά το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι που τον στήριξαν από ανάγκη τον εγκαταλείπουν μαζικά (οι περισσότεροι το έχουν ήδη κάνει), δεν επιστρέφουν εξίσου μαζικά στο ΠΑΣΟΚ.

Από την άλλη πλευρά, η ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ είχε συσπειρώσει τη βάση της ΝΔ, και τώρα που το κόμμα της –κατ’ όνομα– ριζοσπαστικής αριστεράς αποσυντίθεται, παρατηρείται αποσυσπείρωση και στο κυβερνών κόμμα. Η προηγούμενη διαίρεση που διαμόρφωσε τη σύγχρονη πολιτική σκηνή ήταν «αντιμνημονιακοί vs μενουμευρωπαίοι». Ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να εκπροσωπήσει τους πρώτους, ενώ η ΝΔ τους δεύτερους.

Αυτή η διαίρεση δεν υφίσταται πλέον. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσε να διατηρήσει την εμπιστοσύνη του λαού που είχε κερδίσει τότε. Ωστόσο, η αποδυνάμωση του ΣΥΡΙΖΑ ως «μπαμπούλα» ανέδειξε τις σημαντικές αδυναμίες και ανεπάρκειες της ΝΔ, η οποία φαινόταν πιο αξιόπιστη λόγω της διαχειριστικής ανικανότητας του ΣΥΡΙΖΑ.

Το κρίσιμο ερώτημα για το ΠΑΣΟΚ είναι: Θα επιστρέψουν οι ψηφοφόροι που το είχαν εγκαταλείψει πριν από 12 χρόνια, τώρα που το οικοδόμημα του ΣΥΡΙΖΑ καταρρέει και η επιρροή της ΝΔ μειώνεται; Η ενότητα του ΣΥΡΙΖΑ δοκιμάζεται σφοδρά και δεν φαίνεται να υπάρχει προοπτική, αλλά δεν αποκλείεται να δοκιμαστεί και η ενότητα του ΠΑΣΟΚ μετά την εκλογή νέου προέδρου.