«Ρήτρα εξαίρεσης» από το Νέο Σύμφωνο της ΕΕ για το άσυλο ενεργοποιεί η Ολλανδία

Tην πρόθεσή της να ζητήσει “το συντομότερο δυνατό” ρήτρα εξαίρεσης από τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μετανάστευση και το άσυλο ανακοίνωσε η ολλανδική κυβέρνηση.

Στο πλαίσιο της παρουσίασης του νέου κυβερνητικού προγράμματος, η κυβέρνηση συνασπισμού, με επικεφαλής το εθνικιστικό, αντιισλαμικό κόμμα PVV του Γκέερτ Βίλντερς, ανέφερε ότι θα κηρύξει εθνική κρίση ασύλου, κάτι που θα της επιτρέψει να λάβει μέτρα για τον περιορισμό της μετανάστευσης, χωρίς τη συγκατάθεση του κοινοβουλίου.

“Η κυβέρνηση θα ανακοινώσει στις Βρυξέλλες το συντομότερο δυνατό ότι η Ολλανδία επιθυμεί την εξαίρεση από τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς για το άσυλο και τη μετανάστευση”, αναφέρεται στο κυβερνητικό πρόγραμμα που παρουσιάστηκε το απόγευμα της Παρασκευής.

«Το αυστηρότερο καθεστώς που υπήρξε ποτέ»

Η πρόταση εξαίρεσης περιλαμβάνεται σε ένα ευρύτερο κεφάλαιο αφιερωμένο στη μετανάστευση, το οποίο περιλαμβάνει μια εκτεταμένη δέσμη μέτρων που αποσκοπούν στη δημιουργία του “αυστηρότερου καθεστώτος ασύλου που υπήρξε ποτέ”.

Σε μία από τις πρώτες ενέργειές της ανακοίνωσε ότι θα τερματίσει τη χορήγηση αδειών ασύλου αορίστου χρόνου και θα περιορίσει σημαντικά τις δυνατότητες όσων έχουν λάβει άσυλο να επανενωθούν με τις οικογένειές τους.

Θα αρχίσει επίσης να επεξεργάζεται έναν νόμο με τον οποίο θα αναστέλλονται όλες οι αποφάσεις επί των νέων αιτήσεων για έως και δύο χρόνια, ενώ θα περιοριστούν και οι διευκολύνσεις που προσφέρονται στους αιτούντες άσυλο.

Το σχέδιο, το οποίο είχε προαναγγελθεί τον Ιούλιο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του πρωθυπουργού Ντικ Σχόοφ, αμφισβητείται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης ακόμη και ως προς τη νομιμότητα του.

Η κυβέρνηση από την πλευρά της, υποστηρίζει ότι η Ολλανδία δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπίσει τη “μεγάλη εισροή” αιτούντων άσυλο που ζητούν διεθνή προστασία, πολλοί από τους οποίους εισέρχονται στην ΕΕ μέσω άλλου κράτους μέλους και στη συνέχεια ταξιδεύουν πέρα από τα σύνορα μέχρι να φτάσουν στο ολλανδικό έδαφος.

Περίπου 48.500 αιτούντες άσυλο και μέλη οικογενειών εισήλθαν στη χώρα το 2023, στην πλειονότητά τους από Συρία, Τουρκία, Υεμένη, Σομαλία και Ερυθραία.

«Δεν μπορείτε να εξαιρεθείτε από την νομοθεσία στην ΕΕ»

Παράλληλα θεωρείται εξαιρετικά απίθανο το αίτημα της Χάγης για εξαίρεση από τους κανόνες της ΕΕ να γίνει αποδεκτό από τις Βρυξέλλες καθώς θα προκαλούσε αναπόφευκτα κύμα αιτούντων άσυλο προς τις γειτονικές χώρες.

Το ολλανδικό αίτημα ωστόσο ερχεται σε συνέχεια της απόφασης της Γερμανίας να επαναφέρει συνοριακούς ελέγχους και στα εννέα χερσαία σύνορά της, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη λειτουργία του χώρου Σένγκεν χωρίς διαβατήρια.

Η Ολλανδία δηλώνει ότι σχεδιάζει να συνεργαστεί με “γειτονικές χώρες” για τη διαχείριση μιας ξαφνικής εισροής παράτυπων μεταναστών και να δημιουργήσει μια “μίνι ζώνη Σένγκεν” για την εντατικοποίηση της επιτήρησης της ασφάλειας.

Το Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, της συνολικής μεταρρύθμισης που ολοκλήρωσε η ΕΕ τον Μάιο μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων, επιβάλλει ένα σύστημα “υποχρεωτικής αλληλεγγύης” που θα δίνει στις χώρες τρεις επιλογές για τη διαχείριση των αιτούντων άσυλο: να μετεγκαταστήσουν έναν ορισμένο αριθμό από αυτούς, να πληρώνουν 20.000 ευρώ για κάθε έναν που απορρίπτουν ή να χρηματοδοτούν επιχειρησιακή υποστήριξη. Η Ολλανδία επιλέγει την οικονομική στήριξη αντί της υποδοχής, επιβεβαιώνει το κυβερνητικό πρόγραμμα.

Εν αναμονή της ολλανδικής ανακοίνωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέστησε σαφές ότι όλα τα κράτη μέλη δεσμεύονται από τους υφιστάμενους κανόνες και ότι οποιαδήποτε εξαίρεση από τη συμμόρφωσή τους θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης πριν και όχι μετά την έγκρισή τους.

“Έχουμε υιοθετήσει νομοθεσία. Έχει εγκριθεί. Δεν μπορείτε να εξαιρεθείτε από την νομοθεσία στην ΕΕ”, δήλωσε εκπρόσωπος νωρίτερα την Παρασκευή. “Αυτή είναι μια γενική αρχή”.

Τον Μάιο, η Ολλανδία ψήφισε υπέρ όλων των νόμων που συνθέτουν το Νέο Σύμφωνο, το οποίο προβλέπει διάστημα δύο ετών για να τεθεί σε ισχύ. Τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλουν σχέδια εφαρμογής πριν από το τέλος του έτους, στα οποία θα περιγράφονται λεπτομερώς τα διοικητικά, επιχειρησιακά και νομικά μέτρα που προτίθενται να λάβουν.