Τουρκία: «Η αμυντική συμφωνία ΗΠΑ-Κύπρου καθιστά πιο δύσκολη την επίτευξη λύσης του κυπριακού ζητήματος»

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ (DoD), η Σελέστ Βαλάντερ, βοηθός υπουργός Άμυνας για θέματα διεθνούς ασφάλειας, και ο Βασίλης Πάλμας, υπουργός Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπέγραψαν τον οδικό χάρτη ΗΠΑ-Κύπρου για τη διμερή αμυντική συνεργασία στη Λευκωσία στις 9 Σεπτεμβρίου. Αυτός ο οδικός χάρτης χρησιμεύει ως βασικό πλαίσιο που περιγράφει τις προτεραιότητες και τη μελλοντική κατεύθυνση της αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών για τα επόμενα πέντε χρόνια, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό βήμα στην ενίσχυση της εταιρικής σχέσης τους στον τομέα της ασφάλειας. Το Υπουργείο Άμυνας αναφέρει ότι η συμφωνία βασίζεται στον δεύτερο διάλογο για την αμυντική συνεργασία και την ασφάλεια ΗΠΑ-Κύπρου, ο οποίος πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον τον περασμένο Ιούνιο, με στόχο την ενίσχυση της σταθερότητας και της ασφάλειας στην ανατολική Μεσόγειο.

Σύμφωνα με κοινή δήλωση των δύο χωρών μετά την υπογραφή του οδικού χάρτη, επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση των σημερινών και μελλοντικών διεθνών προκλήσεων ασφαλείας μέσω της υπογραφής του οδικού χάρτη για τη διμερή αμυντική συνεργασία.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε στις 11 Σεπτεμβρίου, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε βαθιά ανησυχία για τη συμφωνία, κατηγορώντας τις ΗΠΑ ότι υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα. «Αυτά τα βήματα που έγιναν από τις αμερικανικές αρχές σε βάρος της ασφάλειας της τουρκοκυπριακής πλευράς, συμπεριλαμβανομένης της ανακοίνωσης τον περασμένο Ιούνιο για την έναρξη στρατηγικού διαλόγου με την ελληνοκυπριακή διοίκηση, υπονομεύουν την ουδέτερη θέση των ΗΠΑ έναντι του νησιού της Κύπρου και καθιστούν πιο δύσκολη την επίτευξη μιας δίκαιης, διαρκούς και βιώσιμης διευθέτησης του κυπριακού ζητήματος», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει επανειλημμένα ισχυριστεί ότι η Κύπρος χρησιμοποιείται από το Ισραήλ ως βάση εφοδιασμού για στρατιωτικούς σκοπούς και πληροφορίες. Οι ισχυρισμοί του Ερντογάν ήρθαν μετά την αναφορά του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα σε ομιλία του στις 19 Ιουνίου, δηλώνοντας ότι η Κύπρος θα θεωρηθεί «μέρος του πολέμου» εάν το Ισραήλ χρησιμοποιήσει κυπριακά αεροδρόμια και βάσεις σε μια επίθεση κατά του Λιβάνου.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν εξέφρασε επίσης τις τουρκικές ανησυχίες για τον αυξανόμενο στρατιωτικό ρόλο της ελληνοκυπριακής διοίκησης. Μιλώντας στην εκπομπή Habertürk στις 24 Ιουνίου, ο Φιντάν δήλωσε ότι η Τουρκία έχει προειδοποιήσει τους ευρωπαϊκούς παράγοντες για το γεγονός ότι η περιοχή μετατρέπεται σε επιχειρησιακό κέντρο. Είπε ότι αναφορές των μυστικών υπηρεσιών δείχνουν ότι η νότια Κύπρος χρησιμοποιείται ως βάση για επιχειρήσεις με στόχο τη Γάζα από ορισμένες χώρες. Ο ξαφνικός προσδιορισμός της περιοχής ως βάση εφοδιασμού, μεταμφιεσμένη ως στρατιωτική εγκατάσταση, θεωρείται ανησυχητική εξέλιξη.

O Φιντάν τόνισε ότι η στρατιωτικοποίηση της νότιας Κύπρου και της Ελλάδας δεν θα τους ωφελήσει μακροπρόθεσμα. Προειδοποίησε ότι η εμπλοκή σε συνεχιζόμενες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε τελικά να επιφέρει επιπτώσεις στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, δεδομένης της γεωγραφικής της εγγύτητας. Προέτρεψε τους περιφερειακούς παράγοντες να αναγνωρίσουν τη σοβαρή στρατιωτικοποίηση που συντελείται και να λάβουν μέτρα για την αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης, τονίζοντας τη σημασία της διασφάλισης ότι δεν θα προκύψουν πρόσθετες απειλές στην περιοχή.

Εθνικιστικοί κύκλοι στην Τουρκία αντέδρασαν επίσης έντονα στη συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Κύπρου. Ο απόστρατος ναύαρχος Τζεμ Γκιουρντενίζ, υπερεθνικιστής και ένθερμος υποστηρικτής της Γαλάζιας Πατρίδας, εξέφρασε ανησυχίες για την πρόσφατη συμφωνία ασφαλείας ΗΠΑ-Κύπρου για το Χ. Ο Γκιουρντενίζ προειδοποιεί ότι η συμφωνία θα μπορούσε να μετατοπίσει τη γεωπολιτική ισορροπία στην περιοχή εναντίον της Τουρκίας. Ο ίδιος δήλωσε ότι η δημιουργία αμερικανικών βάσεων και εγκαταστάσεων υλικοτεχνικής υποστήριξης σε κρίσιμες περιοχές όπως η διώρυγα του Σουέζ, οι ακτές της Λεβαντίνης και τα περάσματα στο νότιο Αιγαίο θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τη θέση της Τουρκίας και να ευνοήσουν άλλες παγκόσμιες δυνάμεις που ανταγωνίζονται στην ανατολική Μεσόγειο. Επιπλέον, είπε ότι η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να προσφέρει στο Ισραήλ σημαντικά στρατηγικά πλεονεκτήματα, ιδίως όσον αφορά την προηγμένη άμυνα και την υποστήριξη σε συνεχιζόμενες συγκρούσεις.

Πηγή: Nordic Monitor, Militaire