Ρωσία: Κρατικές τράπεζες ανοίγουν υποκαταστήματα στη Ανατολική Ουκρανία

Η Ρωσία εδραιώνει την επιρροή της στις πρόσφατα κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας ανοίγοντας υποκαταστήματα των μεγαλύτερων κρατικών τραπεζών της σε πόλεις όπως η Μαριούπολη, σύμφωνα με τους Financial Times.

Το Κρεμλίνο ενθαρρύνει τις εταιρείες να εισέλθουν στις ουκρανικές περιοχές που έχει καταλάβει μετά την εισβολή το 2022. Ενώ πολλές επιχειρήσεις αποφεύγουν αυτές τις περιοχές  υπό το φόβο των δυτικών κυρώσεων και τους κινδύνους που συνεπάγεται η λειτουργία μιας εταιρείας σε μια εμπόλεμη ζώνη, οι δύο μεγαλύτερες κρατικές  τράπεζες της Ρωσίας, η Sberbank και η VTB, αποτελούν εξαίρεση.

Σερβία: Πώς δημιουργείται μια «μικρή Ρωσία» μέσα στο Βελιγράδι

Η Sberbank

Η Sberbank, η οποία τέθηκε υπό δυτικές κυρώσεις το 2022, δήλωσε στους Financial Times ότι άνοιξε 130 μηχανήματα ανάληψης μετρητών και 48 τοποθεσίες  σε αυτό που η Μόσχα περιγράφει ως «νέες περιοχές» της στην ανατολική και νότια Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων υποκαταστημάτων πλήρους μορφής. «Η Sberbank ήδη εξυπηρετεί σχεδόν 70.000 ανθρώπους και σχεδιάζει να επεκτείνει τις δραστηριότητές της εκεί», ανέφερε.

«Πρέπει να αρχίσετε να πηγαίνετε σε αυτά τα εδάφη με περισσότερο ενθουσιασμό και να αρχίσετε να εργάζεστε εκεί», είπε ο Πούτιν στους ηγέτες του ρωσικού χρηματοπιστωτικού τομέα. «Όλα όσα φοβηθήκατε – οι κυρώσεις – έχουν ήδη συμβεί. Οπότε τι υπάρχει να φοβηθείτε;» 

Η Μόσχα έχει ισχυριστεί ότι οι περιοχές Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια της Ουκρανίας αποτελούν συνταγματικά μέρος της Ρωσίας, αφού τις κατέλαβε με τη βία. Δεν ελέγχει πλήρως όλα τα εδάφη που έχει διεκδικήσει και συνεχίζει να προσπαθεί να καταλάβει περισσότερες από τις περιοχές, οι οποίες αναγνωρίζονται διεθνώς ως Ουκρανία, με τη βία.

Πολιτικοί, ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα και Ουκρανοί που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις κατεχόμενες από τη Ρωσία περιοχές έχουν μιλήσει για καταχρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των βασανιστηρίων και των αυθαίρετων κρατήσεων, που λαμβάνουν χώρα σχεδόν χωρίς κανέναν έλεγχο στις «νέες περιοχές».

Επισημαίνουν επίσης τους πολλούς τρόπους με τους οποίους η Μόσχα έχει προσπαθήσει να «ρωσικοποιήσει» τις περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της αλλαγής των σχολικών βιβλίων, της αφαίρεσης ουκρανικών μνημείων και της εισαγωγής τραπεζών της υψηλής αγοράς.

Τα νέα υποκαταστήματα της Sberbank περιλαμβάνουν έξι «κινητά γραφεία» στη Μαριούπολη, μια πόλη που οι ρωσικές δυνάμεις ισοπέδωσαν τους πρώτους μήνες της εισβολής, σκοτώνοντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Η VTB

Η VTB, η οποία έχει επίσης τεθεί υπό κυρώσεις από το 2022, ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει να εξυπηρετεί τους πελάτες της σε γραφεία με πλίνθους στη Μαριούπολη μέχρι το τέλος του έτους. Ο επικεφαλής της, Andrei Kostin, απεικονίστηκε να κόβει την κορδέλα του πρώτου υποκαταστήματος στην κατεχόμενη ουκρανική πόλη Λουχάνσκ τον Ιούλιο.

«Αυτό δεν είναι απλώς ένα νέο γραφείο. Πρόκειται για ένα ακόμη σημαντικό στάδιο της διαδικασίας ένταξης της περιοχής στην οικονομία της χώρας», ανέφερε ο Kostin σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tass.

Μέχρι πρότινος, μεγάλες ρωσικές εταιρείες λιανικού εμπορίου, τράπεζες και άλλες εταιρείες ήταν επιφυλακτικές στο να λειτουργήσουν σε περιοχές όπως η χερσόνησος της Κριμαίας και οι περιοχές Ντονέτσκ και Λουχάνσκ της ανατολικής Ουκρανίας, τις οποίες ελέγχει η Ρωσία από το 2014.

Αλλά και η Sberbank επέστρεψε στην Κριμαία, ανοίγοντας το πρώτο της γραφείο εκεί πέρυσι, αφού έκλεισε τις δραστηριότητές της το 2014, όταν η Μόσχα προσάρτησε τη χερσόνησο. 

Οι αναγνωρισμένες επιχειρήσεις είναι επιφυλακτικές

Άλλες καταναλωτικές επιχειρήσεις αρχίζουν να εμφανίζονται στα κατεχόμενα εδάφη, αλλά οι περισσότερες ρωσικές αλυσίδες λιανικής πώλησης και μάρκες με αναγνωρισιμότητα εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικές στην είσοδο στην αγορά.

«Οι λογικές επιχειρήσεις δεν θα πάνε εκεί – απλά δεν αξίζει τον κόπο» είπε στους FT πηγή από το χώρο του ρωσικού λιανεμπορίου. «Η αγοραστική δύναμη είναι χαμηλή, ενώ στις περιοχές αυτές παραμένουν κυρίως συνταξιούχοι και κρατικοί υπάλληλοι. Οι κίνδυνοι είναι υψηλοί. Ακόμη και στην Κριμαία, που είναι εντελώς διαφορετική κατάσταση, πολύ λίγες επιχειρήσεις έχουν εισέλθει».

Ο υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας Ντένις Μαντούροφ ανακοίνωσε τον Μάρτιο ότι ρωσικές διαδικτυακές αγορές θα αρχίσουν να λειτουργούν στις περιοχές αυτές και ο εγκατεστημένος από τη Ρωσία επικεφαλής της περιφέρειας του Ντονέτσκ Ντένις Πούσιλιν ονόμασε αυτές τις αγορές, την Ozon και την Wildberries, ως κορυφαία ρωσικά ισοδύναμα της Amazon. Ωστόσο οι δύο εταιρείες το διέψευσαν επικαλούμενες την έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής και μεταφορικών μέσων της εταιρείας.

Ποιες εταιρείες λειτουργούν

Οι κάτοικοι των κατεχόμενων περιοχών έχουν αντ’ αυτού βασιστεί σε μια άτυπη υπηρεσία ταχυμεταφορών, παραγγέλλοντας αγαθά που αποστέλλονται σε διευθύνσεις στη νότια Ρωσία, όπου οι τοπικοί επιχειρηματίες στη συνέχεια οδηγούν τα δέματα στις κατεχόμενες περιοχές. Το εμπόριο συντονίζεται μέσω της εφαρμογής κοινωνικής δικτύωσης Telegram και οι πελάτες πληρώνουν περίπου 15% προσαύξηση για την παράδοση. 

Αλλά αυτό το καλοκαίρι, η Promsvyazbank εγκαινίασε επίσης τη δική της αγορά, την PSB Market, που λειτουργεί μόνο στις κατεχόμενες περιοχές. Πωλεί δυτικά είδη όπως iPhone, αθλητικά παπούτσια Adidas και ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες Oral-B, αλλά η πλατφόρμα φαίνεται δυσκίνητη και βιαστική, σε σύγκριση με τις πιο φιλικές προς το χρήστη Ozon και Wildberries. Οι τιμές, επίσης, εμφανίζονται αισθητά υψηλότερες, ιδίως στην καταναλωτική τεχνολογία.

Τα πατριωτικά διαπιστευτήρια

Το άνοιγμα υποκαταστημάτων στα κατεχόμενα εδάφη λειτουργεί ως ένας τρόπος για τις ρωσικές μάρκες να επιδείξουν τα πατριωτικά τους διαπιστευτήρια. Η Black Star Burger, μια αλυσίδα εστιατορίων που ανήκει στην συνιδιοκτησία του φιλοκρεμλινικού ράπερ Τιμάτι, δήλωσε τον Ιούνιο ότι θα ανοίξει χώρους στη Μαριούπολη και στην περιοχή της Χερσώνας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ρωσικής φορολογικής υπηρεσίας, περισσότερες από 2.500 εταιρείες εγγράφηκαν στις «νέες περιοχές» το 2023. Αυτές πιστεύεται ότι περιλαμβάνουν ένα μείγμα νεοσύστατων επιχειρήσεων και επιχειρήσεων που έχουν επανεγγραφεί ή απαλλοτριωθεί.

Ουκρανοί ερευνητές που παρακολουθούν τις εξελίξεις στα κατεχόμενα εδάφη λένε ότι ο τομέας του λιανικού εμπορίου και γενικά οι επιχειρήσεις στην περιοχή εξακολουθούν να μοιάζουν πολύ με την οικονομική άγρια δύση της δεκαετίας του 1990 στις μετασοβιετικές χώρες.

«Είναι όλα πολύ χαοτικά» είπε ο Oleg Baturin, ερευνητής δημοσιογράφος από την περιοχή της Χερσώνας στο μέσο ενημέρωσης Krym Realii. «Η κατοχική δύναμη έχει επαναφέρει τα πάντα στο επίπεδο πριν από 35 χρόνια».