Αγορά Φυσικού Αερίου – Η …Ανάσταση του Κάθετου Διαδρόμου

Την επαναπροσέγγιση του «Κάθετου Διαδρόμου» υπό το φόντο των νέων εξελίξεων μετά το «ναυάγιο» του πρόσφατου market test θα επιχειρήσουν οι εμπλεκόμενοι Διαχειριστές, διατηρώντας ακέραια την αρχική ιδέα για μεταφορά ποσοτήτων LNG από νότο προς βορρά με την αξιοποίηση της Ελλάδας ως «πύλης εισόδου» για την ΝΑ Ευρώπη έως και την Κεντρική Ευρώπη. Τα παραπάνω υπογραμμίζουν στελέχη του Διαχειριστή με γνώση των διαδικασιών προσθέτοντας μάλιστα χαρακτηριστικά «ο Κάθετος Διάδρομος δεν πέθανε, τώρα ξεκινάει».

Αναλυτικότερα, όπως αναφέρει στο εβδομαδιαίο δελτίο του, το ΙΕΝΕ, οι Διαχειριστές αναγνωρίζουν την δυσκολία της αγοράς να δεσμευτεί μακροχρόνια σε ένα άκρως αβέβαιο περιβάλλον, ωστόσο, δεν παραβλέπουν την ανάγκη για ενίσχυση της διαφοροποίησης πηγών και οδεύσεων στην περιοχή.

Ενδεικτικό είναι άλλωστε ότι σε Ρουμανία και Βουλγαρία προχωρούν σημαντικές επενδύσεις στις υποδομές φυσικού αερίου, ασχέτως της κατάληξης που είχε το market test για τον «Vertical Corridor».

Σε ανάλογες ενέργειες σχεδιάζει να προχωρήσει και ο ΔΕΣΦΑ μέσα στα επόμενα χρόνια, όπως αποτυπώνεται στο νέο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης που πρόσφατα τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση.

Το νέο «σημείο εκκίνησης» για τους Διαχειριστές, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, αφορά στις υφιστάμενες υποδομές και πως καλύτερα αυτές μπορούν να αξιοποιηθούν, πάντοτε, στην κατεύθυνση προώθησης ποσοτήτων από Νότο προς Βορρά, συμβάλλοντας έτσι στην απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Σε αυτή την βάση, η διαδικασία του market test, αν και δεν ευοδώθηκε εν τέλει, άφησε μια σπουδαία παρακαταθήκη, «χαρτογραφώντας» το σύνολο των υποδομών στην περιοχή.

Για πρώτη φορά, έχουν προκύψει δεδομένα που επιτρέπουν στους Διαχειριστές να καταρτίσουν και να μελετήσουν διάφορα σενάρια σε συνάρτηση με τα επίπεδα ασφάλειας εφοδιασμού, κοινοποιώντας τα αποτελέσματα σε μεγάλους καταναλωτές και εμπόρους που έχουν ενδιαφέρον να μεταφέρουν ποσότητες σε αυτόν τον άξονα. Υπό αυτό το πρίσμα, αναμένονται νέες πρωτοβουλίες το αμέσως επόμενο διάστημα με την πρώτη να αφορά συνάντηση στην Αθήνα στις αρχές Οκτωβρίου με την συμμετοχή των Διαχειριστών, εκπροσώπων κυβερνήσεων, καταναλωτών και εμπόρων μετά από πρόσκληση της Κομισιόν.

Επιπρόσθετα, ως γνωστόν, το θέμα του «Κάθετου Διαδρόμου» θα απασχολήσει εκ νέου στη νέα σύνοδο του CESEC (Υπουργική Διάσκεψη των χωρών της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης) που θα λάβει χώρα στις 29 Οκτωβρίου στη Βουδαπέστη. Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να σημειωθεί ότι τα επόμενα δύο χρόνια προγραμματίζονται σημαντικές επενδύσεις στα συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή, επιβάλλοντας κατά μία έννοια την εν λόγω όδευση στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης, ανεξάρτητα της κατάληξης που θα έχουν οι διαβουλεύσεις για χρηματοδότηση του «Κάθετου Διαδρόμου» από κοινοτικούς πόρους ή με την συμμετοχή των ΗΠΑ.

Σε αυτή την βάση, οι εμπλεκόμενοι διαχειριστές θα συνεχίσουν εντατικά τις προσπάθειες τις επόμενες εβδομάδες, αποσκοπώντας να δημιουργήσουν μια νέα δυναμική για το έργο που λέγεται «Κάθετος Διάδρομος».

Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο του «Vertical Corridor» προωθείται από εννιά Διαχειριστές από εφτά διαφορετικές χώρες. Πρόκειται για τους ΔΕΣΦΑ και Gastrade από Ελλάδα, Bulgartransgaz και ICGB από Βουλγαρία, Transgaz από Ρουμανία, FGSZ από Ουγγαρία, Eustream από Σλοβακία, VMTG από Μολδαβία και GTSOU από Ουκρανία.

Σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια που πλέον προσαρμόζονται στη βάση των υφιστάμενων και όποιων νέων υποδομών αναπτυχθούν αφορά στην δημιουργία μιας όδευσης τροφοδοσίας με φυσικό αέριο – για ποσότητες έως 10 δισ. κυβικών μέτρων τον χρόνο – η οποία θα ξεκινά από την Ελλάδα και θα φτάνει μέχρι τη Σλοβακία και την Ουκρανία.

Σε ό,τι αφορά την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά φυσικού αερίου και σε εβδομαδιαίο επίπεδο στην αγορά της επόμενης ημέρας, ο μέσος όρος της τιμής κλεισίματος την προηγούμενη εβδομάδα (9 Σεπτεμβρίου – 15 Σεπτεμβρίου 2024) διαμορφώθηκε στα €35.93/MWh, ενώ οι συνολικές ποσότητες που διαπραγματεύτηκαν ανήλθαν σε 7,910 MWh.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το TTF χρησιμοποιείται ως benchmark για την τιμολόγηση του εισαγόμενου φυσικού αερίου στην Ελλάδα, αποτελώντας σημείο αναφοράς της εγχώριας αγοράς. Η ελληνική αγορά φυσικού αερίου επηρεάζεται από τις διακυμάνσεις των ευρωπαϊκών τιμών φυσικού αερίου.

Πηγή: Energia