Το μέλλον του ανταγωνισμού ΗΠΑ-Κίνας αν ο Τραμπ κερδίσει τις εκλογές

Η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού αποτελεί εδώ και καιρό μια στρατηγικά σημαντική περιοχή για τις Ηνωμένες Πολιτείες, κορυφαία προτεραιότητα στην εξωτερική πολιτική. Το 2011, η κυβέρνηση Ομπάμα ανακοίνωσε τη στρατηγική Pivot (Επαναπροσέγγιση. ισότητα) προς την Ασία – Ειρηνικό με πολλά νέα σημεία που δείχνουν βαθύτερη εμπλοκή στην περιοχή του Ειρηνικού γενικά και στη Νοτιοανατολική Ασία – Θάλασσα της Νότιας Κίνας ειδικότερα.

Επιμένοντας στο σύνθημα «Make America Great Again!» (Κάνε την Αμερική Μεγάλη Ξανά!) από την εποχή που έθετε υποψηφιότητα μέχρι που έγινε Πρόεδρος του Λευκού Οίκου, για τον Ντόναλντ Τραμπ, το να βοηθήσει την Αμερική να ανακτήσει την εγγενή της δόξα θεωρείται προσωπική του ευθύνη. Σε αντίθεση με την εποχή Ομπάμα, η οποία επικεντρώθηκε στον διεθνισμό και ενεπλάκη σε πολλές περιοχές του κόσμου για να διασφαλίσει τη λεγόμενη «ελευθερία και δημοκρατία» που προστατεύει η Αμερική. Ο Τραμπ υποχώρησε σταδιακά στον απομονωτισμό, υποστηρίζοντας το «Πρώτα η Αμερική», όπου τα συμφέροντα της Αμερικής πρέπει να τίθενται πάνω από τα συμφέροντα των συμμάχων της. Ως εκ τούτου, η άποψη του Τραμπ κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έδωσε έμφαση στη διασφάλιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας, στη διατήρηση των συμφερόντων οικονομικής ασφάλειας της Αμερικής στην περιοχή και ταυτόχρονα, καμία χώρα δεν έχει το δικαίωμα να παραβιάζει τα συμφέροντα των χωρών της περιοχής πέρα από το διεθνές δίκαιο. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, η Αμερική έχει τη δυνατότητα να προσεγγίσει και να παρέμβει άμεσα στην περιοχή.

Από αυτό, μπορούμε να δούμε μερικά πράγματα σχετικά με την προσέγγιση του Ντόναλντ Τραμπ στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Πρώτον, ο πρώην πρόεδρος επιδιώκει μια ειρηνική και σταθερή Θάλασσα της Νότιας Κίνας, ένας στόχος που προέρχεται από την επιθυμία για οικονομικά οφέλη και όχι για στρατιωτικό αγώνα στη θάλασσα.

Δεύτερον, η στάση του Τραμπ απέναντι στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και τις περιφερειακές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, μπορεί να εξεταστεί με δύο τρόπους: (i) Όταν ανέλαβε για πρώτη φορά τα καθήκοντά του, ο Τραμπ ήταν ήπιος σε θέματα που προέκυπταν στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και υποστήριζε μια ειρηνική περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, όντας πρόθυμος να ενεργήσει ως διαιτητής. (ii) Κατά την περίοδο της αυξανόμενης έντασης της αντιπαράθεσης Κίνας-ΗΠΑ, η Θάλασσα της Νότιας Κίνας έγινε πιο ταραχώδης με την εμφάνιση αμερικανικών πολεμικών πλοίων και τις σκληρές δηλώσεις των ΗΠΑ σχετικά με την περιοχή. Εξετάζοντας το μέλλον εάν ο Τραμπ κερδίσει μια δεύτερη θητεία στο πλαίσιο του σημερινού εξαιρετικά ασταθούς κόσμου, ο Τραμπ μπορεί να αναπτύξει μια κληρονομιά της Θάλασσας της Νότιας Κίνας από την κυβέρνηση Μπάιντεν προς την κατεύθυνση της σταθεροποίησης και του περιορισμού της περιφερειακής κατάστασης με την έντονη αντιπαράθεση με την Κίνα όσον αφορά το ζήτημα της Ταϊβάν.

Μελλοντικός ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας

Τόσο η Κίνα όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τις δικές τους φιλοδοξίες. Για την Κίνα, τα συμφέροντα στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας θεωρούνται σημαντικά εθνικά συμφέροντα, αν και δεν επηρεάζουν την επιβίωση της χώρας, αλλά διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις τρεις πτυχές της οικονομίας, του στρατού και των μετόπισθεν της θαλάσσιας ισχύος. Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ετών της θητείας του, ο Τραμπ και το υπουργικό του συμβούλιο δεν σταμάτησαν ποτέ να επικρίνουν τις ενέργειες του Πεκίνου για «εκφοβισμό» άλλων χωρών. Στη νέα στρατηγική ανάπτυξης της άμυνας, η σκέψη της Ουάσινγκτον για θαλάσσια περικύκλωση θεωρεί τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας ως το κέντρο του Ινδο-Ειρηνικού στο σύστημα περικύκλωσης και περιορισμού της Κίνας. Αυτό μεταφέρθηκε από τη θητεία του Τραμπ στη θητεία του Μπάιντεν, με την κάθε κυβέρνηση να το εφαρμόζει με διαφορετικό τρόπο, αλλά ο μακροπρόθεσμος στόχος παραμένει ο ίδιος.

Ως εκ τούτου, εάν ο Τραμπ επανεκλεγεί το 2024, ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας θα εξακολουθεί να είναι η κύρια κατάσταση στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Η φύση του ανταγωνισμού δεν θα μειωθεί σε σημασία, αλλά η εφαρμοζόμενη στρατηγική θα είναι διαφορετική. Οι ΗΠΑ θα ρίξουν περισσότερη ευθύνη στους “ώμους” των περιφερειακών εταίρων, ενθαρρύνοντας από μακριά να γίνει μια καλύτερη προσέγγιση από την άμεση στρατιωτική επέμβαση με βάση τους υπάρχοντες μηχανισμούς όπως QUAD, AUKUS, κλπ.

Το ζήτημα της Ταϊβάν θεωρείται εδώ και καιρό το μεγαλύτερο εμπόδιο στη σχέση μεταξύ των δύο ηγετικών δυνάμεων, των ΗΠΑ και της Κίνας, λόγω της γεωπολιτικής και οικονομικής θέσης του νησιού σε σχέση με τη στρατηγική του Πεκίνου. Η Ταϊβάν δεν αναγνωρίζεται ως χώρα και ιστορικά, οι ΗΠΑ διέκοψαν τις σχέσεις με την Ταϊβάν για να αναγνωρίσουν την Κίνα υπό τον Μάο Τσετούνγκ. Ωστόσο, η Ταϊβάν έχει σημαντική αξία για τις ΗΠΑ – είναι ένα στρατηγικό μπλοκ, που εμποδίζει την πρόσβαση της Κίνας στη θάλασσα. Αντίθετα, η διεκδίκηση και η ενοποίηση της Ταϊβάν με την ηπειρωτική χώρα έχει γίνει η επιθυμία κάθε Κινέζου ηγέτη.

Εκμεταλλευόμενος την ένταση του Στενού της Ταϊβάν το 2022, ο Τραμπ έχει κάνει πολλές δηλώσεις στο Twitter επικρίνοντας τις πολιτικές του εν ενεργεία Τζο Μπάιντεν. Επιπλέον, ο Τραμπ έκανε επίσης δηλώσεις σχετικά με το πώς θα επιλυθούν γρήγορα τα σημεία για τα οποία ανησυχούν οι ΗΠΑ, όπως η σύγκρουση Ουκρανίας-Ρωσίας, Ισραήλ-Χαμάς, συμπεριλαμβανομένου του στενού της Ταϊβάν.

Το ζήτημα της Ταϊβάν το 2024 θα αλλάξει επίσης με τον ρόλο του νέου ηγέτη του Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος, κ. Λάι Τσινγκ-τε. Η προοπτική μελλοντικής ανάπτυξης της Ταϊπέι θα περιλαμβάνει πιθανότατα την ειρηνική συνύπαρξη με την ηπειρωτική χώρα ή την επιλογή της αντιπαράθεσης. Εάν ο Τραμπ επανεκλεγεί Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών λόγω των απόψεών του για την Κίνα κατά τη διάρκεια της θητείας του και στη νέα εκλογική διαδικασία, η Κίνα θα εξακολουθήσει να είναι ο κύριος και ισχυρότερος ανταγωνιστής των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ η Ταϊβάν θα δυσκολευτεί να βγει από το δίλημμα, παραθέτοντας τα λόγια της γνώστης του Business Insider Ντάνιελς: «Το πραγματικό εφιαλτικό σενάριο του Πεκίνου δεν είναι απαραίτητα να δει τον Λάι Τσινγκ-τε να εκλέγεται πρόεδρος της Ταϊβάν, αλλά ένας συνδυασμός του Λάι Τσινγκ-τε και ίσως του Ντόναλντ Τραμπ που θα επιστρέψει στον Λευκό Οίκο», συμπεριλαμβανομένου του παλιού υπουργικού συμβουλίου του Τραμπ.

Ένα απρόβλεπτο μέλλον προέρχεται τόσο από τον ίδιο τον Ντόναλντ Τραμπ όσο και από την παγκόσμια κατάσταση, αλλά η Θάλασσα της Νότιας Κίνας μπορεί να παραμείνει σταθερή ενόψει του ζητήματος της Ταϊβάν, επειδή τόσο η Κίνα όσο και οι ΗΠΑ βλέπουν τα οφέλη του ανοίγματος στην περιοχή, τον σημαντικό εμπορικό ρόλο της διαδρομής της Θάλασσας της Νότιας Κίνας με το Πεκίνο. Στις αρχές του 2024, στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του, ο Σι επιβεβαίωσε ότι «η εθνική επανένωση είναι ένα ιστορικό αναπόφευκτο γεγονός, οι συμπατριώτες και στις δύο πλευρές ενώνουν τα χέρια και την καρδιά τους, απολαμβάνουν μαζί τη μεγάλη δόξα της μεγάλης αναζωογόνησης του κινεζικού έθνους» δείχνοντας ότι η Κίνα είναι πλέον αρκετά νηφάλια στο θέμα της ειρηνικής ανάκτησης της Ταϊβάν. Ωστόσο, οι εντάσεις στην Κίτρινη Θάλασσα μεταξύ της Νότιας Κορέας και της Βόρειας Κορέας έχουν αναζωπυρωθεί. Είναι πολύ πιθανό ότι το ζήτημα της αποπυρηνικοποίησης της κορεατικής χερσονήσου θα είναι η πρώτη προτεραιότητα αν εκλεγεί ο Τραμπ. Αυτό σημαίνει επίσης ότι οι ανησυχίες στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας θα μειωθούν ή οι ΗΠΑ θα πιέσουν, αυξάνοντας τον ρόλο των συμμαχικών τους εταίρων στα ζητήματα στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.

Πηγή: Modern Diplomacy, Militaire