Γαλλική Ριβιέρα: «Ποιος πόλεμος; Ζήτω οι ρώσοι ολιγάρχες»!

Τα προηγούμενα χρόνια, αν ήθελε κάποιος να δει από κοντά έναν ρώσο ολιγάρχη κατευθυνόταν στα νοτιοανατολικά της Γαλλίας. Ακόμη και σήμερα, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται, τίποτα δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά, όπως αναφέρει ρεπορτάζ του Politico από την Κυανή Ακτή.

Μέχρι τον Απρίλιο του 2022, όταν οι γαλλικές αρχές κατέσχεσαν την έπαυλή του στην Αντίμπ, ο πρώην ιδιοκτήτης της ποδοσφαιρικής ομάδας Τσέλσι, Ρόμαν Αμπράμοβιτς, εμφανιζόταν καθημερινά στους δρόμους της πόλης. Αλλά ακόμα και αν βρισκόταν σήμερα στην πόλη ινκόγκνιτο, οι εργαζόμενοι στα τοπικά εστιατόρια και σε άλλες τουριστικές επιχειρήσεις θα το κρατούσαν μυστικό.

Στα χαρτιά, οι πλουσιότεροι φίλοι του Βλαντίμιρ Πούτιν έχουν εξαφανιστεί από την Ευρώπη. Από την κήρυξη του πολέμου στην Ουκρανία η ΕΕ έχει ψηφίσει νόμους για την απαγόρευση επιφανών Ρώσων να ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, παγώνοντας τα περιουσιακά στοιχεία τους και κατάσχοντας τις βίλες και τα σκάφη αναψυχής τους. Αλλά σύμφωνα με τους διευθυντές ξενοδοχείων, τους εστιάτορες και άλλους επαγγελματίες του τουρισμού στην Κυανή Ακτή, οι Ρώσοι εξακολουθούν να επισκέπτονται την περιοχή.

Το Politico ξεσκεπάζει ένα καλά εδραιωμένο σύστημα που επιτρέπει στους ολιγάρχες της Μόσχας να διατηρούν τον πλουσιοπάροχο τρόπο ζωής τους και να αποφεύγουν τις συνέπειες του πολέμου. Συνολικά περίπου 30.000 Ρώσοι ζουν στη Βιλφράνς, στην Αντίμπ, στις Κάννες, στο Σεν Τροπέ και στο Μονακό. Αυτό οφείλεται, τουλάχιστον εν μέρει, στις δυσκολίες που παρουσιάζει η νομική εφαρμογή του καθεστώτος των κυρώσεων.

Η Γαλλία έχει θεωρητικά παγώσει περίπου 50 ακίνητα που ανήκουν σε Ρώσους, οι οποίοι έχουν τεθεί υπό το καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ – και τα περισσότερα βρίσκονται στη Γαλλική Ριβιέρα. Τον περασμένο Απρίλιο, ο Μικαΐλ Φρίντμαν και ο Πιότρ Αβέν, δυο εξέχοντες Ρώσοι, αμφισβήτησαν δικαστικά την απόφαση της ΕΕ να τους βάλει σε λίστες κυρώσεων και έκαναν ένα πρώτο βήμα για την ανάκτηση των δικαιωμάτων τους στις βίλες τους στο Σεν Τροπέ.

Οπως επισημαίνει το Politico, η κατάσχεση μιας έπαυλης από τις Αρχές δεν σημαίνει ότι ο ιδιοκτήτης της δεν μπορεί να τη συντηρεί ή να καλεί επισκέπτες. Απλώς δεν έχει δικαίωμα να την πουλήσει. Την ώρα που νομικές ενώσεις και ιδιοκτήτες ακινήτων αμφισβητούν τους κανόνες ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου της ΕΕ, οι τοπικές δικαστικές αρχές αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τις συνεχώς μεταβαλλόμενες νομικές αποφάσεις. Δικαστικοί στη νότια Γαλλία αποκαλύπτουν στο Politico ότι το ιδιοκτησιακό καθεστώς πολλών κατοικιών είναι τόσο περίπλοκο, που συχνά ο μόνος τρόπος για να αποδοθούν νομικά μέτρα στους ολιγάρχες είναι με αστυνομική έφοδο.

Και παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πολλά πακέτα εφαρμοσμένων κυρώσεων, ορισμένοι πολιτικοί αμφισβητούν την αποτελεσματικότητά τους. «Μπαίνουμε σε μια εποχή εκβιομηχάνισης των κυρώσεων – και η ΕΕ δεν έχει φτιαχτεί για αυτόν τον σκοπό, δεν είναι στο DNA μας» λέει στο Politico ένας αξιωματούχος του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών, υπεύθυνος για την εφαρμογή των κυρώσεων, συμπληρώνοντας ότι οι κανόνες δεν είναι αρκετά ισχυροί. Η Κυανή Ακτή παραμένει κορυφαίος προορισμός για τους πλούσιους Ρώσους επειδή καλωσορίζει το συνάλλαγμα, ενώ ταυτόχρονα κλείνει τα μάτια στην πηγή εισοδήματος από την οποία προέρχεται.

Σύμφωνα με έναν πρώην εισαγγελέα της Νίκαιας, η τουριστική περιοχή πλήττεται από διαφθορά σε όλα τα επίπεδα. «Οσο οι ρώσοι ολιγάρχες παραμένουν διακριτικοί, δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν στη Ριβιέρα» λέει χαρακτηριστικά στο Politico. Υπάρχουν τόσο πολλοί Ρώσοι στη νότια Γαλλία, που η «Αγορά της Μόσχας» –ένα κατάστημα στην Αντίμπ που πουλάει βότκα, ρωσικά προϊόντα και μαγνήτες ψυγείου με το πρόσωπο του Πούτιν– άνοιξε φέτος άλλο ένα υποκατάστημα, αυτή τη φορά στις λαμπερές Κάννες. Η εισαγωγή ρωσικών προϊόντων έχει γίνει πολύπλοκη από το 2022, αλλά ορισμένες επιχειρήσεις ευδοκιμούν, όπως γράφει το Politico. Ενώ οι πελάτες της μεσαίας τάξης και οι τουρίστες έφυγαν μετά το ξέσπασμα του πολέμου, οι πολύ πλούσιοι παρέμειναν.

Παρά τη μείωση κατά 70% των ρώσων τουριστών από το 2019, ο τουρισμός και οι βιομηχανίες ειδών πολυτελείας δεν έχουν υποστεί ζημιά από τις κυρώσεις, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές. Εκτός από τα συνηθισμένα αγαθά, η Αγορά της Μόσχας παρέχει και υπηρεσίες που περιλαμβάνουν «πιστοποιημένη βοήθεια για την αγορά ακινήτων» και «οργάνωση εποχικών και ετήσιων ενοικιάσεων διαμερισμάτων και επαύλεων στη Γαλλία και στο Μονακό», όπως αναφέρει στο διαδίκτυο ο διευθυντής της Αλεξάντερ Μπαντίν, που αρνήθηκε να σχολιάσει το γεγονός στο Politico. Ερευνα του 2023 διαπίστωσε ότι σχεδόν το 60% των κτηματομεσιτικών γραφείων στην περιοχή δεν συνεργάζονταν με τις αρχές, αρνούμενα να ελέγξουν εάν τα ονόματα των πελατών τους εμφανίζονται στη λίστα κυρώσεων της ΕΕ.

Ουσιαστικά, τα περισσότερα γραφεία δεν επιβεβαιώνουν ούτε καν τα πραγματικά ονόματα των αγοραστών, όπως διαπιστώνει το Politico. Το γειτονικό Μονακό είναι ένας από τους τελικούς προορισμούς για προγράμματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, αναφέρουν στο Politico δικαστικές πηγές. Μάλιστα, πολλοί Ρώσοι διαθέτουν διαβατήρια από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Κύπρο και τη Μάλτα, που τους επιτρέπουν ανεμπόδιστη διέλευση εντός της ευρωζώνης.

Το Μονακό κάνει τη ζωή πιο εύκολη για τους ρώσους δισεκατομμυριούχους παρέχοντάς τους νομική ασφάλεια. Αγοράζουν διαμερίσματα πληρώνοντας 50.000 ευρώ το τετραγωνικό και ξεπλένοντας έτσι το βρώμικο χρήμα τους – με τη σιγουριά ότι μόλις επενδύσουν, κανείς δεν θα τους στερήσει τα ιδιοκτησιακά τους δικαιώματα, όπως αναφέρουν κτηματομεσιτικές πηγές στο Politico.