Ο Ερντογάν εξακολουθεί να διατηρεί δεσμούς με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα παρά την προσέγγιση με τον Σίσι

Μετά τη συνάντηση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ ελ Σίσι στην Άγκυρα, άρχισε ένα νέο κεφάλαιο στις άλλοτε τεταμένες σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου. Καθώς ο Ερντογάν περιορίζει τις δραστηριότητες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, η οποία ασκεί κριτική στον Σίσι, συνεχίζει να επεκτείνει την υποστήριξη σε ομάδες που συνδέονται με την Αδελφότητα στο εξωτερικό. Αυτή η λεπτή εξισορρόπηση αναδεικνύει την προσπάθεια της Τουρκίας να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Αίγυπτο, διατηρώντας παράλληλα τις ιδεολογικές και πολιτικές της διασυνδέσεις με το ευρύτερο κίνημα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

Πρόσφατα, στις 12 Σεπτεμβρίου, αντιπροσωπεία του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν επισκέφθηκε τον Ουσάμα Τζαμάλ, γενικό γραμματέα του Συμβουλίου Μουσουλμανικών Οργανώσεων των ΗΠΑ (USCMO) και εξέχουσα προσωπικότητα που συνδέεται με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Επικεφαλής της επίσκεψης ήταν ο Ζαφέρ Συρακάγια, αναπληρωτής πρόεδρος του ΑΚΡ, αρμόδιος για τις εξωτερικές υποθέσεις, και συμμετείχαν ο Χαλίλ Μουτλού εκπρόσωπος του ΑΚΡ στις ΗΠΑ και ξάδελφος του προέδρου Ερντογάν, μαζί με τον Κενάν Ασλάν, νέο πρόεδρο της Ένωσης Διεθνών Δημοκρατών (UID). Η UID είναι μια αμφιλεγόμενη οργάνωση που λειτουργεί ως ομάδα ξένων συμφερόντων που υποστηρίζει την κυβέρνηση Ερντογάν στο εξωτερικό.

Σχολιάζοντας την επίσκεψη στο «Χ», ο Συρακάγια έγραψε ότι αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τη στάση που πρέπει να τηρηθεί απέναντι στην αυξανόμενη ισλαμοφοβία παγκοσμίως, ιδίως όσον αφορά τη «γενοκτονία» του παλαιστινιακού λαού από το Ισραήλ. Το USCMO δεν εξέδωσε δελτία τύπου ή δηλώσεις σχετικά με την επίσκεψη.

Ο Ερντογάν χρησιμοποίησε την USCMO για να προσεγγίσει τις μουσουλμανικές κοινότητες στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ τουρκικές κρατικές εταιρείες έχουν επίσης χρηματοδοτήσει εκδηλώσεις της USCMO στο παρελθόν. Υπάρχει στενός διάλογος μεταξύ του Ερντογάν και του Τζαμάλ από το 2016.

Τον Σεπτέμβριο του 2023 ο Ερντογάν υποδέχθηκε αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Τζαμάλ, ο οποίος δήλωσε ότι η επίσκεψη είχε ως στόχο να συγχαρεί τον Ερντογάν για την επανεκλογή του τον Μάιο του 2023. Ο Τζαμάλ δήλωσε ότι η νίκη του Ερντογάν θεωρήθηκε θρίαμβος για ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους, ο Ερντογάν τόνισε την κρίσιμη ανάγκη η παγκόσμια μουσουλμανική κοινότητα, ή Ummah, να ενωθεί κατά της ισλαμοφοβίας, της μισαλλοδοξίας και των διακρίσεων, καλώντας σε αλληλεγγύη για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Ζήτησε επίσης την υποστήριξη του USCMO για την αντιμετώπιση των προσπαθειών άσκησης πίεσης κατά της Τουρκίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και εξέφρασε την επιθυμία του να ενισχύσει τις σχέσεις με την τουρκική κοινότητα στις ΗΠΑ.

Τον Δεκέμβριο του 2023 τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο Μαχμούντ Χουσεΐν, ηγέτης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Κωνσταντινούπολη, ανακάλεσε την τουρκική υπηκοότητα, γεγονός που θεωρήθηκε ως μήνυμα προς την Αδελφότητα και ερμηνεύτηκε ως διπλωματική χειρονομία της Τουρκίας προς την Αίγυπτο ενόψει της απρογραμμάτιστης επίσκεψης του Ερντογάν στο Κάιρο τον Φεβρουάριο του 2024.

Μετά τον θάνατο του Ιμπραήμ Μουνίρ τον Νοέμβριο του 2022, το «Μέτωπο της Κωνσταντινούπολης» της Μουσουλμανικής Αδελφότητας είχε διορίσει τον Χουσεΐν ως προσωρινό ηγέτη της οργάνωσης.

Εν μέσω εικασιών ότι ο Ερντογάν δίνει προτεραιότητα στη βελτίωση των σχέσεων με την Αίγυπτο έναντι της υποστήριξης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης έχουν εμφανιστεί διαβεβαιώσεις προς την Αδελφότητα. Ο δημοσιογράφος Ονούρ Ερκάν ανέφερε ότι οι τουρκικές αρχές ισχυρίστηκαν ότι η ανάκληση της υπηκοότητας του Χουσεΐν και άλλων ηγετών της Αδελφότητας που είχαν αποκτήσει την τουρκική υπηκοότητα μέσω αγοράς ακινήτων οφειλόταν σε διαδικαστικό λάθος. Ωστόσο, φαινόταν απίθανο να επηρεαστεί ένας τόσο υψηλόβαθμος ηγέτης από ένα απλό διαδικαστικό λάθος.

Κατά την τελευταία δεκαετία πολλά στελέχη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, συμπεριλαμβανομένων μελών της Χαμάς, εγκαταστάθηκαν στην Τουρκία, ιδρύοντας ιδρύματα, σχολεία και επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση Ερντογάν διευκόλυνε την ταχεία έγκρισή τους για διαμονή και μετανάστευση, με πολλούς να αποκτούν αργότερα την τουρκική υπηκοότητα και να υιοθετούν νέες ταυτότητες.

Το Nordic Monitor έχει ήδη αναφέρει ότι ο Ερντογάν παραμένει προσηλωμένος στη διατήρηση των δεσμών του με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα παρά την προσέγγιση με την Αίγυπτο και την αναμενόμενη οικονομική στήριξη από τα ΗΑΕ και τη Σαουδική Αραβία, οι οποίες θεωρούν την Αδελφότητα απειλή.

Ο Ερντογάν διατηρεί επίσης στενούς δεσμούς με τη Διεθνή Ένωση Μουσουλμάνων Ακαδημαϊκών (IUMS), μια οργάνωση που συνδέεται με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Συναντά συχνά αντιπροσωπείες της IUMS στην Άγκυρα και ενθαρρύνει τις στενές σχέσεις μεταξύ της IUMS και της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας (Diyanet). Η IUMS, η οποία χαρακτηρίστηκε ως τρομοκρατική οργάνωση από την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και το Μπαχρέιν το 2018, απολαμβάνει πολιτικής προστασίας, διπλωματικής υποστήριξης και οικονομικής βοήθειας από την Τουρκία καθώς και από το Κατάρ.

Πηγή: Nordic Monitor, Monitor