Debate ΠΑΣΟΚ: Τα μηνύματα, τα υπονοούμενα και οι κόντρες [vid]
Πηγή Φωτογραφίας: Debate των υποψηφίων για την εκλογή του νέου προέδρου του ΠΑΣΟΚ - Κινήματος Αλλαγής, στην ΕΡΤ, Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2024. Στην τηλεμαχία συμμετείχαν οι Νίκος Ανδρουλάκης, Παύλος Γερουλάνος, Νάντια Γιαννακοπούλου, Άννα Διαμαντοπούλου, Χάρης Δούκας και Μιχάλης Κατρίνης. Tις ερωτήσεις στους υποψηφίους υπέβαλαν οι δημοσιογράφοι της ΕΡΤ, Απόστολος Μαγγηριάδης και Γιώργος Κουβαράς. (ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΝΗΣ//ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΝΝΑΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ//EUROKINISSI
Τις θέσεις τους για την Οικονομία, την εξωτερική πολιτική και την άμυνα της χώρας, τη λειτουργία του Κράτους, το κοινωνικό κράτος, τη νέα γενιά, το κράτος και τους θεσμούς, την κλιματική κρίση και την επόμενη ημέρα στο ΠΑΣΟΚ εξέφρασαν οι υποψήφιοι για την ηγεσία στο debate που διεξήχθη το βράδυ της Τρίτης, λίγες ημέρες πριν τις εσωκομματικές κάλπες.
Από την συζήτηση ανάμεσα στους υποψηφίους δεν έλειψαν τα αλληλοκαρφώματα, οι μπηχτές και τα υπονοούμενα.
Ενότητα Οικονομία – Ανάπτυξη
Νίκος Ανδρουλάκης
Ερώτηση: Κύριε Ανδρουλάκη, εσείς είστε αρχηγός του ΠΑΣΟΚ και ακούτε όπως όλοι μας τη διαπίστωση καθημερινά ότι ο Μητσοτάκης παίζει μόνος του χωρίς αντιπολίτευση. Τις τελευταίες μέρες μάλιστα κυριαρχεί στην επικαιρότητα η αντιπολίτευση, την οποία κάνουν οι έντεκα ή έντεκα βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας για τα κόκκινα δάνεια. Πώς αισθάνεστε ως αρχηγός του ΠΑΣΟΚ που το δικό σας ρόλο τον έχουν υποκαταστήσει οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας;
Απάντηση: «Κατ αρχάς ευχαριστούμε την ΕΡΤ για τη φιλοξενία σε αυτό το πρωτοποριακό ντιμπέιτ, που είναι λίγο πιο ανοιχτό από τις προηγούμενες φορές.
Νομίζω ότι μέχρι σήμερα με πολιτικό πολιτισμό διεξάγεται ο αγώνας μας και αυτό είναι ένα μήνυμα και στα υπόλοιπα. Για τα υπόλοιπα κόμματα. Τώρα είναι είδηση ότι έντεκα βγήκαν απέναντι στον κ. Μητσοτάκη, οπότε θα το παίξετε ως ζήτημα. Αλλά πρέπει ας πούμε και εμείς την αλήθεια.
Έχουμε καταθέσει πρόταση νόμου πολλούς μήνες πριν τους έντεκα. Η οποία ο άνθρωπος που τη συνέταξε είναι ο κύριος Σπυράκος, ένας άνθρωπος που είχε ασχοληθεί ο ίδιος ως γενικός γραμματέας του Υπουργείου με την προστασία της πρώτης κατοικίας. Και επειδή λοιπόν θέλω να δω αν είναι υποκριτές ή όχι, καταθέσαμε σήμερα ξανά τροπολογίες.Τους καλώ να πιέσουν την κυβέρνηση για να γίνουν νόμος του κράτους την Πέμπτη.
Και οι τροπολογίες είναι οι εξής: Προστασία της πρώτης κατοικίας, το ακατάσχετο της αγροτικής περιουσίας, οι κανόνες διαφάνειας, διαπραγματεύσεων μεταξύ ΦΑΠ και δανειολήπτη. Για να μην υπάρχουν εκβιασμοί κάτω από το τραπέζι, να μπορεί ο δανειολήπτης να κάνει προσφορά πριν το δάνειό του πουληθεί από την τράπεζα στο ALTER.
Οι 120 δόσεις για χρέη προς εφορία και ΕΦΚΑ που αφορούν χιλιάδες ανθρώπους και ιδιαίτερα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Και βέβαια το θέμα του ελβετικού φράγκου, το ελβετικό φράγκο έχει εγκλωβίσει χιλιάδες Έλληνες σε δάνεια. Εμείς έχουμε μία πρόταση ώστε να φύγουν από αυτή την ιδιότυπη ομηρία».
Παρέμβαση Γερουλάνου και ερώτηση στον Ν. Ανδρουλάκη
Ερώτηση: Στην πρόσφατη εκδήλωση που έκανα στη ΔΕΘ πρότεινα το δανειολόγιο, ένα μέτρο το οποίο ουσιαστικά διασφαλίζει τη διαφάνεια των δανείων. Απαιτεί από τις τράπεζες να έχουν πλήρη ιστορικό του τι έχει συμβεί στα δάνεια μέχρι σήμερα, τι είναι κεφάλαιο, τι είναι τόκοι υπερημερίας, τι είναι τόκοι κανονικοί.
Αυτό είναι ένα μέτρο το οποίο το ΠΑΣΟΚ θα το υιοθετούσε; Και αν ναι, γιατί δεν το πρότεινε νωρίτερα;
Απάντηση Ανδρουλάκη:
«Κατ αρχάς, αγαπητέ μου Παύλο, το μέτρο αυτό είναι ήδη στο πρόγραμμά μας. Το διάβασα το μέτρο αυτό που προτείνεις. Το δανειολόγιο. Το μέτρο αυτό είναι ήδη στο πρόγραμμά μας, όπου γράφουμε το εξής και είναι ήδη αναρτημένο και το έχουμε δώσει και στη δημοσιότητα από τις εθνικές εκλογές. Οι εταιρείες υποχρεούνται να παρέχουν και αναλυτική κίνηση της εξέλιξης της οφειλής, των επιτοκίων και των χρεώσεων, ώστε οι δανειολήπτες να είναι σε θέση να ελέγχουν και να αμφισβητούν το ύψος της πραγματικής οφειλής και με αυτό τον τρόπο να διασφαλίζεται η διαφάνεια στις συζητήσεις διαπραγματεύσεις για την επίτευξη ρύθμισης. Είναι ήδη στο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ».
Δεύτερη παρέμβαση Γερουλάνου προς Ν. Ανδρουλάκη:
Αυτό το οποίο κάνει το δανειολόγιο είναι ότι δίνει όλο το ιστορικό του δανείου. Υποχρεώνει την τράπεζα, δηλαδή να έχει το ιστορικό έτσι ώστε να μπορεί ο δανειολήπτης να διαπραγματευτεί με τις τράπεζες με σοβαρούς όρους, δηλαδή πότε επικοινώνησε η τράπεζα μαζί τους, πότε το δάνειο άλλαξε χέρια, κάτω από ποιες συνθήκες, πότε ενημερώθηκε ο δανειολήπτης γι αυτό. Μια σειρά από θέματα τα οποία αν δεν μπουν στην πρόταση του ΠΑΣΟΚ, πιστεύω ότι η πρότασή μας θα είναι ελλειμματική.
«Ουσιαστικά η πρόταση αυτή λέει να μπορεί να παρακολουθήσει ο δανειολήπτης το χρέος του. Το δάνειό του με διαφάνεια. Ναι, αυτό είναι ήδη στο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ και μάλιστα ο τίτλος ήταν προαγωγή της διαφάνειας και προστασίας δικαιωμάτων των δανειοληπτών στη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους. Ξέρετε, είχαμε την τύχη ο άνθρωπος που συνέταξε το νόμο προστασίας του 2010 για την πρώτη κατοικία να είναι γενικός γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του ΠΑΣΟΚ, οπότε σε αυτά τα θέματα είχε πάρα πολύ σοβαρή και τεκμηριωμένη δουλειά και στο κόμμα και στη Βουλή».
Νάντια Γιαννακοπούλου
Ερώτηση: Κ. Γιαννακοπούλου, ένα από τα βασικά επιχειρήματα υπέρ της ίδρυσης των μη κρατικών πανεπιστημίων, των μη κρατικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ήταν η σύνδεσή τους με την οικονομική ανάπτυξη. Εσείς διαφωνείτε με την κεντρική γραμμή του ΠΑΣΟΚ και την καταψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου. Και θέλω να ρωτήσω από αυτά που έχουν γίνει μέχρι σήμερα θεωρείτε ότι δικαιωθήκατε ή ότι κάνατε λάθος; Δηλαδή βλέπετε σύνδεση των μη κρατικών πανεπιστημίων με την οικονομική ανάπτυξη σήμερα;
Απάντηση: Αναμένω να το δω. Και το ΠΑΣΟΚ πρέπει να είναι εδώ πέρα προκειμένου να κάνει αυστηρή αντιπολίτευση και να ελέγχει διαρκώς κάτι το οποίο συμβαίνει σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου και βεβαίως πρέπει να γίνει και στη χώρα μας.
Ξέρετε, για εμένα το όραμά μου είναι η χώρα μας να αποκτήσει ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο.Και σε αυτό το αναπτυξιακό μοντέλο οραματίζομαι και βλέπω την Ελλάδα να αποτελεί ένα διεθνές κέντρο Παιδείας και πολιτισμού.
Για ποιο λόγο μπορεί να το κάνουν άλλες χώρες, όπως είναι η Βουλγαρία, όπως είναι η Κύπρος;
Για ποιο λόγο αυτό δεν μπορεί να το κάνει η χώρα μας και να επιμείνει σε ένα διεθνές ανταγωνιστικό πλεονέκτημά της, όπως είναι ορισμένοι και μπορεί να είναι ορισμένοι στο διεθνές στερέωμα, το οποίο έχει να κάνει ναι με τη δημόσια παιδεία, με την ιδιωτική παιδεία, με τη δημιουργία ενός κέντρου παιδείας, το οποίο θα προσελκύει φοιτητές από όλο τον κόσμο.
Γιατί ξέρετε κάτι; Είναι πραγματικά διαφορετικό το να σπουδάζει κάποιος ιατρική παραδείγματος χάρη, στη χώρα μας ή να σπουδάζει θέατρο στη χώρα μας ή να σπουδάζει κλασικές επιστήμες ή να μπορέσει όλο αυτό μαζί με τον πολιτισμό να αποτελέσει αυτόν τον βασικό πυλώνα για την οικονομία μας».
Άννα Διαμαντοπούλου
Ερώτηση: Κυρία Διαμαντοπούλου, Η τεκμαρτή φορολόγηση στους ελεύθερους επαγγελματίες που ψήφισε η κυβέρνηση συνάντησε πολλές αντιδράσεις από τους επαγγελματίες. Θεωρείτε ότι ήταν ένα σωστό μέτρο ή όχι; Εσείς, αν είστε κυβέρνηση, θα τη διατηρήσει. Θα τη διατηρήσετε ή προτίθεστε να την καταργήσετε;
Απάντηση: «Θεωρώ ότι (η τεκμαρτή φορολόγηση στους ελεύθερους επαγγελματίες που ψήφισε η κυβέρνηση) ήταν ένα ισοπεδωτικό μέτρο. Η αλήθεια είναι ότι χρειάζεται μια μεταρρύθμιση όσον αφορά την φορολογία και για τους ελεύθερους επαγγελματίες που να είναι δίκαιοι και να πληρώνουν όλοι φόρους.
Αλλά είναι εξωφρενικό να αντιμετωπίζουμε όλες τις περιφέρειες, όλες τις πόλεις, όλα τα επαγγέλματα με τον ίδιο τρόπο και μάλιστα σε μια οικονομία με τα χαρακτηριστικά που έχει σήμερα η δική μας οικονομία.
Πιστεύω λοιπόν ότι το φορολογικό σύστημα της χώρας πρώτον είναι ένας αναδιανεμητικός μηχανισμός, άρα έχει μεγάλη σημασία πού φορολογείς και γιατί και τι θέλεις να ενισχύσεις. Δηλαδή θέλεις να ενισχύσεις τη μικρή επιχείρηση; Θέλεις να ενισχύσεις την επιχείρηση στην επαρχία; Κάνει ακριβώς το αντίθετο.
Ή κυβέρνηση οδηγεί μαζικά επιχειρήσεις στο κλείσιμο, ιδιαίτερα στην επαρχία. Αλλά ειδικά σε αυτό το θέμα των μικρών επιχειρήσεων νομίζω έχει επιδείξει ό, τι χειρότερο μπορούσε. Κυρίως γιατί δεν μπορούν να έχουν καμία μα καμία παρέμβαση, καμία ενίσχυση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο και ανάκαμψης.
Τώρα, το δεύτερο σημαντικό είναι ότι το φορολογικό μας σύστημα είναι ένα σύστημα που αλλάζει συνέχεια. Δηλαδή έχει γίνει ανέκδοτο πόσες τροπολογίες μπαίνουν στη Βουλή για να αλλάξει αυτό. Ουσιαστικά διώχνει τους επενδυτές. Επομένως θέλουμε σταθερότητα στο φορολογικό σύστημα και θέλουμε κανόνες, οι οποίοι είναι δίκαιοι.
(…) Είμαστε έξι χρόνια μετά και η οικονομία στη χώρα κρίνεται πλέον από πάρα πολλά ζητήματα. Δεν είναι μόνο οι δείκτες, είναι η ζωή των ανθρώπων (…)».
Παύλος Γερουλάνος
Ερώτηση: Ένα από τα βασικά προτάγματα της σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη είναι η προοδευτική φορολογική μεταρρύθμιση και βεβαίως η οικονομική δικαιοσύνη. Στην Ελλάδα οι μισθωτοί πληρώνουν πάρα πολλά βάρη ,φτάνει το 44%.
Ο ανώτατος συντελεστής για τη μισθωτή εργασία. Θα ήθελα να σας ρωτήσω αν εσείς θα προτείνετε μείωση των φορολογικών συντελεστών για τους μισθωτούς και αν ναι, πώς θα υποσχεθεί πως θα ισοσκελίσει τις απώλειες στα φορολογικά έσοδα; Με άλλα λόγια, πού και σε ποιους θα επιβάλλετε παραπάνω φόρους;
Απάντηση: «Καταρχήν να πούμε ότι το φορολογικό σύστημα στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ άδικο από την άποψη ότι ουσιαστικά φορολογούμε το επάγγελμα και όχι το εισόδημα. Δηλαδή φορολογούμε τον άνθρωπο ανάλογα με αυτό που κάνει και όχι ανάλογα με αυτό που βγάζει.
Αυτό δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο παρά μόνο στην Ελλάδα. Γιατί συμβαίνει αυτό; Σημαίνει ότι συμβαίνει. Διότι το κράτος έχει αποτύχει ξανά και ξανά να θέσει σωστούς ελέγχους και να διασταυρώσει τα στοιχεία τα οποία πλέον υπάρχουν στο διαδίκτυο. Μας λέει και ο Μητσοτάκης ότι έχουμε την καλύτερη ψηφιοποίηση και ότι μας ζηλεύει ακόμα και η Ιαπωνία, αλλά ακόμα και σήμερα δεν κάνουμε τα απλά που χρειάζεται για να ξέρουμε ο άλλος τι βγάζει και να φορολογηθεί πάνω σε αυτό. Επίσης τεράστιο πρόβλημα είναι η φοροδιαφυγή για να πατάξει τη φοροδιαφυγή.
Ο καλύτερος τρόπος είναι όλοι αυτοί οι επαγγελματίες να μπορούν να αφαιρούν τα έξοδά τους. Έτσι ώστε να ζητάνε παντού αποδείξεις. Η φορολόγηση λοιπόν, την οποία λέτε ναι βεβαίως, μπορεί να μειωθεί μόνο αν την ίδια ώρα κάνεις αυτά που χρειάζεται για να μαζέψεις τους φόρους που θα έπρεπε ο κόσμος να πληρώνει, να έχεις τα έσοδα για να μπορείς την άλλη μέρα να κάνεις μειώσεις.
Αυτό που έχουμε πει και το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό σε ότι αφορά τη φορολόγηση είναι ότι το κράτος αυτή τη στιγμή ευθύνεται κατά κύριο λόγο για το ότι αποτυγχάνουμε να μαζέψουμε τους φόρους που μπορούσαμε και πριν αρχίσουμε να ζητάμε το λογαριασμό στον πολίτη. Πρέπει το κράτος να λογοδοτήσει γιατί τόσο καιρό έχει αποτύχει σε αυτή τη δουλειά».
Χάρης Δούκας
Ερώτηση: Κύριε Δούκα, στις ομιλίες σας λέτε «θα βρούμε τα λεφτά στα καρτέλ, στα ολιγοπώλια και στα υπερκέρδη των τραπεζών». Τα οποία λέτε ότι θα φορολογήσετε με πολύ αυξημένο συντελεστή. Μπορείτε να γίνετε λίγο πιο συγκεκριμένος; Για παράδειγμα τα υπερκέρδη των τραπεζών με τι συντελεστή φορολογούνται σήμερα και με τι συντελεστή θα τα φορολογήσετε εσείς αν γίνετε κυβέρνηση;
Απάντηση: «Να σχολιάσω για να το κάνω και πιο ενεργητικό τον διάλογο, ότι μου έκανε μεγάλη εντύπωση ότι ο κύριος Ανδρουλάκης και ο κ. Γερουλάνος, ενώ έχει κατατεθεί μια πρόταση σήμερα, μια νομοθετική παρέμβαση, συζητάνε για τις επιμέρους διατυπώσεις και τα άρθρα. Θα έπρεπε αυτό να είναι μια συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Ομάδα και νομίζω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό ακριβώς αυτή η λειτουργία να αλλάξει για να είμαστε ομογενοποιημένοι όταν καταθέτουμε μια τόσο σημαντική παρέμβαση για τα funds.
Να πω επίσης και για τα πανεπιστήμια γιατί έγινε μια συζήτηση. Μιλάμε σήμερα για εξαγορά ιδιωτικών σχολείων από funds και μιλάμε για εμπόριο τίτλων χωρίς αξία. Και αυτό είναι κάτι κατακριτέο. Να πούμε λοιπόν και για τα θέματα των μπόνους, διότι ανακοίνωσαν τρία δισεκατομμύρια το πρώτο εξάμηνο οι τράπεζες κέρδη, υπερκέρδη και 6 δισεκατομμύρια μέσα στη χρονιά, όταν τους έχουμε ανακεφαλαιοποιήσει τρεις φορές, έχοντας δώσει 40 δισεκατομμύρια και το μπόνους, όπως ξέρετε και εσείς, είναι με 5-12%, ανάλογα αν είναι μπόνους μέρισμα όταν όλοι οι υπόλοιποι έχουμε φόρο 30 με 40%. Άρα αυτό δείχνει ότι είναι άδικη η φορολογική πολιτική διότι είναι πάρα πολύ χαμηλή. Δεν μπορεί να είναι 5 και 12 για τα μπόνους και τα μερίσματα και να είναι 30 και 40 για όλους τους υπόλοιπους όμως να πω και κάτι άλλο που είναι πολύ σημαντικό για το που θα βρεθούν τα λεφτά.
Δώσαμε μέσα στην πανδημία 50 δισεκατομμύρια για την υγεία και έχουμε επίταξη γιατρών και εξαντλημένο το ΕΣΥ. Αν τα είχαμε αξιοποιήσει αλλιώς, ανακατανομή δηλαδή των ευρωπαϊκών πόρων, η συνθήκη σήμερα θα ήταν τελείως διαφορετική».
follow up ερώτηση: Εγώ ρώτησα με τι συντελεστή φορολογούνται σήμερα τα υπερκέρδη των τραπεζών και με τι συντελεστή θα τα φορολογήσετε εσείς και πόσα χρήματα θα προκύψουν από αυτά.
Απάντηση Χάρη Δούκα:
Ήταν με 5 – 12% όταν ο μισθωτός είναι φτάνει από το 30 μέχρι και το 40% και αυτή είναι μια πολύ μεγάλη διαφορά. Δεν είναι όμως αποσπασματική η φορολογική πολιτική και πρέπει να συζητήσουμε συνολικά με όλους τους συντελεστές πώς θα γίνει η αναδιανομή.
Όμως είναι πάρα πολλά τα χρήματα και θα μπορούσαν, αν κάνετε τις πράξεις, τα 3 δισεκατομμύρια με έναν υψηλό συντελεστή, να καλύψουν για παράδειγμα τη μείωση του ΦΠΑ που είναι έμμεσος φόρος και τον πληρώνουμε όλοι πολύ ακριβά.
Παρέμβαση Γιαννακοπούλου προς Χάρη Δούκα:
Θέλω να κάνω μια ερώτηση γιατί σας άκουσα, κύριε Δούκα, να λέτε ότι είναι αδιανόητο funds να λειτουργούν ως μη κρατικά. Εγώ θα σας ρωτήσω: Γνωρίζετε ότι υπάρχουν πάνω από 40 κολέγια στη χώρα μας, τα οποία δίνουν ουσιαστικά πτυχία με τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα, χωρίς καμία αξιολόγηση και χωρίς κανέναν έλεγχο; Είναι δυνατόν να προχωρούμε λοιπόν και να λέμε όχι στα μη κρατικά με έλεγχο, με αξιολόγηση και να παραβλέπουμε αυτή την πραγματικότητα που υπάρχει και είναι εδώ στη χώρα μας;
Απάντηση Χάρη Δούκα: Έχει δίκιο η Νάντια. Έχει δίκιο, διότι υπάρχει μια ζούγκλα αυτή τη στιγμή στον χώρο της εκπαίδευσης. Διότι από την πίσω πόρτα μπήκε χωρίς όρους και κανόνες η ιστορία αυτή που λέει ότι τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά τελικά έγιναν funds και άλλα συστήματα τα οποία εξαγοράζουν κολέγια και πρέπει επιτέλους να μπει μια τάξη, να στηρίξουμε το δημόσιο πανεπιστήμιο και να βάλουμε όρους και κανόνες στην ποιοτική εκπαίδευση που αυτή τη στιγμή είναι ζούγκλα η Ελλάδα.
Μιχάλης Κατρίνης
Ερώτηση: Βάσει των στοιχείων της Τραπέζης της Ελλάδος από τις αρχές του 2017 μέχρι το τέλος του 2023, οι μέσες τιμές πώλησης κατοικιών σε πανελλαδικό επίπεδο έχουν αυξηθεί κατά 70%. Σε αρκετές περιοχές έχουν αυξηθεί και πάνω από 100%. Υπάρχει ένας φόρος υπεραξίας ακινήτων της τάξης των 15%, τον οποίο όμως η κυβέρνηση κρατά παγωμένο. Θα ήθελα να ρωτήσω αν εσείς προτίθεστε να την επαναφέρετε και με αυτά τα έσοδα να χρηματοδοτήσετε την αγορά κατοικίας για ευάλωτα νοικοκυριά, όπως επίσης το αν θα πρέπει να νομοθετηθούν και άλλοι φόροι υπεραξίας, όπως για παράδειγμα αγοραπωλησίες μετοχών.
Απάντηση: «Νομίζω ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα πολύ μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα, ένα πρόβλημα που αφορά όλα τα νέα ζευγάρια, τους νέους ανθρώπους, τους πολίτες στη χώρα. Είναι πολύ δύσκολη εξίσωση η εύρεση, η ενοικίαση, η αγορά κατοικίας. Και μπορεί η κυβέρνηση να φέρει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα δώσει ένα αδιάθετο στοκ κατοικιών. Εγώ προτείνω οργανισμό Εργατικής Κατοικίας που θα αξιοποιήσει δεκάδες, εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα που έχουν περιέλθει στην κυριότητα του Δημοσίου. Όμως το βασικό πρόβλημα είναι ότι υπάρχει ένα τραπεζικό σύστημα το οποίο δεν δίνει δάνεια όχι μόνο σε νέα ζευγάρια για να αγοράσουν σπίτι. Δεν δίνει δάνεια σε επιχειρήσεις.
Υπάρχουν δύο Ελλάδες. Υπάρχει η Ελλάδα που 370 επιχειρήσεις παίρνουν 17.5 δισ. με 2% επιτόκιο από το ταμείο ανάκαμψης και 399.000 επιχειρήσεις συνωστίζονται για να πάρουν ένα δάνειο με 7 και 8%, αν το πάρουν. Άκουσα για μικροπιστώσεις. Ψηφίστηκε. Δεν υλοποιείται.
Αυτή τη στιγμή λοιπόν υπάρχει μια οικονομία η οποία είναι για λίγες επιχειρήσεις. Υπάρχει μια κυβέρνηση η οποία δεν αξιοποιεί και τα 700 εκατομμύρια από το Airbnb που παίρνει έσοδα για να μπορέσει να κατασκευάσει κατοικίες.
Και βεβαίως όσον αφορά τη μείωση του φόρου κατοικίας για τον ΕΝΦΙΑ που η κυβέρνηση πανηγυρίζει, θέλω να πω ότι η αύξηση αντικειμενικών αξιών συμπαρέσυρε πάνω από 20 άλλους φόρους, τους οποίους πληρώνουν σήμερα οι Έλληνες πολίτες».
Ενότητα Κοινωνικό κράτος – Νέα γενιά – Δημογραφικό
Παύλος Γερουλάνος
Ερώτηση: Κύριε Γερουλάνο, είναι γνωστό ότι το δημογραφικό αποτελεί σήμερα τεράστιο ζήτημα για τη χώρα. Θα ήθελα να σας ρωτήσω αν θεωρείτε ότι η νόμιμη μετανάστευση μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης του δημογραφικού προβλήματος.
Απάντηση: «Κατ’ αρχήν να πούμε το εξής Το δημογραφικό, το ασφαλιστικό και τα κόκκινα δάνεια είναι τρεις βόμβες αυτή τη στιγμή που περιμένουν να σκάσουν στα χέρια μας. Κανένα από τα τρία δεν μπορεί να λυθεί χωρίς να κοιτάξουμε την οικονομία στα μάτια. Και η οικονομία θέλει ανάπτυξη.
Το πρόγραμμα, το οποίο έχω παρουσιάσει το πρόγραμμα Αναγέννηση, ουσιαστικά τι λέει; Λέει ότι αν θέλουμε να παράγουμε πλούτο στη χώρα και να τον διανέμουμε δίκαια, θα πρέπει πρώτα απ όλα να συγκεντρώσουμε την εξουσία. Δηλαδή οι τοπικές οικονομίες να έχουν την κατάσταση στα χέρια τους. Εκεί πέρα θα δει κανείς ότι οι ανάγκες για εργατικό δυναμικό, για παράδειγμα, είναι πολύ πιο σωστά καταγεγραμμένες. Δηλαδή αν δείτε σήμερα αν πάτε σήμερα στη Θεσσαλία, για παράδειγμα, στα αγροκτήματα εκεί ή αν πάει κανείς στην Κρήτη με τους με τους ανθρώπους του τουρισμού, εκεί θα σας πουν συγκεκριμένα πράγματα τα οποία χρειάζονται και θα σας πουν κιόλας προτιμήσεις για το τι είναι αυτό το οποίο θέλουν στο εργατικό δυναμικό που μπαίνει στη χώρα.
Ο μόνος τρόπος, αυτή η μετανάστευση να γίνει συντεταγμένα είναι να εξυπηρετεί συγκεκριμένες ανάγκες και να έρχονται στη χώρα τα ταλέντα αυτά που χρειάζεται η οικονομία για να αναπτυχθεί.
Σίγουρα, αν το κάνουμε συντεταγμένα και εντάξουμε αυτούς τους μετανάστες μέσα στη χώρα με τρόπο ο οποίος να είναι σωστός για την κοινωνία, τα προβλήματα που βλέπουμε σήμερα στη συσσώρευση των ψυχών μέσα σε σε διάφορα κέντρα, δεν θα τα έχουμε αύριο».
Νάντια Γιαννακοπούλου
Ερώτηση: Στο ίδιο θέμα κυρία Γιαννακοπούλου, τα δημογραφικά στοιχεία δείχνουν πως χωρίς σοβαρή μεταναστευτική πολιτική δεν θα μπορέσουμε να αυξήσουμε το εργατικό μας δυναμικό για να διατηρήσουμε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Πρέπει να προσελκύσουμε στην Ελλάδα νέους μετανάστες ή πρέπει να ακολουθήσουμε σκληρή πολιτική κλειστών συνόρων, όπως για παράδειγμα ακολουθούν άλλες γειτονικές χώρες;
Απάντηση: «Βλέπουμε τι γίνεται συνολικά στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή, όπου επί της ουσίας η Γερμανία ετσιθελικά και για τους δικούς της εσωτερικούς λόγους, διαλύει με τον τρόπο της, βάζει, πυροδοτεί το θέμα της Συνθήκης Σένγκεν, το οποίο είναι αδιανόητο και απαράδεκτο.
Και αυτό είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Κάθε φορά η κάθε χώρα, η οποία θα αντιμετωπίζει ένα εσωτερικό πρόβλημα θα μπορεί έτσι να πυροδοτεί βασικές συνθήκες της Ευρώπης. Άρα βεβαίως πρέπει να δούμε και έχει έρθει η ώρα να δούμε συνολικά το μεταναστευτικό ζήτημα. Βεβαίως θα σας πω ότι χρειάζεται η προστασία, η φύλαξη των συνόρων μας, πάντα με την τήρηση των διεθνών κανόνων και ειδικά η χώρα μας.
Το γνωρίζετε πάρα πολύ καλά ότι επειδή έχει μια τεράστια ακτογραμμή, είναι αδιανόητα διάφορα τα οποία βλέπουμε ή ακούμε για pushbacks. Ο,τιδήποτε και όχι ότι αυτό συμβαίνει ή δεν πρέπει να συμβαίνει. Υπάρχουν διεθνείς κανόνες γι αυτό. Αυτό το οποίο σας λέω είναι ότι δεν μπορεί όμως από τη μία η Γερμανία να βγαίνει και να σου λέει “δεν θα εφαρμόζω τη Συνθήκη Σένγκεν”, από την άλλη να μας κατηγορούν για κάποιες μικρές Μαρίες ή οτιδήποτε άλλο.
Πρέπει λοιπόν να δούμε στοχευμένα. Φύλαξη των συνόρων πρέπει να δούμε συνολικά η Ευρώπη τι; Ποια είναι η στάση της για το μεταναστευτικό; Κάποιες χώρες δεν το δέχονται. Αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό και βεβαίως να επαναπροσδιορίσουμε συνολικά ποια θα είναι η στάση μας και ποια θα είναι η στάση της χώρας μας μέσα σε αυτό.
(…) Δεν θυμάμαι να έχει γίνει κάποια τέτοια κουβέντα μέσα στο κόμμα, όπως δεν θυμάμαι να έχουν γίνει και άλλες κουβέντες πάνω σε πολύ μείζονα ζητήματα, όπως είναι το θέμα του μεταναστευτικού και ειδικά στον Δήμο Αθηναίων.
Φαντάζομαι το βλέπετε και το αντιμετωπίζετε καθημερινά. Είναι ένα τεράστιο ζήτημα το οποίο οφείλουμε να δούμε και να το δούμε κατάματα και βεβαίως πρέπει να υπάρξει μια βαθιά κουβέντα όσον αφορά την αντιμετώπισή του από το κόμμα μας.
Θέλουμε βεβαίως φύλαξη των συνόρων. Θέλουμε όμως από την άλλη και την πλήρη τήρηση του διεθνούς δικαίου και να δούμε τι χρειάζεται. Όσον αφορά τις ελλείψεις που έχουμε σε εργάτες γης και σε άλλο δυναμικό».
Άννα Διαμαντοπούλου
Ερώτηση: Εσείς διεκδικείτε την ηγεσία ενός κόμματος με γερασμένη εκλογική βάση; Το έχουμε δει αυτό στις εκλογές; Πού το αποδίδετε αυτό; Και επίσης πώς εξηγείται το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ με αρχηγό τον Στέφανο Κασσελάκη ήταν πρώτο κόμμα στις ευρωεκλογές στις ηλικίες από 17 έως 35 ετών;
Απάντηση: «Ο κύριος Κασσελάκης έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά που προσέλκυαν τους νέους.Ήταν η νεότης, ήταν η διαφορετικότητα, η ωραιότης, η αντισυστημικότητα. Μου θυμίζετε τώρα κάτι που μου είχε πει κάποτε ο κύριος Πεπονής ότι ποτέ στην πολιτική να μη θεωρείς πλεονέκτημα την ωραιότητα και τη νεότητα, γιατί η ωραιότητα είναι σχετική και γιατί η νεότητα χαλάει αμέσως. Έρχεται αμέσως κάποιος πιο νέος. Γι αυτό και οι νέοι μας, όπως πήγαν, έτσι έφυγαν. Γιατί τα νέα παιδιά δεν θέλουν την ξύλινη γλώσσα που έχει σήμερα τα κόμματα. Αυτό είναι σαφές. Και το κόμμα μας πρέπει να αλλάξει και τη ρητορική του και τη γλώσσα του.
Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ έχει γίνει τόσο πολύ δουλειά και στη Βουλή είναι αδύνατον να περάσουν στον κόσμο, γιατί η γλώσσα είναι ξύλινη. Είναι λοιπόν πολύ ουσιαστικό να δούμε τους νέους μέσα από τα νέα μεγάλα ζητήματα που είναι η τεχνητή νοημοσύνη που αλλάζει τη ζωή τους, που αλλάζει την εργασία τους. Είναι η αλλαγές που έχουν στον τρόπο που ζούνε, στον τρόπο που ερωτεύονται. Είναι το στεγαστικό που είναι ένα μείζον ζήτημα για το οποίο όλοι έχουμε καταθέσει θέσεις. Είναι οι νέοι άνθρωποι οι οποίοι έχουν φύγει και θέλουν να έρθουν.
Οι άνθρωποι που τελειώνουν εδώ και δεν θέλουν να φύγουν και φεύγουν υποχρεωτικά. Αυτά είναι τα ζητήματα που οφείλουμε να θέσουμε και τα οποία η κυβέρνηση, ο κ. Μητσοτάκης, δεν τα έχει καν αντιμετωπίσει και αγγίξει».
Χάρης Δούκας
Ερώτηση: Η ανεργία έχει φτάσει στα προ κρίσης επίπεδα στο 9,5% στη χώρα. Τι πρωτοβουλίες πιστεύετε ότι πρέπει να ληφθούν για να πέσει κι άλλο η ανεργία;
Απάντηση: «Νομίζω ότι η επιδοματική προσέγγιση που ακολουθεί η Νέα Δημοκρατία ,ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι στη λάθος κατεύθυνση, διότι στην πραγματικότητα δημιουργεί μια κοινωνία χαμηλών προσδοκιών, όπου περιμένουν ένα επίδομα, ένα pass, ένα voucher, ένα κουπόνι και όταν τους το δίνουν πρέπει και να χειροκροτάμε.
Και αυτός είναι και ο λόγος που η νέα γενιά φεύγει ή πολλές φορές μένουν και στη χώρα ψηφιακοί νομάδες και δουλεύουν με πολύ χαμηλές αμοιβές, νεόπτωχοι σε συνθήκες πάρα πολύ δύσκολες.
Γι’ αυτό και νομίζω ότι χρειάζεται μια ριζική ανακατεύθυνση στον τρόπο που προσεγγίζουμε συνολικά το παραγωγικό μοντέλο. Και για να το κάνουμε αυτό, θα πρέπει να ενισχύσουμε στην πράξη την καινοτομία, την εξωστρέφεια, με σημαντική κινήτρων.
Και θέλω να πω επίσης ότι ένα μεγάλο πρόβλημα των νέων είναι η κοινωνική στέγη, η κοινωνική στέγαση και υπάρχει μια νόρμα στο εξωτερικό που λέει ότι αν φτιάξεις πολύ μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα, το 10% θα πρέπει να ανήκει, να γίνεται κοινωνική κατοικία και να στηρίξει για παράδειγμα τους φοιτητές.
Και ρωτάω: Φτιάχνονται πολύ μεγάλες κτηριακές εγκαταστάσεις στη χώρα. Για παράδειγμα στο Ελληνικό το 10% θα ισχύσει για αυτή την πολύ μεγάλη επένδυση, όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.
Θα ισχύσει αυτή η κοινωνική νόρμα που θα δώσει πολύ μεγάλη βοήθεια στα νέα παιδιά και στις οικογένειες και είναι μια δημόσια ερώτηση που απευθύνω και θα ήθελα κάποια στιγμή μια απάντηση».
Μιχάλης Κατρίνης
Ερώτηση: Κύριε Κατρίνη, θέλω να ρωτήσω όταν αναφέρεστε στο κοινωνικό κράτος, ποιος είναι πιο κοντά στο πρότυπο σας; Ο Ανδρέας Παπανδρέου, o κ. Σημίτης; Ποιο από αυτά τα δύο πολύ διαφορετικά μοντέλα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής είναι πιο κοντά στα πιστεύω σας και στις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας;
Απάντηση: Είναι σαφές ότι το κοινωνικό κράτος, όπως απέκτησε σάρκα και οστά τη δεκαετία του 80 με ένα εθνικό Σύστημα Υγείας προσβάσιμο σε όλους σε όλη την Ελλάδα, με πολίτες οι οποίοι μέχρι πρότινος, μέχρι τότε πλήρωναν για το βασικό αγαθό της υγείας. Νομίζω ότι το πρότυπο της πολιτικής της δεκαετίας του 80 είναι αυτό που σήμερα επικαιροποιημένο. Άρα υγεία προσβάσιμη για όλους, ασφάλιση για όλους, με τις αναλογικές αμοιβές βεβαίως.
Ένα κοινωνικό κράτος στην παιδεία… μιλάμε για τα πανεπιστήμια, αλλά δεν μιλάμε για τα δημόσια σχολεία.
Δεν μιλάμε για αυτά τα οποία βιώνουν οι γονείς που έχουν παιδιά με ανάπτυξη αναπτυξιακές διαταραχές. Αυτό που είδαμε ένα κοριτσάκι στη Χαλκιδική πριν από δέκα μέρες να αναγκάζεται να μετακινηθεί είκοσι χιλιόμετρα γιατί αποφάσισε το υπουργείο Παιδείας να κάνει σύμπτυξη τμημάτων.
Και όλες αυτές τις πολιτικές που υποχρεώνουν τους γονείς να ψάχνουν να βρουν κέντρα παράλληλης μελέτης, να μην μπορούν επειδή το ολοήμερο σχολείο δεν δουλεύει, να μπορούν να δουλεύουν και οι δύο και να είναι ήσυχα τα παιδιά τους βρίσκονται όχι μόνο σε ασφαλές μέρος, αλλά πραγματικά διαπαιδαγωγούνται σωστά.
Όλα αυτά νομίζω ότι κάνουν επιτακτική την επαναφορά του προτύπου της δεκαετίας του 80, του ΠΑΣΟΚ.
Και λέω για το ΕΣΥ. Ένα ΕΣΥ με υγεία ποιοτική, δωρεάν, καθολική για όλους, όπου και αν πήγα στη χώρα το πρώτο και το απόλυτο αίτημα ήταν να έχουμε νοσοκομεία, γιατρούς, προσωπικό που δεν υπάρχει παρά τις εξαγγελίες και τις υποσχέσεις της σημερινής κυβέρνησης».
Νίκος Ανδρουλάκης
Ερώτηση: Κύριε Ανδρουλάκη, ο νόμος 38 63 του 2010 που συνέδεσε τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής, είναι ο νόμος του υπουργού Εργασίας του κυρίου Λοβέρδου στην κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, με αρμόδιο υφυπουργό τότε τον κύριο Γιώργο Κουτρουμάνη. Της τελευταίας δηλαδή κυβέρνησης αμιγώς ΠΑΣΟΚ.
Αν προκύψει ανάγκη το 2027, με βάση αναλογιστικές μελέτες, να αυξηθούν τα όρια συνταξιοδότησης για να θωρακιστεί η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού. Το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση ή ως αντιπολίτευση τι στάση πρέπει να κρατήσει;
Απάντηση: «Πρέπει απ ότι φαίνεται να υπερασπιστώ το ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ έχει στο πρόγραμμά του ζητήματα μετανάστευσης, τα έχει και μάλιστα τα είχε πολύ πριν τα φέρει προς ψήφιση η κυβέρνηση με την άδεια εργασίας. Καθυστερημένα, την οποία ψηφίσαμε. Ήταν στο πρόγραμμά μας πριν τις εκλογές. Δεύτερον, εγώ προσωπικά πήρα πρωτοβουλία ως ευρωβουλευτής και τότε επί της Πρόεδρός μας Φώφης Γεννηματά για τα θέματα της αναθεώρησης του Δουβλίνου που λέγαμε ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μείνει μέσα ο κανόνας της πρώτης χώρας όπου μπαίνει μέσα ο μετανάστες αιτούντες άσυλο και πρέπει αν φύγει να γυρίσει πίσω.
Τότε λοιπόν το Λαϊκό Κόμμα είναι υπεύθυνο και δεν έφυγε αυτός ο κανόνας. Και παρά την αναθεώρηση του Δουβλίνου, υπάρχει αυτός ο κανόνας που εκμεταλλεύεται σήμερα η Γερμανία. Τρίτον, κάναμε δράσεις στην Αθήνα. Η πρόεδρος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών ήρθε πριν από έναν χρόνο και κάναμε δράσεις για το μεταναστευτικό στο κέντρο της Αθήνας. Τώρα. Είναι γερασμένο το ΠΑΣΟΚ; Το ΠΑΣΟΚ έχει τριπλασιάσει τα ποσοστά του μέσα σε 2,5 χρόνια στους 18 24.
Το ασφαλιστικό είναι μεγάλο θέμα. Είναι ένα τεράστιο ζήτημα στην κοινωνία. Εμείς τότε πήραμε κάποιες γενναίες αποφάσεις. Πρέπει να το δούμε αντικειμενικά. Αλλά πρέπει να επενδύσουμε στην εργασία, στους ελέγχους, στην εργασία, να σταματήσει να υπάρχει μαύρη εργασία. Πρέπει να γίνουν πάρα πολλά πράγματα για να μπορούμε με αντικειμενικά στοιχεία να συζητήσουμε μακροπρόθεσμα το εργασιακό και πάντα σε σχέση με το τεράστιο ζήτημα του δημογραφικού (…)
(…) Εμείς στηρίξαμε και μιλώ και προσωπικά και πολιτικά τη μεταρρύθμιση που έγινε από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και από σένα προσωπικά (απευθυνόμενος στην Ά. Διαμαντοπούλου) και το γνωρίζεις και μάλιστα όταν αποδομήθηκε από τη νέα Δημοκρατία. Εμείς ασκήσαμε σκληρή κριτική στη νέα Δημοκρατία. Δεν ξέρω αν άσκησαν άλλοι που δεν ήταν τότε στα όρια του ΠΑΣΟΚ. Την ίδια κριτική που άσκησε το ΠΑΣΟΚ για να υπερασπιστεί αυτόν τον νόμο.
(…) Η παιδεία παρακμάζει διότι η Νέα Δημοκρατία, ό,τι έχει καταφέρει στη δημόσια υγεία θέλει να καταφέρει και στη δημόσια παιδεία. Όλα εμπόριο και στους ιδιώτες εις βάρος των πιο αδύναμων και της μεσαίας τάξης».
Ενότητα Εξωτερική Πολιτική – Άμυνα – Ευρωπαϊκή Ένωση
Νάντια Γιαννακοπούλου
Ερώτηση: Κυρία Γιαννακοπούλου, η ελληνική κυβέρνηση είναι από τις πιο φιλικές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έναντι του Ισραήλ. Σε αυτή τη σύγκρουση που μαίνεται στη Μέση Ανατολή θεωρείτε ότι πράττουμε το σωστό; Και σας το ρωτάω αυτό γιατί το κόμμα σας έχει μια μακρά παράδοση στήριξης του παλαιστινιακού αγώνα.
Σήμερα, εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα στη Μέση Ανατολή, εσείς θεωρείτε ότι το Ισραήλ βρίσκεται σε άμυνα στην επίθεση;
Απάντηση: Το ΠΑΣΟΚ από την πρώτη στιγμή και εγώ βεβαίως βγήκαμε να πούμε ότι ναι, ήταν μια αντίδραση. Πήραμε το μέρος του Ισραήλ όταν έγινε η πρώτη επίθεση. Η τρομοκρατική επίθεση από τη Χαμάς. Και βγήκαμε και είπαμε ότι το καταδικάσαμε με κάθε τρόπο. Γιατί ναι, ήταν απαράδεκτο, όμως όλο αυτό το οποίο συνέβη μετά είναι αδιανόητο. Έχει ξεπεράσει τα εσκαμμένα. Χιλιάδες παιδιά, άμαχοι σκοτώνονται κάθε μέρα και αυτή η κατάσταση δεν μπορεί πια να συνεχιστεί.
Χρειάζεται λοιπόν να υπάρξει άμεσα ειρηνευτική διαδικασία, γιατί δεν τιμά κανέναν αυτό το οποίο γίνεται με τα μικρά παιδιά, τα οποία σκοτώνονται και είναι μέσα στη Γάζα.
Άννα Διαμαντοπούλου
Ερώτηση: Η ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας παραβιάζει πτυχές της συμφωνίας των Πρεσπών. Ο πρωθυπουργός της χώρας αποκαλεί τη χώρα του Μακεδονία. Πώς πρέπει να αντιδράσει η Ελλάδα; Εσείς θεωρείτε πως καλώς το ΠΑΣΟΚ δεν στήριξε τη Συμφωνία των Πρεσπών και εν τέλει καλώς η κυβέρνηση δεν φέρνει προς κύρωση στη Βουλή τα μνημόνια που προβλέπει η Συμφωνία;
Απάντηση: «Πρώτον, η Συμφωνία αυτή είχε πάρα πολύ σοβαρά προβλήματα. Προσωπικά είχα αρθρογραφήσει και είχα εξηγήσει γιατί θα έχουμε προβλήματα στο μέλλον, όπως και τα έχουμε τώρα. Όμως όταν μια συμφωνία γίνεται και έχει διακρατικά χαρακτηριστικά, είναι πολύ δύσκολο και για εμάς αλλά και για την άλλη χώρα να κάνουν πίσω.
Η Βόρεια Μακεδονία αυτή τη στιγμή βλέπετε ότι συνεχώς ο πρωθυπουργός της κάνει υποχωρήσεις και θεωρώ ότι έχουμε όλα τα μέσα στα χέρια μας για να περιφρουρήσουμε τουλάχιστον τα βασικά στοιχεία που είχε η συμφωνία αυτή.
Όμως μου δίνεται η δυνατότητα αυτή τη στιγμή να αναφερθώ στο πιο σοβαρό θέμα που έγινε σήμερα.
Σήμερα ο κ.Ερντογάν στον ΟΗΕ μίλησε για το ψευδοκράτος, για την αναγνώριση του ψευδοκράτους. Ουσιαστικά έβαλε τον πρωθυπουργό με την πλάτη στον τοίχο, ενώ είχαν μετά από λίγα λεπτά την δική τους συνάντηση.
Λοιπόν, είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό ζήτημα και βεβαίως αφορά την Κύπρο και η Κύπρος είναι η πρώτη που πρέπει να αντιδράσει, αλλά θεωρώ ότι πρέπει να υπάρξει γρήγορα μια ελληνοκυπριακή συνάντηση.
Γιατί σας θυμίζω ότι ο ΟΗΕ ξεκινά με τον κ. Γκουτέρες στην Κύπρο τον νέο γύρο συζητήσεων. Εμείς πρέπει να έχουμε ένα σχέδιο. Είμαστε πάλι χωρίς σχέδιο και πάμε στα τυφλά και πάμε όλο και πιο πίσω.
Και ο Ερντογάν φέρνει όλο και περισσότερα ζητήματα στην ατζέντα».
Χάρης Δούκας
Ερώτηση: Κύριε Δούκα, σας άκουσα στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ να λέτε ότι το πατριωτικό ΠΑΣΟΚ θα γύριζε την Ελλάδα ανάποδα με αυτά που συνέβησαν το καλοκαίρι στην Κάσο. Θέλω να σας ρωτήσω αν ήσασταν πρωθυπουργός, εσείς θα επεκτείνετε τα χωρικά ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο; Υπενθυμίζω ότι καμία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν το έχει πράξει μέχρι σήμερα.
Απάντηση: «Απαντάμε λέγοντας ότι αυτό που έγινε στην Κάσο δεν είναι απλώς ένα κρίσιμο θέμα για τα κυριαρχικά δικαιώματα. Είναι η εθνική κυριαρχία.
Διότι στην πραγματικότητα πήγε να γίνει πόντιση καλωδίου για τον εξηλεκτρισμό της Κύπρου και ήρθαν τουρκικά και φύγαμε άρον άρον.
Και νομίζω ότι και σαν ΠΑΣΟΚ σταθήκαμε μόνο σε μια ανακοίνωση και αυτό διατύπωσα και στην Κεντρική Επιτροπή ότι θα έπρεπε να σηκώσουμε τον κόσμο ανάποδα, διότι ο Ερντογάν και αυτό συζητάμε και σε όλη αυτή τη συζήτηση που έχουμε στον τελευταίο γύρο, έχει μια αναθεωρητική προσέγγιση και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα και πρέπει να έχουμε ξεκάθαρες κόκκινες γραμμές.
Διότι θα μου επιτρέψετε να πω και πήγα και στη Μυτιλήνη, αλλά πήγα και πάνω στα σύνορα, στον Έβρο και η συνθήκη είναι ξεριζωμός διότι φεύγουν οι κάτοικοι. Διότι ακόμα και τα σχολεία συγχωνεύονται εκεί και έχουμε ξεχάσει αυτό που έλεγε η Μελίνα Μερκούρη ότι προφανώς τα σύνορα δεν είναι ποινή αλλά τιμή και ότι η Ελλάδα πρέπει να ξεκινάει από τα σύνορά μας. Και γι’ αυτό και λέω ότι πρέπει να έχουμε ξεκάθαρες, απολύτως ξεκάθαρες κόκκινες γραμμές και το θέμα της ΑΟΖ και μόνο αυτό να διευθετηθεί στη Χάγη και τίποτα άλλο.
Για να συμβεί βεβαίως αυτό θα πρέπει και η Τουρκία να έχει προσυπογράψει το Δίκαιο της Θαλάσσης, κάτι το οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει κάνει».
Η τοποθέτηση του Χ. Δούκα σε ερώτηση του κ. Γερουλάνου στην θεματική ενότητα: Εξωτερική Πολιτική
Ερώτηση: Αν πάμε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να κρίνει το δικαστήριο ότι εμείς δεν μπορούμε να έχουμε τις επιδιώξεις της ΑΟΖ του Καστελόριζου που αυτή τη στιγμή με το δικό μας σχεδιασμό συνορεύει με την Κύπρο. Είναι η δική μας προσέγγιση στα πράγματα και εκεί μπορεί το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης να σου πει κάνε πίσω. Εάν αυτή είναι η απόφαση του δικαστηρίου, εσύ θα αποφασίσεις να φύγεις από την ΑΟΖ του Καστελόριζου, να μην αφήσεις την αξιοποίηση αυτή για την Ελλάδα.
Απάντηση: Να απαντήσω καταρχάς ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμά μας τα 12 μίλια για να το ασκήσουμε οποτε εκτιμήσουμε, για να βοηθήσω τον κύριο Κουβαρά, επειδή δεν ήταν ακριβώς η ερώτηση για να κάνω το follow up και να πω ότι βεβαίως εγώ πιστεύω ότι για την ΑΟΖ συγκεκριμένα, η μόνη λύση είναι το Δικαστήριο της Χάγης, αλλά για την ΑΟΖ και μόνο. Και πιστεύω ότι εκεί η απόφαση θα είναι θετική για τη δική μας πλευρά. Εάν κύριε Γερουλάνο, πιστεύεις ότι θα είναι θετική, παρότι όλες οι πρακτικές σε ότι αφορά το διεθνές Δικαστήριο, όταν έχεις ένα νησί τόσο απομακρυσμένο από την Κεντρική σου από την χώρα, όλες οι αποφάσεις που έχουν παρθεί είναι για μείωση της ΑΟΖ.
Τι σε κάνει να πιστεύεις ότι πηγαίνοντας στο δικαστήριο αυτό θα το κερδίσουμε διότι υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα σε αντίστοιχα νησιά στον Καναδά, όπου τα διεκδικούσε όπου ήταν στην πραγματικότητα Γάλλοι και το κατάφεραν και το κέρδισαν με απόφαση της Χάγης.
Και γιατί πιστεύω ότι αυτή η διευθέτηση πρέπει να γίνει και νομίζω ότι μπορούμε να την κερδίσουμε, αλλά βάζω βασική προϋπόθεση να είναι αυτή και μόνο και πριν από αυτήν να έχει υπογράψει το δίκαιο της Θαλάσσης η Τουρκία».
Μιχάλης Κατρίνης
Ερώτηση: Το κομμάτι της εξωτερικής πολιτικής άμυνας στην Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία θέλουν να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, η καθεμία για διαφορετικούς λόγους, έχει σκληρύνει τη στάση της απέναντι στην Αθήνα. Τι πρέπει να κάνει κατά τη γνώμη σας η χώρα μας;
Να πιέσει, να ενσωματωθούν μια ώρα αρχύτερα ή να βάλει εμπόδια στην ευρωπαϊκή τους πορεία ως μια διαπραγματευτική τακτική;
Απάντηση: «Πρέπει το ΠΑΣΟΚ να υπερασπιστεί τον πατριωτικό του χαρακτήρα. Πρέπει το ΠΑΣΟΚ να βάλει και πάλι τις κόκκινες γραμμές μιας εθνικής εξωτερικής πολιτικής που υιοθετήθηκε από το 1974 μέχρι σήμερα και έγινε αποδεκτή και από τον Ανδρέα Παπανδρέου και από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και από όλους τους πρωθυπουργούς της μεταπολίτευσης. Δυστυχώς φαίνεται να γκριζάρει την τελευταία 5ετία του κ. Μητσοτάκη.
Δεν είναι δυνατόν σήμερα να χαριεντίζεται ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον κύριο Ερντογάν λίγο μετά την εμπρηστική τοποθέτηση του κυρίου Ερντογάν στον ΟΗΕ που ζητάει αναγνώριση ψευδοκράτους της Κύπρου. Και προφανώς δεν είναι μόνο θέμα αντίδρασης της Κύπρου. Εκτός αν συμφωνούμε με τη στρατηγική Μητσοτάκη που έχει βάλει το Κυπριακό στο ράφι. Εδώ είναι ο Ελληνισμός, είναι ενιαίος και αδιαίρετος.
Επισκέφθηκα την Κύπρο και είπα ότι πρέπει να επικαιροποιηθεί το αμυντικό δόγμα Ελλάδας Κύπρου και βεβαίως το Κυπριακό είναι ζήτημα διεθνούς δικαίου και δεν είναι διμερές ζήτημα αυτό. Εμείς ως χώρα και ως ΠΑΣΟΚ δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνάμε. Αλβανία και το κράτος των Σκοπίων δορυφορικά της Τουρκίας. Είναι σαφές ότι υπάρχει μια στενή σύνδεση και πιέζουν την ελληνική κυβέρνηση.
Μια κυβέρνηση και τη χώρα μια κυβέρνηση η οποία δεν έχει ξεκάθαρες γραμμές. Μια κυβέρνηση η οποία δεν θέτει τα ζητήματα στα φόρα. Μια κυβέρνηση η οποία αυτή τη στιγμή έχει λογική εφησυχασμού, ενδοτισμού και κατευνασμού. Και αυτό είναι πολύ ανησυχητικό για το σύνολο της χώρας (…)
Νομίζω ότι αν πάρουμε και τις δηλώσεις τις σημερινές του κυρίου Ερντογάν, τις προκλητικές στη Συνέλευση του ΟΗΕ, ο οποίος ζητά αναγνώριση του ψευδοκράτους και αν δούμε την επιθετική ρητορική του απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο το τελευταίο διάστημα, θα είναι νομίζω εξαιρετικά επικίνδυνο να βάλουμε θέμα άρσης του βέτο για ζητήματα ιδιαίτερα που αφορούν την εξωτερική πολιτική. Άρα ναι, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το βέτο ως όπλο της χώρας απέναντι σε μια ορατή απειλή».
Παύλος Γερουλάνος
Ερώτηση: Επειδή οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ είχαν φτάσει πολύ κοντά σε μία συμφωνία με την Άγκυρα, – τουλάχιστον αυτό ομολογούν όσοι συμμετείχαν στις διερευνητικές επαφές. Θα ήθελα να σας ρωτήσω αν κατά τη γνώμη σας το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να ενθαρρύνει την κυβέρνηση να συνεχίσει τον διάλογο με την Άγκυρα, να φτάσουμε στη Χάγη και να στηριχθεί μια απόφαση που για παράδειγμα σε ό, τι αφορά την ΑΟΖ, το Καστελόριζο να έχει μειωμένη επήρεια.
Απάντηση: «Η θέση της Ελλάδας είναι πολύ ξεκάθαρο ότι οτιδήποτε διαπραγματευτούμε (…) οτιδήποτε συζητηθεί, οτιδήποτε, οποιαδήποτε προσφυγή πρέπει να γίνει μέσα από δικαστήριο της Χάγης. Απο κει και πέρα υπάρχουν πολλά θέματα στον διάλογο με την Τουρκία τα οποία μπορούν να χτίσουν εμπιστοσύνη. Άλλο το ένα άλλο το άλλο.
Έχω πει και το πιστεύω ότι η Ελλάδα κερδίζει επειδή είναι παράγοντας σταθερότητας στην περιοχή. Είναι μια χώρα με δυνατό στρατ,ό με δυνατή διπλωματία και με μία οικονομία η οποία ανακάμπτει σιγά-σιγά μετά την μεγάλη κρίση. Έχει τη δυνατότητα να παίξει το ρόλο σταθεροποιητικού παράγοντα. Για να το κάνει όμως αυτό πρέπι να είναι πάρα πολύ απόλυτη απέναντι στην Τουρκία η οποία θέλει πάντα να παίξει το ρόλο αποσταθεροποίησης.
Ο δικός μας ο ρόλος, πρέπει πάντα να είναι με το διεθνές δίκαιο και οτιδήποτε κάνουμε πρέπει να το κάνουμε σπρώχνοντας στην Τουρκία να δεχτεί τους δικούς μας όρου».
Νίκος Ανδρουλάκης
Ερώτηση: Θεμέλιος λίθος της εξωτερικής μας πολιτικής, ιδιαίτερα από την εποχή Σημίτη και μετά, ήταν η στήριξη στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Σας ακούω κατ επανάληψη να αμφισβητείτε αυτό το δόγμα και να μιλάτε για μια ειδική σχέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία. Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι έχει να κερδίσει η Ελλάδα εάν η Τουρκία πάψει να διεκδικεί την ευρωπαϊκή της προοπτική;
Απάντηση: Κύριε Κουβαρά, κατ αρχάς το Ελσίνκι ήταν μια τεράστια εθνική επιτυχία, διότι οδήγησε στη μεγαλύτερη εθνική επιτυχία της μεταπολίτευσης που πιστώνεται στις τότε κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση με άλυτο το Κυπριακό. Τώρα όμως είμαστε σε μια άλλη εποχή. Έχουν περάσει πολλά χρόνια, υπάρχουν άλλα δεδομένα, Είναι αλλιώς ο Ερντογάν τώρα, αλλιώς τότε. Επί της ουσίας η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας έχει παγώσει από το 2017. Και βέβαια όχι λόγω των ελληνοτουρκικών ζητημάτων, αλλά λόγω των εσωτερικών ζητημάτων της Τουρκίας και κυρίως λόγω της καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κράτους δικαίου από τον Ερντογάν στην Τουρκία. Άρα, όσο εμείς παρακολουθούμε τις εξελίξεις, θα μας έρθει κολάρο η ειδική σχέση, η οποία θα είναι μια οικονομική σχέση κατά την ταπεινή μου άποψη, μια αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης του 97, άρα μια καθαρά οικονομική συμφωνία.
Τι λέω λοιπόν εγώ; Πρέπει να προετοιμαστούμε, να σχεδιάσουμε, να επηρεάσουμε και όταν θα έρθει στο τραπέζι αυτή η ειδική σχέση που πιστεύω σίγουρα θα έρθει να μην είναι μόνο οικονομικού χαρακτήρα. Να έχουμε κυρώσεις ενσωματωμένες σε περίπτωση που πλήττονται κυριαρχικά μας δικαιώματα, ώστε η Τουρκία με οικονομικούς όρους να μην μπορεί να απειλεί την Ελλάδα και την Κύπρο.
Θέλω να σας πω κάτι που άκουσα. Όταν το ΠΑΣΟΚ έχει κάνει κάτι και υποτιμάται ή έχει κάνει κάτι και το κρύβουμε για λόγους προσωπικούς, το λέω διότι έχω χρέος να το πω.
Ερώτηση Κατρίνη στον κ. Ανδρουλάκη
Θυμήθηκα ότι το Νοέμβρη του 21 στην Κύπρο μάλιστα είχες προτείνει να καταργηθεί το βέτο. Ένα δικαίωμα, ένα όπλο που έχει μια ευρωπαϊκή χώρα σε θέματα πολλά, μεταξύ των οποίων είναι και θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Και μάλιστα πριν από λίγες ώρες επιβεβαιώθηκε αυτή η επιθετική και προκλητική ρητορική του κυρίου Ερντογάν απέναντι στην Κύπρο και στον Ελληνισμό. Θεωρείς ότι η πρότασή σου για άρση του βέτο εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα;
Απάντηση: «Λοιπόν, υπάρχουν δύο βέτο. Το ένα βέτο είναι το Ενωσιακό. Αυτό δεν αλλάζει ποτέ, διότι είναι στις συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρα αυτό που προτείνω δεν έχει καμία σχέση με αυτό που λες Μιχάλη. Αυτό που προτείνω είναι το εξής: για θέματα φορολογικά και κυρώσεων να σταματήσει η ιστορία των φορολογικών παραδείσων και των εκβιασμών του Όρμπαν για να στηρίζουν τον Ερντογάν. Δηλαδή θέλουν να βάλουμε κυρώσεις στην Τουρκία διότι φυλακίζει το Ερμιτάζ, τον πρόεδρο του Κατάρ παράνομα, καταχρηστικά. Δεν μπορούμε να βάλουμε κυρώσεις διότι θέλει 27 ψήφους. Εκβιάζει η Ουγγαρία ή οποιαδήποτε άλλη χώρα και δεν μπορούμε να πάρουμε αποφάσεις. Άρα άλλο το βέτο, το ενωσιακό που δεν αλλάζει».
Σχόλιο Κατρίνη:
Αν εμείς απεμπολήσουμε το δικαίωμα του βέτο και για θέματα οικονομικά, ουσιαστικά απεμπολούμε το μοναδικό εργαλείο πίεσης που έχουμε απέναντι στην προκλητική στάση της Τουρκίας. Θυμίζω ότι η μεγαλύτερη εθνική επιτυχία που ήταν η είσοδος της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έγινε μετά από ένα βέτο που άσκησε η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, όπως πολύ καλά θυμάσαι. Όπως επίσης θυμίζω, ο Ανδρέας Παπανδρέου επικαλείτο πολύ συχνά το βέτο στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και οικονομικών θεμάτων. Επιμένεις ότι πρέπει να απεμπολήσουμε αυτό μας το όπλο;
Απάντηση: Καταρχάς έχω αγωνιστεί πάρα πολύ για αυτά τα θέματα και για το εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Όταν το έλεγε κανείς στην Ελλάδα και κατάφερα να το περάσω σε επίσημα κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως δυνατότητα εξαγωγής όπλων προς τρίτες χώρες.
Δεύτερον, μην μπερδεύετε τα βέτο. Ο Ανδρέας Παπανδρέου όταν έλεγε βέτο για τα Σκόπια είναι το Ενωσιακό. Όταν έλεγε βέτο για θέματα Τουρκίας είναι το Ενωσιακό. Δεν είμαστε φορολογικός παράδεισος. Η Ελλάδα είναι φορολογικός παράδεισος; Είναι Μάλτα η Ελλάδα; Όχι, Εμείς θέλουμε κοινούς φορολογικούς κανόνες για να κερδίζουμε χρήματα από τη φορολογία και να μην τα παίρνουν οι πολυεθνικές μέσω φορολογικών παραδείσων.
Ενότητα Κράτος – Θεσμοί – Αυτοδιοίκηση
Άννα Διαμαντοπούλου
Ερώτηση: Ο κυρία Διαμαντοπούλου, θέλω να σας ρωτήσω το εξής. Η αντίδρασή σας στο ζήτημα των υποκλοπών υπήρξε στο ξεκίνημα, όταν έγινε αυτό το θέμα θα πω επιεικώς άτονη. Έτσι την κρίνω εγώ. Υπήρξε τελικά ή όχι σκάνδαλο; Κατά τη γνώμη σας;
Αισθάνεστε εκ των υστέρων ότι αποδώσατε στο θέμα αυτό, όπως επίσης και στην τραγωδία των Τεμπών; Το πολιτικό βάρος που αρμόζει σε τέτοιες υποθέσεις ή υπήρξατε επιεικής απέναντι στους χειρισμούς της κυβέρνησης;
Απάντηση: Υπήρξε η αντίδρασή μου άμεσα με ανάρτησή μου, η οποία έγινε τον Αύγουστο, μόλις ανακαλύφθηκε και ήρθε στην επιφάνεια από το inside story. Όλα τα γεγονότα τα οποία είναι στη διάθεση του καθενός και για τα οποία μιλάω για μείζον εθνικό σκάνδαλο, για μείζον θεσμικό ζήτημα. Με απόφαση του εισαγγελέα να παρακολουθείται ο πρόεδρος, ο υποψήφιος πρόεδρος εκείνη την εποχή του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος μάλιστα τελειώνω την ανάρτησή μου λέγοντας ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση της της κυβέρνησης εν όψει εκλογών. Αυτή λοιπόν ήταν η πρώτη και συγκεκριμένη ανάρτησή μου.
Το δεύτερο που είπα και ίσως αναφέρεστε σε αυτό είναι ότι σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να περιμένουμε τη δικαιοσύνη να αποδώσει τις κανονικές ευθύνες. Δεν μπορεί ο καθένας να βγαίνει και να λέει ποιος, τι, πώς και γιατί, τι συνέβη.
Έχουμε στην πορεία μια χειραγώγηση των θεσμών που δεν εμπόδισαν και να υπάρξει φως στην υπόθεση. Και το ίδιο συνέβη και στα Τέμπη. Για αυτή τη χειραγώγηση των θεσμών και έχω μιλήσει και έχω γράψει. Επομένως θεωρώ ότι ήταν η θέση μου και σωστή και καταγγελτική. Εκεί που έπρεπε και θεσμική μάλιστα.
Χάρης Δούκας
Ερώτηση: Στην κυβερνητική τροπολογία για την επιστολική ψήφο στις ευρωεκλογές το ΠΑΣΟΚ καταψήφισε, καταγγέλλοντας την κυβέρνηση για αιφνιδιασμό. Σωστά έπραξε και καταψήφισε και η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θα επεκτείνει την επιστολική ψήφο και στις εθνικές εκλογές. Τι πρέπει να κάνει το ΠΑΣΟΚ;
Απάντηση: «Νομίζω ότι έπρεπε να υπερψηφίσουμε (σ.σ. την κυβερνητική τροπολογία για την επιστολική ψήφο στις ευρωεκλογές) και νομίζω ότι είχε γίνει μια κοινοβουλευτική ομάδα που είχε αποφασίσει να την υπερψηφίσει και τελευταία στιγμή άλλαξε απόφαση την επόμενη μέρα.
Νομίζω ότι έπρεπε να την υπερψηφίσουμε. Όμως θέλω να πάρω λίγο το χρόνο γιατί είναι σημαντικά δύο τρία άλλα σημεία. Το πρώτο άκουσα την Άννα (Διαμαντοπούλου) να λέει ότι ήταν απολύτως αποτυχημένη η ιδιωτικοποίηση των τρένων. Χαίρομαι πάρα πολύ γιατί παλεύαμε να πούμε ότι δεν πρέπει να προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση και θα κάνει μεγάλη ζημιά. Και είχαμε ένα τραγικό συμβάν και δυστυχώς είναι πια ιδιωτικοποιημένο και δεν γίνεται καμία επένδυση του σιδηροδρόμου και αντίθετα εκεί που υπάρχουν γραμμές πια από την Πάτρα δεν υπάρχουν τρένα.
Θέλω όμως να πω και κάτι άλλο που τον ρώτησα τον Μιχάλη (Κατρίνη) γι αυτό ακριβώς τον λόγο. Το βέτο είναι ένα και υπάρχει μια κεντρική βασική διαφοροποίηση. Γι αυτό και ρώτησα τον Μιχάλη αυτά τα οποία λες που συμφωνώ είναι κοινή γραμμή ΠΑΣΟΚ ή είναι δικιά σου προσέγγιση;
Διότι είναι πολύ κρίσιμα θέματα και δεν μπορεί σε δημόσια θέα να λέμε ότι “είπα για το βέτο ότι το ευρωπαϊκό είναι έτσι και αλλιώς, είναι γιουβέτσι”. Ένα είναι και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να το απεμπολήσουμε (…)
Δεν είπα ποτέ ότι η συνεργασία ήταν ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Ανταρσία (σ.σ. αναφερόμενος στον Δήμο Αθηναίων). Και είναι βαθιά προσβλητικό αυτό. Ήμουν ΠΑΣΟΚ πάντα ΠΑΣΟΚ, μια ζωή. Δεν έφυγα ποτέ και η παράταξή μας, το ΠΑΣΟΚ, ήταν αυτή η οποία είναι τώρα δημοτική αρχή και οι άλλες είναι ανεξάρτητες παρατάξεις. Και θέλω όμως να σου πω και κάτι άλλο, Άννα (Διαμαντοπούλου), διότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να τα έχουμε ξεκάθαρα.
Εγώ κάνω μέτωπο και οφείλω να το πω με την νεοφιλελεύθερη λαίλαπα των ιδιωτικοποιήσεων που ιδιωτικοποιεί υγεία, παιδεία και μεταφορές και δημιουργεί τρομερή επισφάλεια και ανασφάλεια στους πολίτες
(…) Για τη ΔΕΗ οι θέσεις μου είναι θέσεις ΠΑΣΟΚ γιατί ήμουν γραμματέας στον τομέα Ενέργειας. Όταν εσύ (σ.σ. απευθυνόμενος στην Ά. Διαμαντοπούλου) δεν ήσουν στο ΠΑΣΟΚ. Για τα θέματα τα υπόλοιπα οφείλω να πω ότι για τις καταλήψεις τοποθετήθηκα καθαρά για τη δημόσια δωρεάν παιδεία, για όλους. Γιατί σήμερα και δικαιωνόμαστε (…) Και τρίτον, αν νομίζεις ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να τα λέμε καθαρά. Εγώ δεν ήμουν ποτέ κατά του μετρό στα Εξάρχεια. Όμως οι κάτοικοι ανοίγουν την πόρτα και είναι μπροστά σε λαμαρίνα και δικαιώνονται από τα δικαστήρια. Και αυτοί οι άνθρωποι εκεί έχουν δικαίωμα στον ιδιωτικό χώρο και στο δημόσιο χώρο και πρέπει να προστατεύσουμε».
Μιχάλης Κατρίνης
Ερώτηση: Επιμένετε ότι αποτελεί μείζονα προϋπόθεση για εσάς να είναι βουλευτής ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ; Αυτό θα αποτελέσει βασικό κριτήριο και για τη στάση σας στον δεύτερο γύρο; Δηλαδή, αν δεν είστε εσείς ανάμεσα στους δύο πρώτους υποψηφίους, θα επιλέξετε αυτόν που είναι βουλευτής έναντι αυτού ή αυτής που δεν είναι;
Απάντηση: «Καταρχάς, θεωρώ αντιδεοντολογικό να με ρωτάτε ποια θα είναι η στάση μου στον δεύτερο γύρο Προκαταλαμβάνοντας το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου και αντιθεσμικό. Μια και μιλάμε για θεσμούς κύριε Κουβαρά. Δεύτερον, είναι σαφές ότι έχοντας υπηρετήσει τη Βουλή για πάνω από δέκα χρόνια και όντας ενεργός και σαν κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και σαν πρόεδρος Κοινοβουλευτικής ομάδας, πιστεύω στην κοινοβουλευτική δημοκρατία και όχι στη μιντιακή δημοκρατία. Έχω δώσει πολλές μάχες απέναντι στον κύριο Μητσοτάκη, απέναντι στον κύριο Τσίπρα, σε δύο πρωθυπουργούς, στη Βουλή, εκεί που κρίνεται το πεδίο όχι μόνο της καθημερινής αντιπαράθεσης, αλλά και πάρα πολλά νομοθετήματα τα οποία καθορίζουν τη ζωή και την καθημερινή των πολιτών. Θεωρώ λοιπόν ότι η Βουλή είναι σημαντική, αλλά η θέση του Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας είναι σημαντική όταν την υπηρετείς με μεθοδικότητα, με εργατικότητα και με σοβαρότητα. Όταν όντως δίνεις μάχες στη Βουλή και όχι όταν απλώς παρίστασαι. Άρα εγώ θεωρώ ότι δεν είναι μόνο αυτό το κριτήριο. Είναι η Βουλή σημαντική. Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προφανώς θα πρέπει στη Βουλή να έχει παρουσία. Το σημαντικότερο όμως είναι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ να πρέπει καθημερινά να είναι στην επαρχία, να είναι σε όλες τις πόλεις. Αν ένας πρόεδρος θέλει σήμερα να θέτει στόχο το ΠΑΣΟΚ από το 13% στις επόμενες εκλογές να είναι πρώτο κόμμα και να γίνει κυβέρνηση, είτε ως ΠΑΣΟΚ είτε ως μεγάλη παράταξη, θα πρέπει κάθε μέρα να βρίσκεται σε άλλο σημείο της χώρας με φορείς, με πολίτες, με παραγωγικές δυνάμεις. Αυτό λοιπόν είναι το σημαντικό και αυτό θα πρέπει να κρίνει ο κόσμος που θα έρθει να ψηφίσει στις εκλογές».
follow up με ερώτηση Κουβαρά:
Θα ήθελα μόνο κάτι να πω σε ό, τι αφορά το το αντιδεοντολογικό της ερώτησης. Θα μου επιτρέψετε να απαντήσω σε αυτό γιατί είναι μια προσωπική αναφορά. Δεν θεωρώ αντιδεοντολογικό όταν έχουμε έξι υποψηφίους εδώ να κάνουμε μια υπόθεση εργασίας ότι στον δεύτερο γύρο θα είναι δύο από αυτούς. Δεν το βρίσκω αντιδεοντολογικό.
Ερώτηση: Όσο διάστημα ο Νίκος Ανδρουλάκης ήταν πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ εκτός Βουλής εσείς εκτελούσατς χρέη προέδρου στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος. Θέλω να σας ρωτήσω, υπήρξε κάποιο πεδίο διαφωνίας μαζί του ή εν πάση περιπτώσει νιώσατε κάποια στιγμή ότι ο ίδιος δεν πληροί τα κριτήρια για να είναι πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ;
Απάντηση: «Φρόντιζα να σέβομαι και να τιμώ το θεσμικό μου ρόλο αυτού του προέδρου Κοινοβουλευτικής Ομάδας και να υπερασπίζομαι τις θέσεις του ΠΑΣΟΚ. Έχω αποδείξει ότι δουλεύω συλλογικά, ότι δουλεύω ομαδικά, ότι σέβομαι τους συναδέλφους, ότι πάνω απ όλα υπερασπίζομαι τις θέσεις και τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ. Άρα για το διάστημα αυτό που μου ανατέθηκε, μετά από πρόταση του κυρίου Ανδρουλάκη και με ομόφωνη απόφαση των βουλευτών, αυτός ο ρόλος, Κράτησα ψηλά τη σημαία του ΠΑΣΟΚ απέναντι σε δύο πρωθυπουργούς, με έναν Μητσοτάκη ο οποίος είχε 41% και ο οποίος ήταν παντοδύναμος».
Νίκος Ανδρουλάκης
Ερώτηση: Στη συνέντευξη Τύπου της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης ο πρωθυπουργός δήλωσε πως δεν είναι στις προθέσεις του να αλλάξει τα βασικά ζητήματα που διέπουν τις σχέσεις Κράτους Εκκλησίας στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση. Αυτή είναι μια τοποθέτηση που βρίσκει σύμφωνο το ΠΑΣΟΚ;
Απάντηση: «Η θέση μας είναι πάγια σε σχέση με αυτό το θέμα ιστορικά. Τώρα θέλω να πω πολλά ζητήματα που έχουν να κάνουν με τους θεσμούς. Άκουσα και διάφορα. Κατ’ αρχάς το να λέει κάποιος ότι είναι ένα το βέτο, ταυτίζοντας το ενωσιακό με το φορολογικό, νομίζω ότι είναι παράλογο. Όταν το λέμε και μας ακούνε εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες, δεν ισχύει αυτό το πράγμα. Μην το συνεχίζετε.
Δεύτερο θέμα. Οι θεσμοί είναι ένα κορυφαίο ζήτημα στην Ελλάδα. Παρακμάζουν οι θεσμοί. (…) Το 2024 κινδυνεύουμε από θεσμική χρεοκοπία.
Βλέπουμε τι συμβαίνει στη Δικαιοσύνη. Γι’ αυτό πέρα από αυτό που θέσατε, εμείς θα πάρουμε πρωτοβουλία στη συνταγματική αναθεώρηση να αλλάξει ο τρόπος επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης.
Δεν μπορεί να είναι μια επιλογή ενός κόμματος, ενός πρωθυπουργού.
Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα διάκρισης των εξουσιών και εύρυθμης λειτουργίας της Δικαιοσύνης.
Δεν μπορεί στον βωμό της συγκάλυψης των υποκλοπών να λέει ο Άρειος Πάγος ότι είναι πλημμέλημα, να παρακολουθεί ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της πατρίδας μας τι μήνυμα είναι εντός και εκτός της χώρας, όταν είμαστε σε μια τόσο κρίσιμη γεωπολιτική περιοχή.
Και βέβαια θεσμικά ζητήματα ενίσχυσης της αυτοδιοίκησης, όχι μόνο. Πρέπει να έχουν πόρους για να έχουν υπηρεσίες.
Και στη ΔΕΘ, στο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, ένας από τους πυλώνες των θεσμικών μεταρρυθμίσεων είχε όλα αυτά τα ζητήματα».
Παύλος Γερουλάνος
Ερώτηση: Κύριε Γερουλάνο, εάν βρισκόσασταν στη θέση του Νίκου Ανδρουλάκη και είχατε πέσει θύμα παρακολούθησης από το Predator και από την ΕΥΠ, θα κάνατε κάτι διαφορετικό από αυτό που έκανε ο κύριος Ανδρουλάκης;
Απάντηση: «Όχι απολύτως. Θεωρώ ότι αυτό το οποίο έπρεπε να γίνει εκείνη τον καιρό ήταν να στηλιτεύσουμε τα θέματα των θεσμών και να μιλήσουμε γι αυτό το οποίο είχε γίνει και αυτό ήταν μία απαράδεκτη πρακτική του Μαξίμου, το οποίο θεωρεί πλέον ότι τα πάντα εξαρτώνται από αυτό, ότι ελέγχει όλη την εξουσία και ότι θα το κάνει αυτό με κάθε δυνατό τρόπο.
Μία τέτοια νοοτροπία ενός τέτοιου κράτους δείχνει ότι ο πρωθυπουργός δεν σέβεται τους θεσμούς, δεν σέβεται τη δημοκρατία, άρα οτιδήποτε, οποιαδήποτε γνώση θα είχα γύρω από ένα θέμα υποκλοπών θα το χειριζόμουν με τον ίδιο τρόπο.
Τώρα θα ήθελα να πω όμως ότι εδώ κάναμε ένα λάθος σε ότι αφορούσε το χειρισμό, τον επικοινωνιακό χειρισμό των υποκλοπών. Αυτό θα το πω διότι δώσαμε την εντύπωση ότι ήταν το μόνο θέμα το οποίο συζητούσαμε.
Ξέρετε, το ΠΑΣΟΚ έχει κάνει πράγματι και πολύ σοβαρές εφημερίδες για την Υγεία, έχει κάνει για τα για τα κόκκινα δάνεια, έχει κάνει για τα θέματα, για τα θέματα τα οποία έχουν έρθει στο Κοινοβούλιο.
Σε όλα αυτά το ΠΑΣΟΚ έχει πρωτοστατήσει φέρνοντας θέσεις τις οποίες μπορείς να να υπερασπιστείς και τις οποίες δεν είχα εγώ ποτέ πρόβλημα να βγω έξω και να τις υπερασπιστώ με όλες μου τις δυνάμεις.
Όμως, όταν κάνεις αυτά τα πράγματα, αν βάλεις μέσα τη λέξη υποκλοπές, τα μίντια θα σου τραβήξουν μία λέξη και θα απομονώσουν αυτό. Αυτό έδωσε την εντύπωση ότι μιλούσαμε μόνο για τις υποκλοπές. Αυτό ήταν μία μεγάλη μας αποτυχία.
Και ενώ θα έκανα ακριβώς το ίδιο πράγμα που έκανε ο κύριος Ανδρουλάκης για να σπρώξω το Μαξίμου να μάθω την αλήθεια, θεωρώ ότι το χειριστήκαμε λάθος από όλες τις άλλες απόψεις».
Νάντια Γιαννακοπούλου
Ερώτηση: Το ΠΑΣΟΚ το 2021 ψήφισε το σχετικό άρθρο που ήρθε ως τροπολογία από την κυβέρνηση και αφορούσε την απαγόρευση ενημέρωσης του. Παρακολουθούμε όταν συντρέχουν λόγοι εθνικής ασφαλείας. Βάσει αυτού του νόμου δεν ενημερώθηκε ούτε ο κ. Κουκάκης, αλλά ούτε ο κ. Ανδρουλάκης για τους λόγους παρακολούθησης. Και αυτόν τον νόμο τον έβγαλε αντισυνταγματικό το Συμβούλιο της Επικρατείας. Με ποια κριτήρια το ΠΑΣΟΚ ψήφισε εκείνες τις επίμαχες διατάξεις και εσείς έχετε μετανιώσει για τη δική σας ψήφο;
Απάντηση: «Εγώ πάντα ακολουθώ αυτό το οποίο αποφασίζει η Κοινοβουλευτική Ομάδα. Ακόμα και αν έχω αντιρρήσεις και αν τις εκφράζω μέσα στα όργανα. Άρα προφανώς ό, τι αποφασίζει τελικά η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ, εγώ πάντα το έχω ακολουθήσει. Επιτρέψτε μου να σας πω όμως έχουμε μία πρωτοφανή κατάπτωση και επίθεση των θεσμών επί διακυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη και αυτό ναι, φάνηκε και είναι μείζον το πώς φάνηκε στο θέμα των υποκλοπών. Και ξέρετε, είμαι από τους πρώτους βουλευτές που βγήκα για να υποστηρίξω τον κύριο Ανδρουλάκη απέναντι σε αυτή τη χυδαία επίθεση, την οποία δέχτηκε όμως. Να σας πω το εξής: Ότι όταν μιλάμε για την ανάγκη να υπάρξουν οι βασικές τομές και να ξανακάνουμε να βρούμε τη θεσμικό τητα στο κράτος για να γίνουμε στοιχειωδώς πιστευτοί, πρέπει πρώτα να λειτουργούμε θεσμικά. Το κόμμα μας και αυτό είναι κάτι το οποίο δεν μπορούμε να το αφήνουμε στην άκρη, όπως επίσης γιατί ναι, δεν μπορώ να μην σας πω και το εξής: Αν σε σχέση με το ερώτημα που κάνατε στον κύριο Γερουλάνο, εγώ θα έκανα κάτι διαφορετικό από τον κύριο Ανδρουλάκη αν ήμουν στη θέση του. Και αυτό ξέρετε ποιο είναι; Θα κατέθετα πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης κατευθείαν μετά το πόρισμα της εξεταστικής επιτροπής για τα Τέμπη.
Επί αείμνηστης Φώφης Γεννηματά λειτουργούσαν τα όργανα. Σίγουρα πολύ περισσότερο, σίγουρα πολύ περισσότερο από ό, τι ήταν η κοινοβουλευτική ή από ό, τι το ζητήματα της Κοινοβουλευτικής ομάδας. Γιατί όντως ζήσαμε πράγματα τα οποία θα μπορούσαμε σίγουρα να τα είχαμε κάνει καλύτερα. Νίκο (Ανδρουλάκη), και ξέρεις ότι το έχω πει στα όργανα Πάρα πολλές φορές. Προφανώς δεν μπορώ να θυμηθώ ακριβώς τόσα χρόνια και μετά από τόσες συνεδριάσεις που είχαμε κάνει τι ακριβώς είχε γίνει.
Ενότητα Κλιματική κρίση – Πολιτική προστασία – Ενεργειακή μετάβαση
Χάρης Δούκας
Ερώτηση: Είχατε υποσχεθεί ότι ως δήμαρχος θα ρίξετε τη θερμοκρασία στην Αθήνα έως και 5 βαθμούς. Στη θητεία σας έχει περάσει ένας χρόνος. Θέλω να μου πείτε πως αισθάνεστε από αυτή την υποχρέωση. Αν αυτή την υπόσχεση, εάν έχετε υλοποιήσει έστω ένα μέρος της, εάν έχει πέσει δηλαδή η θερμοκρασία στην πόλη και γενικότερα θεωρείτε ότι έχετε ανταποκριθεί στις προσδοκίες των Αθηναίων αυτούς τους 9 μήνες.
Απάντηση: Ξεκινάω λέγοντας ότι είπα να πέσει αισθητά η θερμοκρασία διότι όλοι όταν περπατάμε και έχει πάρα πολύ ζέστη προσπαθούμε να πάμε δίπλα κάπου που να έχει μια σκιά σε δέντρα. Γι αυτό και έβαλα εμβληματικό στόχο τα 5.000 δένδρα το χρόνο, 25.000 μέσα στην 5ετία. Έχουμε ήδη φυτέψει κοντά στα 2.500 δένδρα. Έχουμε ήδη δρομολογήσει τα επόμενα 2,5 για φέτος. Άρα επιτυγχάνουμε το στόχο μας. Και για του λόγου το αληθές υπάρχει και μια εφαρμογή διαδικτυακή όπου κάθε πολίτης μπορεί να δει τι δέντρο φυτεύεται. Με την προσπάθεια που κάνουμε με τη διπλή ανάπλαση σε ενάμιση χιλιόμετρο από την Ομόνοια, θα γίνει ένα τεράστιο πάρκο 1,5 φορά ο Εθνικός Κήπος. Θέλω όμως να πω και κάτι άλλο που είναι πάρα πολύ σημαντικό και αφορά τη ΔΕΗ. Η θέση του ΠΑΣΟΚ είναι λοιπόν ότι η ΔΕΗ έχει το Δ. Που λέει δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού και δεν πρέπει να το ξεχνάει και δεν πρέπει να σέρνει το χορό της ακρίβειας, αλλά να κρατάει τις τιμές χαμηλά. Και επειδή την έχω ακούσει πάρα πολύ για την έκθεση του Ντράγκι, η μία από τις τρεις πρώτες κορυφαίες προτεραιότητες είναι η φθηνή ενέργεια. Και λέει μάλιστα στη μελέτη ότι κρίσιμο ρόλο εδώ έχουν να παίξουν οι δημόσιες επιχειρήσεις, οι οποίες ακριβώς πρέπει για τα επόμενα δύο χρόνια να έχουν σταθερά τιμολόγια, όχι κυμαινόμενα, έτσι ώστε όποιος έχει επιλέξει το πράσινο τιμολόγιο, του αρέσει το πράσινο, όπως και εμένα, να το πληρώσει πάλι ακριβά, σταθερά για τα επόμενα δύο χρόνια και ας μειωθούν τα υπερκέρδη της ΔΕΗ.
follow up ερώτηση στον κ. Δούκα
Κύριε Δούκα, από την άσκηση των καθηκόντων σας στο Δήμο είναι φανερό ότι υπάρχει ένα πολιτικό κόστος. Θεωρείτε εσείς λογικό και δίκαιο αν είστε πρόεδρος του κόμματος, να φορτώνετε το ΠΑΣΟΚ πιθανά λάθη και αστοχία δικά σας στο Δήμο;
Απάντηση: Είναι πάρα πολύ σημαντική η προσπάθεια που κάνω, διότι ενδυναμώνει την προσπάθειά μου και η διεκδίκηση της προεδρίας στο ΠΑΣΟΚ Κίνημα Αλλαγής διότι βάλλεται η αυτοδιοίκηση, αφυδατώνεται Συνέχεια και είναι εκδικητική η κυβέρνηση και ως προς το πρόσωπό μου και ψάχνουμε ένα αντίβαρο ακριβώς για να δημιουργήσει μια αποκέντρωση στην πράξη. Διότι το υπερσυγκεντρωτικό υδροκέφαλο κράτος του Κυρίου Μητσοτάκη μας συνθλίβει και δημιουργεί πολύ μεγάλες οικονομικές δυσκολίες, όχι μόνο σε εμένα αλλά και σε όλους τους Δήμους.
Μιχάλης Κατρίνης
Ερώτηση: Η κυβέρνηση έχει δώσει στη δημοσιότητα το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. Αυτό προβλέπει ότι μέχρι το τέλος της 10ετίας, το 2030, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα καλύπτουν το 77% των ενεργειακών αναγκών. Εσείς θα αλλάζατε κάτι σε αυτό το σχέδιο; Σε ένα περιβάλλον ενεργειακής μετάβασης έχει νόημα να συζητάμε για την εξόρυξη υδρογονανθράκων σε οικόπεδα που έχουν αδειοδοτηθεί ή όχι;
Απάντηση: Νομίζω ότι η εξόρυξη των υδρογονανθράκων έχει και γεωπολιτική σημασία και δεν πρέπει να την υποτιμούμε.
Δεύτερον, είμαστε όλοι υπέρ της ενεργειακής μετάβασης. Αυτό όμως δεν πρέπει να γίνει προς όφελος συγκεκριμένων συμφερόντων που είναι σαφές ότι αισχροκερδούν εις βάρος των Ελλήνων πολιτών. Μας είπε η κυβέρνηση ότι με το Χρηματιστήριο Ενέργειας θα έχουμε ανταγωνισμό στην τιμή της ενέργειας. Ποια είναι σήμερα η αλήθεια; Αυξημένες ανανεώσιμες πηγές και η τιμή του ρεύματος καθορίζεται από το εισαγόμενο φυσικό αέριο. Γιατί; Γιατί 5 εταιρείες όλες κι όλες, παραγωγοί και πάροχοι ενέργειας ρυθμίζουν την τιμή και αισχροκερδούν εις βάρος νοικοκυριών, επιχειρήσεων του συνόλου της ελληνικής κοινωνίας.
Τι κάνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας; Ελάχιστα. Τι έκανε η κυβέρνηση, η οποία έλεγε ότι θα γίνω πρωτοπόρα στην απολιγνιτοποίηση; Άρον άρον ξανάνοιξε κάποιες μονάδες και ανασκεύασε το αρχικό της σχέδιο, γιατί ο λογαριασμός ήρθε στους πολίτες. Άρα ναι στη ενεργειακή μετάβαση, όχι όμως η οποία θα κοστίζει στους πολίτες.
Γιατί να μη μιλήσουμε για μία κρατική εταιρεία, όπως στην Ιταλία, που θα παράγει πράσινη καθαρή ενέργεια και θα συμβάλλει στον ανταγωνισμό;
Γιατί να μη μιλήσουμε για ενεργειακές κοινότητες που αυτή τη στιγμή το μεγάλο κομμάτι είναι αποκλεισμένοι και πάει όλη η ισχύς σε συγκεκριμένες, λίγες και ισχυρές μεγάλες επιχειρήσεις; Άρα ναι. Ενεργειακή μετάβαση με δικαιοσύνη, με δημοκρατία για όλους τους πολίτες προς όφελος των πολιτών.
Παύλος Γερουλάνος
Ερώτηση: Μετά από κάθε φυσική καταστροφή, πυρκαγιά, πλημμύρα, οτιδήποτε ψάχνουμε να βρούμε ποιος ήταν υπεύθυνος για τα μέτρα πρόληψης. Ποιος έπρεπε να καθαρίσει το τάδε οικόπεδο; Ποιος; Ποιανού αρμοδιότητα; Το ρέμα. Και πάντα καταλήγουμε στο ίδιο συμπέρασμα ότι υπάρχει ένα δαιδαλώδες σύστημα συν αρμοδιοτήτων. Εσείς μιλάτε για μια συγκέντρωση των εξουσιών προς το τοπικό επίπεδο.
Θέλω να ρωτήσω πώς φαντάζεστε εσείς ένα τέτοιο σύστημα να λειτουργεί σε μια περίπτωση φυσικής καταστροφής, η οποία συχνά υπερβαίνει τα όρια ενός μιας τοπικής κοινότητας, ενός δήμου; Πώς θα γινόταν αυτός ο συντονισμός στη Θεσσαλία; Στις πλημμύρες; Ποιος θα συντόνιζε ποιον;
Απάντηση: «Είναι άλλη η προσέγγιση στην πρόληψη και άλλη η προσέγγιση στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Όταν πια έχεις ένα φαινόμενο όπως αυτό που έγινε στη Θεσσαλία, οπότε όταν έχεις κάτι όπως στη Δαδιά κτλ. Προφανώς το κράτος δεν μπορεί να είναι απών.
Ούτε μπορεί η τοπική αυτοδιοίκηση να καλύψει κάτι τέτοιο. Εκεί που όμως μπορεί να γίνει πολύ σοβαρή δουλειά είναι όπως βλέπουμε στον Υμηττό για παράδειγμα, που ένα δίκτυο δημάρχων παρακολουθούν το βουνό και έτσι έχουν καταφέρει να ουσιαστικά να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε πυρκαγιά. Με το ξεκίνημα της με πολύ λιγότερα μέσα από ότι χρησιμοποιεί το κεντρικό κράτος.
Έχουν καταφέρει πολύ καλά να προστατεύσουν το βουνό. Αυτή είναι η διαφορά του τι μπορεί να γίνει στην πρόληψη από την αντιμετώπιση του φαινομένου. Τώρα και στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Στην Ελλάδα έχουμε ένα πρόβλημα αρμοδιοτήτων και επικάλυψη αρμοδιοτήτων. Αυτό συμβαίνει για έναν πολύ απλό λόγο: Διότι το κράτος θέλει να έχει όλη την εξουσία πάνω του, αλλά να μοιράζει αρμοδιότητες. Δεν μοιράζει ποτέ εξουσίες. Σου λέει λοιπόν, πάρε εσύ αυτό, αλλά δεν σου δίνω λεφτά να το κάνεις. Και όχι μόνο αυτό.
Στέλνει γράμμα στους δημάρχους ότι πρέπει να καθαρίσουν τα οικόπεδα, τον Ιούνιο, τις πυρκαγιές τις σβήνεις τον χειμώνα, όπως λένε στην Πυροσβεστική με την προετοιμασία που θα κάνεις. Και εδώ φαίνεται ότι το κράτος δεν κάνει καμία προετοιμασία την ώρα που χρειάζεται και μετά απλώς ψάχνει να ρίξει σε άλλους την ευθύνη. Και αυτό είναι το οποίο πληρώνουμε.
Αν κάναμε αποκέντρωση εξουσιών και όχι μόνο αποκέντρωση αρμοδιοτήτων, τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά γιατί θα ξέραμε ποιος είναι υπεύθυνος (…)
Εχω κάνει δηλώσεις και έχω υποστηρίξει και το γεγονός ότι σταμάτησε αυτή η οικοδόμηση, η οποία ήταν από κάθε άποψη απαράδεκτη. Και μάλιστα είναι ενδιαφέρον, αλλά το επίπεδο της δόμησης στην Αθήνα είχε θεσμοθετηθεί από τον πατέρα μου όταν ήταν γενικός διευθυντής για το Περιβαλλοντικό Διάταγμα Πολύ πριν υπάρξει υπουργείο Περιβάλλοντος και τότε η απόφαση ήταν ότι πρέπει να προστατεύεται η Αθήνα για να προστατεύεται η Ακρόπολη, δηλαδή να είναι εμβληματική η εμβληματική Ακρόπολη να προστατεύεται και να βλέπεται από όσο περισσότερα μέρη μπορεί. Και γι αυτό τοποθετήθηκα και εγώ κατά αυτής της απόφασης».
Νίκος Ανδρουλάκης
Ερώτηση: Ποιος φέρει τελικά την κύρια ευθύνη για τις υψηλές τιμές στην ενέργεια; Η κυβέρνηση λέει ότι οι αιτίες είναι εξωγενείς και εσείς μιλάτε για μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και λέτε ότι η κυβέρνηση είναι τροχονόμος αυτών των συμφερόντων.Μια και είμαστε εδώ και θέλουμε να τα πούμε καθαρά τα πράγματα, μπορείτε να μου πείτε ποια είναι αυτά τα συμφέροντα και πώς ακριβώς τα εξυπηρετεί η κυβέρνηση; Γιατί η καταγγελία των συμφερόντων, ξέρετε, είναι μια εύκολη ιστορία που την έχουμε ακούσει πάρα πολλές φορές, αλλά ποτέ δεν γίνεται συγκεκριμένη.
Απάντηση: «Κύριε Κουβαρά, δεν τα λέω μόνο εγώ. Η Τράπεζα της Ελλάδας μιλάει για τα 4 μεγάλα ολιγοπώλια που δυσκολεύουν τη ζωή μας. Οι τράπεζες, η ενέργεια, η υγεία και θέματα που έχουν να κάνουν με την εμπορία τροφίμων.
Τώρα στον τομέα της ενέργειας, οι ισχυροί έχουν γίνει πανίσχυροι. Γιατί;
Διότι κάναμε μια πολιτική πράσινης μετάβασης που επειδή είχαμε ένα δίκτυο χαμηλής διασυνδεσιμότητας, το εκμεταλλεύτηκαν οι ολιγάρχες και μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού έχουν κάνει τεράστια πάρκα, ενώ σε όλες τις σοβαρές ευρωπαϊκές χώρες κατά προτεραιότητα οι ανανεώσιμες πηγές δίνονται σε συνεταιρισμούς, αγρότες, κτηνοτρόφους, μεταποιητές, δήμους για να έχουν χαμηλό κόστος παραγωγής οι μεν και χαμηλό κόστος ζωής οι δε.
Γιατί δεν συνέβη αυτό στην Ελλάδα; Διότι ο κύριος Μητσοτάκης όντως είναι τροχονόμος ισχυρών οικονομικών συμφερόντων. Δεύτερο επιχείρημα είπε ότι θα φορολογήσει τα υπερκέρδη και τα φορολόγησε με τον κατώτατο προτεινόμενο συντελεστή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εμείς είχαμε πει εξαρχής πηγαίνετε στην πηγή και βάλτε πλαφόν στη λιανική που να πληρώσουν οι καταναλωτές, το κράτος αλλά και αυτοί ένα κομμάτι, ένα μερίδιο της ενεργειακής κρίσης. Και κάτι τελευταίο, η εξάρτηση στο φυσικό αέριο και αυτό ήταν καταστροφή τεράστια.
Εμείς λοιπόν, χωρίς κανένα λόγο έχουμε μια τεράστια εξάρτηση από το φυσικό αέριο και είναι ένα λάθος και της κυβέρνησης Τσίπρα και της κυβέρνησης Μητσοτάκη».
Άννα Διαμαντοπούλου
Ερώτηση: Μιλάτε συχνά για τη χρήση των νέων τεχνολογιών για την τεχνητή νοημοσύνη. Φέτος, στη δασοπυρόσβεση είδαμε και drone, εφαρμογές του ΑΙ. Ωστόσο, ο κρατικός μηχανισμός συχνά δεν μπορεί να λύσει πολύ βασικά θέματα όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια φυσική καταστροφή. Μήπως η πρόταση του κυρίου Γερουλάνου είναι στη σωστή κατεύθυνση; Μήπως η αποκέντρωση σε τοπικό επίπεδο είναι η λύση;
Απάντηση: «Η αποκέντρωση είναι πολύ σωστή θέση και αρκεί να σας πω ότι το κεντρικό κράτος έχει 17.000 αρμοδιότητες, Η τοπική αυτοδιοίκηση 1.700 και οι περιφέρειες 750. Να καταλάβουμε γιατί κράτος μιλάμε.
Η πολιτική προστασία είναι πραγματικά μια καινούργια πολιτική που είναι μέρος της συνολικότερης πολιτικής κλιματικής κρίσης.
Και να μιλήσουμε λίγο για το τι θα κάνουμε εμείς ως ΠΑΣΟΚ, γιατί πραγματικά η κυβέρνηση σήμερα, ενώ έχει το ταμείο ανάκαμψης και έχει τεράστιους πόρους για θέματα περιβαλλοντικά μέσα στα οποία είναι και η πολιτική προστασία, ουσιαστικά κάνει εμβαλωματικά έργα και δεν έχουμε συνολικές πολιτικές.
Η συνολική πολιτική για το νερό. Είμαστε μία από τις λίγες χώρες που δεν έχουμε καταθέσει πρόταση συνολική. (…)
Δεν υπάρχει συνολική πολιτική για το θέμα της αντιμετώπισης των πλημμυρών. Αντιπλημμυρικά έργα στην Ελλάδα υπάρχουν παντού. Μικρά αντιπλημμυρικά έργα εδώ κι εκεί. Πρέπει να γίνει τώρα ένα αίτημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να κάνουμε τουλάχιστον στον Έβρο, στην Εύβοια και στη Θεσσαλία με fast track διαδικασίες τα μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα.
Για το ψηφιακό κομμάτι για το οποίο έχω γράψει και έχω μιλήσει εδώ και πολλά χρόνια. Έχει αλλάξει η προσέγγιση στην Πολιτική προστασία. Μπορείς με εφαρμογές να προλάβεις τις πυρκαγιές. Υπάρχουν ειδικά drones, όχι αυτά που πήρε η κυβέρνηση, γιατί είναι πάρα πολύ συνηθισμένα, και υπάρχουν νέα ρομπότ που αφορούν τις περιπολίες».
Νάντια Γιαννακοπούλου
Ερώτηση: Έχω καταλάβει ότι σε σειρά θεμάτων είστε απέναντι στον κύριο Ανδρουλάκη και επίσης μου δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι σε αρκετά ζητήματα φαίνεται να συμφωνείτε με τον Δήμαρχο Αθηναίων, τον κύριο Δούκα. Στα θέματα αυτά της ενέργειας, της κλιματικής κρίσης, της πολιτικής προστασίας το ΠΑΣΟΚ έχει ενιαία θέση;
Απάντηση: Καταρχάς θα μου επιτρέψετε να σας κάνω μια διόρθωση. Γιατί πιο πριν, απευθυνόμενος στον κύριο Ανδρουλάκη, βγήκατε και είπατε ότι οι πολιτικο δεν μιλάτε με ονοματεπώνυμα όταν μιλάτε για τα συμφέροντα. Λοιπόν, θα σας πω ότι εγώ μιλάω με ονοματεπώνυμα όταν μιλάω για τα συμφέροντα και ναι, με έχουν εξαφανίσει όπως ο Στάλιν εξαφάνισε τον Τρότσκι. Συγκεκριμένα το Μέγκα, το ΒΗΜΑ, τα ΝΕΑ. Βγαίνω και μιλάω με ονοματεπώνυμα. Άρα όχι, δεν είμαστε όλοι που μιλάμε γενικά, υπάρχουμε και κάποιοι οι οποίοι μιλούμε με ονοματεπώνυμα, απλά δεν μπορούσα να μην το διευκρινίσω.
Σε καμία απολύτως περίπτωση δεν είναι η Νάντια απέναντι στον Νίκο Ανδρουλάκη. Είναι τελείως λάθος. Τελείως λάθο. Το ότι όμως βεβαίως έχω διαφορετικές θέσεις και απόψεις σε μια σειρά από ζητήματα, φαντάζομαι δεν θεωρείτε ότι είναι ποινικό αδίκημα, ούτε ποτέ το ΠΑΣΟΚ λειτούργησε ως σιωπητήριο ή νεκροταφείο ιδεών. Ακριβώς το αντίθετο. Σέβομαι και τιμώ τον Νίκο Ανδρουλάκη, όπως σέβομαι και τιμώ όλους τους συνυποψηφίους μου, όλα τα στελέχη και τα μέλη του ΠΑΣΟΚ. Αλλά ξέρετε, επειδή το DNA του ΠΑΣΟΚ είναι ακριβώς αυτό που σας λέω, η δυνατότητα διαφορετικής θέσης και πρότασης θα παλεύω μέχρι τελευταίας ρανίδας αίματος να μπορούμε όλοι να έχουμε τη δυνατότητα σε διαφορετική θέση.
Ενότητα Επόμενη Μέρα στο ΠΑΣΟΚ
Μιχάλης Κατρίνης
Ερώτηση: Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να συνεργαστεί με δυνάμεις της ευρύτερης Αριστεράς σήμερα ως αντιπολίτευση και αύριο ως κυβέρνηση και με ποια κόμματα συγκεκριμένα;
Με αυτά που έχουν στην πρώτη γραμμή των στελεχών τους το στελέχη του Υπουργικού συμβουλίου Τσίπρα Καμμένου, κάποια άλλα με ποια;
Απάντηση: «Κύριε Κουβαρά, έχω υπηρετήσει στο ΠΑΣΟΚ από το 2005 έως σήμερα σε όλες τις θέσεις κοινοβουλευτικής και πολιτικής ευθύνης. Δεν έχω απεμπολήσει ποτέ τα ιδανικά και τις αρχές της παράταξης. Δεν κρύφτηκα, δεν ψήφισα, δεν απείχα.
Στηρίζω το ΠΑΣΟΚ γιατί σέβομαι και αγαπώ και τους πολίτες που το στήριξαν και βεβαίως τους ανθρώπους που το πίστεψαν και είδαν τις αλλαγές στη ζωή τους μέσα από εφαρμοσμένες πολιτικές.
Και είμαι αυτός που λέω σήμερα ότι το ΠΑΣΟΚ και το λέω ανοιχτά χωρίς να φοβάμαι, γιατί έχω ιδρώσει τη φανέλα του ΠΑΣΟΚ και το ξέρουν πολύ καλά και οι σύντροφοί μου στο ΠΑΣΟΚ και αυτοί που βρέθηκα ως αντίπαλοι κοινοβουλευτικά και πολιτικά τα προηγούμενα χρόνια.
Με παρρησία, μεθοδικότητα και πάντα με πίστη στις αρχές της παράταξης. Είμαι ο μόνος που λέει ανοιχτά ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να πάρει την πρωτοβουλία και να κάνει μια μεγάλη παράταξη από τη βάση.
Να ενώσει και να συνθέσει ευρύτερες δυνάμεις ακριβώς για να υπάρχει μια παράταξη η οποία θα είναι πραγματική απειλή για τη Νέα Δημοκρατία.
Μια παράταξη που θα μπορεί να κερδίσει τον κύριο Μητσοτάκη με λογική ΠΑΣΟΚ, με πρωτοβουλίες ΠΑΣΟΚ, με φιλοσοφία ΠΑΣΟΚ ευρύτερη του ΠΑΣΟΚ.
Άρα δεν μιλάω για συναλλαγές κορυφής, δεν μιλάω για συμφωνίες αρχηγών που δίνουν ρόλους σε υπαρχηγούς ή αξιώματα.
Γιατί όσοι σκέφτονται αυτό ξεχνούν ότι το ΠΑΣΟΚ δεν έγινε μεγάλο ως κόμμα αξιωματούχων, αλλά ως κίνημα που γεννήθηκε μέσα από τα σπλάχνα του λαού και έτσι θα ξαναγίνει μεγάλο».
Νίκος Ανδρουλάκης
Ερώτηση: Κύριε Ανδρουλάκη, σε λίγους μήνες η Βουλή θα ψηφίσει για Πρόεδρο Δημοκρατίας. Εσείς ως ΠΑΣΟΚ, αν παραμείνετε Πρόεδρος θα προτείνετε την επανεκλογή της κυρίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου στο ύπατο πολιτειακό πολιτειακό αξίωμα;
Απάντηση: «Θέλω να σας πω ότι είναι πολύ κρίσιμο ποιος θα είναι πρόεδρος της Δημοκρατίας και όχι μόνο ποιος θα είναι, αλλά εν τέλει τι αλλαγές χρειάζεται το πολίτευμα για να έχουμε αντίβαρα σε σχέση με αυτό που περιέγραψε πολύ καλά η Άννα Διαμαντοπούλου.
Αυτή τη στιγμή έχουμε ένα πανίσχυρο πρωθυπουργό, ο οποίος ελέγχει τα πάντα. Πρέπει να φτιάξουμε θεσμικά αντίβαρα και πρέπει σοβαρά να συζητήσουμε ποιος θα είναι ο ρόλος του Προέδρου Δημοκρατίας. Και βέβαια και το πρόσωπο και το πρόσωπο θα το αξιολογήσουμε, θα συζητήσουμε στην παράταξή μας και θα πάρουμε τις αποφάσεις μας.
Αλλά πάνω από όλα η συζήτηση που πρέπει να γίνει είναι πώς θα αποκτήσουμε δυναμική διάκρισης των εξουσιών για να γίνουμε ένα κανονικό ευρωπαϊκό κράτος που δεν θα μπορεί να σηκώνει τηλέφωνα. Πρωθυπουργός και να κάνει ότι θέλει στη δικαιοσύνη, στους θεσμούς. Δεν μπορεί να έχεις το περιβάλλον του, δημιουργώντας ένα παρακρατικό μηχανισμό, και αυτό να συγκαλύπτεται. Δεν μπορεί στην υπόθεση των Τεμπών – γιατί άκουσα προηγουμένως το φοβερό. ότι έκανα λέει πρόταση δυσπιστίας για ένα πρωτοσέλιδο. Όχι, έκανα πρόταση δυσπιστίας για 57 νεκρούς που έχασαν τη ζωή τους (…)
Πρέπει να αποκτήσουμε σοβαρά θεσμικά αντίβαρα. Δυστυχώς η χώρα μας έχει μπει σε θεσμικές περιπέτειες. Δηλαδή τι είπε; Τι έκανε ο κος Μητσοτάκης; Ψηφίστε με για να επουλώσει τα τραύματα στους θεσμούς που δημιούργησε ο κύριος Τσίπρας με τον κύριο Καμμένο, με διάφορες υποθέσεις. Και αυτός έκανε τα ίδια και χειρότερα. Δηλαδή θα επενδύουμε στον χαρακτήρα του εκάστοτε πρωθυπουργού; Όχι, πρέπει να πάρουμε γενναίες συνταγματικές πρωτοβουλίες (…)
Εγώ χάραξα μια στρατηγική όπου ουσιαστικά είχε χαραχθεί εκ των προτέρων από την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά για πολιτική αυτονομία. Εγώ ήμουν γέφυρα, Ούτε προς τα δεξιά, ούτε προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Συνέχισα λοιπόν την πολιτική αυτονομία, την ενότητα και την ανανέωση και βέβαια επένδυσα πολύ στην ανανέωση, γιατί όντως ήταν το ΠΑΣΟΚ ένα γερασμένο κόμμα και μου κάνει εντύπωση πως εσύ (σ.σ. απευθυνόμενος στον Χ. Δούκα) ο πιο ευνοημένος αυτής μου της στρατηγικής, πραγματικά υποτιμάς όλα αυτά τα πράγματα. Όταν εάν το καλοκαίρι του 2023 δεν σου είχα κάνει την πρόταση αυτή με ένα οργανωμένο σχέδιο για το πως θα ενώσουμε δυνάμεις και θα κερδίσουμε τον Δήμο της Αθήνας, ούτε θα είχες εκλεγεί δήμαρχος (…)
Εγώ έχω διαγράψει μόνο ένα πρόσωπο στη δική μου διαδρομή ως πρόεδρος, την Εύα Καϊλή. Άρα κατηγορίες τύπου Κιμ Γιονγκ Ουν και διαγραφές μάλλον απευθύνονται σε άλλον. Δεύτερον και πολύ σημαντικό στην πορεία αυτή δώσαμε πολλούς αγώνες και βάλαμε υψηλούς στόχους. Άλλους πετύχαμε και άλλους όχι. Όταν όμως στην αυτοδιοίκηση κερδίσαμε 108 δήμους, τους δύο μεγαλύτερους, δύο περιφέρειες. Το να έρχεστε και να υποτιμάτε όλα αυτά τα πράγματα το θεωρώ λάθος και για την παράταξη».
Παύλος Γερουλάνος
Κεντρικό σημείο αυτής της προεκλογικής καμπάνιας που κάνετε τώρα είναι να έχει ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ βουλευτική ιδιότητα. Εσείς, ο ίδιος όμως κατεβήκατε για αρχηγός το 2021 χωρίς να είστε βουλευτής. Θέλω να μου πείτε τι άλλαξε από τότε μέχρι σήμερα και αυτό που τότε θεωρούσατε σωστό σήμερα το θεωρείτε τόσο λάθος;
Απάντηση: «Έτσι όπως είναι, όπως τα λέτε, είναι τα πράγματα. Και θα σας πω ακριβώς τι άλλαξε. Έχουμε δύο εκλογικές αναμετρήσεις. Δύο νίκες προέδρων, οι οποίοι δεν ήταν βουλευτές στα κόμματά τους. Έχουμε τη νίκη του κυρίου Ανδρουλάκη και τη νίκη του κ. Κασσελάκη στον ΣΥΡΙΖΑ.
Αν θυμόσαστε αμέσως μετά τη νίκη τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ αυξήθηκαν πάρα πολύ δραματικά. Και ήταν πολύ σημαντικό ότι έγινε αυτό. Σιγά σιγά όμως τα είδαμε να εξατμίζονται. Και ο λόγος που τα είδαμε να εξατμίζονται είναι διότι οι μεγάλες μάχες που δίνονταν στη Βουλή, ο κ.Ανδρουλάκης ήταν δια του αντιπροσώπου του, που ήταν ο κ. Κατρίνης. Ακόμα χειρότερα πήγαν τα πράγματα στον ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή αν δούμε τι έγινε στον ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να είναι ο αρχηγός να δίνει τις μάχες στη Βουλή, χωρίς να δίνει το παράδειγμα των μεγάλων μαχών που πρέπει να δοθούν για τα μεγάλα ζητήματα της χώρας, ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε 40 κομμάτια και αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι μία μορφή αποσύνθεσης, η οποία όμως έχει προέλθει από το γεγονός ότι η ηγεσία δεν ήταν εκεί μπροστά στις δύσκολες μάχες. Και εγώ αυτό το οποίο λέω είναι το εξής:
Εάν έχουμε δύο εκλογικές αναμετρήσεις που μας αλλάζουν την εμπειρία, τι θα κάνουμε; Θα μείνουμε προσκολλημένοι σε αυτό που πιστεύαμε παλιά ή θα αναθεωρήσουμε και θα πούμε ότι τώρα είναι η ώρα να τα δούμε τα πράγματα διαφορετικά και να εκλέξουμε έναν αρχηγό ο οποίος θα είναι μέσα στη Βουλή και θα δίνει τις μάχες και στη Βουλή και στην κοινωνία και στο κόμμα, όπου χρειάζεται για να δείξει τις ηγετικές του ικανότητες και να αντιπαρατεθεί στη Νέα Δημοκρατία».
Follow Up ερώτηση προς τον κ. Γερουλάνο:
Υπάρχει περίοδος διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, είτε αυτοδύναμο είτε σε κυβέρνηση συνεργασίας, για την οποία είστε περήφανος; Και αντιθέτως περίοδοι που θα θέλατε να μην έχουν υπάρξει.
Απάντηση: Θα έλεγα ότι για κάθε περίοδο υπάρχουν πράγματα για τα οποία μπορείς να είσαι περήφανος και πράγματα με τα οποία δεν συμφωνείς. Και αυτό συμβαίνει με όλα τα κόμματα και είναι εντυπωσιακό ότι στην Ελλάδα θεωρούμε ότι ένα κόμμα το οποίο έχει κάνει λάθη δεν πρέπει να υπάρχει. Πολύ συχνά το ακούω αυτό. Δεν υφίσταται αυτό. Τα κόμματα είναι θεσμοί. Οι θεσμοί κάνουν και σωστά πράγματα και λάθη. Θεωρώ ότι το ισοζύγιο του ΠΑΣΟΚ είναι μακράν το καλύτερο οποιουδήποτε κόμματος της αντιπολίτευσης και οποιαδήποτε λάθη έχουν γίνει αυτά τα διορθώνεις όπως έχουν κάνει τα κόμματα στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο
Το σχόλιο σας