Δεν αρκούν οι δεσμεύσεις, απαιτείται άμεση δράση από τις κυβερνήσεις για την κλιματική αλλαγή

Η φετινή Εβδομάδα για το Κλίμα στη Νέα Υόρκη ξεκίνησε με ασυνήθιστο μομέντουμ.

Η περσινή σύνοδος κορυφής COP28 των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα στο Ντουμπάι οδήγησε σε πρωτοφανείς δεσμεύσεις. Οι κυβερνήσεις συμφώνησαν να τριπλασιάσουν το δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και να διπλασιάσουν την ικανότητα της ενεργειακής απόδοσης παγκοσμίως. Η μισή βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου δεσμεύτηκε να μειώσει τις εκπομπές μεθανίου κατά τα 3/4. Η Παγκόσμια Τράπεζα και η Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης ανακοίνωσαν ότι θα μειώσουν τον αριθμό των νοικοκυριών χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα κατά 40%. Μετατρέπονται όμως οι δεσμεύσεις αυτές σε πράξεις;

Σε ορισμένα μέρη πράγματι γίνονται πράξη και μάλιστα με εντυπωσιακό τρόπο. Οι μεγαλύτερες εταιρείες ηλιακής ενέργειας της Κίνας συνεισφέρουν τώρα περισσότερη ενέργεια στην παγκόσμια οικονομία από ό,τι οι γίγαντες της πετρελαϊκής βιομηχανίας. Οι ΗΠΑ αύξησαν την ανάπτυξη των ΑΠΕ κατά 94% μέσα σε ένα μόνο έτος, εν μέρει λόγω των ομοσπονδιακών κινήτρων που υπερασπίστηκε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και είχαν ως αποτέλεσμα να επενδύσουν τρεις φορές περισσότεροι Αμερικανοί τα κεφάλαιά τους σε ΑΠΕ, όπως είχαν προβλέψει οι οικονομολόγοι. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πέτυχε ένα νέο σημείο αναφοράς παράγοντας το 70% της ηλεκτρικής της ενέργειας από τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αποτελούν πλέον το 17% των συνολικών πωλήσεων, και ο αριθμός αυτός αυξάνεται συνεχώς.

Επιπλέον, οι μπαταρίες και άλλες τεχνολογίες – συμπεριλαμβανομένων των νέων δορυφόρων που μας επιτρέπουν να εντοπίζουμε το μεθάνιο που διαρρέει από πηγάδια – συνεχίζουν να εξελίσσονται με ταχείς ρυθμούς. Και καθώς αυτό συμβαίνει, το κόστος συνεχίζει να μειώνεται. Η τιμή των μπαταριών έχει μειωθεί κατά 90% σε μόλις 15 χρόνια.

Δίκαια μπορούμε να πούμε ότι οι μηχανικοί κάνουν τη δουλειά τους, αλλά δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο για πολλούς εκλεγμένους ηγέτες. Ενώ ο κόσμος απομακρύνεται από τον ρυπογόνο άνθρακα και στρέφεται προς τις καθαρές, υγιείς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με πρωτοφανή ρυθμό, είμαστε ακόμα πολύ πίσω από το σημείο που πρέπει να είμαστε για να επιβραδύνουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη και την καταστροφή της κλιματικής αλλαγής.

Η κλιματική αλλαγή γίνεται ολοένα και πιο καταστροφική για τις οικονομίες και την υγεία μας και το τίμημα που πληρώνουμε για την αργή μετάβαση συνεχίζει να αυξάνεται. Το περασμένο έτος, για παράδειγμα, ήταν το θερμότερο στην ιστορία του κόσμου. Στο Φοίνιξ, οι θερμοκρασίες έφτασαν τους 100 βαθμούς Φαρενάιτ (37 βαθμούς Κελσίου) για 113 συνεχόμενες ημέρες, αριθμός ρεκόρ.

Ο ιστορικός καύσωνας έφερε ιστορικές ξηρασίες, καθώς και πυρκαγιές και ισχυρότερες καταιγίδες. Οι πλημμύρες έχουν καταστρέψει κοινότητες σε όλο τον κόσμο – ακόμη και ολόκληρες χώρες και περιοχές, όπως μπορούν να βεβαιώσουν οι κάτοικοι του Πακιστάν, της ανατολικής Ευρώπης και της δυτικής και κεντρικής Αφρικής. Στις ΗΠΑ, οι πλημμύρες κοστίζουν στην οικονομία περίπου 390 δισ. δολάρια ετησίως και το 1% του ΑΕΠ.

Οι βιομηχανίες άνθρακα και φυσικού αερίου δεν θα υποχωρήσουν χωρίς να προβάλλουν αντίσταση. Στην πραγματικότητα, ορισμένες από τις ίδιες πετρελαϊκές εταιρείες που δεσμεύτηκαν να σταματήσουν τη σπάταλη ρύπανση έχουν μηνύσει την κυβέρνηση των ΗΠΑ για το δικαίωμα να αποφύγουν τον καθαρισμό των πηγών που διαρρέουν.

Αλλά το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων. Ενώ η κλίμακα της ανάπτυξης των ΑΠΕ έχει εκτιναχθεί, εξακολουθεί να συγκεντρώνεται κυρίως στον Παγκόσμιο Βορρά. Μόνο το 15% των επενδύσεων του 2023 σε ΑΠΕ κατευθύνεται στην Ασία εκτός της Κίνας, όπου οι ανάγκες για ενέργεια είναι οι μεγαλύτερες. Περίπου 3/4 του ενός δισ. ανθρώπων στην Αφρική και την Ασία δεν έχουν ηλεκτρικό ρεύμα – και εκατομμύρια βάζουν σε κίνδυνο την υγεία τους για να εργαστούν σε ανθρακωρυχεία – παρά το γεγονός ότι η Αφρική έχει τη μεγαλύτερη ηλιακή δυναμική στον κόσμο.

Είναι επιτακτική ανάγκη να προχωρήσουμε ταχύτερα στην άρση των εμποδίων που εμποδίζουν την εξάπλωση των ΑΠΕ, ιδίως στον Παγκόσμιο Νότο. Και έτσι, σε αυτή την Εβδομάδα για το Κλίμα, χρειαζόμαστε λιγότερες υποσχέσεις και περισσότερα σχέδια δράσης για να εκπληρώσουμε τις υποσχέσεις που δόθηκαν στην περσινή COP.

Εξακολουθούν να υπάρχουν τεράστια εμπόδια μπροστά μας και πρωτοφανείς κίνδυνοι. Για να τα ξεπεράσουμε θα πρέπει να αξιοποιήσουμε το μομέντουμ μας στη δημιουργία μιας βιώσιμης παγκόσμιας οικονομίας.

Πηγή: Bloomberg–Του Michael R. Bloomberg