Βακτήρια εκπαιδεύονται ως συντηρητές έργων τέχνης

Την εποχή που η ισπανίδα μικροβιολόγος Πιλάρ Μπος ετοιμαζόταν να ξεκινήσει το διδακτορικό της το 2008, έτυχε να διαβάσει μια έρευνα που έλεγε ότι τα βακτήρια θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στη σντήρηση έργων τέχνης, αντικείμενο της μητέρας της.

Η μητέρα της, Πιλάρ Ροΐγκ, πάσχισε εκείνη την περίοδο να αποκαταστήσει τις νωπογραφίες που φιλοτέχνησε τον 18^ο αιώνα ο Αντόνιο Παλομίνο σε μια από τις αρχαιότερες εκκλησίες της Βαλένθια.

Συγκεκριμένα, η συντηρήτρια δυσκολευόταν να αφαιρέσει την κόλλα που είχε χρησιμοποιηθεί στις προηγούμενες εργασίες συντήρησης τη δεκαετία του 1960 προκειμένου να αποσπαστούν οι νωπογραφίες από τους τοίχους της εκκλησίας του Σάντος Χουάνες.

«Η μητέρα μου είχε ένα πολύ δύσκολο πρόβλημα να λύσει και εγώ βρήκα μια δημοσίευση σχετικά με τη χρήση βακτηρίων για τον καθαρισμών νωπογραφιών στην Ιταλία» λέει στο Reuters η Μπος, 42 ετών.

Πράγματι, ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Και τώρα, περισσότερο από μια δεκαετία, μητέρα και κόρη ενώνουν δυνάμεις σε ένα πρόγραμμα 4 εκατ. ευρώ που χρηματοδοτείται από τοπικούς φορείς για την αποκατάσταση έργων τέχνης στη Βαλένθια.

Η μικροβιολόγος «εκπαιδεύει» βακτήρια ταΐζοντάς τα δείγματα από την κόλλα, η οποία παραγόταν από ζωικό κολλαγόνο. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα πείραμα τεχνητής επιλογής, αφού όσα βακτήρια τυγχάνει να διαθέτουν τα ένζυμα για τη διάσπαση της κόλλας πολλαπλασιάζονται εις βάρος των υπολοίπων και επικρατούν.

Τα βακτήρια αναμειγνύονται τελικά με άγαρ, μια ζελατινώδη ουσία που προέρχεται από φύκη, και αλείφεται πάνω στις τοιχογραφίες, οι οποίες έχουν πλέον επανατοποθετηθεί στους τοίχους.

Το άγαρ απομακρύνεται τρεις ώρες αργότερα και αφήνει πίσω του την καθαρή επιφάνεια.

«Παλαιότερα δουλεύαμε με έναν φρικτό χειροκίνητο τρόπο χρησιμοποιώντας ζεστό νερό και σφουγγάρι. Έπαιρνε ώρες και προκαλούσε φθορές» λέει η Ροΐγκ, σήμερα 75 ετών, της οποίας ο πατέρας και ο παππούς ήταν επίσης συντηρητές.

Πλέον η μικροβιολόγος κόρης της ασχολείται κι αυτή με το επάγγελμα. Έχει ήδη χρησιμοποιήσει βακτήρια σε νωπογραφίες στην Πίζα και το Μόντε Κασίνο στην Ιταλία και το Σαντιάγο ντε Κομποστέλα στην Ισπανία.

Αυτό τον καιρό εκπαιδεύει ένα άλλο είδος βακτηρίου για τον καθαρισμό γκραφίτι.