Ο Χαμενεΐ μεταξύ προκλητικότητας και αποκλιμάκωσης μετά την πυραυλική ομοβροντία

Στο πρώτο του δημόσιο κήρυγμα της Παρασκευής μετά από τέσσερα και πλέον χρόνια, ο Ιρανός ηγέτης επέδειξε προκλητικότητα, ωστόσο φάνηκε πρόθυμος να αποφύγει περαιτέρω κλιμάκωση, σηματοδοτώντας στο Ισραήλ ότι η Τεχεράνη δεν έχει όρεξη για άμεση αντιπαράθεση και προτιμά τους περιφερειακούς εντολοδόχους της να διεξάγουν την περιορισμένη μάχη για λογαριασμό της.

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ υπερασπίστηκε τα πρόσφατα πυραυλικά πλήγματα του Ιράν κατά του Ισραήλ, επανέλαβε την υποστήριξη της Τεχεράνης προς το λιβανέζικο κίνημα Χεζμπολάχ και επαίνεσε τη Χαμάς για την επίθεση κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, καθώς ο πόλεμος στη Γάζα πλησίαζε στην πρώτη του επέτειο.

Ο Χαμενεΐ εκφώνησε ένα 40λεπτο κήρυγμα προσευχής σε ένα μεγάλο πλήθος πιστών στο κέντρο της Τεχεράνης, το οποίο επικεντρώθηκε στην αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων εντάσεων μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ, οι οποίες έχουν δει τις δύο χώρες να πλησιάζουν όλο και πιο κοντά σε μια σύγκρουση πλήρους κλίμακας. Η τελευταία φορά που ο Χαμενεΐ εκφώνησε δημόσια προσευχή της Παρασκευής ήταν τον Ιανουάριο του 2020, αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες σκότωσαν τον ισχυρότερο Ιρανό στρατηγό, τον Καζέμ Σουλεϊμανί, σε επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης.

Ο 80χρονος ηγέτης χαιρέτισε το πυραυλικό μπαράζ του Ιράν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ως μια «λαμπρή και απολύτως νόμιμη» κίνηση. «Το μέτρο των ενόπλων μας δυνάμεων ήταν η παραμικρή τιμωρία για τα εγκλήματα» του Ισραήλ, το οποίο χαρακτήρισε με μια αλυσίδα υποτιμητικών χαρακτηρισμών ως “σφετεριστικό, αιμοβόρο, λυκοφιλικό και το λυσσασμένο σκυλί της Αμερικής στην περιοχή”.

Οι δηλώσεις του Χαμενεΐ έγιναν μετά την προειδοποίηση του Ισραήλ ότι η Τεχεράνη θα «πληρώσει το τίμημα για το μεγάλο λάθος» που έκανε εξαπολύοντας την πυραυλική επίθεση, η οποία, σύμφωνα με Ιρανούς αξιωματούχους, ήταν αντίποινα για τις ισραηλινές «θηριωδίες», κυρίως για τη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα σε επίθεση στη Βηρυτό στις 23 Σεπτεμβρίου.

Η απάντηση του Ιράν περιελάμβανε ένα μπαράζ περίπου 200 βαλλιστικών πυραύλων, με στόχο κυρίως ισραηλινές στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Ενώ το Ισραήλ λέει ότι τα περισσότερα από τα βλήματα αναχαιτίστηκαν και προκλήθηκαν μικρές ζημιές, το Ιράν υποστηρίζει ότι πάνω από το 90% αυτών έπληξαν τους προβλεπόμενους στόχους.

«Η Ισλαμική Δημοκρατία θα κινηθεί με δύναμη και αποφασιστικότητα για να κάνει τα πάντα στο θέμα αυτό», δήλωσε ο Χαμενεΐ αναφερόμενος στις εντάσεις. Ωστόσο, σε κάτι που φάνηκε να αποτελεί μήνυμα ότι θεωρεί ότι το σημερινό επεισόδιο των εντάσεων έχει ολοκληρωθεί και δεν επιδιώκει περαιτέρω κλιμάκωση, ο Χαμενεΐ σημείωσε ότι η Ισλαμική Δημοκρατία θα παραμείνει «λογική», ενεργώντας «ούτε με δισταγμό ούτε με βιασύνη».

Ανανεωμένη δέσμευση για τους πληρεξουσίους

Στην προσπάθειά του να προβάλει δύναμη και προκλητικότητα, ο Χαμενεΐ άφησε επίσης να εννοηθεί ότι το Ιράν δεν είναι πρόθυμο να εμπλακεί απευθείας με το Ισραήλ και επιδιώκει να επαναφέρει τις εντάσεις στο προηγούμενο στάδιο, όπου διεξήγαγε τον πόλεμο κατά του Ισραήλ μέσω των περιφερειακών εντολοδόχων του και εξακολουθεί να θέλει να κάνουν τη δουλειά για την Τεχεράνη.

Κατά την προετοιμασία της ομιλίας, είχαν εκφραστεί ανησυχίες και παράπονα ότι το Ιράν έκανε ελάχιστα για να στηρίξει πλήρως τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς έναντι των πρόσφατων ισραηλινών επιθέσεων και θεωρήθηκε ότι τις θυσιάζει για τη δική του επιβίωση.

Ωστόσο, ο Χαμενεΐ εκφώνησε ένα εκτενές τμήμα της ομιλίας του στα αραβικά, το οποίο, όπως είπε, απευθυνόταν στον παλαιστινιακό και λιβανέζικο λαό, σε μια προσπάθεια να κατευνάσει αυτές τις ανησυχίες και να τονώσει το προφανώς κλονισμένο ηθικό, ιδίως στις τάξεις της Χεζμπολάχ. Επαναβεβαιώνοντας τη δέσμευση του Ιράν, είπε ότι η «θλίψη» μετά τον θάνατο του Νασράλα θα εμπνεύσει περαιτέρω «πνεύμα» στον αγώνα των δύο μαχητικών οργανώσεων εναντίον ενός ήδη «αποδυναμωμένου» Ισραήλ, και προέβλεψε για άλλη μια φορά την πτώση του Ισραήλ.

Την ίδια υπόσχεση για στήριξη των πληρεξουσίων επανέλαβε και ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγκτσί, καθώς έφτασε στη Βηρυτό την Παρασκευή. «Το Ιράν στέκεται σταθερά στο πλευρό των φίλων του στο Λίβανο», δήλωσε στους δημοσιογράφους κατά την προσγείωσή του.

Από το ξέσπασμα του πολέμου στη Γάζα, το Ιράν δεν έχει αποφύγει τον ανοιχτό θαυμασμό για τη Χαμάς, η οποία πυροδότησε τη σύγκρουση με το φονικό της αμόκ εναντίον ισραηλινών πολιτών και στρατιωτών στις 7 Οκτωβρίου. Αυτές οι επιθέσεις, δήλωσε ο Χαμενεΐ, ήταν « απολύτως νόμιμες».

Επίδειξη δύναμης και γενναιότητας

Ενόψει της ομιλίας, στην ιρανική πρωτεύουσα ελήφθησαν σχεδόν πρωτοφανή μέτρα ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένου του κλεισίματος όλων των επιχειρήσεων σε ευρεία περιοχή γύρω από τον χώρο προσευχής.

Η ανησυχία είχε αυξηθεί για «σοβαρούς κινδύνους» για την ασφάλεια του Χαμενεΐ μετά την αλυσίδα επιθέσεων υψηλού προφίλ του Ισραήλ κατά της ηγεσίας της Χεζμπολάχ, καθώς και τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη τον Ιούλιο – για την οποία κατηγορήθηκε ευρέως το Ισραήλ – τροφοδοτώντας εικασίες ότι ο Ιρανός ηγέτης ήταν ο επόμενος στο στόχαστρο.

«Δεν πήραμε κανένα μάθημα μετά τη δολοφονία του κ. Χανίια;», δήλωσε ένας σκληροπυρηνικός ειδήμων στην κρατική τηλεόραση μία ημέρα πριν από την ομιλία. «Είμαστε σίγουροι ότι δεν θα υπάρξουν κενά ασφαλείας;»

Οι ζωντανές εικόνες από τα κηρύγματα έδειχναν μια σπάνια και αξιοσημείωτη απουσία των στρατιωτικών στελεχών, συμπεριλαμβανομένης της απουσίας του διοικητή των Φρουρών της Επανάστασης, του επικεφαλής των πυραύλων τους και του αρχηγού του επιτελείου των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων. Η κρατική εφημερίδα Hamshahri ανέφερε ότι οι εν λόγω ανώτεροι στρατηγοί βρίσκονταν σε υψηλή επιφυλακή και σε κατάσταση αναμονής σε αίθουσες καταστάσεων για να παρακολουθούν στενά την αεράμυνα του Ιράν για άμεση αντίδραση σε κάθε πιθανή ισραηλινή απειλή.

Κατά την εκφώνηση της ομιλίας του, ο Χαμενεΐ απέσπασε χειροκροτήματα και ενθουσιασμό από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης και τους πιστούς του, οι οποίοι είδαν την εμφάνισή του ως «ανδρεία και προκλητική πράξη αποφασιστικότητας».

«Το θάρρος του ανώτατου ηγέτη αλλάζει τον υπολογισμό προς όφελος του Ιράν», δήλωσε ο συντηρητικός πολιτικός και πρώην νομοθέτης Μοχάμαντ Αλί Βακιλί σε συνέντευξή του στο σκληροπυρηνικό πρακτορείο ειδήσεων Tasnim.

Αντιθέτως, πολλοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μίλησαν με περιφρόνηση.

«Υποτίθεται ότι κάποτε θα ηγείσασταν των προσευχών στο τέμενος Αλ Άκσα», έγραψε ένας κυβερνητικός επικριτής στο Χ, αναφερόμενος στις επανειλημμένες υποσχέσεις Ιρανών ηγετών και αξιωματούχων ότι η Ισλαμική Δημοκρατία θα καταστρέψει μια μέρα το Ισραήλ, θα “απελευθερώσει” τα παλαιστινιακά εδάφη και θα γιορτάσει τη νίκη στην Ιερουσαλήμ, όπου βρίσκεται το φημισμένο τέμενος. «Πώς γίνεται τώρα η τέλεση προσευχής στην καρδιά της ίδιας σας της πρωτεύουσας να έχει γίνει σημάδι τολμηρής γενναιότητας για μαρτυρικό θάνατο;».

Πηγή: Al Monitor,  Militaire