Μπρα ντε φερ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας εισέρχονται σε μια σημαντική φάση, με φόντο τη δυνατότητα ουσιαστικής προόδου σε θέματα που αποτελούσαν «αγκάθι» στις διμερείς σχέσεις.

Η συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών θεωρείται ως ένα νέο βήμα στο διάλογο για τα βασικά σημεία των διαφορών μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας.

Ωστόσο, ενόψει της συνάντησης Γεραπετρίτη – Φιντάν, η κυβέρνηση έχει ήδη ξεκαθαρίσει τις «κόκκινες γραμμές» της και διαψεύδει κατηγορηματικά το αφήγημα που κυκλοφορεί στην Αθήνα ότι είναι διατεθειμένη να δεχθεί ακόμη και οριοθέτηση στα έξι μίλια των ελληνικών χωρικών υδάτων ως «αντάλλαγμα» για την επίλυση του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ με την Τουρκία.

Η κατηγορηματική διάψευση μέσω κυβερνητικών πηγών έρχεται λίγες ημέρες πριν από τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας που έχει προγραμματιστεί για τον επόμενο μήνα.

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι στη συνάντηση αυτή η τουρκική πλευρά θα διεκδικήσει τις δικές της «κόκκινες γραμμές» για την παραπομπή του ζητήματος της κυριαρχίας και της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Αυτό, όπως δήλωσαν διπλωματικές πηγές στην τουρκική εφημερίδα Huriet, σημαίνει ότι η Τουρκία επιθυμεί μια λύση-πακέτο που θα θέτει στο τραπέζι τόσο τα θέματα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ όσο και το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών και της κυριαρχίας τους.

Μπορεί ο Ταγίπ Ερντογάν να προσθέτει για πρώτη φορά δημόσια στο λεξιλόγιό του τη λέξη «διεθνές δίκαιο», ωστόσο η στάση της κυβέρνησής του δείχνει ξεκάθαρα ότι η Άγκυρα δεν έχει καμία πρόθεση να κάνει πίσω από τη σταθερή της θέση στο Αιγαίο.

Με μια τακτική που θυμίζει «μαστίγιο και καρότο» ο Τούρκος Πρόεδρος δήλωσε προσφάτως ότι «οι δύο γειτονικές χώρες έχουν ιστορικούς δεσμούς και μπορούν να επιδείξουν βούληση για λύση και να αφήσουν πίσω τους τα προβλήματα», προσθέτοντας την ίδια στιγμή «θα συζητήσουμε όλα αυτά τα θέματα με βάση την ολιστική μας προσέγγιση σχετικά με το Αιγαίο».

Την ίδια ώρα, οι κεραίες της ελληνικής διπλωματίας είναι στραμμένες και προς το άτυπο δείπνο που θα παραθέσει αύριο ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στη Νέα Υόρκη, με τη συμμετοχή του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη και του Τουρκοκύπριου κατοχικού ηγέτη Ερσίν Τατάρ.

Αν και οι ελπίδες δεν είναι μεγάλες για την εξεύρεση κοινού τόπου στις προσπάθειες εξεύρεσης λύσης του Κυπριακού, η τριμερής συνάντηση υπό την ομπρέλα του ΟΗΕ είναι η πρώτη ουσιαστική προσπάθεια μετά από επτά χρόνια για επανέναρξη των συνομιλιών.

Ωστόσο, ενώ ο Νίκος Χριστοδουλίδης συζητά ομοσπονδιακή λύση, ο Ερσίν Τατάρ την απορρίπτει και επιμένει στη δημιουργία δύο ανεξάρτητων κρατών.

Ο Αντόνιο Γκουτέρες έχει όλα τα σημάδια εναντίον του όσον αφορά τη στάση του ηγέτη του ψευδοκράτους, ο οποίος χαρακτηρίζει τη διάσκεψη της Νέας Υόρκης ως ένα άτυπο δείπνο χωρίς ατζέντα.

Σε κάθε περίπτωση, η Λευκωσία ελπίζει ότι η τριμερής συνάντηση θα αποτελέσει την αφετηρία για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, παρά την αδιαλλαξία της τουρκοκυπριακής πλευράς, η οποία ροκανίζει τα αισιόδοξα σημάδια.

Παράλληλα, η Αθήνα έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμη να συμμετάσχει σε μια διευρυμένη συνάντηση υπό τον ΟΗΕ, αν χρειαστεί, θεωρώντας ότι οποιαδήποτε ουσιαστική κίνηση στο Κυπριακό θα επηρεάσει και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.